Το μέγεθος της κρίσης έχει οδηγήσει το 50% περίπου του εταιρικού τομέα των ΜμΕ να θεωρεί πρωταρχικό του στόχο την επιβίωση ενώ λιγότερο του 25% να προσανατολίζεται σε πορεία ανάπτυξης, σύμφωνα με την έρευνα της Εθνικής Τράπεζας για τις ΜμΕ.

Ειδικότερα η Εθνική Τράπεζα καθιερώνει την διεξαγωγή έρευνας συγκυρίας σε επίπεδο Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων (ΜμΕ), από την οποία θα προκύπτει η κατασκευή για πρώτη φορά δείκτη εμπιστοσύνης για τις ελληνικές ΜμΕ.

Η έρευνα θα διενεργείται δύο φορές τον χρόνο από τη Διεύθυνση Στρατηγικής και Οικονομικής Ανάλυσης της Εθνικής, σε δείγμα σχεδόν 1.000 εταιρειών.

Βασίζεται στα πρότυπα των εναρμονισμένων ερωτηματολογίων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του ΟΟΣΑ ώστε να επιτυγχάνεται η υψηλότερη δυνατή αξιοπιστία και προβλεπτική ικανότητα των δεικτών, και να διασφαλίζεται η συγκρισιμότητα με δείκτες εμπιστοσύνης που αφορούν το σύνολο του εταιρικού τομέα στην Ελλάδα, όπως οι δείκτες του ΙΟΒΕ, και στην Ευρώπη, όπως οι δείκτες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Με αφορμή την πρωτοβουλία αυτή της Εθνικής, ο Διευθύνων Σύμβουλος της Τράπεζας κ. Αλέξανδρος Τουρκολιάς δήλωσε ότι «η Εθνική επιδιώκει να καλύψει ένα σημαντικό κενό αναφορικά με την σε βάθος ενημέρωση, όλων των παραγόντων, για τα επικαιροποιημένα προβλήματα που εμφανίζουν οι εκατοντάδες χιλιάδες Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις στη χώρα μας, που αποτελούν και ένα νευραλγικό κομμάτι της οικονομικής δραστηριότητας. Μέσω αυτής της φερέγγυας ενημέρωσης, Πολιτεία, πιστωτικό σύστημα και Φορείς θα είναι σε θέση να λαμβάνουν τα κατάλληλα διαρθρωτικά μέτρα».

Ο Γενικός Διευθυντής Στρατηγικής και Δραστηριοτήτων Εξωτερικού κ. Παύλος Μυλωνάς, ανέλυσε τη φιλοσοφία και τη δομή της έρευνας, που θα πραγματοποιεί η Διεύθυνση Στρατηγικής και Οικονομικής Ανάλυσης της Εθνικής και τις ιδιαιτερότητες των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων στην Ελλάδα έναντι των ευρωπαϊκών χωρών. Κύριος σκοπός αυτού του εγχειρήματος είναι η διαχρονική παρακολούθηση της κατάστασης και των αναγκών των ΜμΕ ώστε να αποκτήσουμε μια ολοκληρωμένη εικόνα της πορείας τους.

Η συστηματική απεικόνιση της συμπεριφοράς και των στρατηγικών των ΜμΕ, σε συνδυασμό με την κατασκευή για πρώτη φορά δείκτη εμπιστοσύνης για τις ελληνικές ΜμΕ, θα μας επιτρέψει να αποτυπώσουμε τις σημαντικές μεταβολές που διενεργούνται στη σχετική θέση των ΜμΕ στον εταιρικό τομέα, ενώ παράλληλα θα αποτελέσει εργαλείο σύγκρισης με αντίστοιχες επιχειρήσεις στην Ευρώπη.

Ο Γενικός Διευθυντής Λιανικής Τραπεζικής της Εθνικής κ. Ανδρέας Αθανασόπουλος, με τομέα ευθύνης και τον χώρο των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων, επεσήμανε ότι το πρόβλημα ρευστότητας των Μικρομεσαίων έχει ιδιαίτερα ενταθεί τα τελευταία δύο χρόνια, ως αποτέλεσμα της κρίσης. Έντονο πρόβλημα ρευστότητας δηλώνει ότι έχει το 40%-45% των Μικρομεσαίων κυρίως γιατί αφ’ ενός έχει αυξηθεί ο χρόνος εισπράξεων από πελάτες και αφ’ ετέρου έχει περιορισθεί ο χρόνος πληρωμής προς Προμηθευτές.

Υπό αυτή την προοπτική, οι κατευθύνσεις πολιτικής για τις ΜμΕ μπορούν να δομηθούν γύρω από τρεις άξονες: (i) περιορισμός λειτουργικού κόστους (μέσω συγκέντρωσης των επιχειρήσεων σε μεγαλύτερα σχήματα), (ii) ενίσχυση ρευστότητας (μέσω των ευρωπαϊκών μηχανισμών στήριξης και χρήσης εγγυητικών επιστολών για την εισαγωγή πρώτων υλών) και (iii) στήριξη πωλήσεων (μέσω πολιτικών προώθησης της εξωστρέφειας των ΜμΕ).


Από την έρευνα συγκυρίας προκύπτει ότι:

Α. Το μέγεθος της κρίσης έχει οδηγήσει το 50% περίπου του εταιρικού τομέα των ΜμΕ να θεωρεί πρωταρχικό του στόχο την επιβίωση ενώ λιγότερο του 25% να προσανατολίζεται σε πορεία ανάπτυξης. Συγκεκριμένα. οι μικρές επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν κυρίως προβλήματα ρευστότητας, ως αποτέλεσμα της ανατροπής του συναλλακτικού κυκλώματος στην Ελλάδα που στηριζόταν κυρίως σε πιστώσεις προμηθευτών.

Β. Οι αντιδράσεις των ΜμΕ στην κρίση είναι πλέον διαρθρωτικού χαρακτήρα (κυρίως μείωση καταστημάτων και προσωπικού και στροφή σε νέα προϊόντα και αγορές) – σημάδι ενδεικτικό των δομικών ανακατατάξεων που διενεργούνται στην οικονομία. Συγκεκριμένα, οι βασικές αντιδράσεις των επιχειρήσεων είναι (i) η μείωση των παραγγελιών σε ποσοστό 61%, (ii) η καθυστέρηση πληρωμών σε δάνεια ή προμηθευτές σε ποσοστό 46% και (iii) οι απολύσεις σε ποσοστό 43%.

Γ. Οι βραχυπρόθεσμες στρατηγικές επιλογές των ΜμΕ για το επόμενο 6μηνο συνοψίζονται σε αφ’ ενός μείωση των επενδύσεων, προσωπικού και τιμών και αφ’ ετέρου αύξηση καινοτομικής δραστηριότητας και εξαγωγών. Ενώ το 40% των ΜμΕ ήδη εξάγει κάποιο μέρος της παραγωγής του, το μέσο ποσοστό εξαγωγών είναι χαμηλό (κοντά στο 25%) - καθιστώντας έτσι κρίσιμη την υιοθέτηση πολιτικών στήριξης των εξαγωγών ώστε να προσεγγισθεί το επίπεδο κρίσιμης μάζας που θα οδηγήσει σε σημαντικά κέρδη. Παρά την υφεσιακή συγκυρία, υπάρχουν ΜμΕ που έχουν κάνει την υπέρβαση ακολουθώντας αναπτυξιακές κατευθύνσεις.

Το υγιές αυτό κομμάτι των ΜμΕ αποτελείται από επιχειρήσεις (i) με σημαντική συμμετοχή ιδίων κεφαλαίων στη χρηματοδότηση των επενδύσεων τους, (ii) με χαρακτηριστικά εξωστρέφειας και καινοτομίας και (iii) με ελεγχόμενο κύκλωμα συναλλαγών (εμπορικό κύκλο).


* Η έρευνα συγκυρίας των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων, έγινε από τη Διεύθυνση Στρατηγικής και Οικονομικής Ανάλυσης της Εθνικής, από τις αναλύτριες Φραγκίσκα Βουμβάκη, Μαρία Σάββα, Αθανασία Κουτούζου και δημοσιεύεται στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".