Με βάση πρόσφατο σημείωμα του Γραφείου Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων (Γρ. ΟΕΥ) της Ελληνικής Πρεσβείας Βερολίνου, το οποίο συντάχθηκε από τον Γιάννη Σαλαβόπουλο, Γραμματέα ΟΕΥ Α, σημαντικές αρνητικές εξελίξεις λαμβάνουν χώρα το τελευταίο διάστημα στον κλάδο της ναυτιλιακής βιομηχανίας στη Γερμανία με βασικά κέντρα το Αμβούργο και τη Βρέμη.

Η απόφαση της δεύτερης μεγαλύτερης γερμανικής τράπεζας, της Commerzbank, η οποία κατέχει ηγετική θέση στον χώρο της ναυτιλιακής χρηματοδότησης, να αποχωρήσει σταδιακά μεν, οριστικά δε από τον εν λόγω κλάδο έχει δημιουργήσει κενό στη χρηματοδότηση των γερμανικών ναυτιλιακών και συνεπακόλουθα προβλήματα στον κλάδο, ο οποίος βρίσκεται σε πολύ κρίσιμη φάση το τελευταίο διάστημα λόγω του περιορισμού χρηματοδότησης των γερμανικών ναυτιλιακών εταιρειών από τις γερμανικές τράπεζες, που εντείνεται τώρα από την πρόσφατη απόφαση της Commerzbank για αποχώρηση.

Η Commerzbank και η HSH Nordbank κατέχουν ηγετική θέση και τα μεγαλύτερα μερίδια αγοράς στον κλάδο της ναυτιλιακής χρηματοδότησης.

Κραυγή αγωνίας των Γερμανών

Για τον λόγο αυτόν, προ ημερών πραγματοποιήθηκε κρίσιμη σύσκεψη εκπροσώπων των μεγαλύτερων τραπεζών του κλάδου στη Γερμανία με τον υφυπουργό Οικονομίας και Τεχνολογίας, εντεταλμένο της ομοσπονδιακής κυβέρνησης για θέματα ναυτιλίας, κ. Otto, στο υπουργείο Οικονομίας και Τεχνολογίας στο Βερολίνο, προκειμένου να συζητηθούν οι εξελίξεις, να ακουστούν προτάσεις και να αναζητηθούν λύσεις.

Στο πλαίσιο της σύσκεψης, και με βάση όσα ανακοινώθηκαν, έγινε γνωστό ότι η αποχώρηση της Commerzbank από τον χώρο θα είναι σταδιακή, τηρώντας τις μέχρι τώρα αναληφθείσες υποχρεώσεις της προς τις ναυτιλιακές, με τις οποίες έχει ήδη συμβάσεις δανείων.

Ωστόσο, είναι σαφές ότι σταδιακά θα διακόψει τις νέες γραμμές πιστώσεων και θα σταματήσει να χορηγεί νέα δάνεια στις γερμανικές ναυτιλιακές εταιρείες.

Αυτήν τη στιγμή, οι γερμανικές ναυτιλιακές εκφράζουν κραυγή αγωνίας προς τη γερμανική ομοσπονδιακή κυβέρνηση για την εύρεση άμεσης λύσης στο θέμα της ρευστότητάς τους, ακόμα και με τη χορήγηση κρατικής χρηματόδοτησης, καθότι αρκετών απειλείται ακόμα και η ύπαρξή τους δεδομένου ότι οι γραμμές χρηματοδότησης για πολλές έχουν διακοπεί ή δεν χορηγούνται νέες.

Η Commerzbank αποχωρεί, άρα δεν χορηγεί νέες, και η HSH Nordbank λόγω των πολλών προβλημάτων της χορηγεί πολύ περιορισμένα.

Η αξία των ναυτιλιακών χρηματοδοτήσεων και των δύο τραπεζών το 2012 όσο και το 2011, σε σύγκριση με το προηγούμενο διάστημα, έχει μειωθεί αισθητά. Με αυτό το δεδομένο, οι πηγές χρηματοδότησης του κλάδου που απομένουν είναι τα εξειδικευμένα ναυτιλιακά funds και οι ξένες τράπεζες του χώρου που διαθέτουν ακόμα ρευστότητα, όπως η αναπυξιακή τράπεζα της Κίνας, China Development Bank.

Ο Σύνδεσμος των Γερμανών Εφοπλιστών προτείνει επίσημα προς τη γερμανική κυβέρνηση τη δημιουργία νέων χρηματοδοτικών προγραμμάτων για τις γερμανικές ναυτιλιακές εταιρείες μέσω της κρατικής αναπτυξιακής τράπεζας KfW, προκειμένου να δοθεί τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα άμεση λύση στον φλέγον ζήτημα της χρηματοδότησης της γερμανικής ναυτιλιακής βιομηχανίας.

Ωστόσο, οι εκπρόσωποι των ήδη ενεργών στον κλάδο τραπεζών θεωρούν ότι η άμεση ή η έμμεση χρηματοδότηση των γερμανικών ναυτιλιακών μέσω νέων κρατικών χρηματοδοτικών προγραμμάτων της KfW δεν είναι ορθή λύση, καθότι δεν λύνει μακροπρόθεσμα το πρόβλημα.

Αναμένεται ωστόσο νέος γύρος επαφών και διαβουλεύσεων των φορέων της γερμανικής ναυτιλίας με τους εκπροσώπους της γερμανικής κυβέρνησης το αμέσως επόμενο διάστημα για το θέμα.

Σε κρίσιμη καμπή

Τονίζεται ότι στον κλάδο της ναυτιλιακής βιομηχανίας στη Γερμανία απασχολούνται περίπου 400.000 άτομα. Τυχόν αναγκαστικό κλείσιμο κάποιων εταιρειών του κλάδου ή αναγκαστική μείωση των δραστηριοτήτων τους θα σημάνει απολύσεις και απώλεια θέσεων εργασίας.

Είναι άξιο να τονιστεί ότι οι γερμανικές ναυτιλιακές έχουν στηρίξει τη δραστηριότητά τους και την επέκτασή τους όλα αυτά τα χρόνια πολύ περισσότερο στην παραδοσιακή μορφή χρηματοδότησης μέσω τραπεζών και πολύ λιγότερο στις νέες μορφές χρηματοδότησης, όπως π.χ. μέσω της εισαγωγής σε ξένα χρηματιστήρια, όπως επιτυχώς έκαναν οι ελληνικές ναυτιλικές εταιρείες και οι Έλληνες εφοπλιστές.

Οπότε η αποχώρηση μιας μεγάλης τράπεζας με ισχυρό μερίδιο αγοράς στον κλάδο καθώς και τα όποια προβλήματα παρουσιάζονται στον τομέα της τραπεζικής χρηματοδότησης το τελευταίο διάστημα, λόγω της αλλαγής πολιτικής κάποιων τραπεζών στον τομέα της χρηματοδότησης προς πιο συντηρητική κατεύθυνση (κυρίως μετά την εισαγωγή των νέων, πιο αυστηρών κανόνων Basel III) και των αυστηρότερων κανόνων εποπτείας, καθιστούν πιο ευάλωτη τη θέση κάποιων εταιρειών του κλάδου και απειλούν την ύπαρξη άλλων.

Με βάση αναλυτές του χώρου, περισσότερα από τα 2/3 των γερμανικών εταιρειών της ποντοπόρου ναυτιλίας αντιμετωπίζουν μικρότερα ή μεγαλύτερα προβλήματα χρηματοδότησης.
 
Πιο συγκεκριμένα, περισσότερες από 2.500 γερμανικές ναυτιλιακές έχουν γραμμές πίστωσης από γερμανικές τράπεζες και γερμανικά funds, ενώ πάνω από 800 από αυτές βρίσκονται στο φάσμα της χρεοκοπίας.

Και η αναφορά στους Έλληνες

Είναι άξιο λόγου ότι τόσο αναλυτές του κλάδου όσο και ο οικονομικός γερμανικός Τύπος (πρόσφατο σχετικό άρθρο της γερμανικής οικονομικής εφημερίδας Handelsblatt) αναφέρουν ότι η εν λόγω αρνητική συγκυρία στη γερμανική ναυτιλιακή βιομηχανία ενδέχεται να αποβεί προς όφελος των Κινέζων και κυρίως των Ελληνών εφοπλιστών, οι οποίοι μπορεί να σπεύσουν να αγοράσουν σε φθηνές τιμές τα μεταχειρισμένα πλοία των γερμανικών ναυτιλιακών που παραπαίουν, καθότι οι Έλληνες, όπως αναφέρουν ειδικοί του κλάδου, επενδύουν πάντα αντικυκλικά, ήτοι αγοράζουν σε καιρούς ύφεσης και επενδύουν σε καιρούς κρίσης, σε αντίθεση με τους Γερμανούς συναδέλφους τους.

Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, οι Έλληνες εφοπλιστές πολύ έξυπνα απείχαν από την αγορά πλοίων την περίοδο της άνθησης της ναυτιλίας και της αύξησης των τιμών των πλοίων (2003 - 2007), ενώ φέτος, έτος κρίσης, επένδυσαν περισσότερο από κάθε άλλο εφοπλιστικό κράτος περί το 1,6 δισ. δολ. ΗΠΑ για την αγορά μεταχειρισμένων πλοίων και παρατηρούν με μεγάλο ενδιαφέρον τις εξελίξεις στη γερμανική ναυτιλιακή βιομηχανία, έχοντας ενδιαφέρον για μεταχειρισμένα τάνκερ και κυρίως κοντέινερ 7 ως 17 ετών.

Οι Γερμανοί εφοπλιστές, αντίθετα, επένδυσαν μεγάλα ποσά την περίοδο της άνθησης, έχοντας αγοράσει με τραπεζική χρηματοδότηση τις περισσότερες φορές πλοία σε υψηλές τιμές, οι οποίες αυτήν τη στιγμή έχουν μειωθεί ως και 50%.

Όπως αναφέρει αναλυτής της εξειδικευμένης ιδιωτικής γερμανικής τράπεζας Berenberg Bank είναι καιρός και οι γερμανικές ναυτιλιακές να απεμπλακούν σταδιακά από την τραπεζική χρηματοδότηση και να αναζητήσουν, όπως επιτυχημένα έχουν κάνει οι Έλληνες εφοπλιστές, κεφαλαιουχική χρηματοδότηση, πείθοντας επενδυτές να επενδύσουν στις εταιρείες τους.