Για τρίτη (ή τέταρτη;) φορά από τότε όπου υπεγράφη το πρώτο μνημόνιο επαναλαμβάνεται το γνώριμο πια σκηνικό της διαπραγμάτευσης του ΥΠΕΚΑ με την τρόικα και την Κομισιόν για την απελευθέρωση των ενεργειακών αγορών.

Από τον Ιούλιο του 2010, οπότε για πρώτη φορά η τρόικα έθεσε με έμφαση θέματα όπως η σύνδεση της λιανικής τιμής του ηλεκτρικού με τη χονδρική, η πρόσβαση και τρίτων εκτός ΔΕΗ στον λιγνίτη και σε ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται από λιγνίτη, η ουσιαστική απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρισμού ελάχιστα προχώρησε.

Στην ουσία, το μόνο που έχει τεθεί σε τροχιά υλοποίησης είναι η σταδιακή άρση των στρεβλώσεων στα τιμολόγια ηλεκτρικού (σταυροειδείς επιδοτήσεις μεταξύ τιμολογίων) και η σύνδεσή τους με την τιμή χονδρικής.

Κατά τα άλλα, το άνοιγμα της αγοράς λιγνίτη, δηλαδή στην ουσία η πρόσβαση και άλλων παραγωγών σε φθηνές πηγές ενέργειας, και το άνοιγμα της λιανικής αγοράς είτε βρίσκονται στο σημείο μηδέν, είτε υπό το μηδέν...

Για παράδειγμα, αν πριν από έναν χρόνο οι ανεξάρτητοι προμηθευτές είχαν κατακτήσει ποσοστό γύρω στο 10% στην αγορά λιανικής, σήμερα αυτό περιορίζεται μόλις στο 1%, μετά τη διακοπή λειτουργίας όλων των μεγάλων εναλλακτικών προμηθευτών.

Έτσι, αυτήν τη στιγμή, η νέα πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΚΑ βρίσκεται σε νέο κύκλο συζητήσεων με την τρόικα για όλες τις υφιστάμενες εκκρεμότητες. Σύμφωνα με τις πληροφορίες του euro2day, από την πλευρά τρόικας - Ε.Ε. έμφαση και άμεση προτεραιότητα δίνεται και πάλι στην προώθηση των διαρθρωτικών αλλαγών που είναι απαραίτητες για την ενεργειακή αγορά, με κύριο θέμα στην ατζέντα το άνοιγμα της αγοράς λιγνίτη.

Από την πλευρά του υπουργείου, το ζήτημα αυτό συνδέεται άμεσα με τη μερική ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ, δηλαδή με την πώληση μονάδων που παράγουν φθηνό ηλεκτρικό (λιγνιτικές, υδροηλεκτρικές). Αυτό σε συνδυασμό με την εφαρμογή νέων εργαλείων, όπως προθεσμιακά συμβόλαια πώλησης ενέργειας, αλλά και την παραχώρηση δημόσιων λιγνιτωρυχείων.

Μόνο που στην τελευταία περίπτωση η πρώτη απόπειρα παραχώρησης δημόσιου μεταλλείου, αυτού της Βεύης, παρότι ο διαγωνισμός ξεκίνησε πριν από 5 ή 6 χρόνια, συνεχίζει να βρίσκεται κολλημένη.

Σε κάθε περίπτωση, οι επόμενες κινήσεις που μελετά η κυβέρνηση λαμβάνουν υπ' όψιν τόσο τις υποχρεώσεις που έχει αναλάβει η χώρα έναντι των δανειστών (μνημόνιο) στα θέματα της ενέργειας, όσο και το νέο πλαίσιο που θα πρέπει να ισχύσει στην ευρωπαϊκή ενεργειακή αγορά από το 2014 (target model).

Το νέο πλαίσιο προσφέρει πολύ μεγαλύτερη ευελιξία και ήδη η ΡΑΕ έχει επεξεργαστεί εναλλακτικά μοντέλα λειτουργίας της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, που περιλαμβάνουν εργαλεία, η εφαρμογή των οποίων θα επιτρέψει και σε τρίτους την πρόσβαση σε φθηνή ηλεκτρική ενέργεια.