Ύφεση 4,7% προβλέπει τώρα η Κομισιόν ότι θα εμφανίσει η Ελλάδα το 2012, ενώ εκτιμά πως θα υπάρξει σταθεροποίηση το 2013.  Η προηγούμενη πρόβλεψη έκανε λόγο για ύφεση 4,4% φέτος. Παράλληλα, αναμένει αρνητικό πληθωρισμό το 2012 και το 2013 στο -0,5% και στο -0,3% αντίστοιχα.

Για το σύνολο της ευρωζώνης, εκτιμά πως θα υπάρξει ύφεση 0,3% το 2012 και ανάπτυξη 1% το 2013.

Πιο αναλυτικά, με βάση της εαρινές προβλέψεις της Κομισιόν για την περίοδο 2012-2013, η συρρίκνωση της οικονομικής δραστηριότητας στην Ελλάδα το δ΄ τρίμηνο του 2011 ήταν πολύ βαθύτερη του αναμενομένου.

Οι τριμηνιαίοι εθνικοί λογαριασμοί δείχνουν ότι το πραγματικό ΑΕΠ μειώθηκε κατά 7,5% τους τελευταίους τρεις μήνες του 2011, σε σχέση με την ίδια περίοδο το 2010, σημειώνει η Κομισιόν. Για το σύνολο του έτους, το ΑΕΠ εκτιμάται ότι συρρικνώθηκε κατά 6,9%. Το 2012 αναμένεται περισσότερη συρρίκνωση, η οποία θα είναι αποτέλεσμα τόσο της σημαντικής πτώσης στην εσωτερική ζήτηση όσο και του μικρότερου από το αναμενόμενο δυναμισμού των εξαγωγών.

Τα διαθέσιμα έσοδα των νοικοκυριών που πλήττονται από την αυξανόμενη ανεργία, τις περικοπές στους μισθούς του ιδιωτικού τομέα και τα δημοσιονομικά μέτρα οδηγούν σε συνέχιση της μείωσης στην εγχώρια ζήτηση, διαπιστώνει η Κομισιόν. Επιπλέον, το δυσμενές επιχειρηματικό και καταναλωτικό κλίμα και οι δυσκολίες στην πρόσβαση σε πίστωση για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά θα συνεισφέρουν στην αναβολή των αποφάσεων για τις δαπάνες τους.

Η ανάκαμψη, η οποία προηγουμένως αναμενόταν ότι θα επιτευχθεί φέτος, θα καθυστερήσει ακόμα περισσότερο, με ασήμαντη βελτίωση -στην καλύτερη περίπτωση- στη δραστηριότητα το 2013.

Πρέπει να ληφθούν επιπλέον μέτρα για το 2013 ύψους 3,8% του ΑΕΠ

Σε ό,τι αφορά τα ελλείμματα, στην εαρινή της έκθεση η Κομισιόν αναφέρει ότι το 2011 το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης μειώθηκε στο 9,1% του ΑΕΠ από 10,3% του ΑΕΠ το 2010.

Η μείωση αυτή προηλθε από την αύξηση του λόγου εσόδων προς ΑΕΠ κατά 1,2%, ενώ ο λόγος των πρωτογενών δαπανών ως ποσοστό του ΑΕΠ μειώθηκε κατά 1,4%. Η αύξηση στις δαπάνες για τόκους κατά περισσότερο από 1% σημαίνει πως η βελτίωση στο πρωτογενές έλλειμμα ήταν σχεδόν 2,5%. Το ενοποιημένο μικτό χρέος της γενικής κυβέρνησης το 2011 ξεπέρασε το 165% του ΑΕΠ, από 145% του ΑΕΠ το 2010.

Το 2012 το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης προβλέπεται ότι θα διαμορφωθεί στο 7,3% του ΑΕΠ (έναντι 7% που ήταν η προηγούμενη πρόβλεψη), ποσοστό που ευθυγραμμίζεται με τον στόχο για πρωτογενές έλλειμμα στο 1% του ΑΕΠ. Για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος, η ελληνική κυβέρνηση υιοθέτησε περικοπές δαπανών της τάξης του 1,5% του ΑΕΠ το α΄ τρίμηνο.

Η κυβέρνηση στοχεύει σε επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος 1,8% του ΑΕΠ το 2013. Με βάση τις τρέχουσες προβλέψεις, αυτό θα απαιτούσε επιπλέον περικοπές δαπανών 3,8% του ΑΕΠ, που θα πρέπει να οριστικοποιηθούν τους επόμενους μήνες.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η Κομισιόν προειδοποιεί για αύξηση του ελλείμματος στο 8,4% το 2013, εάν η Ελλάδα δεν λάβει περαιτέρω μέτρα.

Η εφαρμογή το προγράμματος ανταλλαγής ομολόγων (PSI) θα βοηθήσει την Ελλάδα να βάλει τα δημοσιονομικά της σε βιώσιμο δρόμο. Ωστόσο, δεδομένης της αδύναμης οικονομίας, το χρέος θα αρχίσει να μειώνεται με βιώσιμο τρόπο μετά το 2013.

Οι προβλέψεις για την ανεργία

Η απασχόληση δέχθηκε ισχυρότατο πλήγμα εν μέσω της συρρικνούμενης οικονομικής δραστηριότητας. Η συνολική απασχόληση μειώθηκε κατά σχεδόν 7% το 2011 και αναμένεται μεγαλύτερη πτώση το 2012, με το ποσοστό ανεργίας να εκτιμάται στο 20%.

Οι μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας αναμένεται να συνεισφέρουν σημαντικά τόσο στη σταθεροποίηση του επιπέδου απασχόλησης όσο και στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας μεσοπρόθεσμα, σημειώνει. Ωστόσο, η απασχόληση δεν αναμένεται να σταθεροποιηθεί πριν από το 2013, ενώ η συνεπαγόμενη αύξηση του αριθμού των θέσεων εργασίας θα είναι αργή.

Οι προβλέψεις για τις εξαγωγές

Σύμφωνα με την Κομισιόν, οι καθαρές εξαγωγές της Ελλάδας συνεισφέρουν θετικά στο ΑΕΠ και θα παραμείνουν σημαντική πηγή ανάπτυξης το 2012. Όμως, η έκταση αυτού του θετικού αποτελέσματος θα εξαρτηθεί από την ικανότητα των Ελλήνων εξαγωγέων να εξασφαλίσουν οφέλη από την αγορά εργασίας και τις τομεακές μεταρρυθμίσεις, μέσω αυξημένης παραγωγικότητας, χαμηλότερου κόστους παραγωγής και -ως εκ τούτου- αύξησης της ανταγωνιστικότητας. Όμως, η αύξηση των μεριδίων αγοράς που αναμένεται για το 2012 και το 2013 είναι ένα κλάσμα μόνο των απωλειών που είδε ο κλάδος την προηγούμενη δεκαετία.

Το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών, αν και συρρικνώνεται, παραμένει σε μη βιώσιμο επίπεδο. Παρέμενε πάνω από το 10% το 2011, δύο μονάδες καλύτερα σε σχέση με το 2010 και 4 μονάδες χαμηλότερα σε σχέση με το 2009. Η αργή διόρθωση της εξωτερικής ανισορροπίας θα συνεχιστεί και το 2012 και το 2013, λόγω των αυξανόμενων εξαγωγών και της αναμενόμενης μείωσης των εισαγωγών, αντανακλώντας την προσμονή για εξελίξεις στην εσωτερική ζήτηση, αλλά και τις μεταβολές στις σχετικές τιμές. Το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών αναμένεται να βελτιωθεί το 2012, στο πλαίσιο της αναδιάρθρωσης του δημόσιου χρέους και της μείωσης των επιτοκίων που καταβάλλονται στον υπόλοιπο κόσμο.

Η πληθωριστική αδράνεια παραμένει υψηλή για μια οικονομία που μπαίνει στον πέμπτο χρόνο ύφεσης. Τόσο ο εναρμονισμένος δείκτης τιμών καταναλωτή όσο και ο συνεχιζόμενος φορολογικός πληθωρισμός εξακολουθούν να παραμένουν θετικοί, παρά την εκτίμηση για ταχεία εσωτερική υποτίμηση. Ωστόσο, το χαμηλό επίπεδο της οικονομικής δραστηριότητας το 2012 και η μείωση των μισθών στον ιδιωτικό τομέα αναμένεται να μετριάσουν τις τιμές, ενώ το 2012 και το 2013 αναμένεται ήπια αρνητικός πληθωρισμός. Αυτό βασίζεται στην υπόθεση ότι οι κινήσεις για προώθηση της ανταγωνιστικότητας στις αγορές αγαθών και υπηρεσιών θα επιτρέψουν η μείωση του εργατικού κόστους να περάσει και στους καταναλωτές.

Το κλείσιμο του χάσματος ανταγωνιστικότητας αναμένεται να επιταχυνθεί. Μετά από χρόνια συνεχιζόμενης ανάπτυξης, σημαντικά υψηλότερης σε σχέση με τους βασικούς εταίρους, το κόστος ανά μονάδα εργασίας πλέον μειώνεται εμφανώς. Οι μισθοί στον επιχειρηματικό τομέα μειώνονται τα τελευταία τρίμηνα, όμως με ρυθμό που δεν αρκούσε για να βοηθήσει στην αποκατάσταση της ανταγωνιστικότητας. Ωστόσο, τα μέτρα που ελήφθησαν πρόσφατα για την αγορά εργασίας αναμένεται να συνεισφέρουν στην περαιτέρω σημαντική μείωση του εργασιακού κόστους τα επόμενα δύο χρόνια. Επίσης, η μεταρρύθμιση της αγοράς αγαθών και υπηρεσιών θα παίξει κρίσιμο ρόλο στην αύξηση του εσωτερικού ανταγωνισμού και στη βελτίωση της εξωτερικής ανταγωνιστικότητας.

--- Τι αναμένεται για την Ε.Ε. και την ευρωζώνη

Σύμφωνα με τις εαρινές προβλέψεις της Κομισιόν, η ευρωζώνη θα εμφανίζει ύφεση 0,3% το 2012 (αμετάβλητο σε σχέση με την προηγούμενη πρόβλεψη), ενώ η Ε.Ε. θα έχει μηδενικό ρυθμό ανάπτυξης.

Το γερμανικό ΑΕΠ αναμένεται να αυξηθεί κατά 0,7% (έναντι 0,6% που ήταν η προηγούμενη πρόβλεψη), το γαλλικό κατά 0,5% (από 0,4%), ενώ οι προβλέψεις για το ΑΕΠ της Πορτογαλίας και της Ιρλανδίας παραμένουν αμετάβλητες στο -3,3% και 0,5% αντίστοιχα. Για την Ιταλία προβλέπεται συρρίκνωση του ΑΕΠ κατά 1,4% (έναντι 1,3%) και για την Ισπανία 1,8% (έναντι 1%).

Σε ό,τι αφορά τα ελλείμματα, εκτιμά πως το έλλειμμα της ευρωζώνης θα διαμορφωθεί στο 3,2% του ΑΕΠ (έναντι 3,4%), της Ε.Ε. στο 3,6% (έναντι 3,9%), τις Γερμανίας στο 0,9% (έναντι 1,0%), της Γαλλίας στο 4,5% (έναντι 5,3%), της Ιταλίας στο 2% (έναντι 2,3%), της Ισπανίας στο 6,4% (έναντι 5,9%), της Πορτογαλίας στο 4,7% (έναντι 4,5%) και της Ιρλανδίας στο 8,3% (έναντι 8,6%).

--- Σε ύφεση η Ισπανία το 2012 και το 2013

Η Ισπανία θα πρέπει να εγκρίνει ευρείες επιπλέον περικοπές φέτος και του χρόνου αν θέλει να πετύχει τον φιλόδοξο στόχο που έχει θέσει για μείωση του ελλείμματός της, καθώς η οικονομία της θα βρίσκεται σε ύφεση και το 2012 και το 2013, σύμφωνα με τις προβλέψεις της Κομισιόν.

Στην εαρινή της έκθεση, προβλέπεται πως η Ισπανία θα εμφανίσει έλλειμμα 6,4% του ΑΕΠ το 2012 και 6,3% το 2013, εκτός και αν αλλάξει τις πολιτικές της.

Σημειώνεται πως η Ισπανία έχει δεσμευτεί για μείωση του ελλείμματός της στο 5,3% φέτος από 8,5% το 2011 και, εκτός και αν οι υπουργοί Οικονομικών της Ε.Ε. της δώσουν περισσότερο χρόνο, να μειώσει το έλλειμμα στο 3% το 2013 αν θέλει να αποφύγει τις κυρώσεις.

Η Κομισιόν αναθεώρησε επί τα χείρω και την πρόβλεψή της για την ανάπτυξη της ισπανικής οικονομίας, προβλέποντας ύφεση 1,8% φέτος, έναντι του 1% που προέβλεψε τον Φεβρουάριο. Η ισπανική κυβέρνηση έχει προβλέψει ότι η οικονομία της θα αναπτυχθεί κατά 0,2% το 2013, ωστόσο η Κομισιόν εκτιμά πως θα συρρικνωθεί κατά επιπλέον 0,3% του χρόνου.

Παράλληλα, η Κομισιόν προέβλεψε πως η Ισπανία θα είναι η μόνη χώρα της ευρωζώνης που θα παραμείνει σε ύφεση του χρόνου, ενώ η ευρωζώνη στο σύνολό της αναμένεται να εμφανίσει ανάπτυξη 1%, μετά από ύφεση 0,3% το 2012.