Nέα λουκέτα αλλά και ηχηρά «κανόνια» που αφορούν πλέον ακόμη και μεγάλες αλυσίδες του εμπορίου βρίσκονται στον ορίζοντα, καθώς ακόμη και κατά την -παραδοσιακά έντονα εμπορική- περίοδο των εκπτώσεων η ύφεση έδειξε το σκληρό της πρόσωπο.

Η πτώση του τζίρου το πρώτο δίμηνο του 2012, όπως υποστηρίζει η ΕΣΕΕ, άγγιξε το 43% κατά μέσο όρο πανελλαδικά, θίγοντας λίγο έως πολύ όλους τους τομείς του λιανεμπορίου. Σύμφωνα με τις ίδιες εκτιμήσεις, από την αγορά χάθηκαν 4,5 δισ. ευρώ, συνεχίζοντας την τριετή μείωση τζίρου που καταγράφει το εμπόριο.

Μετά την απογοητευτική εικόνα της χριστουγεννιάτικης αγοράς, ο Ιανουάριος έδειξε σχετικά σημάδια ανάκαμψης, τα οποία ωστόσο «έσβησαν» το Φεβρουάριος, αφενός λόγω συγκυρίας (νέο μνημόνιο, προετοιμασία μέτρων κ.ά.) και αφετέρου λόγω αντικειμενικών δεδομένων, όπως η σύμπτωση εξόφλησης σοβαρών φορολογικών υποχρεώσεων, αλλά και της δεδομένης μείωσης των εισοδημάτων εξαιτίας των μισθολογικών περικοπών ή της ανεργίας.

Είναι χαρακτηριστικό ότι στο πρώτο δίμηνο του 2012, ακόμη και ο κλάδος των σούπερ μάρκετ φαίνεται να κατέγραψε μείωση τζίρου κατά 4%, ενώ τα πρατήρια καυσίμων κατέγραψαν ρεκόρ απωλειών, της τάξης του 29%.

Η πίεση συνεχίζει σαφώς στην αγορά ένδυσης (-38%), στην αγορά ηλεκτρικών (-31%) αλλά ακόμη και στον ανθεκτικό κλάδο των φαρμακευτικών και των καλλυντικών ειδών, όπου στο πρώτο δίμηνο του έτους καταγράφεται υποχώρηση της τάξης του 23%.

Στοίχημα για λίγους

Η συνέχιση της δραστηριότητας των λιανεμπορικών επιχειρήσεων σε αυτό το περιβάλλον θεωρείται πλέον στοίχημα για λίγους και ισχυρούς από άποψη διαθέσιμων κεφαλαίων και οργάνωσης.

Σύμφωνα με προβλέψεις της ΕΣΕΕ, το 2012 αναμένονται τουλάχιστον 60.000 νέα λουκέτα κυρίως μικρών επιχειρήσεων, ενώ εξελίξεις αναμένονται και στο επίπεδο μεγάλων επιχειρήσεων, καθώς, σύμφωνα με πληροφορίες, αρκετές βρίσκονται στα όρια της επιβίωσης.

Φήμες που δεν επιβεβαιώνονται, όσο τουλάχιστον διαρκεί ο αγώνας επιβίωσης, κάνουν λόγω για δίκτυα ένδυσης, υπόδησης, ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών ειδών, επίπλων και οικιακού εξοπλισμού, ενώ σημαντική συγκέντρωση αναμένεται και στη χονδρεμπορική αγορά, καθώς οι αντιπρόσωποι βρίσκονται πλέον στη μέγγενη των προμηθευτών, που απαιτούν εξόφληση τοις μετρητοίς, και των τραπεζών, που αδυνατούν να διαθέσουν κεφάλαια εξυπηρέτησης της λειτουργίας των επιχειρήσεων.

Συνολική πίεση

Ακόμη, όμως, και οι ανθεκτικότερες εμπορικές επιχειρήσεις καταγράφουν μείωση πωλήσεων, η οποία, αν και χαρακτηρίζεται μικρότερη από το μέσο όρο της αγοράς και υποδεικνύει την προσάρτηση μεριδίων, εντούτοις δεν είναι αμελητέα, υπογραμμίζοντας τη δραστική μείωση της κατανάλωσης. 

* «Είναι αναπόφευκτη η πίεση στις πωλήσεις αλλά και στα μικτά περιθώρια και των μεγάλων επιχειρήσεων, σε μια συγκυρία όπου ο καταναλωτής δαπανά μόνον για τα αναγκαία και μόνο με διαθέσιμα κεφάλαια», σημειώνει η διοίκηση του ομίλου Fourlis, ο οποίος στο πρώτο δίμηνο του έτους συνέχισε να καταγράφει απώλειες της τάξης του 10%, στο ίδιο κλίμα με το τέταρτο τρίμηνο του 2011.

Η διοίκηση σημειώνει ότι σε μεγάλο βαθμό οι πωλήσεις στα concept της ΙΚΕΑ και της Intersport «προφυλάσσονται» από το γεγονός ότι οι καταναλωτές δεν συνδύαζαν ούτε κατά το παρελθόν τις αγορές με πιστωτική κάρτα από τα συγκεκριμένα δίκτυα.

Επισημαίνεται ότι σε αγορές όπου η χρήση των άτοκων δόσεων υπήρξε βασικό εργαλείο πωλήσεων (π.χ. ηλεκτρικά, ηλεκτρονικά, έπιπλα), η ζήτηση έχει υποκατασταθεί σε μεγάλο βαθμό από μετρητά, αλλά μοιραία έχει υποχωρήσει κατά 50%. 

* Σοβαρές επιπτώσεις καταγράφει και η αλυσίδα Sprider, με τις εκτιμήσεις να κάνουν λόγο για περαιτέρω υποχώρηση πωλήσεων το πρώτο δίμηνο του 2012. Σημειώνεται ότι το 2011 η αλυσίδα έκλεισε με πτώση τζίρου της τάξης του 15%, ποσοστό που φαίνεται να αυξάνεται τους πρώτους μήνες του 2012. 

* Πτωτική ήταν η εκκίνηση του έτους και για τα Αττικά Πολυκαταστήματα, καθώς οι πωλήσεις και στα δύο σημεία εμφάνισαν απώλειες. Ειδικότερα, το πολυκατάστημα Attica που λειτουργεί στο κέντρο της Αθήνας, στο CityLink, είχε μειωμένο τζίρο κατά 15% το δίμηνο Ιανουαρίου - Φεβρουαρίου, ενώ μεγαλύτερες αντιστάσεις, με απώλειες, της τάξεως του 5%-6%, εμφάνισε το αντίστοιχο πολυκατάστημα που λειτουργεί στο εμπορικό κέντρο Golden Hall. 

* Πτώση πωλήσεων της τάξης του 15% κατέγραψαν επίσης στο εκπτωτικό δίμηνο και ορισμένες αλυσίδες ηλεκτρικών (Electronet, Ηλεκτρονική), ενώ σε επώνυμες αλυσίδες επίπλων η πτώση ξεπερνά το 50%, καθώς, όπως αναφέρουν στελέχη της αγοράς, υπάρχουν εβδομάδες χωρίς ούτε μία παραγγελία και πολύ περισσότερο χωρίς να τιμολογείται καμία αγορά.