Βαριά, ασήκωτα και «καθυστερημένα» θα είναι φέτος τα εκκαθαριστικά των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος.

Βαριά κι ασήκωτα θα είναι εξαιτίας της καθήλωσης του αφορολόγητου ορίου στα 5.000 ευρώ, της «μάχαιρας» στις φοροαπαλλαγές, της αύξησης των τεκμηρίων έως και κατά 200% αλλά και της ενσωμάτωσης της έκτακτης εισφοράς και του τέλους επιτηδεύματος στο εκκαθαριστικό του φόρου εισοδήματος.

«Καθυστερημένα» αναμένονται, από την άλλη πλευρά, εξαιτίας της παράτασης των προθεσμιών υποβολής των φορολογικών δηλώσεων, η οποία με τη σειρά της αναμένεται να επιφέρει καθυστερήσεις στην εκκαθάρισή τους, οι οποίες με τη σειρά τους θα περιορίσουν εκ των πραγμάτων τον αριθμό των δόσεων εξόφλησης του φόρου εισοδήματος και της έκτακτης εισφοράς.

Με απόφαση του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών Π. Οικονόμου ορίστηκαν οι προθεσμίες υποβολής των φορολογικών δηλώσεων εισοδήματος για φέτος ως εξής:

· Έως και τις 30 Απριλίου για Ο.Ε., Ε.Ε., κοινοπραξίες, κοινωνίες και κάθε νομικού προσώπου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα ανεξάρτητα από την κατηγορία των βιβλίων του Κ.Β.Σ. που τηρούν.

· Έως και τις 10 Μαΐου για Α.Ε. και Ε.Π.Ε. Ειδικά για τις Α.Ε., η ημερομηνία υποβολής κλιμακώνεται ανάλογα με το τελευταίο ψηφίο του Α.Φ.Μ. τους.

· Έως και τις 15 Ιουνίου για όλα τα φυσικά πρόσωπα όπως μισθωτοί, συνταξιούχοι, φορολογούμενοι με ατομικές επιχειρήσεις, ελεύθεροι επαγγελματίες, φορολογούμενοι με εισοδήματα από ακίνητα ή αγρότες.

· Έως και τις 31 Ιουλίου 2012 θα πρέπει να υποβληθεί με ηλεκτρονικό τρόπο η δήλωση στοιχείων ακινήτων Ε9 έτους 2012 φυσικών και νομικών προσώπων.

Αυτό σημαίνει ότι ο μεγάλος όγκος των δηλώσεων για τις οποίες δεν υπάρχει υποχρέωση υποβολής μέσω του διαδικτύου, δηλαδή των μισθωτών και των συνταξιούχων, θα υποβληθεί στην καλύτερη περίπτωση στις αρχές του καλοκαιριού.

Συνακόλουθα, η εκκαθάριση θα καθυστερήσει και δυστυχώς όσο αργότερα έρθει φέτος το εκκαθαριστικό τόσο το χειρότερο. Οι επιστροφές φόρου μετά την κατάργηση της έκπτωσης λόγω αποδείξεων και εξαιτίας των ψαλιδισμένων φοροαπαλλαγών, σε συνδυασμό με το ελάχιστο αφορολόγητο των 5.000 ευρώ, θα είναι ελάχιστες και ο έξτρα φόρος ο οποίος θα συνοδεύεται από την έκτακτη εισφορά για τα εισοδήματα του 2011 θα καταβληθεί σε λιγότερες δόσεις.

Στην περίπτωση όπου ο φόρος εισοδήματος βεβαιωθεί τον Αύγουστο ή το Σεπτέμβριο, οι δόσεις περιορίζονται σε δύο, ενώ αν ο φόρος εισοδήματος βεβαιωθεί από τον Οκτώβριο δεν θα υπάρχουν καν δόσεις, αλλά προβλέπεται εφάπαξ εξόφληση τον μεθεπόμενο μήνα της βεβαίωσης.

Έτσι, χιλιάδες φορολογούμενοι οι οποίοι λαμβάνουν το εκκαθαριστικό τους με καθυστέρηση θα κληθούν να πληρώσουν φέτος φόρο εισοδήματος και έκτακτη εισφορά ακόμα και σε μία δόση.

Πέρυσι για παράδειγμα η τελευταία παρτίδα εκκαθαριστικών των δηλώσεων εισοδήματος για το 2010 έφτασε σε 468.800 φορολογούμενους λίγο πριν από τα Χριστούγεννα.

Οι φοροεπιβαρύνσεις είναι καταλυτικές, δεδομένου ότι έρχονται να προστεθούν σε έναν βαρύ λογαριασμό της εφορίας που προκύπτει από τη μείωση του αφορολογήτου στα 5.000 ευρώ, από το «μαχαίρι» στις φοροαπαλλαγές αλλά και από την αύξηση των τεκμηρίων έως και κατά 200%, το οποίο θα φανεί με την εκκαθάριση των δηλώσεων.

Το μαχαίρι στο αφορολόγητο

Επιβαρύνσεις για όλους τους φορολογούμενους από 100 έως και 900 ευρώ το μήνα, με τη μεγαλύτερη φοροκεραμίδα για τα μεσαία εισοδήματα, φέρνει η μείωση του αφορολογήτου στα 5.000 ευρώ, σε συνδυασμό με τον περιορισμό των κλιμακίων. Οι αλλαγές αφορούν στη φορολόγηση των εισοδημάτων του 2011 που θα δηλωθούν στην εφορία το επόμενο έτος, παρότι η νέα αυξημένη παρακράτηση θα αρχίσει να εφαρμόζεται από τον Ιανουάριο του 2012.

Συγκεκριμένα, 2,5 εκατομμύρια φορολογούμενοι οι οποίοι μέχρι φέτος -με το αφορολόγητο των 12.000 ευρώ- δεν πλήρωναν καθόλου φόρο, θα κληθούν πλέον να βάλουν το χέρι στην τσέπη και 5,4 εκατομμύρια φορολογούμενοι οι οποίοι δηλώνουν εισοδήματα πάνω από 5.000 ευρώ θα έχουν επιβάρυνση από 100 έως και 900 ευρώ τον χρόνο.

Αίσθηση προκαλεί ότι η μεγαλύτερη επιβάρυνση των 900 ευρώ εντοπίζεται σε όσους έχουν εισοδήματα 32.000 ευρώ. Ο φόρος από 5.120 ευρώ αυξάνεται σε 6.020 ευρώ για φορολογούμενο χωρίς παιδιά.

Τεράστιες συγκριτικά είναι οι επιβαρύνσεις για τα χαμηλά εισοδήματα. Φορολογούμενος με εισόδημα 13.000 ευρώ, χωρίς να υπολογίζονται τυχόν εκπτώσεις από αποδείξεις ή φοροαπαλλαγές, το 2011 όφειλε φόρο μόλις 180 ευρώ. Για το ίδιο εισόδημα το 2012 θα κληθεί να πληρώσει 880 ευρώ ή 700 ευρώ περισσότερα.

Αλλαγές που επιβαρύνουν όσους έχουν από τρία παιδιά και πάνω φέρνουν οι αλλαγές στις προσαυξήσεις του αφορολογήτου λόγω τέκνων. Το αφορολόγητο προσαυξάνεται κατά 2.000 ευρώ (από 1.500) για κάθε ένα από τα δύο πρώτα παιδιά και κατά 3.000 ευρώ για κάθε επόμενο τέκνο. Πέρυσι, τρίτεκνος είχε προσαύξηση αφορολογήτου 11.500 ευρώ με προσαύξηση επιπλέον 2.000 ευρώ για κάθε επόμενο τέκνο.

Αφορολόγητο 9.000 ευρώ δικαιούνται νέοι ηλικίας έως 35 ετών, συνταξιούχοι άνω των 65 ετών και άτομα με ειδικές ανάγκες εφόσον το δηλωθέν εισόδημα ή αυτό που προκύπτει με βάση τις αντικειμενικές δαπάνες και υπηρεσίες και δαπάνες απόκτησης περιουσιακών τους στοιχείων δεν υπερβαίνει τις 9.000 ευρώ. Έτσι, φορολογούμενος των παραπάνω κατηγοριών με πραγματικό ή τεκμαρτό εισόδημα 10.000 ευρώ θα οφείλει φόρο 500 ευρώ (το αφορολόγητο κατεβαίνει στα 5.000 ευρώ), χάνοντας το αφορολόγητο των 9.000 ευρώ.

Τεκμήρια

Στην τσιμπίδα των τεκμηρίων κινδυνεύουν να πιαστούν φέτος περίπου 3 εκατομμύρια φορολογούμενοι καθώς με την εκκαθάριση των φορολογικών δηλώσεων ο φόρος θα προσδιοριστεί όχι με βάση τα δηλωθέντα εισοδήματα αλλά με τα τεκμαρτά, αν αυτά είναι υψηλότερα.

Έτσι, παρά την καθήλωση των μισθών και των εισοδημάτων, και σε συνδυασμό με τη μείωση του αφορολογήτου στα 5.000 ευρώ, όσοι έχουν περιουσιακά στοιχεία υψηλής τεκμαρτής αξίας κινδυνεύουν να πιαστούν στα δίχτυα των αυξημένων τεκμηρίων που αγγίζουν το 70% για ακίνητα και αυτοκίνητα, φτάνουν το 60% για πισίνες και εκτοξεύονται στο 200% για σκάφη αναψυχής.

Για παράδειγμα, φορολογούμενος που δηλώνει εισόδημα 12.000 ευρώ, αλλά έχει στην κατοχή του ένα ακίνητο 120 τ.μ. σε περιοχή με τιμή ζώνης 3.000 ευρώ (τεκμήριο 8.120 ευρώ), μία μονοκατοικία σε χωριό 100 τετραγωνικών μέτρων με τιμή ζώνης έως 2.799 ευρώ (τεκμήριο 2.250 ευρώ) και έχει και ένα αυτοκίνητο 2.000 κυβικών (τεκμήριο 8.800) θα φορολογηθεί τελικά για το τεκμαρτό εισόδημα των 19.170 ευρώ το οποίο προσαυξάνεται κατά επιπλέον 3.000 ευρώ που αποτελεί το τεκμήριο ελάχιστων δαπανών διαβίωσης. Ο φόρος φτάνει τα 2.962 ευρώ έναντι 700 ευρώ που θα προέκυπταν από τη φορολόγηση του δηλωθέντος εισοδήματος των 12.000 ευρώ.

Φόρος μπορεί να προκύψει ακόμα και για εισοδήματα στα όρια του αφορολογήτου. Για παράδειγμα, για φορολογούμενο με κύρια κατοικία 50 τετραγωνικών μέτρων και ένα αυτοκίνητο 1.200 κυβικών, το τεκμαρτό εισόδημα φτάνει τα 9.000 ευρώ (3.000 ευρώ οι δαπάνες διαβίωσης, 2.000 ευρώ για το σπίτι και 4.000 ευρώ για το αυτοκίνητο), οδηγώντας σε φόρο 400 ευρώ.

Τα τεκμήρια που ισχύουν το 2012 αφορούν σε κύριες και δευτερεύουσες κατοικίες, επιβατικά αυτοκίνητα , ιδιωτικά σχολεία, οικιακούς βοηθούς, οδηγούς αυτοκινήτων, δασκάλους και σε λοιπό προσωπικό, σκάφη αναψυχής, αεροσκάφη, ελικόπτερα, ανεμόπτερα και πισίνες. Η βάση υπολογισμού των τεκμηρίων ξεκινά από ελάχιστη αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης 3.000 ευρώ για τον άγαμο και 5.000 ευρώ για τον έγγαμο.

Φοροαπαλλαγές

Έξτρα φόρους φέρνει και το ψαλίδι στις φοροαπαλλαγές. Από φέτος οι φοροαπαλλαγές που μείωναν το εισόδημα του φορολογουμένου, περιορίζοντας το φόρο, αποτελούν παρελθόν και οι μοναδικές μειώσεις που έχουν μέχρι σήμερα διατηρηθεί οδηγούν σε μειώσεις μόνο από το φόρο και σε ποσοστό 10%.

Το μεγαλύτερο φοροσόκ εντοπίζεται στους τόκους στεγαστικών δανείων καθώς μέχρι πέρυσι δάνεια που είχαν συναφθεί προ του 1999 οδηγούσαν σε έκπτωση 100% από το εισόδημα, ενώ για μεταγενέστερα η έκπτωση, στη χειρότερη περίπτωση, έφτανε το 20% των τόκων από το φόρο.

Φέτος, μόλις 10% των τόκων αφαιρείται από το φόρο και αυτό υπό περιορισμούς. Η έκπτωση αφορά δάνεια έως 200.000 ευρώ για κατοικίες έως 120 τ.μ.
Για παράδειγμα, μισθωτός χωρίς παιδιά με εισόδημα 25.000 ευρώ και τόκους στεγαστικού δανείου 2.000 ευρώ, το οποίο έχει συναφθεί το 1998:

Με το περυσινό καθεστώς έκπτωσης τόκων στεγαστικού δανείου, το 100% των τόκων μείωνε το εισόδημα, άρα ο φόρος προέκυπτε επί εισοδήματος ύψους 23.000 ευρώ και έφτανε τα 3.170 ευρώ. Φέτος ο ίδιος μισθωτός θα έχει επιβάρυνση φόρου μόνο εξαιτίας των αλλαγών στους τόκους, ύψους 300 ευρώ, καθώς θα φορολογηθεί για εισόδημα 25.000 ευρώ, στο οποίο αναλογεί φόρος 3.670 ευρώ. Ο φόρος θα μειωθεί κατά το 10% των τόκων ή κατά 200 ευρώ και επομένως ο συγκεκριμένος φορολογούμενος θα πρέπει να πληρώσει συνολικό φόρο 3.470 ευρώ.

Στην κλίνη του Προκρούστη μπήκαν και οι υπόλοιπες φοροαπαλλαγές. Έξοδα νοσοκομειακής περίθαλψης, ιατρικές αμοιβές, ασφαλιστικές εισφορές, φροντιστήρια και αμοιβές δικηγόρων οδηγούν σε μειώσεις κατά 10% το φόρο και το ύψος των δαπανών που αναγνωρίζεται είναι σαφώς μειωμένο σε σχέση με πέρυσι.

Συγκεκριμένα, φέτος η εφορία αναγνωρίζει:

1. Τόκοι στεγαστικών δανείων για αγορά πρώτης κατοικίας. Αφαιρείται από το φόρο το 10% των τόκων μέχρι ποσού στεγαστικού δανείου 200.000 ευρώ, με μέγιστο τα 120 τ.μ. της κατοικίας. Αν η σύζυγος έχει εισόδημα και τη βαρύνουν προσωπικά τόκοι του δανείου, η μείωση γίνεται στο δικό της φόρο.

2. Ιατρικές αμοιβές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Αφαιρείται από το φόρο 10% της δαπάνης. Η μείωση φόρου δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 3.000 ευρώ.

3. Έξοδα νοσοκομειακής περίθαλψης. Με μέγιστο όριο έκπτωσης τα 3.000 ευρώ, αφαιρείται 10% της δαπάνης από το φόρο. Στα ιατρικά έξοδα περιλαμβάνονται αμοιβές γιατρών και νοσοκόμων, νοσήλια, δαπάνες για γυαλιά, φακούς επαφής, ακουστικά και όργανα ανθρωπίνου σώματος, ειδικές δαπάνες περίθαλψης αναπήρων παιδιών σε σχολείο ή θεραπευτήριο καθώς και δαπάνες για διαρκή ιατρική κάλυψη με συνδρομή.

Για περίθαλψη ηλικιωμένων με κινητικές αναπηρίες εκπίπτει το 50% της δαπάνης που καταβάλλεται σε επιχειρήσεις περίθαλψης.

4. Ασφάλιστρα. Αφαιρείται από το φόρο το 10% δαπάνης έως 1.200 ευρώ για τον άγαμο και 2.400 ευρώ για τον έγγαμο.

5. Φροντιστήρια μαθημάτων. Με μέγιστο ποσό δαπάνης που αναγνωρίζεται τα 1.000 ευρώ ανά μαθητή, εκπίπτει από το φόρο το 10%.

Αποδείξεις

Φέτος δεν υπάρχει έκπτωση φόρου για όσους συγκεντρώσουν περισσότερες από τις απαιτούμενες αποδείξεις, αλλά μόνο πέναλτι φόρου αν λείπουν αποδείξεις. Ο νόμος ορίζει ότι οι φορολογούμενοι θα πρέπει να συνυποβάλουν με τη δήλωσή τους αποδείξεις δαπάνης του ενός τετάρτου του εισοδήματός τους με ανώτατο όριο τα 15.000 ευρώ.

Για παράδειγμα, φορολογούμενος με εισόδημα 20.000 ευρώ πρέπει να υποβάλει αποδείξεις 5.000 ευρώ, στα 40.000 ευρώ αποδείξεις 10.000 ευρώ, αλλά στα 70.000 ευρώ περιορίζονται σε 15.000 ευρώ.

Αν ο φορολογούμενος υποβάλει περισσότερες αποδείξεις δεν κερδίζει τίποτα, αν λείπουν αποδείξεις, επιβάλλεται στη διαφορά ποινή φόρου 10%. Για παράδειγμα, για φορολογούμενο με εισόδημα 10.000 ευρώ απαιτούνται αποδείξεις 2.500 ευρώ.

Αν υποβληθούν αποδείξεις 3.000 ευρώ, δεν έχει κανένα κέρδος, αν υποβληθούν αποδείξεις 2.000 ευρώ θα προκύψει έξτρα φόρος 50 ευρώ. Στην εφορία περνάνε όλες οι αποδείξεις εκτός από δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων (π.χ. αυτοκίνητα), δαπάνες που μειώνουν το φόρο (ασφάλιστρα, φροντιστήρια κ.λπ.), λογαριασμοί (φως, νερό, τηλέφωνο, σταθερά και κινητά), εισιτήρια σε κάθε είδους μεταφορικό μέσο και δαπάνες που πραγματοποιούνται στο εξωτερικό.

Και οι έκτακτες εισφορές

Στο εκκαθαριστικό φέτος θα περιλαμβάνονται και έκτακτες εισφορές εισοδήματος και ελεύθερων επαγγελματιών. Η έκτακτη εισφορά αλληλεγγύης επιβάλλεται σε όσους έχουν εισοδήματα πάνω από 12.000 ευρώ, με συντελεστές 1% έως και 4%.

Η εισφορά για όσους έχουν δηλώσει εισοδήματα μεταξύ 12.000 και 20.000 ευρώ θα είναι από 121 έως 200 ευρώ (ή 1% του εισοδήματος), για εισοδήματα πάνω από 20.000 και ως 50.000 ευρώ διαμορφώνεται σε 408-1.000 ευρώ (ή 2%), για εισοδήματα από 50.000 έως 100.000 ευρώ θα κυμανθεί από 1.500 έως 3.000 ευρώ (3%) και για εισοδήματα άνω των 100.000 ευρώ από 4.000 ευρώ και πάνω (4% του εισοδήματος).

Το τέλος επιτηδεύματος φέτος είναι 500άρικο (από 300 ευρώ πέρυσι). Η εξόφληση των έκτακτων εισφορών θα γίνει με τις ίδιες δόσεις που προβλέπονται για το φόρο εισοδήματος (έως τρεις ανάλογα με το χρόνο εκκαθάρισης από έξι που ήταν για τις έκτακτες εισφορές πέρυσι), ενώ σε περίπτωση εφάπαξ εξόφλησης η έκπτωση από 5% έχει μειωθεί στο 1,5%.


***To Εuro2day.gr ενθαρρύνει τον διάλογο και την έκφραση απόψεων από τους αναγνώστες. Σχολιάστε το άρθρο και πείτε την άποψή σας δημόσια για όσα συμβαίνουν και μας αφορούν όλους. Αν θεωρείτε το άρθρο σημαντικό, διαδώστε το με τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης.