Δεν κάναμε γρήγορα όσα έπρεπε να κάνουμε, είπε ο Ευάγγελος Βενιζέλος μιλώντας στην κοινοβουλευτική του ομάδα. Τώρα είναι η ώρα ευθύνης. Ο κ. Βενιζέλος αποκάλυψε ότι η τρόικα έχει ζητήσει να αυξηθεί το πακέτο στήριξης προς την Ελλάδα στα 145 δισ. ευρώ.

Σημείωσε πως η Ελλάδα θα πρέπει να εκπληρώσει τις προαπαιτούμενες ενέργειες μέχρι την Κυριακή ώστε να τρέξει το PSI. Tόνισε πως η κυβέρνηση που θα είναι στην εξουσία τον Ιούνιο πρέπει να λάβει νέες πάρα πολύ δύσκολες αποφάσεις και μέτρα για τα επόμενα έτη, για το 2013 και το 2014.

Ο υπουργός Οικονομικών αποκάλυψε ότι τα επόμενα δύο χρόνια η Ελλάδα, βάσει του προγράμματος, θα συνεχίζει να εμφανίζει πρωτογενή ελλείμματα και επομένως το χρέος θα αυξάνεται.

Διευκρίνισε δε ότι δεν θα χρειαζόταν πρόσθετα δημοσιονομικά μέτρα 3 δις. ευρώ (1,5% του ΑΕΠ) αλλά μέτρα μόλις 0,7% αν δεν περικόπτονταν μισθοί και συντάξεις.
«Εάν δεν υπήρχαν τα μέτρα στον τομέα των αποδοχών και των συντάξεων δεν θέλαμε περισσότερα δημοσιονομικά μέτρα. Αλλά πρέπει να φθάσουμε στο πρωτογενές πλεόνασμα και χρειάζονται μέτρα και για το 2013 και για το 2014» ανέφερε ο υπουργός Οικονομικών.
Σημείωσε δε ότι η Τρόικα παραδέχεται ότι αυτό θα έχει μια περαιτέρω επίπτωση στην ύφεση κατά 0,4%, με την υπόθεση μάλιστα ότι θα υπάρξει ταχύτερη ανάπτυξη από το 2013 και μετά. «Έχουν διαψευστεί πολλές φορές έως τώρα, αλλά ας υποθέσουμε ότι έχουν δίκιο» ανέφερε ο κ. Βενιζέλος.

Αποκάλυψε, χωρίς να προχωρήσει σε περισσότερες λεπτομέρειες ότι η Τρόικα πιέζει για ριζοσπαστικές πρωτοβουλίες προκειμένου να μειωθεί η ανεργία συνολικά και να περιορισθεί η ανεργία των νέων μέχρι 25 ετών, που φθάνει στο 47%.

Τέλος σημείωσε ότι η Ελλάδα πρέπει να εκπληρώσει τις προαπαιτούμενες ενέργειες μέχρι την Κυριακή, μετά μέχρι τις 21 Φεβρουαρίου, μετά μέχρι τις 30 Μαρτίου και η κυβέρνηση που θα είναι στην εξουσία τον Ιούνιο πρέπει να λάβει πάρα πολύ δύσκολες αποφάσεις για τα επόμενα έτη, για το 2013 και το 2014.



Ολόκληρη η ομιλία του έχει ως εξής:


Φίλες και φίλοι, κυρίες και κύριοι βουλευτές.

«Μη ταρασσέσθω υμών η καρδία, μηδέ δειλιάτω». Αλλά ας μη πούμε και το «αποθανέτω η ψυχή μου μετά των αλλοφύλων».

Φίλες και φίλοι, η Ελλάδα, κουρασμένη και απελπισμένη, κινδυνεύει να κάνει μεγάλα ιστορικά λάθη.

Ενώ οι συντριπτικά περισσότεροι Έλληνες καταλαβαίνουν ότι δεν υπάρχει άλλη λύση, ότι πρέπει να εγκριθεί και να εφαρμοστεί το νέο πρόγραμμα που απορρέει από την περιβόητη απόφαση της 26ης Οκτωβρίου, είναι δυστυχώς αρκετοί αυτοί που δεν θέλουν να μοιραστούν ατομικά οι ίδιοι την ευθύνη για πολύ δύσκολες αλλά αναγκαίες αποφάσεις.

Ίσως να έχουν τη βεβαιότητα ότι οι αποφάσεις αυτές θα ληφθούν ούτως ή άλλως, γιατί αυτό δείχνουν οι αριθμητικοί συσχετισμοί στο Κοινοβούλιο και άρα με δεδομένο ότι θα ληφθούν οι δύσκολες αποφάσεις από άλλους κάποιοι άλλοι έχουν την άνεση να αποφύγουν το πικρό αυτό ποτήριο.

Έτσι όμως, φίλες και φίλοι, η χώρα μας, η πατρίδα μας, κινδυνεύει να πέσει θύμα μιας πολύ μεγάλης παρεξήγησης. Το ΠΑΣΟΚ ειδικότερα κινδυνεύει να πέσει στο κενό. Ανάμεσα σε μια πολιτική που με μεγάλο κόπο, με λάθη, με παλινωδίες, με καθυστερήσεις, αλλά με αίσθημα ευθύνης και πατριωτισμού επιχείρησε να εφαρμόσει τα δυόμισι τελευταία χρόνια και μια άλλη λύση, ριζικά διαφορετική, που ανατρέπει και καταδικάζει αναδρομικά αυτό που έγινε ή αυτό που πήγε να γίνει ή αυτό που έπρεπε να γίνει τα δυόμισι τελευταία χρόνια.

Αν κάποιοι κάνουν αυτή την επιλογή, επειδή επικρατεί ένα αίσθημα όψιμου πολιτικού κόστους, τότε κινδυνεύουμε να δικαιώσουμε ό,τι πιο ανεύθυνο και επικίνδυνο υπάρχει στον τόπο αυτό. Κινδυνεύουμε να δικαιώσουμε πρώτον αυτούς που με ιστορικό θράσος εμφανίζονται τώρα, δυόμισι μόλις χρόνια μετά το 2009, ως σωτήρες της χώρας, έτοιμοι να διαχειριστούν την κρίση, ενώ έχουν τις πιο νωπές και άμεσες ευθύνες για την ακραία εκδοχή του προβλήματος την περίοδο 2004-2009.

Κινδυνεύουν επίσης να δικαιωθούν αυτοί που προτείνουν, κυρίως στην παραδοσιακή Αριστερά, λύσεις εύκολες αλλά απολύτως ανέφικτες, όπως το να είναι η χώρα μέσα στην Ευρωζώνη, αλλά να μη αποδέχεται τους όρους και τις προϋποθέσεις ενός προγράμματος και τη χρηματοδότηση που συνεπάγεται το πρόγραμμα αυτό, αλλά η οποία εξαρτάται από την αποδοχή των όρων του προγράμματος. Είναι η περιβόητη γραμμή ναι στο Ευρώ αλλά όχι στο πρόγραμμα.

Κινδυνεύουμε επίσης να δικαιώσουμε λύσεις εύκολες, αλλά απολύτως καταστροφικές, του τύπου «δεν πειράζει να φύγει η Ελλάδα από το ευρώ, να γυρίσουμε στην Ελλάδα της δραχμής, γιατί τι άλλο πρόκειται να πάθει ο Έλληνας πολίτης; Ήδη έχει υποστεί μια δραματική μείωση στο επίπεδο της ζωής, περιορισμό μισθών και συντάξεων, περιορισμό ευκαιριών, υψηλή ανεργία».

Νομίζω ότι πρέπει να μιλήσουμε, φίλες και φίλοι, με πολύ μεγάλη καθαρότητα. Η απόφαση της 26ης Οκτωβρίου χαιρετίστηκε από τη μεγάλη πλειοψηφία του ελληνικού λαού και παρουσιάστηκε από εμάς ως μια στρατηγική επιτυχία, ως μια αλλαγή των συνθηκών. Και τώρα βρισκόμαστε ένα βήμα πριν από την πραγματική ολοκλήρωση και εφαρμογή της απόφασης της 26ης Οκτωβρίου και βλέπω να δειλιάζουμε, να διστάζουμε, να αυτοενοχοποιούμαστε, γιατί προσπαθούμε να κάνουμε το καλύτερο για τη χώρα ή μάλλον γιατί προσπαθούμε να ανατρέψουμε και να αποτρέψουμε το χειρότερο για τη χώρα.

Αν, σας διαβεβαιώ, τα διλήμματα ήταν θυσίες για το λαό ή καθόλου θυσίες, αν τα διλήμματα ήταν θυσίες ή αποκατάσταση αδικιών, αν τα διλήμματα ήταν περικοπή ή μη περικοπή συντάξεων, αν τα διλήμματα ήταν ταπείνωση ή περηφάνια, οι απαντήσεις θα ήταν πάρα πολύ εύκολες. Δυστυχώς τα πραγματικά διλήμματα είναι άλλου τύπου.

Τα πραγματικά διλήμματα -το έχω πει πολλές φορές αλλά θέλω να το ακούσετε ξανά και ξανά και να το ακούσει ο κάθε Έλληνας πολίτης για να ξέρει την αλήθεια, γιατί είναι η ώρα της αλήθειας και όλοι κρινόμαστε με κριτήριο το αν λέμε την αλήθεια- είναι: 

* Θυσίες όπως προβλέπει το πρόγραμμα ή ακόμη μεγαλύτερες θυσίες εκτός προγράμματος; 

* Ταπεινώσεις επειδή έχουμε χάσει συντριπτικά μεγάλο μέρος της δημοσιονομικής μας κυριαρχίας ή ακόμη μεγαλύτερες ταπεινώσεις γιατί κινδυνεύουμε να γίνουμε μια χώρα κοινωνικά και πολιτειακά ασύνταχτοι; 

* Περικοπές στους μισθούς και τις συντάξεις ή συντριπτικές περικοπές; 

* Μείωση του επιπέδου ζωής ή εξαθλίωση; Δυστυχώς εδώ έχουμε φτάσει.

Θα μπορούσα να μιλήσω ώρες και ώρες για τις ευθύνες. Γι’ αυτή την τεράστια ιστορική αμεριμνησία των τελευταίων δεκαετιών, γι' αυτό το δήθεν μοντέλο ανάπτυξης που οδήγησε την Ελλάδα στο πουθενά, έχουμε όλοι πολύ μεγάλες ευθύνες. Κόμματα, κυβερνήσεις, άτομα. Και έχουν κυρίως ευθύνη αυτοί που ηγήθηκαν, αυτοί που καθοδήγησαν. Αλλά ναι, εδώ φτάσαμε. Και τώρα δεν είναι η ώρα του ιστορικού καταλογισμού ευθυνών, αλλά είναι η ώρα της διαχείρισης μιας οξείας κρίσης πολεμικού χαρακτήρα, στην οποία πρέπει να δώσουμε πάρα πολύ καθαρές απαντήσεις.

Είπε προηγουμένως ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, ο Γιώργος Παπανδρέου, ότι η κατανομή των ευθυνών ανάμεσα σ’ εμάς και τους εταίρους μας είναι πάρα πολύ απλή. Έχουμε να αντιμετωπίσουμε ένα δυσβάσταχτο χρέος μη διαχειρίσιμο. Οι εταίροι μας αναλαμβάνουν να παρέμβουν, υπό τον όρο ότι το χρέος αυτό καθίσταται διαχειρίσιμο μετά από κάποια χρόνια, έστω επειδή το 2020 μπορούμε να το περιορίσουμε στο επίπεδο του 120% του ΑΕΠ, δηλαδή σε ύψος διπλάσιο από αυτό που προβλέπει το Σύμφωνο Σταθερότητας.

Από το 60% που προβλέπει το Σύμφωνο Σταθερότητας. Σε ύψος πολύ μεγαλύτερο από το μέσο επίπεδο στο οποίο βρίσκεται τώρα το χρέος των κρατών μελών της Ευρωζώνης.

Ζητούν από εμάς να μην παράγουμε νέο χρέος, ζητούν αυτό να συμβεί έστω από το 2015 και μετά, από τη στιγμή που θα φτάσουμε σε ένα πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 4-4,5% και ξέρουν και αυτοί και πρέπει να ξέρουμε και εμείς ότι όλο αυτό το διάστημα του προγράμματος και για τα επόμενα δύο χρόνια στην πραγματικότητα θα εξακολουθούμε να προσθέτουμε χρέος.

Και επειδή δεν αρκεί η δημοσιονομική προσέγγιση, γιατί μεγαλύτερη σημασία από όλα έχει ο παρονομαστής του κλάσματος, δηλαδή η περιβόητη ανάπτυξη, το μέγεθος του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος γι΄ αυτό θέλουν με βάση τα δικά τους κριτήρια, τις δικές τους αντιλήψεις να διαβεβαιωθούν ότι η Ελλάδα μπορεί να ενισχύσει τη δική της εθνική ανταγωνιστικότητα. Πως η ελληνική οικονομία μπορεί να αποκτήσει ρυθμούς ανάπτυξης, που να καθιστούν το χρέος βιώσιμο.

Ποιες είναι οι αντιλήψεις που επικρατούν στην Ευρώπη; Σε ποια Ευρώπη βρισκόμαστε και με ποιους Ευρωπαίους διαπραγματευόμαστε; Μήπως επικρατούν νεωτερικές προοδευτικές, σοσιαλδημοκρατικές αντιλήψεις; Μήπως μοιραζόμαστε τις ίδιες ιδέες, τις ίδιες αισθητικές αντιλήψεις;

Βρισκόμαστε μέσα σε μια Ευρώπη που πολιτικά τη διαμορφώνουν οι λαοί της, που εκλέγουν κυβερνήσεις, που αναδεικνύουν Κοινοβούλια και οι ιδεολογικοί και πολιτικοί συσχετισμοί στην Ευρώπη των 27 και ακόμη πιο έντονα στην Ευρωζώνη των 17, είναι συσχετισμοί βαθιά συντηρητικοί και ιδεολογικά γραμμικοί και μονοδιάστατοι. Αυτή είναι η Ευρώπη. Η Ευρώπη είναι μια ήπειρος, είναι ένα ιστορικό γεγονός, ένα δυναμικό φαινόμενο. Η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση δεν μετριέται με ημερολογιακό χρόνο, ένα, δύο, πέντε χρόνια, μετριέται με μονάδες μέτρησης ιστορικού χρόνου.

Εμείς συνθλιβόμαστε κάθε μέρα, κάθε ώρα, κάθε μήνα αλλά πρέπει να βλέπουμε το συσχετισμό των δυνάμεων μέσα στο ιστορικό του πλαίσιο. Η Ευρώπη τώρα είναι μονοδιάστατη, μονόχρωμη, συντηρητική, κυριαρχούν πολύ συγκεκριμένα μοντέλα νεοφιλελεύθερα για το τι σημαίνει ανάπτυξη, για το τι σημαίνει ανταγωνιστικότητα, για το τι σημαίνει παραγωγικότητα, για το τι σημαίνει μοναδιαίο κόστος εργασίας.

Πιστεύουν ότι ανταγωνιστικότητα σημαίνει να μειώσουμε το κόστος εργασίας ανά μονάδα προϊόντος, σημαίνει να δώσουμε την ευκαιρία απασχόλησης στους νέους μέχρι 25 ετών γιατί στην ηλικία αυτή η ανεργία στην Ελλάδα είναι 47%. Πιστεύουν ότι πρέπει να πάρουμε ριζοσπαστικές πρωτοβουλίες για να μειώσουμε την ανεργία συνολικά η οποία έχει φτάσει στο 20% και έχει ανοδική τάση.

Πιστεύουν ότι πρέπει ότι έπρεπε προ πολλού να κάνουμε μεγάλες διαρθρωτικές αλλαγές για να μειώσουμε το διοικητικό κόστος, για να απελευθερώσουμε την αγορά, για να ανοίξουμε τα επαγγέλματα.

Πρέπει να πούμε αλήθεια. Δεν κάναμε ευχαρίστως πλήρως και εγκαίρως όλα όσα έπρεπε να κάνουμε, γιατί αναμφίβολα εάν είχαμε προχωρήσει πιο δυναμικά, πιο αποφασιστικά σε διαρθρωτικές αλλαγές για το άνοιγμα των αγορών και των επαγγελμάτων, για τη μείωση του διοικητικού κόστους, τότε μπορεί και η πίεση σε σχέση με τους μισθούς να ήταν μικρότερη σε σχέση με το κόστος εργασίας.

Και το κόστος εργασίας δεν είναι μόνο οι αποδοχές του εργαζόμενου. Το κόστος εργασίας είναι και το μη μισθολογικό. Είναι και οι εργοδοτικές εισφορές, οι οποίες βεβαίως κινούνται σε πολύ μεγάλο ύψος και αυτό το ξέρει ο κάθε επιχειρηματίας και όταν μιλάμε για επιχειρηματία στην Ελλάδα, μην έχουμε την εικόνα του μεγαλοβιομήχανου αλλά την εικόνα του μικρομεσαίου επιχειρηματία που αγωνίζεται συναδελφωμένος με τον εργαζόμενό του να επιβιώσει μαζί με τα μέλη της οικογένειάς του και σε πολλές περιπτώσεις μέλη της οικογένειάς του είναι και οι εργαζόμενοι και ο ένας κοιτάζει τον άλλον στα μάτια για να δουν αν η επιχείρηση βγαίνει.

Και υπάρχει μια πραγματικότητα μαύρης και άτυπης εργασίας, μια πραγματικότητα διευθετήσεων στο επίπεδο της ατομικής σύμβασης εργασίας, η οποία ξεπερνά κάθε εξωραϊσμένη αντίληψη για το τι σημαίνει ρυθμισμένη αγορά εργασίας στην Ελλάδα.

Όμως, φίλες και φίλοι, αυτό δεν είναι το κύριο πρόβλημα. Το κύριο πρόβλημα είναι να δώσουμε απάντηση στον κάθε Έλληνα πολίτη, ο οποίος βλέπει να υφίσταται αυτή τη μεγάλη μείωση. Τον κάθε Έλληνα πολίτη που νιώθει να διατρέχει κίνδυνο για το μέλλον των παιδιών του, να δώσουμε μια απάντηση και να του πούμε αν αυτά που κάνουμε συνιστούν ένα σχέδιο ή αν υπάρχει έστω ένα άλλο σχέδιο, το οποίο είναι υπεύθυνο, το οποίο είναι εφαρμόσιμο και το οποίο δεν οδηγεί στην καταστροφή. Και η απάντηση είναι ότι δυστυχώς δεν υπάρχει ένα άλλο τέτοιο σχέδιο. Ας μιλήσουμε καθαρά.

Δημόσιο χρέος: Η λύση που φέρνει η 26η Οκτωβρίου, η λύση που φέρνει το πρόγραμμα και χωρίς το πρόγραμμα και τις δεσμεύσεις η λύση αυτή δεν υπάρχει γιατί δεν υπάρχει χρηματοδότηση, δεν υπάρχει PSI είναι το PSI. Παίρνουμε 30 δισ. ευρώ, διαγράφουμε 100 δισ. ευρώ από τα 200 δισ. ευρώ που έχουν οι ιδιώτες διεθνώς, τα υπόλοιπα 100 δισ. ευρώ τα χωρίζουμε σε δύο μεγάλες ομάδες: 30 δισ. ευρώ τα πληρώνουμε με τα λεφτά που μας δίνουν οι εταίροι μας και για τα 70 δισ. ευρώ δίνουμε νέα ομόλογα.

Αυτή είναι μια λύση που μετακινεί το χρέος 40 χρόνια και που το εξυπηρετεί με μέσο επιτόκιο πολύ μικρότερο από το σημερινό και το μισό περίπου από αυτό με το οποίο δανείζονται μεγάλες χώρες της ευρωζώνης, οι οποίες είναι προβληματικές. Όπως ας πούμε η Ιταλία.

Υπάρχει άλλη λύση; Βεβαίως. Υπάρχει η λύση της στάσης πληρωμών του default. Υπάρχει η λύση που λέει ότι γιατί διαγράφουμε 100 δισ. ευρώ και δεν παίρνουμε δυναμικές πρωτοβουλίες να διαγράψουμε 200 δισ. ευρώ. Υπάρχουν και χώρες της ευρωζώνης που πιστεύουν ότι πολύ πιο ριζοσπαστική, θαρραλέα και ευνοϊκή για την Ελλάδα είναι μια λύση διαγραφής του συνόλου του χρέους που κατέχουν οι ιδιώτες.

Αυτό τι σημαίνει; Αυτό σημαίνει ότι πηγαίνουμε στη λύση της συντεταγμένης χρεοκοπίας εντός ευρώ. Για να συμβεί αυτό πρέπει να είναι διασφαλισμένη η στήριξη της ευρωζώνης. Πρέπει να πάρουμε όσα πρέπει να πάρουμε για την κάλυψη των ταμειακών μας αναγκών ως κράτος και κυρίως πρέπει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να εξακολουθεί να στηρίζει την υπόσταση και τη ρευστότητα των ελληνικών Τραπεζών.

Και πρέπει να δούμε τι θα κάνουμε με το εκμηδενισμένο χαρτοφυλάκιο των ασφαλιστικών Ταμείων και με τις ανάγκες επανακεφαλαιοποίησης των ελληνικών Τραπεζών που στην περίπτωση ενός τέτοιου συντεταγμένου default, μιας συντεταγμένης χρεοκοπίας δήθεν εντός ευρώ, θα είναι πολύ μεγαλύτερες από τα ποσά που έχουμε υπόψη μας των 40-50 δισ. ευρώ και αυτά πρέπει να τα πάρουμε από τους εταίρους μας, γιατί αλλιώς δεν μπορούμε να διασώσουμε και να επανακεφαλαιοποιήσουμε τις ελληνικές τράπεζες.

Τι σημαίνει συντεταγμένη χρεοκοπία εντός ευρώ; Πρόγραμμα, όροι, απαιτήσεις των εταίρων μας και δανειστών μας για εγγυήσεις, πολύ αυστηρότερες περικοπές μισθών και συντάξεων. Πολύ χαμηλότερο επίπεδο ζωής.

Πιστεύει κανείς ότι θα πάμε καμία ανοιξιάτικη παιδική εκδρομή στη συντεταγμένη χρεοκοπία εντός ευρώ χωρίς να μας υπαγορεύουν όρους με το πιστόλι στο κρόταφο; Οι όροι αυτού του προγράμματος θα φαντάζουν ως όαση.

Υπάρχει και η άλλη λύση. Η λύση της ασύντακτης χρεοκοπίας εντός ευρώ, γιατί υπάρχει και ο φοβερός ισχυρισμός ότι δεν υπάρχουν νομικά μέσα για υποχρεωτική έξοδο από το ευρώ. Βεβαίως. Κανείς δεν θα σε υποχρεώσει νομικά να βγεις από το ευρώ. Γονατιστός θα παρακαλάς να φύγεις για να μπορέσεις να διατρέψεις τον εαυτόν το λαό σου. Να εξασφαλίσεις τρόφιμα φάρμακα, πετρέλαιο.

Με απολύτως ανύπαρκτο τραπεζικό σύστημα, χωρίς ιστό στην πραγματική οικονομία, χωρίς εξαγωγικό και εισαγωγικό εμπόριο με διόγκωση της ανεργίας σε δυσθεώρητα ύψη, με διάλυση του κοινωνικού και θεσμικού ιστού. Με μια Ελλάδα στα πρόθυρα του εμφυλίου πολέμου.

Αυτή είναι η μοίρα της ασύντακτης χρεοκοπίας, η οποία ξεκινά ναι εντός ευρώ, γιατί αυτό είναι το εθνικό νόμισμα και καταλήγει στην ένδοξη Ελλάδα της δραχμής την οποία θα έρθουν και θα εξαγοράσουν αποικιοκρατικά όσοι έχουν βγάλει τα χρήματά τους έξω ή πολύ απλά ξένοι που έχουν χρήματα και που θα κάνουν μια βολική γρήγορη επένδυση στην Ελλάδα. Αυτή είναι η κατάσταση.

Θα πρέπει να επιβιώσουμε με το δικό μας πρωτογενές πλεόνασμα. Άρα χρειαζόμαστε βίαιη επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος όχι της κεντρικής κυβέρνησης μόνο αλλά της γενικής κυβέρνησης. Γιατί αλλιώς δεν υπάρχουν δήμοι, δεν υπάρχουν Οργανισμοί Κοινωνικής Ασφάλισης, δεν υπάρχουν δημόσιες επιχειρήσεις.

Με ποια φορολογικά έσοδα; Με ποια ασφαλιστικά έσοδα; Ποιος θα πληρώνει τους φόρους; Ποιος θα πληρώνει τις εισφορές και γιατί; Με ποιες καταθέσεις στις Τράπεζες; Με ποια δάνεια στις επιχειρήσεις; Με ποια ανοίγματα εξαγωγικών και εισαγωγικών πιστώσεων; Τι περικοπές σημαίνει αυτό; Δεν θέλω να αναφερθώ στις μελέτες που έχει κάνει η Τράπεζα της Ελλάδος και το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους για όλα τα σενάρια. Πιστέψτε μας το πιο ήπιο σενάριο είναι αυτό το δύσκολο και δυσβάσταχτο σενάριο της εφαρμογής της απόφασης της 26ης Οκτωβρίου.

Οι πιο επιεικείς όροι, είναι οι όροι που έχουμε συμφωνήσει με τους εταίρους μας. Τους θέλαμε τους όρους αυτούς; Υπάρχει κανείς πιστεύετε στο ελληνικό πολιτικό σύστημα, που θέλει να προσυπογράψει μείωση του κατώτερου μισθού; Που θέλει να καταργήσει τους όρους της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης; Υπάρχει κανείς που θέλει να καταργηθεί ο 13ος και ο 14ος μισθός, όπως προτάθηκε;

Υπάρχει κανείς που θέλει να μειωθούν οι επικουρικές συντάξεις, γιατί έχουν φτάσει στο απροχώρητο τα οικονομικά και αναλογιστικά δεδομένα των επικουρικών Ταμείων, όπως θα μας πει και όπως μας έχει πει κατ’ επανάληψη ο Γιώργος Κουτρουμάνης και όπως το δείχνουν οι απλοί αριθμοί; Κανείς.

Αγωνιζόμαστε επί εβδομάδες με τον Λουκά Παπαδήμο, τον Γιώργο Κουτρουμάνη και όλη τη διαπραγματευτική ομάδα, να πείσουμε την Τρόικα ότι επαρκούν οι προτάσεις των κοινωνικών εταίρων. Οι κοινωνικοί εταίροι δυστυχώς δεν διατύπωσαν μια ολοκληρωμένη πρόταση η οποία να γίνει αντικείμενο συστηματικού και υπεύθυνου διαλόγου μεταξύ των κοινωνικών εταίρων και της Τρόικας.

Η Κυβέρνηση επέμενε μέχρι την ύστατη στιγμή πως δεν χρειάζεται τέτοια μείωση του μοναδιαίου κόστους εργασίας, ενώ βρισκόμαστε σε βαθιά ύφεση επί 4 χρόνια, πως αυτό δεν βοηθάει καθόλου τώρα, πως έχουμε ανακτήσει πολύ μεγάλο μέρος της ανταγωνιστικότητάς μας το 1/3 από την ανταγωνιστικότητα που έχουμε χάσει τα τελευταία 10 χρόνια, με τα απλά τυπικά κριτήρια του κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος.

Ο Πρωθυπουργός και εγώ δώσαμε αγώνα το βράδυ της τελευταίας Συνόδου Κορυφής στις Βρυξέλλες όταν το δείπνο εργασίας αφιερώθηκε μόνο στην Ελλάδα, μόνο στο ζήτημα των εργασιακών σχέσεων, μόνο στο ζήτημα του κατώτερου μισθού με διαγράμματα, με αριθμούς, με επιχειρήματα, προκειμένου να πείσουμε ότι αυτό δεν χρειάζεται. Και είναι όλοι αμετάπειστοι. Και οι πιο καλοί μας φίλοι!

Και όταν λέμε «τρόικα»δεν εννοούμε τον κ. Mors, τον κ. Thomsen και τον κ. Masuch, εννοούμε την κα Lagarde, τον κ. Rehn, τον κ. Rompuy, τον κ. Barroso, τον κ. Juncker και βεβαίως εννοούμε τις μεγάλες κυβερνήσεις οι οποίες στην πραγματικότητα μετέχουν απολύτως στη διαπραγμάτευση και έχουν εξουσιοδοτήσει την τρόικα να τους εκπροσωπεί πολιτικά.

Δεν είναι οι υπάλληλοι, που κι εγώ κάποτε είχα αρνηθεί να τους δω στο Υπουργείο Εθνικής Άμυνας, είναι οι εντεταλμένοι πολιτικοί εκπρόσωποι των ισχυρών δυνάμεων της Ευρωζώνης. Αυτή είναι η πραγματικότητα. Και άλλων μεγάλων οικονομικών δυνάμεων, που εκφράζονται μέσω του Διοικητικού Συμβουλίου του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.

Η πολιτική ηγεσία παραπέμπει στην τρόικα, η τρόικα παίρνει οδηγίες από την πολιτική ηγεσία και ξέρουμε ότι έχουμε απέναντί μας ένα μέτωπο. Το μέτωπο των χωρών, που έχουν ΑΑΑ πιστοποιητική ικανότητα και είναι μόνο τρεις-τέσσερις αυτές οι χώρες στην Ευρωζώνη των 17 πλέον. Μόνο τέσσερις. Έχει θιγεί η πιστοληπτική ικανότητα του EFSF.

Έχουμε όμως κι άλλο μέτωπο εναντίον μας. Έχουμε εναντίον μας τις μικρές και πτωχές χώρες της Ευρωζώνης. Χώρες όπως είναι η Σλοβανία, η Σλοβενία, η Εσθονία που σηκώνουν το χέρι τους και λένε «Γιατί διαμαρτύρονται οι Έλληνες; Το επίπεδο ζωής που έχουν, είναι συντριπτικά υψηλότερο από το δικό μας και εμείς πρέπει να τους δανείσουμε, για να ξεπεράσουν την κρίση; Πως θα πάμε στα Κοινοβούλιά μας;».

Ελάτε στη θέση του Έλληνα Υπουργού Οικονομικών. Τι μπορούμε να απαντήσουμε στον Εσθονό Υπουργό; Τι μπορούμε να απαντήσουμε στον Σλοβάκο Υπουργό ή στον Σλοβένο; Δηλαδή σε Υπουργούς που έχουν κατώτερους μισθούς 180-200-300 ευρώ και που μας δανείζουν ήδη από το 2010, με εξαίρεση τη Σλοβακία και τώρα πρέπει να μας δανείσουν και άλλα λεφτά; Αυτή είναι η κατάσταση.

Και οι άλλες χώρες είναι σιωπηλές, γιατί απειλούνται. Γιατί μετέχουν οι ίδιες σε πρόγραμμα, όπως η Πορτογαλία και η Ιρλανδία και ουσιαστικά και η Ιταλία. Γιατί φοβούνται για το ΑΑΑ όπως η Γαλλία, γιατί είναι στα πρόθυρα προγράμματος όπως η Μάλτα και η Κύπρος. Αυτός είναι ο συσχετισμός, αυτή είναι η διαπραγμάτευση.

Ώρες ολόκληρες, νύχτες ολόκληρες ο Πρωθυπουργός, εγώ, ο Γιώργος Παπανδρέου, τα επιτελεία μας, δίνουμε μάχη γραμμή–γραμμή, λέξη–λέξη, αριθμό–αριθμό.

Πότε και πώς γίνεται η διαπραγμάτευση φίλες και φίλοι; Όταν συζητούν οι πολιτικοί Αρχηγοί της Ελλάδας μεταξύ τους; Ή μήπως οι Αρχηγοί διαπραγματεύονται με τον Πρωθυπουργό Λουκά Παπαδήμο, που οι ίδιοι επέλεξαν; Χρειαζόταν να ακούσει από κάποιον Αρχηγό Κόμματος ο Λουκάς Παπαδήμος, ή χρειαζόταν να ακούσω εγώ ή ο Γιώργος Κουτρουμάνης, τι πρέπει να γίνει για τις εργασιακές σχέσεις και τους μισθούς; Σας διαβεβαιώ το ξέρουμε εξίσου καλά. Και παραβίαζαν ανοιχτές θύρες όποιοι νόμιζαν ότι κάτι κάνουν «διαπραγματευόμενοι» εσωτερικά στην Ελλάδα.

Η διαπραγμάτευση γίνεται όταν έχουμε απέναντί μας τους εταίρους και δανειστές, την Τρόικα. Η διαπραγμάτευση γίνεται στο Eurogroup, η διαπραγμάτευση γίνεται στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, η διαπραγμάτευση γίνεται όταν παρουσιάζουμε την ελληνική υπόθεση στο Διοικητικό Συμβούλιο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.

Και η διαπραγμάτευση συναντά μπροστά της τη Λερναία Ύδρα! Γιατί κάθε φορά που πάμε να κλείσουμε ένα θέμα, ανοίγουν δυο θέματα και κάθε φορά που εμείς αφήνουμε ανοιχτό ένα θέμα, οι άλλοι θέτουν δύο θέματα. Αυτή είναι η κατάσταση.

Όλα συζητήθηκαν στο Eurogroup προχθές. Τα πάντα. Η κατάσταση της ελληνικής οικονομίας, το πόσα λεφτά θα χρειαστούμε γιατί πάντα υπάρχει ο φόβος ότι πρέπει να πάνε στα Κοινοβούλιά τους και να ζητήσουν έγκριση για αύξηση του ποσού των 130 δισ. ευρώ. Και πράγματι η τρόικα πρότεινε αύξηση τουλάχιστον κατά άλλα 15 δισ. ευρώ, γιατί χρειάζονται παραπάνω χρήματα οι Τράπεζες και γιατί η ιδέα τους είναι να χρηματοδοτηθεί και το 2015 προκειμένου να έχουμε ηπιότερη προσαρμογή.

Αλλά εμείς πρέπει να σιγουρέψουμε το πρόγραμμα της 26ης Οκτωβρίου για να μην ανοίξουν τέτοιες συζητήσεις οι οποίες μπορεί να οδηγήσουν σε αμφισβήτηση τη νομική και πολιτική βάση όλου του προγράμματος. Δεν τέθηκε όμως μόνο η πολιτική όψη. Πήγαμε, χωρίς να έχουμε γραπτές ρητές και ανεπιφύλακτες διαβεβαιώσεις από όλους τους πολιτικούς Αρχηγούς. Ξεκίνησα να εκπροσωπώ μια Κυβέρνηση τριών Κομμάτων και πήγα εκπροσωπώντας μια Κυβέρνηση δυο Κομμάτων.

Έπρεπε να απαντήσω για τις παραιτήσεις, έπρεπε να εξηγήσω εάν ο συσχετισμός των δυνάμεων, παρέχει εχέγγυα ότι η επόμενη Βουλή και η επόμενη Κυβέρνηση, θα σεβαστεί και θα τηρήσει τις δεσμεύσεις του προγράμματος. Έπρεπε να μιλήσουμε για τις δημοσκοπήσεις, για το συσχετισμό των δυνάμεων, για τον εκλογικό, πολιτικό και ηθικό ακρωτηριασμό που έχει υποστεί το ΠΑΣΟΚ. Για το ποιος θα κυβερνήσει και πως τον τόπο, μετά από εκλογές. Για το αν η Ελλάδα όπως εκπροσωπείται δημοκρατικά και πολιτικά, θα έχει συνέχεια. Για το αν μπορούν να διαβεβαιώσουν τα Κοινοβούλιά τους ότι τα λεφτά που δανείζουν, ή που εγγυώνται είναι ασφαλή. Γιατί τα πληρώνουν κάποιοι φορολογούμενοι άλλων χωρών.

Τους είπα ότι ο κίνδυνος να υπάρξει όχι –όπως το λένε- χρηματοοικονομική μόλυνση της Ευρωζώνης, αλλά δημοκρατική και πολιτική μόλυνση, να υπάρξει ένα ντόμινο επιπτώσεων, επειδή μας φέρνουν αντιμέτωπους με το σκληρό πυρήνα της δημοκρατικής μας υπόστασης, είναι πάρα πολύ μεγάλος.

Τους είπα ότι στην πραγματικότητα πρέπει να δούμε τη σχέση δημοκρατίας – δημοσιονομικής σταθεροποίησης και ανάπτυξης. Να ξανασκεφτούμε για τα θεμελιώδη. Γιατί ποιος αρκείται σε υπογραφές Αρχηγών και σε ψήφους βουλευτών, αν η κοινωνία και ο λαός δεν πιστεύει σε ένα πρόγραμμα και στην ανάγκη να βγει η χώρα από την καταβύθιση;

Η περιβόητη ιδιοκτησία του προγράμματος, πρέπει να είναι ιδιοκτησία που βασίζεται στο ότι ο ίδιος ο λαός αντιλαμβάνεται τι είναι κακό και τι είναι χειρότερο. Γιατί στην ιστορία δεν υπήρξε ποτέ η άριστη επιλογή, υπήρξε ποτέ το μη χείρον που καθίσταται βέλτιστον. Αυτό διδάσκουν οι νόμοι της ιστορίας. Μιλήσαμε για όλα προκειμένου να κάνουμε, όσο γίνεται, πιο εύκολη την ζωή του Έλληνα που είναι ήδη πάρα πολύ δύσκολη και δυσβάσταχτη. Αλλά όταν τους μιλάμε για Συλλογική Σύμβαση, όταν τους μιλάμε για συλλογική αυτονομία, μας λένε, ποιος εκπροσωπεί τον άνεργο στην συλλογική αυτονομία;

Ποιος μιλάει στο όνομα των παιδιών που τώρα τελειώνουν το πανεπιστήμιο, ή τώρα τελειώνουν το λύκειο και δεν μπορούν να μπουν στην αγορά εργασίας; Ποιος μιλάει στο όνομα των εργαζόμενων μεσαίας ηλικίας που έχουν μείνει άνεργοι, ή που απειλούνται με ανεργία, αν καταρρεύσουν οι επιχειρήσεις; Ποιος μιλάει στο όνομα των νέων γενιών;

Πάνω από τη συλλογική αυτονομία υπάρχει το γενικό συμφέρον. Ποιος αντιλαμβάνεται και εκφράζει το γενικό συμφέρον; Η Βουλή. Το πολιτικό σύστημα. Οι εκπρόσωποι του ελληνικού λαού. Οι εκπρόσωποι του ελληνικού λαού δεν είναι εκπρόσωποι συνδικάτων, ελευθέρων επαγγελματιών, τοπικών συμφερόντων, ατόμων που ζουν το δράμα τους το προσωπικό και το οικογενειακό. Είναι εκπρόσωποι του λαού και του έθνους. Αυτό είμαστε δυστυχώς. Αυτό το βάρος πρέπει να σηκώσουμε. Αυτό είναι το θέμα μας.

Πώς κατανέμονται οι στάσεις στο ιστορικό της ελληνικής πολιτικής ζωής, του δημόσιου βίου; Είναι αυτοί που έχουν επιλέξει τον εύκολο ρόλο, αυτοί που λένε όχι, δεν πειράζει, αυτοί που είτε αφελώς, είτε λόγω εσφαλμένης κατά την γνώμη μου ανάλυσης θεωρούν ότι μπορούμε να μπλοφάρουμε και να εκβιάσουμε μη αντιλαμβανόμενοι ότι υπάρχουν μη ορθολογικές συμπεριφορές, ότι υπάρχει κόπωση, ότι μπορεί να οδηγηθούμε στην καταστροφή, επειδή ένα κοινοβούλιο, ένα κόμμα, κάπου στην Ευρώπη καθυστέρησε, ή δεν θέλησε, ή αντέδρασε, ή βαρέθηκε.

Υπάρχουν αυτοί που παίζουν με την ιδέα της επιστροφής στην δραχμή και όταν τους λες, όπως είπα κάποτε στη Βουλή απευθυνόμενος στο Κομμουνιστικό Κόμμα ότι είστε υπέρ της επιστροφής στην δραχμή είπαν όχι, είπαμε υπέρ της επιστροφής στο εθνικό νόμισμα, μπορεί να λέγεται και αλλιώς, μπορεί να λέγεται και γρόσι μου είπε ο αγαπητός φίλος εκπρόσωπος του Κομμουνιστικού Κόμματος σε εκείνη τη συζήτηση.

Υπάρχουν αυτοί όμως που κάνουν κάτι ακόμα χειρότερο, αντιλαμβάνονται πως η αποδοχή του προγράμματος είναι η μόνη λύση, αλλά θέλουν να εμφανιστούν ως αθώοι του αίματος, θέλουν να πείσουν τον Έλληνα πολίτη ότι αυτοί ήθελαν το καλύτερο, ότι αναγκάστηκαν, σύρθηκαν, δεν έχουν καμία ευθύνη ούτε για το παρελθόν, ούτε για το παρόν, είναι έτοιμοι να διεκδικήσουν το μέλλον.

Είναι αυτοί που έχουν πει όλα τα θετικά για τις συντάξεις, για τους μισθούς και δεν έχουν συμπράξει σε τίποτα αρνητικό. Είναι αυτοί που δεν καταλαβαίνουν ότι υπάρχουν και μπροστά μας πολύ δύσκολες αποφάσεις. Γιατί πρέπει η Ελλάδα να εκπληρώσει τις προαπαιτούμενες ενέργειες μέχρι την Κυριακή, μετά μέχρι τις 21 Φεβρουαρίου, μετά μέχρι τις 30 Μαρτίου και η κυβέρνηση που θα είναι στην εξουσία τον Ιούνιο πρέπει να λάβει πάρα πολύ δύσκολες αποφάσεις για τα επόμενα έτη, για το 2013 και το 2014.

Τώρα η προσαρμογή είναι μέτρα επιπλέον συνολικού ύψους 1,5% του ΑΕΠ, 3 δισ. ευρώ. Ο Προϋπολογισμός του 2011 εκτελέστηκε αρκετά ικανοποιητικά στο επίπεδο που είχαμε αναφέρει στη συζήτηση στη Βουλή για τον Προϋπολογισμό του 2012. Θα θέλαμε μέτρα μόνον 0,7%.

Η επιμονή των εταίρων για παρέμβαση στις αποδοχές και τις συντάξεις, αυξάνει τις ανάγκες για δημοσιονομικά μέτρα, είναι ο φαύλος κύκλος. Γιατί παραδέχονται ότι αυτό θα έχει μια περαιτέρω επίπτωση στην ύφεση κατά 0,4% με την υπόθεση ότι θα έχουμε ταχύτερη ανάπτυξη από το 2013 και μετά. Άρα συνολικά καλύτερες επιδόσεις μακροοικονομικές. Έχουν διαψευστεί πολλές φορές έως τώρα, αλλά ας υποθέσουμε ότι έχουν δίκιο.

Εάν δεν υπήρχαν τα μέτρα στον τομέα των αποδοχών και των συντάξεων δεν θέλαμε περισσότερα δημοσιονομικά μέτρα. Αλλά πρέπει να φθάσουμε στο πρωτογενές πλεόνασμα και χρειάζονται μέτρα και για το 2013 και για το 2014. Και τα μέτρα από τις δαπάνες είναι μέτρα που αφορούν τελικά εισόδημα. Γιατί ποτέ δεν πείσαμε ότι μπορούμε να έχουμε ένα φορολογικό σύστημα που καταπολεμά την φοροδιαφυγή, γιατί φαντάζομαι ότι αστειεύεται όποιος πιστεύει ότι την φοροδιαφυγή μπορεί να την καταπολεμήσει το Υπουργείο Οικονομικών, μπορεί να την καταπολεμήσει μόνο το κράτος, εάν δεν συμπράττει η κοινωνία, δεν συμπράττει ο λαός, δεν συμπράττει ο πολίτης, δεν συμπράττει η αγορά.

Είμαστε αντιμέτωποι με τα μεγάλα ιστορικά μας διλήμματα, με την φυσιογνωμία του έθνους, με την φυσιογνωμία του κράτους. Με την φυσιογνωμία της κοινωνίας. Πρέπει να ξαναγράψουμε την ιστορία μας, πρέπει να ξαναγράψουμε τους κανόνες λειτουργίας της χώρας.

Τώρα είναι η ώρα να το κάνουμε αυτό. Και θέλω να απευθυνθώ ατομικά, προσωπικά στην καθεμιά και στον καθένα από σας. Εγώ δεν καθοδήγησα τις πολιτικές του ΠΑΣΟΚ πριν την εκλογή του 2009. Δεν διατύπωσα το πρόγραμμα, ούτε τα συνθήματα. Και δεν ήμουν στον σκληρό πυρήνα της κυβέρνησης από τον Οκτώβριο του 2009 μέχρι το Μάιο του 2010 που υπογράφτηκε το πρώτο μνημόνιο και από τον Μάιο του 2010 μέχρι την μεγάλη κρίση του Ιουνίου του 2011 που ανέλαβα τα καθήκοντα του Υπουργού Οικονομικών, γιατί θεώρησα ότι αυτό είναι το εθνικό μου καθήκον.

Είχα άποψη όμως και την είχα πει και για το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και για την άμεση αναδιοργάνωση του χρέους με την έννοια του reprofiling πολύ πριν τον Μάιο του 2010. Τον Ιανουάριο, τον Φεβρουάριο, τον Μάρτιο. Δεν αρνήθηκα τις ευθύνες μου. Επέμενα να ζητήσουμε ψήφο με 180 τον Μάιο του 2010, ώστε η Νέα Δημοκρατία να μην κρυφτεί πίσω από το ΠΑΣΟΚ, να μην κρυφτεί αυτός που έχει την κύρια ευθύνη πίσω από αυτόν που διαχειρίζεται την κρίση.

Το ξαναείπα αυτό στις 25 Οκτωβρίου μια μέρα πριν την Σύνοδο Κορυφής της 26ης Οκτωβρίου. Δεν διαχώρισα ποτέ την ατομική μου στάση. Έκανα ελάχιστες εμφανίσεις στα Μέσα Ενημέρωσης την στιγμή που έπρεπε, για να στηρίξω τον Ανδρέα Λοβέρδο όταν σήκωσε το μεγάλο βάρος της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης, για να στηρίξω τον Γιώργο Παπακωνσταντίνου όταν υφίστατο πολύ μεγάλη επίθεση στη διαχείριση της κρίσης και φυσικά πορευθήκαμε με τον Γιώργο Παπανδρέου αυτούς τους μήνες δίπλα – δίπλα, δίνοντας με αξιοπρέπεια μια μάχη για να μην ταπεινώνεται περαιτέρω η Ελλάδα.

Γιατί πρέπει να είσαι εκεί, να ακούς αυτά που λένε, επαναλαμβάνοντας τα αρνητικά διαλυτικά στερεότυπα για την Ελλάδα και να απαντάς με επιχειρήματα, με αριθμούς, με στοιχεία, κάνοντας υπομονή και υπομονή και πολύ υπομονή.

Γιατί η Ελλάδα μπήκε στην διαπραγμάτευση ηττημένη. Ηττημένη δημοσιονομικά, ηττημένη αναπτυξιακά. Και στην πραγματικότητα χρειαζόμαστε μια νέα Συνθήκη της Λοζάνης τώρα. Όπως η Συνθήκη της Λοζάνης έγινε μετά την Μικρασιατική Καταστροφή. Ναι, δεν έχουμε θανάτους, δεν έχουμε πολεμικές συνθήκες, δεν έχουμε πρόσφυγες να περιθάλψουμε. Όλοι οι Έλληνες όμως δυστυχώς έχουμε την αίσθηση ότι είμαστε πρόσφυγες στον τόπο μας. Και πρέπει ο τόπος αυτός να ξαναγίνει δικός μας. Και πρέπει να αγωνιστούμε με επιμονή, με συστηματικότητα, με σοβαρότητα.

Το πρόβλημα δεν είναι να κάνουμε τον καλό, ή τον καλύτερο, ενόψει των επερχόμενων βουλευτικών εκλογών. Το πρόβλημα είναι να ξαναπούμε την ιστορία μας, με αξιοπρέπεια, με πειστικότητα, να αγωνιστούμε, να αποκτήσουμε μια στοιχειώδη αυτοπεποίθηση.

Πώς θα πάμε στο λαό; Τι θα λέμε, θα μυξοκλαίμε; Ναι, έχουμε τεράστια ευθύνη. Και η μεγάλη μας ευθύνη δεν είναι για τα λάθη και τις παραλείψεις και τις αστοχίες των τελευταίων δυόμισι ετών που και αυτά υπάρχουν. Η μεγάλη μας ευθύνη είναι γιατί δεν είχαμε καταλάβει εγκαίρως και δεν είχε καταλάβει στην Ελλάδα κανείς, παρότι υπήρχαν άνθρωποι που το λέγανε.

Αλλά εκεί υπάρχει και η ευθύνη των εταίρων και των θεσμών που δεν έκρουσαν τον κώδωνα του κινδύνου. Ποιον κώδωνα δηλαδή, ήθελε μαζική κωδωνοκρουσία. Από όλα τα καμπαναριά της χώρας προκειμένου να ξυπνήσουμε και να καταλάβουμε τι συμβαίνει.

Η κατάσταση είναι πάρα πολύ δύσκολη και επικίνδυνη. Και εάν νομίζετε ότι εδώ παίζουμε στο παιχνίδι της προσωπικής ευαισθησίας του καθενός, ή της προστασίας του ονόματος και της εικόνας συγκεκριμένων ανθρώπων που είναι υπουργοί, πρωθυπουργοί, βουλευτές, ή επίδοξοι βουλευτές ή υπουργοί ή πρωθυπουργοί κάνετε και κάνουμε λάθος.

Ο κόσμος είναι πιο ώριμος απ’ ό,τι νομίζουμε. Περιμένει να του πούμε την αλήθεια. Και το στοίχημα της νέας εποχής και το στοίχημα και της νέας μοίρας της δικής μας, είναι να πούμε την αλήθεια. Να ζητήσουμε συγνώμη όλοι μαζί. Βαθιά συγνώμη από τον ελληνικό λαό. Όχι για τα διαχειριστικά σφάλματα της τελευταίας περιόδου τόσο, όσο για την έλλειψη πολιτικής, οικονομικής και ιστορικής διορατικότητας τα προηγούμενα χρόνια, τις προηγούμενες δεκαετίες.

Πρέπει να ζητήσουμε συγνώμη και για τους απόντες από την αίθουσα αυτή που διαχειρίστηκαν την τύχη της χώρας. Ζώντες και τεθνεώτες. Αλλά ο λαός από εμάς περιμένει. Εμάς κατακρίνει, εμάς βρίζει, εμάς λοιδορεί, εμάς φτύνει, από μας περιμένει.

Και πρέπει επιτέλους να σταθούμε στο ύψος των περιστάσεων, να σηκώσουμε το ανάστημά μας. Να σηκώσουμε το βάρος. Όχι με εσωτερικούς συσχετισμούς, όχι με μικρότητες. Κανείς δε μπορεί να κρύβεται πίσω απ’ τον άλλον. Ούτε μέσα στο ΠΑΣΟΚ, ούτε μεταξύ των κομμάτων ούτε μέσα στην κοινωνία.

Και στο πολιτικό σύστημα δεν υπάρχουν μόνο πολιτικά πρόσωπα και πολιτικά κόμματα, υπάρχουν Μέσα Ενημέρωσης, υπάρχουν διαμορφωτές της κοινής γνώμης, υπάρχουν διανοούμενοι, υπάρχουν επιστήμονες, υπάρχουν επιχειρηματίες, υπάρχουν συνδικαλιστές. Υπάρχουν αυτοί που περιμένουν να τους καλέσει η πατρίδα για να βοηθήσουν.

Τώρα είναι η ώρα όλων. Κανείς δε μπορεί να περιμένει. Τώρα είναι η μάχη, τώρα είναι ο πόλεμος. Ας δώσουμε μια ελπίδα. Αν φανούμε ειλικρινείς, σοβαροί, υπεύθυνοι, συστηματικοί, δίνουμε ελπίδα. Εάν τώρα κλονισθούμε, δε θα μείνει τίποτε όρθιο. Και δε θα μας συγχωρήσει κανείς. Θα μας καταδικάσει η ιστορία.

Αυτά δεν απευθύνονται στους Βουλευτές του ΠΑΣΟΚ που συγκροτούν την ηρωική Κοινοβουλευτική Ομάδα που σήκωσε το βάρος όλων των δύσκολων αποφάσεων. Απευθύνονται στους Βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας, στους Βουλευτές του ΛΑΟΣ, σε όλους τους Έλληνες και όλες τις Ελληνίδες.

Μου ζητούσε ο κ. Schauble έγγραφες δεσμεύσεις και από τ’ άλλα κόμματα. «Τα άλλα κόμματα δεν έχουν ευθύνη;» με ρωτάει. «Τι λένε για την Ελλάδα, τι λένε στους Έλληνες;». Του λέω «ποια, τα κόμματα που δε θέλουν την Ευρώπη, που δε θέλουν την ευρωπαϊκή ενοποίηση και την Ευρωζώνη, που θέλουν την Ελλάδα εκτός ευρώ;»

Και ρωτάνε όλοι με έκπληξη: «Μα ποιο είναι το εναλλακτικό σχέδιο, το λένε με ακρίβεια στον ελληνικό λαό;». Και να μην αθωώνουμε κανέναν, γιατί υπάρχουν και αυτοί που είναι η δημοσκοπική δεξαμενή των δυσαρεστημένων οπαδών και φίλων του ΠΑΣΟΚ οι οποίοι λένε «ναι στο ευρώ, όχι στο πρόγραμμα». Πάρα πολύ ωραία, ποιος δε θέλει να είναι πλούσιος, υγιής, όμορφος, επιτυχημένος; Είναι κανείς που θέλει να είναι γέρος, άρρωστος, δυστυχής και φτωχός;

Δυστυχώς, δεν υπάρχουν τέτοιες επιλογές. Υπάρχουν δύσκολες και μικτές επιλογές. Αλλά τι να κάνουμε, όπως λέει ο ποιητής, αυτό είναι ένα είδος μικτών πλην νόμιμων, η δύσκολη επιλογή. Γιατί η καθαρή επιλογή υπάρχει μόνο στα όνειρά μας. Αλλά μια λανθασμένη, δήθεν καθαρή επιλογή, δεν είναι όνειρο, είναι εφιάλτης για το έθνος.

Δεν ξέρουμε πόσο κοντά είμαστε στο γκρεμό. Εάν είσαι πάνω απ’ το γκρεμό και κρατιέσαι από τα χέρια σου, τα χέρια σου κουράζονται και λες, καλύτερα να πέσω. Δε σηκώνω το βάρος αυτό. Γιατί πονάω πραγματικά.

Θέλει λοιπόν υπομονή. Τώρα, λίγο πριν το τελικό βήμα. Υπομονή και σχεδιασμό. Όχι ξανά ξυλότυπο λόγο. Ανάπτυξη, κοινωνική ευαισθησία, εντάξει, να τα κάνουμε αυτά. Δε χρειάζεται να τα λέμε. Τα είπαμε πολύ. Τώρα πρέπει να πούμε την αλήθεια και μόνη την αλήθεια. Πρέπει να κοιταχτούμε μεταξύ μας κατάματα και να κοιτάξουμε το λαό και να πορευθούμε.

Ν’ ακολουθήσουμε την ιστορική μας πορεία και να διασφαλίσουμε το πεπρωμένο του έθνους.

Ευχαριστώ.