Η περικοπή του φυσικού αντικειμένου δύο εκ των πέντε οδικών αξόνων που κατασκευάζονται με σύμβαση παραχώρησης, η υποκατάσταση ορισμένων εμπορικών τραπεζών από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ), η δημιουργία μηχανισμού εγγυήσεων (πάλι μέσω της ΕΤΕπ), ώστε να εξασφαλίζεται η ομαλή καταβολή των δόσεων για τα δάνεια, και ανατροπές στις δανειακές συμβάσεις περιλαμβάνει το τελικό σχέδιο για την επανεκκίνηση των έργων.

Το σχέδιο, που εγκρίθηκε την προηγούμενη εβδομάδα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, πρόκειται να έρθει στη Βουλή ως ενιαίος νόμος, καθώς αλλάζει το σύνολο των συμβάσεων παραχώρησης, συνολικού ύψους περίπου 9 δισ. ευρώ, προκειμένου να πάρουν μπρος τα έργα που έχουν σταματήσει από τον περασμένο Νοέμβριο.

Με βάση τη συμφωνία που επιτεύχθηκε, τις τελικές λεπτομέρειες της οποίας επεξεργάζεται η κυβέρνηση, βγαίνουν από τις συμβάσεις παραχώρησης δύο τμήματα, και συγκεκριμένα αυτό μετά την Πάτρα (Πάτρα - Πύργος - Τσακώνα) της Ολυμπίας Οδού και το τμήμα μετά την Καλαμπάκα του άξονα της Κεντρικής Ελλάδας (Ε65).

Και τα δύο τμήματα ήταν αντιμέτωπα με σοβαρές ενστάσεις για τις επιπτώσεις στο περιβάλλον από την κατασκευή τους και σωρεία προσφυγών στην Ε.Ε. και στα ελληνικά δικαστήρια. Η συμφωνία θα προβλέπει πως τα δύο τμήματα μπορούν να επανενταχθούν στα έργα στο μέλλον, όταν θα το επιτρέψουν οι συνθήκες.

Η συμφωνία προβλέπει επίσης και τη δημιουργία μηχανισμού με βάση τον οποίο τα έσοδα του Δημοσίου από τα διόδια θα πηγαίνουν «αυτόματα» στην αποπληρωμή των δανείων.

Στην ουσία, δημιουργείται ένα «κουτί» στο οποίο θα τοποθετηθούν χρήματα από τα διόδια ως εγγύηση για τα έργα. Διά της συγκεκριμένης οδού, το ελληνικό δημόσιο εγγυάται τη βιωσιμότητα των οδικών αξόνων γιατί οι τράπεζες εξέφραζαν ανησυχίες αφού έβλεπαν την κυκλοφορία να έχει μειωθεί από 10% έως 30% εξαιτίας της οικονομικής κρίσης.

Παράλληλα, μέσω της ΕΤΕπ, θα δοθεί η δυνατότητα σε ορισμένες ξένες τράπεζες να αποχωρήσουν από τη χρηματοδότηση των έργων και να υποκατασταθούν. Πάντως, παρά το γεγονός πως στη χρηματοδότηση εμπλέκονται 43 τράπεζες (32 διεθνείς και 11 ελληνικές), η πλειονότητα των δανείων (συνολικά περίπου 3,3 δισ. ευρώ) προέρχεται από τα εγχώρια χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.

Οι αλλαγές στο φυσικό αντικείμενο των αξόνων Ελευσίνα - Κόρινθος - Πάτρα - Τσακώνα και Ε65 οδηγούν σε ανατροπή και των δανειακών συμβάσεων, αφού τα δύο έργα θα είναι μικρότερα και θα απαιτηθούν λιγότερα χρήματα.

Οι υπόλοιποι άξονες

Μικρότερες ανατροπές θα υπάρξουν και στον σχεδιασμό - χρηματοδότηση της Ιονίας Οδού (μία γέφυρα που ήταν αδύνατον να κατασκευαστεί θα αντικατασταθεί από σήραγγα στην περιοχή της Παλαιοβούνας) και του άξονα Μαλιακός - Κλειδί. Το μοναδικό έργο που προχώρησε κανονικά ήταν το τμήμα Κόρινθος - Τρίπολη - Καλαμάτα, που διαχειρίζεται ο όμιλος Μωρέας (ΕΛΛΑΚΤΩΡ - J&P ΑΒΑΞ - Intracom). 

Αν τα πέντε οδικά έργα, συνολικού ύψους σχεδόν 9 δισ. ευρώ, προχωρήσουν κανονικά, θα δημιουργηθούν 70.000 θέσεις εργασίας, ενώ η ύφεση θα είναι μικρότερη κατά 2,5%, σύμφωνα με στελέχη του υπουργείου Υποδομών.

Εκατοντάδες εργαζόμενοι απολύθηκαν τους τελευταίους μήνες εξαιτίας των πολυετών καθυστερήσεων (π.χ. με τις απαλλοτριώσεις, τις αρχαιολογικές υπηρεσίες κ.λπ.) και του μπλοκαρίσματος από τις τράπεζες στη χρηματοδότηση των έργων από τις αρχές Νοεμβρίου 2010.