Δύο χρόνια μετά το ξέσπασμα της δημοσιονομικής κρίσης και αφού χάθηκαν εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ στον πίθο των Δαναΐδων, οι τράπεζες οδηγούνται πλέον άρον-άρον στο μεγάλο ξεκαθάρισμα του επιχειρηματικού χάρτη.

Υπό τη δαμόκλειο σπάθη της BlackRock και κυρίως της πιθανής κρατικοποίησής τους, οι τράπεζες όχι μόνο βγάζουν με διαδικασίες-εξπρές από τον... αναπνευστήρα προβληματικές επιχειρήσεις, αλλά απειλούν και τους επιχειρηματίες, τις διοικήσεις επιχειρήσεων και εμμέσως τους ορκωτούς ότι θα στραφούν νομικά εναντίον τους, επιδιώκοντας να ανακτήσουν μέρος των «θαλασσοδανείων».

Ήδη, τους τελευταίους μήνες, έκοψαν αθόρυβα γραμμές χρηματοδότησης σε σειρά εισηγμένες στο Χ.Α. επιχειρήσεις, των οποίων κοινό χαρακτηριστικό είναι ότι, παρά τα χρόνια προβλήματα εξυπηρέτησης δανεισμού, συνέχισαν να καίνε πολύ χρήμα.

Σε όλες σχεδόν τις παραπάνω περιπτώσεις οι τράπεζες διαμήνυσαν στους επιχειρηματίες να βάλουν το χέρι στην τσέπη χρηματοδοτώντας τα μαγαζιά τους. Αν συμβεί αυτό, θα έχουν μια δεύτερη ευκαιρία να νοικοκυρέψουν τα μαγαζιά τους και για να διασφαλιστεί ότι δεν θα υπάρξουν ελιγμοί και επιστροφή στα ίδια οι όποιες συμφωνίες θα συνοδευτούν από σκληρά μνημόνια.

Σε διαφορετική περίπτωση, οι τράπεζες διαμηνύουν ότι θα προβούν σε μετοχοποίηση χρεών ή θα οδηγήσουν σε fast track πτώχευση τις επιχειρήσεις.

Η ταχύτητα με την οποία οδηγήθηκε στην υποβολή αίτησης υπαγωγής στο άρθρο 99 η Alapis, άλλοτε ναυαρχίδα του ομίλου Λαυρεντιάδη, είναι ενδεικτική της αλλαγής σκηνικού που έχει συντελεστεί. Η εισηγμένη οδηγήθηκε σε αίτηση προστασίας από τους πιστωτές της σε πολύ συντομότερο διάστημα σε σύγκριση με το τι συνέβαινε ακόμη και την προηγούμενη τριετία με επιχειρήσεις που βαρύνονταν με πολύ χαμηλότερο δανεισμό.

Η Alapis αποτελεί πιλότο για τη νέα εποχή και αυτό γιατί ουδείς πλέον έχει τη διάθεση να υπογράψει χορήγηση νέων δανείων, που ενδέχεται να κριθούν επισφαλή, βάσει των οικονομικών στοιχείων, ενώ την ίδια στιγμή όλοι επιδιώκουν να περιορίσουν τις ζημίες και να καλύψουν ενδεχόμενες λάθος εκτιμήσεις του πρόσφατου ή του απώτερου παρελθόντος.

Η απόρριψη της αίτησης προληπτικών μέτρων που υπέβαλε η Alapis και η δικαστική περιπέτεια του κ. Λαυρεντιάδη στέλνουν μήνυμα με πολλούς αποδέκτες τόσο στον επιχειρηματικό κόσμο όσο και στα τραπεζικά στελέχη, σημειώνει επικεφαλής τμήματος εταιρικών χορηγήσεων.

«Χάθηκε ήδη μία διετία λόγω της αναβλητικότητας του τραπεζικού συστήματος να υιοθετήσει γενναίες λύσεις πριν το πρόβλημα φθάσει στο μη παρέκει, δεν πρέπει να χαθεί άλλος χρόνος για να κρυφτούν προβλήματα και τυχόν ευθύνες…», τονίζει στο Euro2day επικεφαλής εταιρίας παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών.

Ο ίδιος θεωρεί ότι η διαγνωστική μελέτη της BlackRock, που επέβαλε η τρόικα, είναι μια πρώτης τάξεως ευκαιρία ώστε η αγορά να καθαρίσει από κρατικοδίαιτες εταιρίες και μοντέλα management που λειτουργούσαν διαπιστωμένα εις βάρος μικρομετόχων και πιστωτών.

«Από εδώ και πέρα τα δάνεια πρέπει να κατευθύνονται στην πραγματική οικονομία και να στηρίζουν το νέο οικονομικό μοντέλο των εξωστρεφών επιχειρήσεων», σημειώνει.

Έρχονται μνημόνια και CROs

Ο χρόνος τρέχει αντίστροφα πλέον για περίπου έξι βασικούς μετόχους εισηγμένων επιχειρήσεων καθώς, αν δεν βρουν χρήματα σύντομα, θα χάσουν τα μαγαζιά τους.

Ήδη η Euromedica ανακοίνωσε ότι σε συνεργασία με τις πιστώτριες τράπεζές της εξετάζει την κατάρτιση επικαιροποιημένου business plan, ενώ ο βασικός της μέτοχος δήλωσε στη διοίκηση ότι εξετάζει το ενδεχόμενο να συμμετάσχει σε μελλοντική αύξηση κεφαλαίου.

Παρά τη sic διατύπωση, το μήνυμα είναι σαφές: οι τράπεζες στην περίπτωση της Euromedica όπως και άλλων εισηγμένων πιέζουν για αυξήσεις κεφαλαίου και υπογραφή επιχειρησιακών πλάνων που παραπέμπουν σε... μνημόνιο.

Πρόκειται για business plans συνήθως διετούς ή τριετούς διάρκειας. Επιχειρησιακά σχέδια που θα κληθούν να εφαρμόσουν νέα management teams υπό την επιτροπεία των τραπεζών. Σε αρκετές περιπτώσεις θα χρειαστεί να υπογραφεί και πλάνο εφαρμογής, 12μηνης διάρκειας, το οποίο θα αναλάβει να υλοποιήσει Διευθυντής Αναδιάρθρωσης (CRO), που θα τοποθετηθεί από τις τράπεζες.

Με την εγκατάστασή του, ο Chief Restructuring Officer αναλαμβάνει πλήρως τον έλεγχο του ταμείου της επιχείρησης, ενώ αναφορικά με την εφαρμογή του business plan θα κατέχει σημαντικές εξουσίες, οι οποίες θα φτάνουν έως και τη δυνατότητα να μπορεί να αντικαθιστά, με την υπογραφή του, τα εκτελεστικά μέλη της διοίκησης.

Στην πλειονότητά τους, οι CROs θα προέρχονται από τον τραπεζικό κλάδο, πρόκειται για νυν ή πρώην στελέχη τραπεζών ή επιχειρήσεων, με πείρα στις αναδιαρθρώσεις ή τον κλάδο στον οποίο δραστηριοποιούνται οι εταιρίες.

Η πρώτη τοποθέτηση Γενικού Διευθυντή Αναδιάρθρωσης έγινε στη Νεοχημική, εταιρία του άλλοτε γκρουπ Λαυρεντιάδη. Ο κ. Parminder Singh, ο οποίος ανέλαβε τα σχετικά καθήκοντα, είναι στέλεχος της Consilia Partners που ελέγχει τη Νεοχημική. Όλα αυτά ενώ οι διαπραγματεύσεις με τις πιστώτριες τράπεζες αναφορικά με το πλάνο αναδιάρθρωσης βρίσκονται σε εξέλιξη και μαζί τους η τοποθέτηση CRO που να έχει και τη συγκατάθεση των τραπεζών.

«Αφού σχηματίσουμε πρόσθετες προβλέψεις, θα πρέπει να διαχειριστούμε την κατάσταση, ώστε η τελική ζημία να είναι μικρότερη των προβλέψεων», αναφέρει επικεφαλής χορηγήσεων, σημειώνοντας ότι πρόκειται για κάτι φιλόδοξο καθώς οι ελληνικές τράπεζες δεν έχουν τεχνογνωσία αναδιαρθρώσεων.

Αντίστοιχη είναι η άποψη στελεχών εταιριών παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών, οι οποίοι σημειώνουν ότι ο καλύτερος τρόπος για το τραπεζικό σύστημα είναι να βρει γρήγορα ενδιαφερόμενους στρατηγικούς επενδυτές και να συνδιαμορφώσει μαζί τους πλάνο ριζικής αναδιάρθρωσης για τις προβληματικές επιχειρήσεις.

Μεγάλο παζάρι με distressed funds

Τις κινήσεις των τραπεζών διευκολύνει η έλευση και των distressed funds. Προτεραιότητά τους είναι η εξαγορά από τις τράπεζες εξυπηρετούμενων δανείων προς επιχειρήσεις. Τα στελέχη των funds γνωρίζουν ότι οι τράπεζες πιέζονται στο σκέλος της ρευστότητας και αυτό δεν θα αλλάξει, ακόμα και μετά την ανακεφαλαιοποίησή τους.

Για τον λόγο αυτόν, προτείνουν στις τράπεζες να αγοράσουν δάνεια μεγάλων και μεσαίων επιχειρήσεων, σε τιμές όμως που προς το παρόν δεν είναι ικανοποιητικές.

Ταυτόχρονα, όμως, επανεμφανίζονται funds που ενδιαφέρονται να αγοράσουν με βαθύ discount δάνεια επιχειρήσεων, για τα οποία οι τράπεζες έχουν σχηματίσει, στην πλειονότητά τους, υψηλές προβλέψεις.

Στις περισσότερες περιπτώσεις οι προσφορές τους δεν ξεπερνούν το 10% - 15% της ονομαστικής αξίας του δανείου, με δεδομένες όμως τις προβλέψεις για τις τράπεζες αυτό συνεπάγεται μερική ανάκτηση ζημίας και ως εκ τούτου αναμένονται συμφωνίες στο συγκεκριμένο μέτωπο.