To 30% περίπου της αξίας της έχει χάσει σε επίπεδο λιανικής την τελευταία διετία η αγορά βιβλίου, γεγονός που δημιουργεί πρόβλημα τόσο στις μεγάλες αλυσίδες όσο και στους εκδοτικούς οίκους που εξαρτούν σημαντικό μέρος των πωλήσεων τους από αυτές.

Τo 2008 οι έξι μεγαλύτερες αλυσίδες (Παπασωτηρίου, Ελευθερουδάκης, Ιανός, Πρωτοπορία, Star Books, Φόρουμ Ιδεών) σύμφωνα με επεξεργασμένα στοιχεία του ΕΚΕΒΙ, παρουσίασαν πωλήσεις της τάξης των 74,758 εκατ. ευρώ ενώ το 2010 οι αθροιστικές πωλήσεις τους ανήλθαν στα 52,908 εκατ. ευρώ.

Σύμφωνα με τους ισολογισμούς του 2010, η αθροιστική πτώση πωλήσεων για τις μεγάλες αλυσίδες έναντι του 2009 άγγιξε το 15%, ενώ το ποσοστό μείωσης πωλήσεων για τα μικρά βιβλιοπωλεία υπολογίζεται σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς άνω του 50%.

Σε επίπεδο κερδοφορίας η κατάσταση είναι ακόμη χειρότερη, παρά το γεγονός του ότι οι αλυσίδες απολαμβάνουν έκπτωση της τάξης του 50% επί της λιανικής τιμής για τα βιβλία που εμπορεύονται. Ετσι σύμφωνα με τα πλέον πρόσφατα δημοσιευμένα στοιχεία για τη χρήση του 2010, τα καθαρά προ φόρων κέρδη για τις έξι αλυσίδες μειώθηκαν θεαματικά κατά 633,1% έναντι του 2009.

Ειδικότερα, η αλυσίδα Παπασωτηρίου παρουσίασε κάμψη πωλήσεων κατά 19,4% και κερδών προ φόρων κατά 427% περνώντας σε ζημιές.

Η αλυσίδα Ελευθερουδάκης εμφάνισε πτώση τζίρου κατά 18,5% και διεύρυνε τις ζημιές της κατά 37,9%. H Star Books παρά την οριακή αύξηση τζίρου κατά 3,3% παρουσίασε πτώση κερδών κατά 192% (περνώντας και αυτή σε ζημιές).

Η αλυσίδα Φόρουμ Ιδεών σημείωσε κάμψη πωλήσεων και κερδών κατά 20% αντίστοιχα, ενώ εξαιρέσεις αποτέλεσαν η Πρωτοπορία και η αλυσίδα Ιανός. Η μεν πρώτη σημείωσε κάμψη πωλήσεων κατά 13,2% αλλά αύξηση κερδών κατά 44,1% ενώ η Ιανός παρουσίασε τη μικρότερη πτώση τζίρου (-7%) αλλά αύξηση κερδοφορίας κατά 132%.

Από τις παραπάνω εξαιρούνται οι συναφείς αλυσίδες Public και Metropolis λόγω της διαφοροποίησης στο μίγμα προιόντων τους καθώς δεν πωλούν αποκλειστικά βιβλία.

Σημειώνεται ότι το 2010 η Public παρουσίασε πωλήσεις της τάξης των 72 εκατ.ευρώ, επιτυγχάνοντας αύξηση κατά 40% (που αποδίδεται ωστόσο και στην προσθήκη νέων σημείων) ενώ για το 2011 εκτιμά ότι θα εμφανίσει αύξηση πωλήσεων κατά 20% στα 86% εκατ.ευρώ.

Οι εκτιμήσεις για το 2011 παραμένουν επίσης αρνητικές καθώς σύμφωνα με εκτιμήσεις η αγορά συνεχίζει να υποχωρεί κατά 20%. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της αλυσίδας Public, η συνολική αγορά του βιβλίου αναμένεται να υποχωρήσει στα 195 εκατ.ευρώ από 215 εκατ.ευρώ.

Σημειώνεται πάντως ότι η έκπτωση στο βιβλίο (γνωστή ως ενιαία τιμή βιβλίου) και τα μάλλον υψηλά περιθώρια μικτού κέρδους για τις αλυσίδες, διατηρούν την κερδοφορία ικανοποιητική για όσες επιχειρήσεις ξεπερνούν τον σκόπελο της ύφεσης και των εσωτερικών οικονομικών ζητημάτων τους.

Παράγοντες της αγοράς κάνουν λόγο για πτώση της ζήτησης παρά την εκτιμώμενη διεύρυνση της αναγνωστικής βάσης.

Είναι ενδεικτικό δε ότι για τη φετινή χειμερινή σεζόν παρατηρείται μείωση της κυκλοφορίας νέων τίτλων, ενώ παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι οι συνεχείς κινητοποιήσεις στο αθηναικό κέντρο (όπου συγκεντρώνεται ο κύριος όγκος της βιβλιοαγοράς) θα επηρεάσουν και τις πωλήσεις του φθινοπώρου (επιστημονικά και σχολικά βιβλία) αλλά και των γιορτών.