Η οικονομική ύφεση και η κρίση που έχει προκαλέσει κυρίως στον κατασκευαστικό κλάδο έχει επηρεάσει αρνητικά τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην παραγωγή, επεξεργασία και εμπορία μετάλλων.

Εξαίρεση αποτελούν ορισμένες μεγάλες βιομηχανίες που επιδεικνύουν υψηλό βαθμό εξωστρέφειας, οι οποίες επιπλέον ευνοήθηκαν από τις υψηλότερες τιμές του 2010.

Η εγχώρια αγορά της μεταλλουργίας εξετάζεται σε πρόσφατη μελέτη της Hellastat Α.Ε. (www.hellastat.eu), δίνοντας έμφαση στην πρώτη και δεύτερη μεταποίηση αλουμινίου, χάλυβα και χαλκού.

Τα ημιτελικά και τελικά προϊόντα που διακινούνται είναι πολυπληθή (π.χ. πλατέα και επιμήκη προϊόντα, μπιγιέτες, πλάκες, δοκοί, ράβδοι οπλισμού σκυροδέματος, μεταλλικά κουφώματα, σωλήνες, καλώδια, κονσέρβες, κουτιά κ.ά.) και έχουν εφαρμογή σε πληθώρα κλάδων όπως η οικοδομή, οι μεταλλικές κατασκευές, η συσκευασία, ο μηχανολογικός και ηλεκτρολογικός εξοπλισμός.

Στον κλάδο δραστηριοποιούνται ισχυρές και καθετοποιημένες βιομηχανίες, οι οποίες χαρακτηρίζονται για τον έντονα εξαγωγικό προσανατολισμό τους και την παραγωγή προϊόντων υψηλής ποιότητας και προστιθέμενης αξίας (π.χ. όμιλος Βιοχάλκο, ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΝ Α.Ε., ΧΑΛΥΒΟΥΡΓΙΑ ΕΛΛΑΔΟΣ Α.Ε., ΧΑΛΥΒΟΥΡΓΙΚΗ Α.Ε., όμιλος Μπήτρος). Παράλληλα, δραστηριοποιείται πληθώρα μικρομεσαίων επιχειρήσεων που μεταποιεί ή εμπορεύεται προϊόντα μετάλλου.

Βασικό χαρακτηριστικό του κλάδου αποτελεί ο υψηλός βαθμός εξάρτησης από τη μεταβλητότητα των διεθνών τιμών των βασικών μετάλλων, καθώς τα τελευταία αποτελούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης στα διεθνή χρηματιστήρια εμπορευμάτων βάσει συμβολαίων.

Ως εκ τούτου, επηρεάζεται το κόστος παραγωγής, τα αποθέματα και εν τέλει τα οικονομικά αποτελέσματα των εταιρειών. Κατά το 2010 οι τιμές ανέκαμψαν (δίχως ωστόσο να προσεγγισθούν τα υψηλά των ετών 2006 και 2007), με συνέπεια να ευνοηθούν τα αποτελέσματα των επιχειρήσεων, έπειτα από ιδιαίτερα δυσμενείς συνθήκες που είχαν επικρατήσει εξαιτίας της χαμηλής ζήτησης (πλην της πτωτικής πορεία των τιμών δηλαδή).
Χαρακτηριστική για τον κλάδο είναι επίσης, η εξάρτηση από τις συνθήκες που επικρατούν στον ευρύτερο τομέα των κατασκευών.

Το γεγονός ότι ο εν λόγω τομέας διέρχεται από κρίση έχει προκαλέσει μειωμένη ζήτηση και χαρακτηριστική είναι η μη εξάντληση της παραγωγικής δυναμικότητας των μεγάλων βιομηχανιών. Οι βραχυπρόθεσμες προοπτικές, ειδικά για τις επιχειρήσεις που απευθύνονται στην εγχώρια αγορά, δεν είναι ευοίωνες, καθώς τα δημοσιονομικά προβλήματα της χώρας και η ύφεση της οικονομίας πλήττουν τις κατασκευές άμεσα (π.χ. συγκράτηση Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων) ή έμμεσα (π.χ. αρνητική ψυχολογία, αναβολή επενδυτικών σχεδίων).

Πλην των κατασκευών, ο τομέας της μεταποίησης αποτελεί σημαντικό κλάδο / πελάτη μεταλλικών προϊόντων (π.χ. τρόφιμα, χημικά κ.ά.). Και σε αυτήν την περίπτωση την τελευταία διετία έχει σημειωθεί σημαντική κάμψη και ενδεικτικά αναφέρεται ότι ο δείκτης βιομηχανικής παραγωγής, βάσει στοιχείων ΕΛ.ΣΤΑΤ, μειώθηκε κατά -11,2% την περίοδο 09/08 και -4,8% την περίοδο 10/09.

--- Προβλήματα

Σύμφωνα με εκπρόσωπους των επιχειρήσεων του κλάδου με τους οποίους συνεργάστηκε η Hellastat για την εκπόνηση της μελέτης, πλην της οικονομικής ύφεσης, σημαντικά προβλήματα, μεταξύ άλλων, αποτελούν το υψηλό ενεργειακό κόστος, η εξάρτηση από τη διεθνή αγορά των βασικών μετάλλων και η διακίνηση προϊόντων χαμηλής ποιότητας ή μη πιστοποιημένων.

--- Προοπτικές

Στη μελέτη της Hellastat προκύπτει ότι διέξοδο για τις εταιρείες του κλάδου μπορούν να αποτελέσουν ο τομέας της ενέργειας και των τηλεπικοινωνιών, ο οποίος αναπτύσσεται (π.χ. Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, δίκτυα μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας, υ-ποδομές ευρυζωνικών δικτύων), οι αγορές του εξωτερικού και η εξειδίκευση σε προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας, στα οποία μπορούν να φανούν ανταγωνιστικές.
Χρηματοοικονομική ανάλυση του κλάδου.

Στη μελέτη της Hellastat αναλύονται οι οικονομικές καταστάσεις 114 επιχειρήσεων μεταποίησης και εμπορίας μετάλλων. Τα βασικά συμπεράσματα που προκύπτουν συνοψίζονται στα εξής: 

* Τα 2/3 του δείγματος παρουσίασαν μειωμένα έσοδα στη χρήση του 2010. Συνολικά η μέση μεταβολή των Πωλήσεων την περίοδο 10/09 ήταν -7,9%. 

* Θετικό στοιχείο είναι ότι οι μισές επιχειρήσεις κατάφεραν να βελτιώσουν τα αποτελέσματα προ φόρων, αν και η πλειοψηφία του δείγματος παρέμεινε ζημιογόνα. 

* Τα περιθώρια κερδοφορίας είναι χαμηλά, καθώς ο σχετικός δείκτης των μικτών αποτελεσμάτων σχηματίστηκε στο 15,8%, το λειτουργικό περιθώριο σε 5,8% και το καθαρό ήταν οριακό (μόλις 0,5%).

* Ο βραχυπρόθεσμος τραπεζικός δανεισμός κάλυψε το 1/3 των Πωλήσεων και η ικανότητα κάλυψης των Τόκων από τα Λειτουργικά Κέρδη κατά 2,2 φορές ήταν χαμηλή. 

* Ο δείκτης Ξένων προς Ίδια Κεφάλαια διαμορφώθηκε σε 2,1 προς 1, δεικνύοντας εξάρτηση από εξωτερικές πηγές χρηματοδότησης. 

* Το χρονικό διάστημα χρηματοδότησης με κεφάλαιο κίνησης ήταν εκτεταμένο σε 137 ημέρες. Η γενική ρευστότητα σχηματίστηκε σε 1,3 και η άμεση σε 0,9.

Στη μελέτη αναλύονται επίσης, ξεχωριστά οι οικονομικές καταστάσεις των χαλυβουργιών, των εταιρειών διέλασης, των ανακυκλωτών μετάλλων, των σωληνουργείων, καθώς και κλάδων που αποτελούν πελάτες των μεταλλουργιών (συσκευασία, κουφώματα, κατασκευές, καλώδια).

Σε γενικές γραμμές προκύπτουν τα ακόλουθα βασικά συμπεράσματα: 

* Οι μεγάλες βιομηχανίες ευνοήθηκαν από την ανοδική πορεία των τιμών των βασικών μετάλλων. 

* Οι εταιρείες των κλάδων που έχουν άμεση σχέση με την εγχώρια ζήτηση και κυρίως την κατασκευαστική δραστηριότητα αντιμετώπισαν μείωση πωλήσεων και πτώση της κερδοφορίας (π.χ. εταιρείες διέλασης, μεταλλικών κατασκευών και κουφωμάτων). 

* Τα περιθώρια κερδοφορίας κινούνται διαχρονικά σε χαμηλά επίπεδα. 

* Ο Εμπορικός Κύκλος είναι μεγάλος σε διάρκεια, αλλά οι επιδόσεις στη γενική ρευστότητα ήταν ικανοποιητικές. 

* Παρατηρείται υψηλός τραπεζικός δανεισμός σε σχέση με τις Πωλήσεις και υψηλή κεφαλαιακή μόχλευση.