Άκαρπες απέβησαν οι χθεσινές συναντήσεις των εμπειρογνωμόνων για την υιοθέτηση ενιαίου τρόπου λογιστικής απεικόνισης του κουρέματος που θα υποστούν οι εθελόντριες τράπεζες, γιατί υπήρξε διαφωνία μεταξύ των ελεγκτικών εταιριών, ενώ δεν έλειψαν και οι κόντρες.

Χθες διενεργήθηκαν δύο συσκέψεις εμπειρογνωμόνων για το θέμα. Στην πρώτη, που αποκάλυψε το Euro2day, στα γραφεία του ΟΔΔΗΧ, συμμετείχαν ο ΟΔΔΗΧ, η Ένωση Ελληνικών Τραπεζών και η PriceWaterhouseCoopers ως σύμβουλος της ΕΕΤ.

Ταυτόχρονα, υπήρξε και άλλη σύσκεψη στα γραφεία της Τραπέζης της Ελλάδος, με τη συμμετοχή εκπροσώπων της ΤτΕ, της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς καθώς και των πέντε μεγαλύτερων ελεγκτικών εταιριών.

Οι εκπρόσωποι της PwC και στις δύο συσκέψεις παρουσίασαν σχέδιο συζήτησης για τη λογιστική επίπτωση από το κούρεμα για όσες τράπεζες αποτιμούν τα ομόλογα σε αξίες κτήσης (διακράτησης ως τη λήξη, δανειακό χαρτοφυλάκιο).

Η ουσία βρίσκεται τόσο στον λογαριασμό όπου έχουν ταξινομήσει οι τράπεζες τα ελληνικά ομόλογά τους όσο και στο αν η ανταλλαγή θα αποτελέσει λογιστική συνέχεια της προηγούμενης εγγραφής ή νέα.

Για το ελληνικό δημόσιο χρέος που έχει ταξινομηθεί ως διαθέσιμο προς πώληση (Available for Sale - AFS), ο υπολογισμός της απομείωσης είναι απλή διαδικασία, με εγγραφή της ζημίας στην κατάσταση αποτελεσμάτων χρήσης στις 30 Ιουνίου του 2011, δηλαδή τη διαφορά μεταξύ της τιμής αγοράς των ομολόγων και της τρέχουσας. Αυτό γίνεται ήδη από τις περισσότερες ευρωπαϊκές τράπεζες.

Αντίθετα με τη mark-to-market αποτίμηση των AFS, στα χαρτοφυλάκια HTM (διακράτηση ως τη λήξη) και LaR (δανειακό χαρτοφυλάκιο), η αποτίμηση της πιθανής ζημίας είναι η διαφορά μεταξύ της λογιστικής αξίας του ομολόγου και της παρούσας αξίας των εκτιμώμενων μελλοντικών ταμειακών ροών του, προεξοφλημένων με το αρχικό πραγματικό επιτόκιο ή το πραγματικό επιτόκιο κατά την ημερομηνία της μετάθεσής τους στα χαρτοφυλάκια HTM και LaR αν τα ομόλογα στο παρελθόν ήταν ταξινομημένα στον λογαριασμό AFS.

Σύμφωνα με πληροφορίες, η PwC πρότεινε να δοθεί η δυνατότητα δύο επιλογών στις εθελόντριες τράπεζες που διακρατούν τα ομόλογά τους στο Διακράτησης ως τη Λήξη και το Δανειακό Χαρτοφυλάκιο. Ή να πάρουν το σύνολο της ζημιάς μια και έξω ή να θεωρηθεί η μετακύλιση ομολόγων συνέχεια της προγενέστερης λογιστικής εγγραφής (derecognition).

Στην δεύτερη περίπτωση, που ισχύει για τη μετακύληση και όχι την ανταλλαγή με κούρεμα και θεωρείται δεδομένο ότι θα ακολουθήσουν οι ελληνικές τράπεζες, η ζημιά μπορεί να αποσβεσθεί στη διάρκεια λήξης του νέου ομολόγου ( 30 έτη).

Ταυτόχρονα, στο τραπέζι έπεσε και η πρόταση να ζητηθεί από την Ευρωπαική Ένωση η υιοθέτηση του λογιστικού προτύπου 9, το οποίο επιτρέπει να χρησιμοποιηθούν ήδη σχηματισθείσες προβλέψεις για να αντιμετωπίσουν το κόστος. Πρόταση με σημαντικές δυσκολίες καθώς το συγκεκριμένο πρότυπο δεν έχει ακόμη εγκριθεί από την Κομισιόν.

Εφόσον υιοθετηθεί η αρχή της συνέχειας της προγενέστερης λογιστικής εγγραφής (derecognition) τότε η μέση επίδραση για τις ελληνικές τράπεζες, που διακρατούν το σύνολο σχεδόν των ομολόγων τους στα χαρτοφυλάκια LAR και HTM θα περιοριστεί πιθανώς και κάτω του 10% επισημαίνουν στελέχη ελεγκτικών εταιρειών.

Παρά το γεγονός πάντως ότι στη σύσκεψη που διενεργήθηκε στην Τ. τ. Ε δεν διατυπώθηκαν ανοικτά διαφωνίες εκ των υστέρων ελεγκτικές εταιρείες σημείωναν ότι επειδή υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ των υφιστάμενων και των νέων ομολόγων και η ανταλλαγή είναι υποχρεωτική δύσκολα μπορεί να υιοθετηθεί η αρχή της συνέχειας.

Μιλώντας στο Euro2day εκπρόσωπος εταιρείας, σημείωσε ότι από τη στιγμή όπου ευρωπαϊκές τράπεζες, όπως η Deutsche Bank, αποτιμούν τα ελληνικά κρατικά ομόλογα στην τρέχουσα αξία, έχοντας γράψει τις ζημίες από την κατακρήμνιση της τιμής τους, δεν μπορεί να υπάρξει διαφορετική αντιμετώπιση για όσους τα αποτιμούν μέχρι σήμερα σε αξία κτήσης.

"Θα φανούμε τουλάχιστον αναξιόπιστοι", τόνισε ο ίδιος, σημειώνοντας ότι αν υιοθετηθούν διαφορετικά μέτρα και σταθμά για τη λογιστική επίδραση, ανάλογα με το χαρτοφυλάκιο διακράτησης, θα υπάρξουν στρεβλώσεις στην αγορά.

Απαραίτητη η ομοφωνία μεταξύ των 5 ελεγκτικών εταιριών

Η κόντρα μεταξύ των ελεγκτικών εταιριών έχει ιδιαίτερη σημασία γιατί η ομοφωνία τους είναι μία από τις προϋποθέσεις για να προχωρήσει ομαλά η υιοθέτηση ενός ενιαίου πανευρωπαϊκού τρόπου λογιστικής αντιμετώπισης των επιπτώσεων από τη συμμετοχή στο PSI.

Για τον λόγο αυτόν, άλλωστε, την υπόθεση τη χειρίζονται οι διευθύνοντες σύμβουλοι της PwC, της Ernst&Young, της Deloitte, της Grant Thornton, της KPMG, σε κεντρικό επίπεδο, και όχι τα γραφεία τους στην Ελλάδα.

Λύση δύο ταχυτήτων θέλουν οι ελληνικές τράπεζες

Από την πλευρά τους, οι ελληνικές τράπεζες σημειώνουν ότι, από τη στιγμή όπου προσφέρονται τέσσερις διαφορετικές επιλογές για όσους συμμετάσχουν εθελοντικά στο πρόγραμμα, τότε είναι αυτονόητο πως θα υπάρξει και διαφορετική λογιστική επίπτωση.

"Δεν μπορεί να υπάρξει ενιαίος λογιστικός χειρισμός για μια ευρωπαϊκή τράπεζα που έχει υποστεί ήδη το κούρεμα, αποτιμώντας τα ομόλογα σε τρέχουσα τιμή, και για μια ελληνική ή ευρωπαϊκή που τα αποτιμά σε κόστος κτήσης", σημειώνει κορυφαίος τραπεζίτης. «Πρέπει να δοθεί η διακριτική ευχέρεια στην τράπεζα να επιλέξει είτε την εφάπαξ εγγραφή της ζημιάς ή την απόσβεσή του κόστους στη διάρκεια ζωής του νέου ομολόγου» συμπληρώνει ο ίδιος.

Ο ίδιος εμφανίζεται αισιόδοξος ότι θα υπάρξουν δύο διαφορετικές δυνατότητες λογιστικού χειρισμού του κόστους συμμετοχής: άλλη για όσους το έχουν πάρει ήδη αποτιμώντας σε τιμές κτήσης και διαφορετική για τις τράπεζες που διακρατούν τα ομόλογά τους στο διακράτησης ως τη λήξη ή στο δανειακό χαρτοφυλάκιο.

Πρακτικά, πρόκειται για την πρόταση της PwC και στο ίδιο μήκος κύματος κινούνται και στελέχη της αγοράς ομολόγων, τα οποία σημειώνουν ότι για τις ευρωπαϊκές τράπεζες που έχουν υποστεί το κούρεμα η τρίτη και η τέταρτη επιλογή του προγράμματος (ανταλλαγή στο 80% της ονομαστικής αξίας με ομόλογα ολικά ή μερικώς εγγυημένα από τον EFSF) μπορούν να αποδώσουν μέχρι και κέρδη.

Τα ίδια στελέχη παραπέμπουν στην έκθεση της Deutsche Bank, η οποία κατέδειξε πως για τα ομόλογα που λήγουν μετά το 2014 οι νέοι τίτλοι που προσφέρονται σε παρούσα αξία έχουν υψηλότερη αποτίμηση από την τρέχουσα.

Δεν πήρε θέση για την Ελλάδα η Ένωση Επιτροπών Κεφαλαιαγοράς

Τα ίδια στελέχη, πάντως, σημειώνουν ότι θα πρέπει να υπάρξουν δικλίδες για να αποφευχθούν στρεβλώσεις στην αγορά. "Αν υιοθετηθεί μια πρόταση που θα επιτρέπει χαμηλό κόστος για όποιον διακρατεί ελληνικά κρατικά ομόλογα στο διακράτησης ως τη λήξη, τότε μπορεί να υπάρξουν αγορές ομολόγων που λήγουν μετά το 2014 στις σημερινές συμφέρουσες τιμές, για λόγους αρμπιτράζ", αναφέρει παράγοντας της αγοράς.

Σημειώνεται ότι χθες η Ένωση Ευρωπαϊκών Επιτροπών Κεφαλαιαγοράς (ESMA) εξέδωσε οδηγία για το πώς θα αποτιμούνται προβληματικά κρατικά ομόλογα στα βιβλία εισηγμένων επιχειρήσεων, χωρίς να πάρει θέση αν πρέπει να διενεργηθεί ή όχι απομείωση για τα ελληνικά κρατικά ομόλογα. 

Η ESMA όπως και οι κεντρικές τράπεζες της Ευρώπης συμμετέχουν στον διάλογο για το πώς θα διενεργηθεί με ενιαίο τρόπο η λογιστική απεικόνιση του κόστους συμμετοχής στην αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους.

--- Διευκρινιστικό έγγραφο από Κομισιόν για την πρόταση του IIF

Εν τω μεταξύ, διευκρινιστικό έγγραφο για την πρόταση του IIF και για την επαναγορά ομολόγων εξέδωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, όπου -μεταξύ άλλων- γίνεται ανάλυση της συνεισφοράς στο δεύτερο πακέτο των 109 δισ. ευρώ για την Ελλάδα.