Σε μειώσεις φόρων για την αναθέρμανση της οικονομίας και σε επιστράτευση ιδιωτών για την είσπραξη των φορολογικών εσόδων στρέφεται η κυβέρνηση, μετά την αποτυχία της συνταγής «αύξηση φόρων για περισσότερα έσοδα».

Τα αποτελέσματα των εισπράξεων του προϋπολογισμού δείχνουν πως αυτό που επιβλήθηκε από την τρόικα με την... ανοχή της κυβέρνησης -δεδομένου ότι δεν είχε τίποτα... καλύτερο να προτείνει- δεν είχε την επιθυμητή έκβαση, με απτή απόδειξη τα στοιχεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού στο εξάμηνο: μείωση των καθαρών εσόδων κατά 8,3% αντί της προβλεπόμενης αύξησης σε ποσοστό 8,5%.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο Φόρος Προστιθέμενης Αξίας, οι αποδόσεις του οποίου, έπειτα από αλλεπάλληλες ανόδους των συντελεστών, αδυνατούν να ανταποκριθούν στις προβλέψεις. Ενδεικτικό είναι πως με συντελεστές 23%, 13% και 6,5% τα έσοδα μόλις που κατάφεραν να αυξηθούν κατά 1,68%, ενώ στον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων η μείωση είναι της τάξεως του 18,7%.

Με αυτά τα δεδομένα, αλλά και για λόγους πολιτικής συναίνεσης που επιθυμούν διακαώς οι Βρυξέλλες και έως έναν βαθμό αναμένεται να επιβάλουν οι πολιτικές εξελίξεις στο προσεχές διάστημα, η κυβέρνηση έχει ήδη αρχίσει να διοχετεύει σενάρια μείωσης των φόρων, αρχής γενομένης από τον ΦΠΑ αλλά και τους φόρους που επιβάλλονται στα ακίνητα. Η αγορά ακινήτων, άλλωστε, που επί χρόνια ήταν βασική ατμομηχανή της ελληνικής οικονομίας, σήμερα παραπαίει, αυξάνοντας επικίνδυνα την ανεργία.

Σύμφωνα με πληροφορίες, παρεμβάσεις προς τις δύο παραπάνω κατευθύνσεις θα περιλαμβάνονται στο μεγάλο φορολογικό νομοσχέδιο του Οκτωβρίου και ήδη στο υπουργείο Οικονομικών έχουν αρχίσει να καταστρώνουν σχέδια επί χάρτου.

--- Η πρώτη πρόταση

Στο μέτωπο του ΦΠΑ, δύο είναι οι κυρίαρχες προτάσεις: Με βάση την πρώτη, ο μειωμένος συντελεστής 6,5% καταργείται, ο χαμηλός 13% μειώνεται στο 10% και ο υψηλός 23% μειώνεται και αυτός στο 20%.

Παράλληλα, εγκαταλείπεται η (ψηφισμένη) πρόθεση μετάταξης του κλάδου εστίασης από τον συντελεστή 13% στον συντελεστή 23%. Μια πρώτη ανάγνωση αυτής της πρότασης οδηγεί σε κάποια αρχικά συμπεράσματα κερδισμένων και χαμένων.

Στους χαμένους εντάσσονται όσοι κάνουν χρήση προϊόντων και υπηρεσιών που σήμερα υπάγονται στον συντελεστή 6,5%. Σε αυτόν υπάγονται φάρμακα, διαμονή σε ξενοδοχεία, εφημερίδες, περιοδικά, βιβλία και θέατρα.

Η κατάργηση του μειωμένου συντελεστή θα σημάνει αυτόματα επιβάρυνση των τιμών στα συγκεκριμένα προϊόντα και υπηρεσίες. Από την άλλη πλευρά, κερδισμένοι, σε κάθε περίπτωση, θα είναι οι κλάδοι αλλά και όσοι κάνουν χρήση προϊόντων και υπηρεσιών που υπάγονται στον συντελεστή 23%, αφού οι επιβαρύνσεις θα μειωθούν.

Πρόκειται για προϊόντα όπως ρούχα και παπούτσια, ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές αλλά και οικοδομικά υλικά και ακίνητα. Ιδίως στα ακίνητα, η μείωση των επιβαρύνσεων αναμένεται να έχει καταλυτικό χαρακτήρα, σε μια αγορά η οποία παραμένει παγωμένη την τελευταία διετία, με πτώση της ζήτησης κατά τουλάχιστον 30% σε σχέση με πέρυσι και κατακόρυφη αύξηση της ανεργίας.

Οι παρεμβάσεις στο ύψος των συντελεστών αναμένεται να συνοδευτούν και από εσωτερικές μετακινήσεις προϊόντων και υπηρεσιών από τον έναν συντελεστή στον άλλον. Για παράδειγμα, μία πρόταση που έχει γίνει αφορά στη μετάταξη των υπηρεσιών ανακαίνισης παλαιών κατοικιών από τον χαμηλό στον υψηλό συντελεστή.

--- Η δεύτερη πρόταση

Η δεύτερη πρόταση για τον ΦΠΑ σχετίζεται με τη διατήρηση του συντελεστή 6,5% και την αντικατάσταση των συντελεστών 13% και 23% από έναν ενιαίο ύψους 17% - 18%. Σε αυτήν την περίπτωση, κερδισμένοι θα είναι οι κλάδοι που υπάγονται σήμερα στο 23%, χαμένοι όσοι υπάγονται στο 13%.

Το πρόβλημα για να υλοποιηθεί μία από τις παραπάνω προτάσεις είναι ότι οι όποιες κινήσεις θα πρέπει να συνοδεύονται από μέτρα ισοδύναμου αποτελέσματος, ώστε να μην υπάρξει εν τέλει απώλεια έναντι των προσδοκώμενων εσόδων. Ενδεικτικό είναι πως μόνο και μόνο από τη μετάταξη του κλάδου εστίασης από το 13% στο 23% υπολογίζονται έσοδα 300 εκατ. ευρώ φέτος και 700 εκατ. ευρώ το 2012, τα οποία με κάποιον τρόπο θα πρέπει να αντικατασταθούν.

ΟΙ ΣΚΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΑ ΑΚΙΝΗΤΑ 

Επόμενο μέτωπο μείωσης φόρων είναι ο κλάδος των ακινήτων, ώστε να δοθεί ανάσα στην οικοδομή. Σύμφωνα με τις πληροφορίες, ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, κ. Παντελής Οικονόμου, έχει δώσει οδηγίες προς τις αρμόδιες υπηρεσίες που έχουν αναλάβει να καταρτίσουν το πλαίσιο για το εθνικό φορολογικό σύστημα να εξετάσουν από μηδενική βάση το θέμα όλων των φόρων γύρω από την οικοδομή, όπως του φόρου μεταβίβασης (ΦΜΑ), του ΦΠΑ αλλά και του ΦΠΑ των υλικών, με στόχο να δοθούν κίνητρα ώστε να ανακάμψει ο κλάδος.

Την πρόθεση αυτή σηματοδοτεί και η απόφαση να παγώσουν οι αντικειμενικές αξίες, καθώς επίσης και να μην επιβληθεί το τέλος ακινήτων που επρόκειτο να εισπράττεται μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ.

Αναφορικά με τον Φόρο Μεταβίβασης Ακινήτων, οι συντελεστές που σήμερα επιβάλλονται στην Ελλάδα είναι 8% για το ποσό μέχρι 20.000 ευρώ και 10% για το τμήμα πάνω από αυτό. Επίσης, επί του φόρου επιβάλλεται και πρόσθετο τέλος 3%, με στόχο την οικονομική ενίσχυση των δήμων.

Έτσι, έχουμε τους μεγαλύτερους συντελεστές στην Ευρωπαϊκή Ένωση (το Βέλγιο έχει 5% - 12,5% και η Ιταλία 10%). Αντίθετα, στην Αυστρία ο φόρος μεταβίβασης είναι 3,5%, στην Πορτογαλία 1% - 6%, στην Ιρλανδία 1% - 2% και στη Νορβηγία και στη Βουλγαρία 2,5%.

Στη μέγκενη θα μπει και ο ΦΠΑ στα ακίνητα -ακολουθώντας τη συνολική παρέμβαση στο μέτωπο του ΦΠΑ-, όπου επίσης η Ελλάδα είναι... πρωταθλήτρια φορολόγησης. Το ελληνικό 23% δεν συναντάται πουθενά αλλού, ενώ όσες από τις χώρες αποφάσισαν να εντάξουν τις αγοραπωλησίες ακινήτων στο καθεστώς ΦΠΑ φρόντισαν να διατηρήσουν χαμηλούς φορολογικούς συντελεστές για τις ανακαινίσεις. Η Ελλάδα πέτυχε να εξαιρέσει μόνο την πρώτη κατοικία.