Mπορεί πλέον οι εξαγωγές να αποτελούν μονόδρομο για πολλές επιχειρήσεις και επίσης να είναι απαραίτητες για τη σταθεροποίηση της οικονομίας, ωστόσο αυτό δεν σημαίνει πως τα πράγματα είναι εύκολα για τις ελληνικές εταιρείες στο συγκεκριμένο μέτωπο.

Ενδεικτικά είναι όσα δήλωσε η διοίκηση της S&B Βιομηχανικά Ορυκτά στην πρόσφατη τακτική γενική συνέλευση των μετόχων της, ότι δηλαδή υπάρχουν επιπτώσεις στις κινήσεις του ομίλου επειδή είναι ελληνικός, και αυτό συμβαίνει παρά το γεγονός ότι οι πελάτες τον γνωρίζουν εδώ και πολλά χρόνια...

Μία άλλη πτυχή του ελληνικού προβλήματος θέτει ο όμιλος ΒΙΟΧΑΛΚΟ, διαπιστώνοντας πως, ενώ οι ξένες τράπεζες χρηματοδοτούν εύκολα τις θυγατρικές του ομίλου στο εξωτερικό, δεν δανείζουν τις εταιρείες του που έχουν ως έδρα την Ελλάδα. Λόγω του κινδύνου της χώρας δεν χρηματοδοτούν, αναφέρεται χαρακτηριστικά.

Τα στελέχη της Βιοχάλκο επίσης πιστεύουν πως, ανεξάρτητα από το αν οι επιχειρήσεις του ομίλου είναι κατά βάση εξαγωγικές, η ύφεση στην εγχώρια αγορά είναι σημαντικό πρόβλημα. Οι ελληνικές εταιρείες θα πρέπει να μεταφέρουν το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής τους στις χώρες της κεντρικής Ευρώπης, έχοντας να αντιμετωπίσουν πολύ πιο υψηλό κόστος μεταφοράς από αυτό των ευρωπαϊκών κρατών, που διαθέτουν μία τεράστια αγορά.
 
Αν, μάλιστα, συνεκτιμήσει κάποιος και ορισμένους άλλους παράγοντες (π.χ. μεγαλύτερη πρόσβαση των επιχειρήσεων της Ε.Ε. σε ανακυκλωμένη, άρα και φθηνότερη, πρώτη ύλη), αποκτά καλύτερη εικόνα για το πόσο έχει επηρεάσει τον όμιλο η καθίζηση της εγχώριας ζήτησης (οικοδομική δραστηριότητα, βιομηχανία κ.λπ.).

Ένα ακόμη εμπόδιο που αντιμετωπίζουν οι ελληνικές εξαγωγικές εταιρείες είναι το αυξημένο κόστος χρηματοδότησης σε σχέση με τους Ευρωπαίους ανταγωνιστές τους. Η διαφορά των επιτοκίων στα δάνεια που λαμβάνουν οι επιχειρήσεις υπερβαίνει σήμερα τις 2 ποσοστιαίες μονάδες. Μάλιστα, όσες δανειακές συμβάσεις του παρελθόντος λήγουν ανανεώνονται με πολύ μεγαλύτερο επιτόκιο (που συχνά ξεπερνά τις 200 - 250 μονάδες βάσης, ακόμη και για εταιρείες με υψηλή πιστοληπτική ικανότητα).

Ενδεικτικό των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι ελληνικές εξαγωγικές βιομηχανίες γενικότερα ήταν το περιεχόμενο της παρέμβασης του κ. Ευριπίδη Δοντά (προέδρου της Επίλεκτος). «Η αγορά χρειάζεται γρήγορα και αποφασιστικά μέτρα για την τόνωση της ανταγωνιστικότητας», ανέφερε, και συνέχισε λέγοντας ότι «ο δρόμος είναι σίγουρα οι εξαγωγές, αλλά οι εξαγωγές αυτές θα πρέπει να είναι και κερδοφόρες».
 
Πώς όμως οι ελληνικές εταιρείες να είναι ανταγωνιστικές, αναρωτήθηκε, όταν:

1. Οι ασφαλιστικές εισφορές φτάνουν στο 48%, ενώ ο μέσος όρος στις χώρες του ΟΟΣΑ είναι 28%.
2. Το κόστος του ρεύματος αυξήθηκε 10% μέσα στο 2011.
3. Προκύπτει μεγάλο κόστος για τις εξαγωγικές επιχειρήσεις από τις καθυστερήσεις στην επιστροφή του ΦΠΑ. «Οι εταιρείες δανείζουν πολλά χρήματα στο Δημόσιο με μηδενικό επιτόκιο, όταν οι ίδιες χρεώνονται με υψηλό κόστος χρηματοδότησης», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Δοντάς.
4. Η φορολογία είναι πολύ υψηλή. Είναι δυνατόν οι κλωστοϋφαντουργίες να πληρώνουν φόρο μεγάλης ακίνητης περιουσίας για τις αποθήκες και τις εγκαταστάσεις που διαθέτουν;
Και συμπλήρωσε: «Οι αγανακτισμένοι δεν βρίσκονται μόνο στους δρόμους αλλά και μέσα στις επιχειρήσεις...».

--- Τα «εσωτερικά»  προβλήματα

Ο κατάλογος των δυσκολιών δεν σταματά εδώ για τις εγχώριες εξαγωγικές επιχειρήσεις, καθώς καλούνται να αντιμετωπίσουν και μια σειρά γενικότερα προβλήματα που ταλαιπωρούν το σύνολο των ελληνικών εταιρειών, όπως για παράδειγμα τις συχνότατες «έκτακτες» φορολογικές εισφορές, εναντίον των οποίων έχουν πολλές φορές καταφερθεί γνωστοί εξαγωγικοί όμιλοι, όπως λ.χ. η Coca Cola 3Ε.

Η τελευταία έκτακτη φορολογική εισφορά επιβλήθηκε πέρυσι (λογιστικοποιήθηκε στα αποτελέσματα του β΄ τριμήνου του 2010) και η πλειονότητα των επιχειρηματιών προβλέπει ότι κάποια πρόσθετη επιβάρυνση θα προκύψει και μέσα στη φετινή χρονιά.

Οι εξαγωγείς, γενικότερα, μιλούν και αυτοί για μεγάλα προβλήματα που πλήττουν το σύνολο των ελληνικών επιχειρήσεων, όπως τους υψηλότερους φορολογικούς συντελεστές με τους οποίους επιβαρύνονται, και μάλιστα θεωρούν πως οι πραγματικοί φορολογικοί συντελεστές στην πράξη είναι πολύ μεγαλύτεροι, λόγω των αποτελεσμάτων των φορολογικών ελέγχων.

Μία άλλη χαρακτηριστική περιγραφή δίνει πρόεδρος εισηγμένης εταιρείας, η οποία είναι εισαγωγική, αλλά παράλληλα προβαίνει και σε εξαγωγές: «Είναι πολύ πιο εύκολο για έναν ανταγωνιστή μας να εισάγει στην Ελλάδα παρά εμείς να εξάγουμε στο εξωτερικό. Εμείς επιβαρυνόμαστε με υψηλότερους φόρους, με έκτακτες φορολογικές εισφορές, με εργοδοτικές εισφορές που υπερβαίνουν το 40%, ενώ παράλληλα η μεταφορά εμπορευμάτων κοστίζει πολύ φθηνότερα για τους ξένους απ’ ό,τι για εμάς»...

--- Μονόδρομος

Παρά τις δυσκολίες, ωστόσο, οι εξαγωγές είναι μονόδρομος για τις ελληνικές επιχειρήσεις, καθώς σε περίοδο χαμηλής εγχώριας ζήτησης οι εξαγωγές -ακόμη και με «σκοτωμένα» περιθώρια κέρδους- δίνουν τη δυνατότητα στα ελληνικά εργοστάσια να δουλέψουν σε σχετικά υψηλή παραγωγική δυναμικότητα και έτσι να διατηρήσουν θέσεις εργασίας και να συνεχίσουν να επιτυγχάνουν οικονομίες κλίμακας.

Πέραν αυτών, πολύ συχνά οι εξαγωγές γίνονται με καλύτερους όρους πληρωμής σε σύγκριση με αυτούς που παρατηρούνται στην Ελλάδα, όπου οι πολύμηνες περίοδοι πίστωσης είναι πλέον ο κανόνας.

Θετικό στοιχείο, επίσης, για την κατεύθυνση προϊόντων στις αγορές του εξωτερικού αποτελεί και ο αυξημένος κίνδυνος επισφαλειών, που χαρακτηρίζει πλέον τις εγχώριες πωλήσεις.

Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, οι εταιρείες ασφάλισης πιστώσεων έχουν γίνει περισσότερο αυστηρές σε σχέση με το παρελθόν, άρα ασφαλίζουν πολύ μικρότερο αριθμό πελατών. Κι αυτό όταν την ίδια ώρα η δραματική υποχώρηση της ζήτησης στην εγχώρια αγορά αναγκάζει πολλές επιχειρήσεις να διαθέτουν τα προϊόντα τους ακόμη και σε πελάτες με αμφίβολη πιστοληπτική ικανότητα...