Σε εκτεταμένη αναδιάρθρωση οδηγείται ο τομέας διύλισης στην Ευρώπη, ιδίως στις ανεπτυγμένες αγορές. Μεγάλες διεθνείς εταιρίες είτε προτιμούν να μετατρέψουν τις παλιότερες μονάδες σε αποθηκευτικούς χώρους είτε περιορίζουν την έκθεσή τους στη συγκεκριμένη δραστηριότητα, προτιμώντας τις δραστηριότητες στη λιανική, ή την έρευνα.

Είναι χαρακτηριστικό ότι, αυτήν τη στιγμή, 14 διυλιστήρια σε Γαλλία, Γερμανία, Ηνωμένο Βασίλειο, Σουηδία και αλλού, με συνολική δυναμικότητα πάνω από 2,5 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα, είτε πωλούνται, είτε κλείνουν, είτε μετατρέπονται σε αποθηκευτικούς χώρους ή σε τέρμιναλ υγροποιημένου αερίου.

Μάλιστα, υπάρχουν περιπτώσεις διυλιστηρίων που αγοράστηκαν μόλις πριν από 4 ή 5 χρόνια και οι νέοι ιδιοκτήτες τους τα θέτουν για πώληση, επειδή δεν είχαν τις αναμενόμενες αποδόσεις.

Ωστόσο, την κινητικότητα στον τομέα της διύλισης εκμεταλλεύονται νέοι παίκτες από τις ΗΠΑ, την Κίνα και την Ινδία, που μέσω των εξαγορών κάνουν απόβαση στη Γηραιά Ήπειρο, διεκδικώντας μερίδια αγοράς.

Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να σημειωθεί ότι στις χώρες της Ε.Ε. η διατήρηση σε λειτουργία παλαιών διυλιστηρίων αποτελεί δραστηριότητα που αποφεύγουν οι μεγάλες εταιρίες, καθώς τα περιθώρια διύλισης στις μονάδες αυτές διατηρούνται σε χαμηλά επίπεδα, οι επενδύσεις που απαιτούνται είναι πολύ μεγάλες για τον εκσυγχρονισμό τους, ενώ και οι περιβαλλοντικές πιέσεις είναι έντονες.

Έτσι, υπάρχουν περιπτώσεις διυλιστηρίων που κατασκευάστηκαν στα μέσα της δεκαετίας του '70 και τα οποία οι διαχειριστές τους προτιμούν να τα κλείσουν και να τα μετατρέψουν σε αποθηκευτικούς χώρους, παρά να τα αναβαθμίσουν, πιεζόμενοι από τις περιβαλλοντικές παραμέτρους.

Η εικόνα αυτή, όπως είναι φυσικό, ευνοεί τις ελληνικές επιχειρήσεις διύλισης (ΕΛΠΕ, Μότορ Όιλ), οι οποίες είτε ολοκλήρωσαν τον εκσυγχρονισμό των μονάδων τους (Μότορ Όιλ - Άγιοι Θεόδωροι), είτε βρίσκονται στην τελική φάση εκσυγχρονισμού (ΕΛΠΕ - Ελευσίνα).

Με την ολοκλήρωση των νέων επενδύσεων, που στην περίπτωση των ΕΛΠΕ ξεπερνούν το 1,3 δισ. ευρώ, οι ελληνικές εταιρίες θα μπορέσουν να καλύψουν τις ανάγκες της ευρύτερης αγοράς για παραγωγή καυσίμων υψηλής προστιθέμενης αξίας, τα οποία προσφέρουν και υψηλότερα περιθώρια διύλισης.

Οι ανακατατάξεις

Σύμφωνα με συγκεντρωτικά στοιχεία του Reuters, η εικόνα στην αγορά διύλισης στις κυριότερες χώρες της Ε.Ε. διαμορφώνεται ως εξής:

Γαλλία 

* Η Total υποχρεώθηκε από δικαστική απόφαση να κλείσει οριστικά το διυλιστήριο της Δουνκέρκης, το οποίο θα μετατρέψει σε 
τέρμιναλ υγροποιημένου αερίου (LNG). Σχετική συμφωνία υπέγραψε με τη γαλλική εταιρία ηλεκτρισμού Electricite de France.
* H LyondellBasell θέτει προς πώληση το διυλιστήριο της Berre, δυναμικότητας 105.000 βαρελιών την ημέρα. 
* Η Petroplus Holdings αποφάσισε να μετατρέψει σε αποθηκευτική εγκατάσταση το διυλιστήριο δυναμικότητας 85.000 βαρελιών την ημέρα στο Reichstett. Η λειτουργία της μονάδας σταμάτησε στις αρχές του 2011.

Γερμανία

* Η Shell πούλησε στον επιχειρηματία κ. Gary Klesch (μακροχρόνιες επενδύσεις σε βιομηχανικές εγκαταστάσεις) το διυλιστήριο στην πόλη Heide, δυναμικότητας 93.000 βαρελιών την ημέρα.
* H Shell σχεδιάζει να κλείσει και να μετατρέψει σε αποθηκευτική εγκατάσταση το διυλιστήριο του Harburg, δυναμικότητας 110.000 βαρελιών την ημέρα.

Σουηδία

* Η Shell πούλησε στη φινλανδική St1 το διυλιστήριο στο Gothenburg.

Ιταλία

* Η λιβυκή Tamoil στο τέλος Μαρτίου έκλεισε το διυλιστήριο στην Κρεμόνα, δυναμικότητας 90.000 βαρελιών, και το μετέτρεψε σε αποθηκευτικό χώρο.

Λιθουανία

* Η ΡΚΝ Orlen αποφάσισε να αποχωρήσει από το διυλιστήριο της Lietuva, στο οποίο είχε επενδύσει περίπου 2 δισ. ευρώ, λόγω χαμηλής απόδοσης των επενδεδυμένων κεφαλαίων.

Ρουμανία

* Η κρατική ΡΕΤΡΟΜ διαθέτει για πώληση τη μονάδα Aprechim, με σκοπό να την κλείσει αν δεν βρει αγοραστή.

Ηνωμένο Βασίλειο

* Η ΙΝΕΟS, που είχε εξαγοράσει από την ΒΡ τα διυλιστήρια στο Grangmouth και στο Lavera, συνολικής δυναμικότητας περίπου 420.000 βαρελιών την ημέρα, πουλά το 50% στην κινεζική PetroChina. Αξίζει να σημειωθεί ότι το διυλιστήριο του Grangmouth είναι συνδεδεμένο με τον αγωγό μεταφοράς North Sea Fortis, δυναμικότητας 700.000 βαρελιών την ημέρα, μέσω του οποίου διοχετεύεται η μισή περίπου ποσότητα αργού που απαιτείται για τη λειτουργία των διυλιστηρίων της χώρας.

*Η γαλλική TOTAL συζητά με υποψήφιους αγοραστές την πώληση του διυλιστηρίου στο Lindsey, δυναμικότητας 220.000 βαρελιών την ημέρα. Ευελπιστεί ότι η συναλλαγή θα έχει οριστικοποιηθεί μέχρι το τέλος του 2011.

* Η αμερικανική Murphy Oil πουλά το διυλιστήριο στο Milford Haven, δυναμικότητας 130.000 βαρελιών την ημέρα, επειδή κρίνει πιο αποδοτική τη δραστηριότητα στην έρευνα και στη λιανική πώληση.

* Η αμερικανική Chevron πούλησε το διυλιστήριο στο Pembroke, δυναμικότητας 220.000 βαρελιών, στη Valero energy Corp. με τίμημα 730 εκατομμύρια δολάρια, ενώ κατέβαλε επιπλέον 1 δισ. δολάρια για την αξία των αποθεμάτων. Η αγοράστρια εταιρία είναι η τρίτη σε μέγεθος στον κλάδο της διύλισης στις ΗΠΑ και με την εξαγορά στο Ην. Βασίλειο εγκαινιάζει την επέκτασή της στην Ε.Ε.

* Η Shell πούλησε στην ινδική Essar Energy το διυλιστήριο στο Stanlow, δυναμικότητας 267.000 βαρελιών την ημέρα.

* Η αμερικανική Conoco διαθέτει για πώληση το διυλιστήριο στο Wilhemshaven, δυναμικότητας 263.000 βαρελιών. Εάν δεν βρει αγοραστή, θα το μετατρέψει σε αποθηκευτικό χώρο υγρών καυσίμων.