ΔΕΚΟ: Πόσο βαθιά μπήκε το "μαχαίρι"

Τι κατάφερε η κυβέρνηση μέχρι και το πρώτο τρίμηνο του 2011 - Πού τα βρήκαν εργαζόμενοι και διοικήσεις σε νέες περικοπές - Οι συζητήσεις, τα "στριψίματα" και το πολιτικό κόστος… - Αναλυτικός πίνακας τρίμηνο-τρίμηνο.

Δημοσιεύθηκε: 7 Ιουνίου 2011 - 08:00

Γερό μαχαίρι στο κόστος μισθοδοσίας του παρουσιάζουν οι περισσότερες εισηγμένες εταιρίες του Δημοσίου, εξαιτίας όχι μόνο των μειώσεων που έγιναν στις αποδοχές αλλά και του περιορισμού στον αριθμό των εργαζομένων που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια λόγω των συνταξιοδοτήσεων.

Στον ΟΛΠ, για παράδειγμα, οι δαπάνες μισθοδοσίας περιορίζονται τρίμηνο με το τρίμηνο (βλέπε στοιχεία παρατιθέμενου πίνακα), καθώς από τα 26,9 εκατ. ευρώ του τελευταίου τριμήνου του 2009 υποχώρησαν στα 16,4 εκατ. το πρώτο τέταρτο της φετινής χρονιάς! Μιλάμε για υποχώρηση της τάξεως του 40%.

Πολύ σημαντική επίσης (στοιχεία του πίνακα) ήταν και η εξοικονόμηση δαπανών μισθοδοσίας στον ΟΛΘ, όπου από 8,9 εκατ. στο τελευταίο τρίμηνο του 2009 αυτές περιορίστηκαν σταδιακά στα 6,5 εκατ. ευρώ το πρώτο φετινό τρίμηνο (-27%)!

Εξίσου σημαντική είναι και η εξοικονόμηση δαπανών στη ΔΕΗ, όπου οι δαπάνες μισθοδοσίας από τα 301 εκατ. στο τελευταίο τρίμηνο του 2009 (στοιχεία παρατιθέμενου πίνακα) μειώθηκαν στα 266 εκατ. το α΄ τρίμηνο του 2010, στα 236,4 εκατ. το δ΄ τρίμηνο του 2010 και στα 217,2 εκατ. το α΄ φετινό τρίμηνο. Μέσα σε 15 μήνες, δηλαδή, το κόστος μισθοδοσίας περιορίστηκε κατά 29%.

ΟΛΠ (Έξοδα μισθοδοσίας)
Q4 2009	26.894
Q1 2010	22.839
Q4 2010	17.688
Q1 2011	16.410
ΔΕΗ - Αμοιβές προσωπικού
Q4 2009	301.033
Q1 2010	265.960
Q4 2010	236.424
Q1 2011	217.238
ΟΛΘ (Έξοδα μισθοδοσίας)
Q4 2009	8.923
Q1 2010	7.829
Q4 2010	7.146
Q1 2011	6.557

* Τα ποσά είναι σε χιλιάδες ευρώ

Στις λογιστικές καταστάσεις της ΕΥΔΑΠ δεν υπάρχουν αναλυτικά στοιχεία για το κόστος εργασίας στο πρώτο φετινό τρίμηνο, ωστόσο τα έξοδα προσωπικού μειώθηκαν πέρυσι από τα 228,5 εκατ. το 2009 στα 195,9 εκατ. (δηλαδή, έπεσε ψαλίδι 32,6 εκατ. ευρώ), ενώ κατά το πρώτο φετινό τρίμηνο η σχετική εξοικονόμηση του κόστους υπολογίζεται γύρω στα 9,5 εκατ. ευρώ από τα κονδύλια του κόστους πωληθέντων και των εξόδων λειτουργίας - διάθεσης.

Στην ΕΥΑΘ το κόστος μισθοδοσίας του 2010 περιορίστηκε κατά 4,9 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με εκείνο της προηγούμενης χρήσης, καθώς από τα 22,39 εκατ. διαμορφώθηκε στα 17,5 εκατ. ευρώ (-21,5%). Για το πρώτο φετινό τρίμηνο δεν εμφανίζονται αναλυτικά στοιχεία στις λογιστικές καταστάσεις, ωστόσο η εταιρία παρουσιάζει μείωση στο συνολικό της κόστος. Στις 31/3/2011 η ΕΥΑΘ απασχολούσε 323 άτομα, όταν ο αντίστοιχος αριθμός της 31ης/3/2010 ήταν 395 εργαζόμενοι.

Στον ΟΠΑΠ υπήρξε πράγματι μαχαίρι στα συνολικά κόστη του 2010, αλλά αυτό σχετικά λίγο φαίνεται να αφορούσε στο κόστος εργασίας. Συγκεκριμένα, το σχετικό αυτό κόστος μειώθηκε από τα 51,88 στα 48,9 εκατ. ευρώ (η μισθοδοσία του τμήματος διοίκησης μάλιστα περιορίστηκε κατά 7 εκατ. ευρώ). Στο πρώτο φετινό τρίμηνο οι δαπάνες μισθοδοσίας φαίνεται πως κινήθηκαν σε επίπεδα παρόμοια με τα αντίστοιχα περυσινά.

Οι εντολές και οι αντιφάσεις…

Οι εντολές τον περασμένο Δεκέμβριο από το υπουργείο Οικονομικών ήταν σαφείς: ψαλίδι στις αμοιβές δεν θα μπει μόνο στις προβληματικές ΔΕΚΟ αλλά και στις κερδοφόρες εισηγμένες στο Χ.Α., στις οποίες το κράτος έχει συμμετοχή.

Ακόμα και σήμερα, όμως, πολλοί διοικητές προσπαθούν να ισορροπήσουν μεταξύ των εντολών που έλαβαν από τον μέτοχό τους αλλά και της ανάγκης να αποφύγουν εντάσεις με τους εργαζομένους.

Έτσι, η κάθε εταιρία χάραξε τη δική της στρατηγική. Αλλού έγιναν περικοπές στις υπερωρίες και αλλού επιχειρείται να υπογραφεί επιχειρησιακή σύμβαση. Σε κάποιες περιπτώσεις τη λύση την έδωσε απευθείας το κράτος, καθώς ίσχυσαν οι μειώσεις των αμοιβών που τέθηκαν στον δημόσιο τομέα και το κονδύλι της μισθοδοσίας μειώθηκε ανάλογα.

Τελευταίο επεισόδιο στο σίριαλ ήταν η υπογραφή επιχειρησιακής σύμβασης στον ΟΠΑΠ, η οποία προβλέπει, όπως ανακοινώθηκε, μεσοσταθμική μείωση αμοιβών έως 14% τα επόμενα χρόνια και αύξηση των ωρών εργασίας.

Από εδώ και στο εξής, πάντως, η ΑΤΕbank δείχνει να έχει μπροστά της το πιο δύσκολο έργο. Το πρόγραμμα αναδιάρθρωσης που ενέκρινε η Ε.Ε. προβλέπει ότι την τριετία 2011-13 τα λειτουργικά κόστη πρέπει να υποχωρήσουν σε ποσοστό 25% (περίπου κατά 8,3% ετησίως).

Αναλυτικά ανά εταιρία η εικόνα έχει ως εξής:

ΟΛΠ

Στο ύψος των 75,83 εκατ. ευρώ περιορίστηκε πέρυσι το κόστος μισθοδοσίας στον Οργανισμό Λιμένος Πειραιώς, μειωμένο κατά 17,26% σε σχέση με τη χρήση του 2009, οπότε είχε διαμορφωθεί στα 91,655 εκατ. ευρώ. Ειδικότερα, πτώση 15,85% καταγράφηκε στους μισθούς και στα ημερομίσθια, το κόστος των οποίων πέρυσι διαμορφώθηκε στα 59,124 εκατ. ευρώ, όταν στη χρήση του 2009 ήταν 70,266 εκατ. ευρώ.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η εταιρία χορηγεί ως άτοκα δάνεια προς το προσωπικό της ποσό το οποίο ανά υπάλληλο φτάνει έως τα 3.000 ευρώ. Αυτήν την πολιτική ακολούθησε και πέρυσι χορηγώντας δάνεια 734.143 ευρώ έναντι 1,364 εκατ. ευρώ που είχε δώσει το 2009.

Από την άλλη πλευρά, πέρυσι καταβλήθηκαν αμοιβές και έξοδα παράστασης στα μέλη του διοικητικού συμβουλίου συνολικά 127.739 ευρώ από 651.191 ευρώ στη χρήση του 2009, ήτοι μείωση κατά 80,38%. Παράλληλα, όμως, οι αμοιβές μισθωτών υπηρεσιών σε διευθυντικά στελέχη διαμορφώθηκαν σε 982.140 ευρώ έναντι 1,042 εκατ. ευρώ το 2009, δηλαδή η πτώση ήταν μόνο 5,75%.

Αξίζει τέλος να σημειώσουμε πως το απασχολούμενο προσωπικό μόνιμο και εποχικό της εταιρίας πέρυσι ανερχόταν σε 1.386 και 10 άτομα αντίστοιχα από 1.638 και 11 άτομα στις 31 Δεκεμβρίου του 2009.

ΟΛΘ

Κατά 14,46% μειώθηκαν πέρυσι τα έξοδα για αμοιβές και το προσωπικό του ΟΛΘ λόγω της εφαρμογής των νόμων 3833 και 3845/2010. Αντίστοιχα, οι αμοιβές και τα έξοδα τρίτων μειώθηκαν σε ποσοστό 40,09% και οι παροχές τρίτων κατά 1,81%.

Σημειώνεται ότι πέρυσι η εταιρία απασχόλησε 491 άτομα, εκ των οποίων 300 ήταν μισθωτοί και 191 ημερομίσθιοι, έναντι 564 το 2009, εκ των οποίων 347 ήταν μισθωτοί και οι υπόλοιποι 217 ημερομίσθιοι.

Αξίζει επίσης να αναφέρουμε ότι και ο ΟΛΘ παρέχει στο προσωπικό έντοκα και άτοκα δάνεια. Το συνολικό ποσό των εντόκων δανείων που μπορεί να χορηγηθεί στο προσωπικό (υπαλληλικό και λιμενεργατικό) ετησίως έχει εγκριθεί από το Δ.Σ./ΟΛΘ α.ε. (αρ. αποφ. 4010/31.3.2009) και δεν μπορεί να υπερβεί ετησίως τις 130.000 ευρώ. Το ποσό του άτοκου δανείου ανά υπάλληλο δεν ξεπερνά τοτις 4.400 ευρώ, ενώ το αντίστοιχο του εντόκου δανείου φτάνει τις 7.700 ευρώ και οι δόσεις παρακρατούνται από τους μισθούς των υπαλλήλων.

ΕΥΔΑΠ

Από τη μείωση του κόστους των εργολαβιών και των προμηθειών αλλά και του κόστους δανεισμού ελπίζει να περιορίσει περαιτέρω τα λειτουργικά της έξοδα η ΕΥΔΑΠ, η οποία πέρυσι -χάρη κυρίως στις περικοπές μισθών και δώρων- εμφάνισε λιγότερες δαπάνες λειτουργίας κατά 5,8%.

Συγκεκριμένα, το συνολικό κόστος λειτουργίας της στη διάρκεια του 2010 μειώθηκε στα 342,1 εκατ. ευρώ από 363,4 εκατ. ευρώ το 2009. Η μεγαλύτερη μείωση αφορούσε στο κονδύλι για τις αμοιβές και στα έξοδα του προσωπικού, που παρουσίασε πτώση της τάξεως του 14,3% και διαμορφώθηκε στα 195,9 εκατ. ευρώ έναντι 228,5 εκατ. ευρώ (μείωση κατά 32,6 εκατ. ευρώ).

Από τις περικοπές που έφερε ο νόμος για τις ΔΕΚΟ πέρυσι εξοικονομήθηκαν περίπου 22 εκατ. ευρώ. Φέτος, προς το παρόν τουλάχιστον, δεν υπάρχει απόφαση για νέο ψαλίδι σε μισθούς. Έτσι η προσπάθεια για ακόμη χαμηλότερο κόστος λειτουργίας θα επικεντρωθεί στη μείωση των δαπανών υπέρ τρίτων (προμηθευτών, εργολάβων).

ΕΥΑΘ

Τις πρόσθετες αμοιβές (υπερωρίες, κυριακάτικη απασχόληση, αργίες, επιφυλακές, αμοιβές εκτός έδρας και χιλιομετρικές αποζημιώσεις) θα επιδιώξει να κόψει φέτος η ΕΥΑΘ για να μειώσει τα λειτουργικά της έξοδα, υπακούοντας στη σχετική σύσταση του υπουργείου Οικονομικών. Μάλιστα, η διοίκηση της εταιρίας έχει ήδη αποφασίσει να περιορίσει τις συγκεκριμένες δαπάνες κατά 26% σε σχέση με τα ποσά που διατέθηκαν κατά τη διάρκεια του 2010.

Πέρυσι, οι συνολικές δαπάνες της κρατικής επιχείρησης μειώθηκαν σε ποσοστό 11,4%, αφού από τα 60,6 εκατ. ευρώ του 2009 περιορίστηκαν στα 53,7 εκατ. ευρώ.

Στη μείωση αυτή καθοριστικό ρόλο έπαιξε η περικοπή τόσο των τακτικών αποδοχών όσο και των δώρων και των επιδομάτων αδείας των εργαζομένων, αλλά και η μείωση του αριθμού όσων απασχολεί η επιχείρηση (από 405 άτομα ως μόνιμο προσωπικό το 2009 στα 327 άτομα πέρυσι). Σημειώνεται πως τα έξοδα για τη μισθοδοσία της ΕΥΑΘ το 2009 ανέρχονταν στα 17,1 εκατ. ευρώ, ενώ μετά τις περικοπές περιορίστηκαν στα 14,1 εκατ. ευρώ.

Για φέτος, μέχρι στιγμής τουλάχιστον, δεν προβλέπεται νέα μείωση στις τακτικές αποδοχές των εργαζομένων, γεγονός που ασφαλώς καθιστά δυσκολότερη τη δραστική περιστολή των εξόδων της κρατικής επιχείρησης.

ΟΤΕ

Το κυβερνητικό αίτημα, διά της επιστολής του κ. Παπακωνσταντίνου, για περικοπές στους μισθούς των εργαζομένων έφτασε, όπως ήταν φυσικό, και στον ΟΤΕ. Ωστόσο, αυτό δεν ικανοποιήθηκε γιατί υπήρξε διάσταση μεταξύ των δύο πλευρών για το αν ο Οργανισμός είναι ΔΕΚΟ ή όχι και οι εργαζόμενοι σχολίαζαν σκωπτικά ότι με το αίτημα για τις μειώσεις το υπουργείο Οικονομικών επιχειρεί να εξυπηρετήσει τα συμφέροντα του γερμανικού δημοσίου, αφού η Deutsche Telekom είναι ο πλειοψηφών μέτοχος.

Η συζήτηση για την υπογραφή νέας συλλογικής σύμβασης μεταξύ της διοίκησης του ΟΤΕ και των εκπροσώπων των εργαζομένων βρίσκεται σε εξέλιξη από τις αρχές του 2010, χωρίς όμως ακόμη να έχει υπάρξει αποτέλεσμα.

Το πάγωμα των αυξήσεων στους μισθούς που προτείνει η διοίκηση έχει γίνει δεκτό από την ΟΜΕ - ΟΤΕ, ωστόσο με απόλυτο τρόπο απορρίπτεται με κατηγορηματικό τρόπο έως τώρα το ενδεχόμενο αναστολής της ετήσιας αυτόματης αναπροσαρμογής, δηλαδή της μισθολογικής ωρίμανσης, που, πέρα από τη συλλογική σύμβαση εργασίας, σε ετήσια βάση προβλέπει άνοδο 2,2% στους μισθούς των εργαζομένων του ΟΤΕ.

Πάντως, η διοίκηση του ΟΤΕ έχει προχωρήσει σε περικοπή του μισθολογικού της κόστους. Μεταξύ των μέτρων αυτών, που τέθηκαν σε εφαρμογή, σε δύο φάσεις, περιλαμβάνονται η αύξηση των εβδομαδιαίων ωρών εργασίας σε 40 ώρες αντί 37 που ήταν έως πρόσφατα, η μείωση κατά 15% στα έξοδα μετακίνησης, ο περιορισμός της υπερωριακής απασχόλησης και ο εξορθολογισμός του τρόπου αμοιβής της με το 20% του ημερομισθίου αντί του 40% με το οποίο αμείβονταν οι υπάλληλοι του ΟΤΕ, η μείωση του επιδόματος ισολογισμού, η καθιέρωση κυλιόμενων βαρδιών εργασίας και η κατάργηση της μεταφοράς των εργαζομένων με λεωφορεία του Οργανισμού.

Ενεργειακές ΔΕΚΟ

Από τις εταιρίες που ελέγχει το κράτος στον χώρο της ενέργειας, το μέτρο της μείωσης των μισθών εφαρμόζεται μόνο στις ελεγχόμενες άμεσα από το Δημόσιο ή σε όσες έχουν ρυθμιστικό ρόλο, όπως η ΡΑΕ. Έτσι, από τις περικοπές και τα πλαφόν στη μισθοδοσία εξαιρείται ο όμιλος των Ελληνικών Πετρελαίων. Σε όλες τις άλλες, δηλαδή στη ΔΕΗ, στη ΔΕΠΑ, στον ΔΕΣΦΑ και στη ΡΑΕ, ισχύουν οι περικοπές που αποφάσισε πέρυσι η κυβέρνηση για τους δημοσίους υπαλλήλους.

Η μόνη ιδιαιτερότητα στην εφαρμογή του μέτρου ίσχυσε στη ΔΕΗ και μόνο για το 2010. Στη συγκεκριμένη περίπτωση το όφελος που είχε η εταιρία από τη μείωση των αποδοχών, το οποίο ανήλθε σε περίπου 90 εκατομμύρια, καταβλήθηκε στον Οργανισμό Ασφάλισης Προσωπικού της Επιχείρησης. Η ρύθμιση αυτή ίσχυσε εφάπαξ και δεν θα επαναληφθεί το 2011.