Υπέρ της πρότασης των Gros-Mayer, που προβλέπει την αγορά του συνόλου του χρέους της Ελλάδας, της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας από τον Προσωρινό Μηχανισμό Στήριξης (EFSF) τάσσεται η κ. Μιράντα Ξαφά, ενώ απορρίπτει το σενάριο "κουρέματος" του ελληνικού χρέους ως μη ρεαλιστική λύση.

Μιλώντας πριν από λίγο σε ημερίδα του ΙΟΒΕ με θέμα "Η Ελλάδα σε κρίση έναν χρόνο μετά: Οικονομική κρίση και Ευρωπαϊκή Διακυβέρνηση", το πρώην στέλεχος του ΔΝΤ και νυν σύμβουλος επενδύσεων της I J Partners, ζήτησε να ενεργοποιηθεί ο Προσωρινός Μηχανισμός Στήριξης με στόχο να αντιμετωπιστεί συνολικά η κρίση των υπερχρεωμένων χωρών της ευρωζώνης.

Η κ. Ξαφά επανέφερε στο προσκήνιο την πρόταση των Gros-Mayer, η οποία προβλέπει να αγοράσει ο EFSF το σύνολο του χρέους των χωρών Ελλάδας, Ιρλανδίας και Πορτογαλίας, εκδίδοντας ομόλογα "ΑΑΑ".

Η ανταλλαγή χρέους γίνεται στην τιμή της δευτερογενούς αγοράς, τη στιγμή όπου η κάθε χώρα υιοθετεί πρόγραμμα χρηματοδοτούμενο από την ευρωζώνη και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.

Το δεύτερο στάδιο της πρότασης προβλέπει την εξέταση της βιωσιμότητας του χρέους κάθε χώρας:

- Αν το χρέος είναι βιώσιμο, η χώρα αποπληρώνει κανονικά το (μειωμένο) χρέος της προς τον EFSF.
- Αν δεν είναι βιώσιμο το χρέος της, τότε ο EFSF μειώνει το επιτόκιο, όσο χρειάζεται για να επιτευχθεί βιωσιμότητα. Το ΔΝΤ προσφέρει χρηματοδότηση έως ότου ολοκληρωθεί η δημοσιονομική προσαρμογή.

Προϋπόθεση για την επιτυχία του εγχειρήματος είναι τα ομόλογα του EFSF να μην έχουν αυξημένη εξασφάλιση σε σχέση με τους ιδιώτες επενδυτές.

Η κ. Ξαφά θεωρεί την παραπάνω λύση προσφορότερη από τα δύο πιθανότερα, αυτήν τη στιγμή, ενδεχόμενα για την Ελλάδα. Τη χορήγηση, δηλαδή, πρόσθετου δανείου τουλάχιστον 65 δισ. ευρώ και την επιμήκυνση των ομολόγων που λήγουν τη διετία 2012-13 για να εξοικονομηθούν επίσης 65 δισ. ευρώ.

Κατά την ίδια, η υιοθέτηση της πρότασης Gros-Mayer είναι η ιδανική μέση λύση γιατί αποτρέπει, από τη μια, τη στάση πληρωμών και, από την άλλη, τη μεταφορά πόρων από πλεονασματικές χώρες της ευρωζώνης προς ελλειμματικές, γεγονός που έτσι κι αλλιώς συναντά τις ισχυρές αντιρρήσεις της Γερμανίας.

Το πρώην στέλεχος του ΔΝΤ επανέλαβε την άποψή του ότι δεν είναι δυνατόν να διενεργηθεί αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους πριν επιτευχθεί σημαντικό πρωτογενές πλεόνασμα, εξέλιξη που είναι προϋπόθεση ώστε οι αγορές να θεωρήσουν βιώσιμο το εναπομείναν χρέος της Ελλάδας.

"Αν δεν επιτευχθεί πρωτογενές πλεόνασμα, οι αγορές δεν θα πειστούν να συναινέσουν σε κούρεμα κατά 30% - 40% γιατί και πάλι θα πιστεύουν ότι το εναπομείναν χρέος δεν θα είναι βιώσιμο", τόνισε η κ. Ξαφά.

Η Ελλάδα, κατά την ίδια, έχει πρόβλημα φερεγγυότητας και όχι ρευστότητας και κατηγόρησε την κυβέρνηση για ατολμία να συγκρουστεί με τις συντεχνίες και να προχωρήσει σε εκ βάθρων αναδιάρθρωση της ελληνικής οικονομίας.

Η συγκυρία απαιτεί μείωση του κράτους, περιορισμό των δημοσίων υπαλλήλων με κλείσιμο ζημιογόνων και άχρηστων κρατικών φορέων, τολμηρές ιδιωτικοποιήσεις και μείωση της φορολογίας, σε συνδυασμό με απλοποίηση των διαδικασιών αδειοδότησης, συμπλήρωσε η κ. Ξαφά.

Το ίδιο πρότεινε και ο κ. Ed Brau, τέως στέλεχος του ΔΝΤ, ο οποίος δήλωσε πως η συνταγή του μνημονίου είναι μονόδρομος για την Ελλάδα λόγω της μεγάλης έλλειψης ανταγωνιστικότητας που χαρακτηρίζει την ελληνική οικονομία σε σχέση με τις υπόλοιπες της ευρωζώνης.

Ο κ. Brau χαρακτήρισε ανεύθυνες τις επιλογές και τις πράξεις της προηγούμενης ελληνικής κυβέρνησης (κυβέρνηση Καραμανλή) κατά τη διετία 2008-09 γιατί εκτόξευσαν το χρέος κατά 55% ως ποσοστό του ΑΕΠ, ενώ η χώρα είχε μπει ήδη σε επιτήρηση λόγω του υψηλού ελλείμματος.
"Χάσατε τον έλεγχο", είπε χαρακτηριστικά ο πρώην επικεφαλής του ΔΝΤ για την εφαρμογή σειράς δημοσιονομικών προγραμμάτων σε χώρες της ανατολικής Ευρώπης.

Ο κ. Brau τάχθηκε επίσης κατά της αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους πριν επιτευχθεί πρωτογενές πλεόνασμα, σημειώνοντας ότι ακόμη και αν γινόταν τώρα θα είχε μικρή μόνο επίπτωση (της τάξεως του 2%) και αυτή μελλοντικά στην ένταση της απαιτούμενης δημοσιονομικής προσπάθειας.


Η ημερίδα του ΙΟΒΕ εστίασε στο ζήτημα της ποιότητας της διακυβέρνησης στην Ελλάδα και στον κρίσιμο ρόλο που διαδραματίζει στην προσπάθεια για αντιμετώπιση της κρίσης και για ανάκαμψη.

Εξετάστηκαν θέματα όπως πώς η μέχρι τώρα δομή διακυβέρνησης συνέβαλε στην κρίση αλλά και πώς η κρίση μπορεί να συμβάλει στην αλλαγή αυτής της δομής. Βασική διαπίστωση που προέκυψε από τις εργασίες της ημερίδας είναι ότι το πρόβλημα της χώρας δεν είναι απλώς ότι ακολούθησε λανθασμένη οικονομική πολιτική αλλά κι ότι συνδέεται άμεσα με πολιτικούς, κοινωνικούς, ιδεολογικούς και ιστορικούς παράγοντες.

Στον εναρκτήριο χαιρετισμό του, ο πρόεδρος του ΙΟΒΕ, κ. Μιχαήλ Κορτέσης, υπογράμμισε ότι σήμερα βιώνουμε μια πρωτόγνωρη κατάσταση. "Μιας κρίσης πολύπλευρης, που έχει πλέον ξεφύγει από τα όρια της οικονομικής δράσης και έχει δείξει τα βαθύτερα αίτια του κακού:

Μια κοινωνία φοβική, απορριπτική και δίχως όραμα. Ένας πολιτικός κόσμος άτολμος, χωρίς ξεκάθαρη στόχευση. Ένα σύστημα θεσμών δυσλειτουργικό, που δεν εμπνέει εμπιστοσύνη, αλλά που παρακινεί τους πολίτες σε συμπεριφορές έναντι των θεσμών εξόχως προβληματικές". Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΙΟΒΕ, οι περιστάσεις είναι εξαιρετικές και οι κύριες προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπίσουμε συνοψίζονται στα παρακάτω:
• Η ανταγωνιστικότητα ύψιστη εθνική προτεραιότητα.
• Η συμπόρευση με την Ευρωπαϊκή Ένωση ιστορική ανάγκη.
• Ένας νέος ρόλος για το κράτος.
• Η ανταγωνιστική ανάπτυξη προϋπόθεση για την αντιμετώπιση της ανεργίας.
• Ισόρροπη οικονομική ανάπτυξη.
• Ένα εκπαιδευτικό σύστημα που θα παρακολουθεί τις αλλαγές.
• Ένας μηχανισμός απόδοσης δικαιοσύνης αμερόληπτος, ανεπηρέαστος και γρήγορος.

"Για να πετύχουμε τα παραπάνω", τόνισε ο κ. Κορτέσης, "απαιτείται να τεθεί αμέσως σε κίνηση μια διαδικασία μετάβασης από το δημόσιο στο ιδιωτικό, από την προστασία στον ανταγωνισμό, από τη συλλογική αδράνεια στην ατομική πρωτοβουλία, από τη σπατάλη στην αποτελεσματικότητα, από τους κλειστούς τομείς στην ανοιχτή οικονομία".

"Μια τέτοια μετάβαση", συνέχισε ο κ. Κορτέσης, "απαιτεί να καμφθούν οι ισχυρές αντιστάσεις από καλά οργανωμένες ομάδες, που σήμερα πλέον είναι ορατό πως δεν εκφράζουν πια τη σιωπηλή πλειοψηφία, αλλά αγωνιούν για την απώλεια κεκτημένων που έχουν υφαρπάξει μέσω του κράτους από το κοινωνικό σύνολο, ανεξάρτητα από πολιτική τοποθέτηση". "Τώρα, στην ύστατη αυτή στιγμή, είναι ώρα να ξεκινήσει μια μεγάλη συλλογική προσπάθεια διαδικασίας αλλαγής των θεσμών, να αποσαφηνιστεί ο ρόλος τους και να επαναπροσδιοριστεί η σχέση όλων μας με αυτούς", κατέληξε ο πρόεδρος του ΙΟΒΕ.

Ο γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ, καθηγητής Γιάννης Στουρνάρας, αναφέρθηκε στη διάσταση μεταξύ των δυνατοτήτων που έχει η ελληνική οικονομία και της παρούσας κατάστασης, η οποία οφείλεται και στη δομή διακυβέρνησης καθώς και στη μειωμένη απόδοση των θεσμών.

Υπογράμμισε την ανάγκη εξοικονόμησης 23 δισ. ευρώ για τον περιορισμό του δημοσιονομικού ελλείμματος την επόμενη τριετία, αναφέρθηκε σε 10 τομείς στους οποίους εντοπίζονται σημαντικά εμπόδια στην επιχειρηματικότητα και στις επενδύσεις, ενώ πρότεινε κλάδους οι οποίοι, με την εφαρμογή των κατάλληλων πολιτικών, σχετικά εύκολα θα μπορούσαν να προσελκύσουν επενδύσεις, προσφέροντας το αναπτυξιακό αντίβαρο στην αναπόφευκτη μείωση της κατανάλωσης εξαιτίας της δημοσιονομικής προσαρμογής.

Επίσης, ποσοτικοποίησε τα οφέλη από την απελευθέρωση των αγορών και των επαγγελμάτων αναφέροντας την αύξηση τόσο του ΑΕΠ (+17%) όσο και της απασχόλησης (+5%), της ανταγωνιστικότητας και των εξαγωγών (+10,5%).

"Κοινός παρονομαστής των χαρακτηριστικών του τρέχοντος αναπτυξιακού προτύπου", τόνισε, "είναι η άμεση και έμμεση διόγκωση ενός δημόσιου τομέα ισοπεδωτικού, με έλλειψη σχεδιασμού και προγραμματισμού, κανόνων διαφάνειας, μέτρησης αποτελεσμάτων, αξιοκρατίας, αριστείας, κινήτρων απόδοσης και δημιουργικότητας". "Η διάσωση της ελληνικής οικονομίας", συνέχισε ο κ. Στουρνάρας, "από την τρόικα και το δίχτυ ασφαλείας του ευρώ περιόρισε τις επιπτώσεις αυτής της κατάρρευσης στο βιοτικό μας επίπεδο και προσφέρει την πολυτέλεια κάποιου χρόνου για να μετατρέψουμε αυτήν την κρίση σε ευκαιρία με τη δημιουργία του νέου, υγιούς και ανταγωνιστικού αναπτυξιακού προτύπου. Ο χρόνος όμως τρέχει και πρέπει να βιαστούμε.

Ήδη παρατηρούνται καθυστερήσεις στις μεταρρυθμίσεις και σημαντικές αποκλίσεις στο δημοσιονομικό πρόγραμμα προσαρμογής. Για να επιτύχουμε, περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, απαιτείται η κατάλληλη δομή διακυβέρνησης".

Ο κ. Στουρνάρας εξέφρασε επιφυλάξεις κατά πόσον είναι δυνατόν να επιτευχθούν οι μεταρρυθμιστικοί στόχοι που έχουν τεθεί για την αντιμετώπιση της κρίσης αν δεν εγκαθιδρυθεί μια δομή διακυβέρνησης διαφορετική από τη σημερινή. Τέλος, υπογράμμισε πως το σημαντικό δίλημμα της οικονομικής διακυβέρνησης στην ευρωζώνη σήμερα είναι αν η επίλυση της κρίσης χρέους επιτευχθεί με την έκδοση ευρωομολόγου ή υποκατάστατα αυτού, ή με μια σειρά χρεοκοπιών των χωρών-μελών της ευρωζώνης που ανήκουν στην ευρωπαϊκή περιφέρεια.