Πρέπει να διαβάσει κανείς πολύ προσεκτικά την ανακοίνωση που εξέδωσε το ΔΝΤ για το δημοσίευμα του γερμανικού περιοδικού "Spiegel", σύμφωνα με το οποίο το ταμείο ζητά την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους εδώ και τώρα.

Θα διαπιστώσει ότι ουσιαστικά το μπαλάκι των αποφάσεων βρίσκεται στα χέρια της κυβέρνησης, καθώς το ΔΝΤ "υποστηρίζει τη θέση της ελληνικής κυβέρνησης όσον αφορά στη μη αναδιάρθρωση χρέους και την αποφασιστικότητά της να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της", αποφεύγοντας εντέχνως να πάρει θέση.

Από τον περασμένο Δεκέμβριο, όπως είχε γράψει το euro2day, το ΔΝΤ έχει κάνει ένα βήμα πίσω και παρακολουθεί ουσιαστικά τις εξελίξεις από το περιθώριο, αφήνοντας το ευρωπαϊκό σκέλος της τρόικας, την Κομισιόν και την ΕΚΤ, να διαπραγματευτεί την πορεία της ελληνικής οικονομίας.

Στελέχη του εξέφραζαν σε συζητήσεις τον προβληματισμό τους εάν οι στόχοι του μνημονίου μπορούν να επιτευχθούν. Αυτό αποτυπώνεται και σε όλες τις εκθέσεις και ανακοινώσεις του ταμείου από τον Δεκέμβριο και μετά, καθώς δεν γίνεται ουσιαστική πρόβλεψη για τις εξελίξεις στην οικονομία, αλλά μόνο αναφορά με τις προβλέψεις, τις προθέσεις και τα μέτρα που αποστέλλει το οικονομικό επιτελείο στην Ουάσιγκτον.

Οποιαδήποτε εκτίμηση γίνεται βάσει αυτών των στοιχείων και οι εκθέσεις απλώς αποτυπώνουν τις προθέσεις (letters of intent) που υπογράφουν ο υπουργός Οικονομικών, κ. Γιώργος Παπακωνσταντίνου, και ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, κ. Γιώργος Προβόπουλος.

Οι επιστολές αυτές αποστέλλονται στους κυρίους Ντομινίκ Στρος-Καν, στον πρόεδρο του Eurogroup, κ. Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, και στον πρόεδρο της ΕΚΤ κ. Ζαν-Κλοντ Τρισέ, πριν από κάθε αξιολόγηση για την εκταμίευση των δανειακών δόσεων.

Για να εκταμιευτεί κάθε δόση πρέπει το Δ.Σ. του ΔΝΤ και οι 17 υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης (Εurogroup) να πειστούν ότι η Ελλάδα κινείται μέσα στους μεσοπρόθεσμους στόχους του μνημονίου αλλά και ότι είναι σε θέση να εξυπηρετήσει το χρέος της.

Εάν υπάρχει διαφορετική αντίληψη, τότε η δόση δεν μπορεί να εκταμιευτεί. Γι' αυτόν τον λόγο υπάρχει έντονος προβληματισμός για τη δόση του Ιουνίου και για το αν η κυβέρνηση θα καταφέρει να καλύψει τη μαύρη τρύπα του 2010 αλλά και αυτήν που δημιουργείται με ταχύτατους ρυθμούς φέτος.

Η επικείμενη νέα αναθεώρηση του ελλείμματος και του χρέους του 2010 από τη Eurostat, στις 26 Απριλίου, έχει ανάψει και πάλι τις συζητήσεις για τον δημοσιονομικό εκτροχιασμό και τις προοπτικές διαχείρισής του, οι οποίες φαίνεται πως δεν είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικές.

Όπως πληροφορείται το euro2day, το δημοσίευμα του περιοδικού "Spiegel" χρονικά έχει τη σημασία του. Προηγήθηκε ένα άλλο δημοσίευμα του ίδιου περιοδικού, δύο μέρες μετά τη σύνοδο κορυφής της Ε.Ε., στις 25 Μαρτίου, σύμφωνα με το οποίο στενοί συνεργάτες της κ. Άνγκελα Μέρκελ ανέφεραν ότι η Ελλάδα δύσκολα θα γλιτώσει την ελεγχόμενη πτώχευση.

Επίσης, όπως έλεγαν πηγές από τη γερμανική κυβέρνηση, η καγκελαρία έχει δεχθεί προτάσεις από οικονομολόγους για το πώς μπορεί να προχωρήσει μια ενδεχόμενη αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους. Το ίδιο φαίνεται να συζητείται και στη Φρανκφούρτη, έδρα της ΕΚΤ. Όλα αυτά σε επίπεδο συζητήσεων, πίσω από τις κλειστές πόρτες, καθώς πρυτανεύει η λογική να μην προκληθούν νέες αναταράξεις στις αγορές, εν όψει εκλογών στην Πορτογαλία αλλά και διαπραγματεύσεων με την Ιρλανδία.

Κοινοτικός αξιωματούχος προσδιορίζει χρονικά τις εξελίξεις για την Ελλάδα τον Ιούνιο, όταν θα έχει ξεκαθαρίσει κατά πόσον ο προσωρινός μηχανισμός στήριξης EFSF θα μπορεί να αγοράζει κρατικά ομόλογα χωρών που βρίσκονται σε δύσκολη θέση ή να παραχωρεί δάνεια σε αυτές για επαναγορά χρέους.

"Τα ρίσκα πραγματοποιούνται"…

Στην τελευταία έκθεσή του, που δημοσιεύτηκε στις 16 Μαρτίου, το ΔΝΤ ανέφερε για το δημόσιο χρέος της χώρας μας ότι "υπόκειται σε ρίσκα, τα οποία, εάν επαληθευτούν, θα εκτοξεύσουν στο 181% του ΑΕΠ το 2015 και θα υποχωρήσει στο 176% μέχρι το 2020". Τα έσοδα από τις αποκρατικοποιήσεις, δεδομένου ότι θα υλοποιηθούν πλήρως, θα αφαιρέσουν μόλις 17% από το χρέος.

Σύμφωνα με την έκθεση (σελ. 56 - 60), εάν τα ρίσκα υλοποιηθούν, η Ελλάδα θα χρειαστεί "δύο επιπλέον χρόνια ώστε να επιτευχθούν οι δημοσιονομικοί στόχοι". 

Ποια είναι τα ρίσκα;

Η χαμηλή είσπραξη εσόδων, η καθυστέρηση της επιστροφής στην ανάπτυξη, αυξημένα επιτόκια από την ΕΚΤ κατά 2%, νέες εγγυήσεις που μπορεί να δοθούν στις ελληνικές τράπεζες και καθυστερήσεις στην εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων.

Οι αξιωματούχοι της τρόικας θεωρούν ότι οι πιο πάνω πιθανότητες τείνουν να γίνουν πραγματικότητα και δεν κρύβουν τον προβληματισμό τους.

Οι καλά γνωρίζοντες αναφέρουν ότι από τον Δεκέμβριο, και ιδιαίτερα μετά το επικοινωνιακό φιάσκο του Φεβρουαρίου για το θέμα των αποκρατικοποιήσεων, η επικοινωνία μεταξύ της τρόικας και των ελληνικών αρχών έχει σκαμπανεβάσματα, όπως επίσης κι αυτή μεταξύ της Κομισιόν και της ΕΚΤ με το ΔΝΤ, που θεωρείται τυπική. Ουκ ολίγες φορές αξιωματούχοι του ταμείου έχουν αναφέρει σε δημοσιογραφικά πηγαδάκια ότι θεωρούν λάθος την τακτική ασφυκτική δημοσιονομική προσαρμογή, που έφερε υψηλότερη ύφεση.

Μέχρι στιγμής τουλάχιστον, το ευρωπαϊκό σκέλος της τρόικας υποστηρίζει πλήρως (και ιδιαίτερα ο επίτροπος κ. Όλι Ρεν) ότι η πιστή εφαρμογή του μνημονίου θα φέρει αποτελέσματα χωρίς να χρειαστούν σκληρές αποφάσεις όπως η αναδιάρθρωση του χρέους. Από την άλλη, το ΔΝΤ δεν έκρυβε ότι διαφωνεί με την ευρωπαϊκή λογική, ωστόσο δεν προσφέρει εναλλακτικές λύσεις, πλην αυτής των αποκρατικοποιήσεων.

Αναμένουμε να δούμε εάν και η Κομισιόν και η ΕΚΤ αλλάξουν στάση, μετά και την αναθεώρηση των στοιχείων του 2010.

Πάντως, είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε ότι το ΔΝΤ και το Βερολίνο βρίσκονται σε "ανοιχτή γραμμή επικοινωνίας" για τις εξελίξεις και την κρίση χρέους στην ευρωζώνη, συζητώντας διάφορες... ιδέες.

Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά τον περασμένο Δεκέμβριο κορυφαίος κεντρικός τραπεζίτης της ευρωζώνης (από τους σκληροπυρηνικούς), "είναι σοβαρό το ενδεχόμενο αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους, δεν υπάρχουν πολλές λύσεις. Όμως, αυτά δεν ανακοινώνονται. Αποφασίζονται νύχτα και εφαρμόζονται το επόμενο πρωί, για να αποφευχθούν οι κερδοσκοπικές κινήσεις".