Στο τραπέζι πέφτουν σήμερα οι «άσοι» των χωρών της ευρωζώνης, καθώς κάθε μία προσπαθεί να διασφαλίσει τα συμφέροντά της αλλά και να βρεθεί μια κοινή γραμμή ενόψει της κρίσιμης συνόδου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στις 24 - 25 Μαρτίου.

Από πλευράς επίσημων αποφάσεων, η σημερινή συνάντηση των 17 ηγετών της ευρωζώνης στις Βρυξέλλες ίσως να μοιάζει με… δείπνο εργασίας, στο παρασκήνιο όμως θα δοθούν σκληρές μάχες «γραμμής» που εν πολλοίς θα προδιαγράψουν τις επόμενες εξελίξεις.

Από τις πρώτες επαφές του Γ. Παπανδρέου και όπως προκύπτει από τα διεθνή δημοσιεύματα η Γερμανία φαίνεται να συναινεί για την επικήκυνση των δανείων του πακέτου και τη μείωση των επιτοκίων, ζητώντας ως αντάλλαγμα ιδιωτικοποιήσεις.

Η Γαλλία υιοθετεί σκληρότερη στάση καθώς δεν φαίνεται να επιδοκιμάζει μείωση επιτοκίων ή την επαναγορά των ελληνικών ομολόγων από τον μηχανισμό. Ωστόσο είναι θετικότερη για το ζήτημα της επιμήκυνσης.

Ήδη, 24 ώρες πριν από την έναρξη των συνομιλιών, η Γερμανία διεμήνυσε ότι δεν προτίθεται να συζητήσει επί μέρους θέματα εάν δεν υπάρχει πρώτα συμφωνία στο λεγόμενο «Σύμφωνο Ανταγωνιστικότητας» και στην «Οικονομική Διακυβέρνηση». 

Αυτό σημαίνει ότι τα ελληνικά θέματα της επιμήκυνσης αλλά και του επιτοκίου δανεισμού θα συζητηθούν μόνο επί της αρχής.

Η εξέλιξη ήταν λίγο-πολύ αναμενόμενη. Ως σύνοδος, η σημερινή συνάντηση των αρχηγών της ζώνης του ευρώ δεν είναι θεσμική και άρα δεν μπορεί επισήμως να αποφασίσει. Αυτό που επιδιώκεται είναι να υπάρξει μια καταρχήν πολιτική συμφωνία των 17 στα ακανθώδη θέματα ώστε να προσέλθουν με κοινή στάση στην επίσημη σύνοδο κορυφής της Ε.Ε. (των 27 δηλαδή) στις 24 - 25 Μαρτίου.

Υπενθυμίζουμε ότι στην προηγούμενη σύνοδο του Φεβρουαρίου 7 χώρες της ευρωζώνης είχαν θέσει βέτο στις γαλλογερμανικές θέσεις. Η προσπάθεια που θα γίνει σήμερα είναι να καμφθούν οι αντιρρήσεις αυτές ώστε η ευρωζώνη να προσέλθει ενωμένη στη συνάντηση με την υπόλοιπη Ε.Ε.

Πάντως, τα νέα για την Ελλάδα δεν είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά. Σύμφωνα με καλά πληροφορημένες κοινοτικές πηγές, ο πρωθυπουργός ενημερώθηκε από τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, κ. Χέρμαν βαν Ρομπέι, ότι τα βέτο της Φινλανδίας, της Αυστρίας, της Ολλανδίας και της Σλοβακίας για τη χορήγηση οποιασδήποτε επιπλέον βοήθειας προς τη χώρα μας δεν έχουν αρθεί.

Πού ποντάρει η Ελλάδα

Στη σημερινή συνάντηση, ο πρωθυπουργός προσδοκά κυρίως να αποκομίσει οφέλη από την κόντρα που έχει ξεσπάσει μεταξύ Κομισιόν και Βερολίνου για τις αποφάσεις.

Το γαλλογερμανικό σχέδιο δεν περιέχει μόνο το λεγόμενο σύμφωνο ανταγωνιστικότητας, αλλά ανοίγει και παραθυράκι για αναθεώρηση της Συνθήκης της Λισαβόνας, που θα επιτρέπει στο Βερολίνο να παρεμβαίνει (ως κύρια δανείστρια χώρα) στις αποφάσεις για τη δημοσιονομική πορεία των χωρών της ζώνης του ευρώ, και ιδιαίτερα σε αυτές που θα κάνουν χρήση του μηχανισμού στήριξης.

Η Κομισιόν, με τη στήριξη της ΕΚΤ και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, αναμένεται να καταθέσει δικό της σχέδιο, που θα περιέχει πολλές από τις θέσεις της Γερμανίας, αλλά θα ξεκαθαρίζει ότι η άσκηση της πολιτικής πρέπει να γίνεται μόνο από ευρωπαϊκά όργανα.

Για να ενισχύσει την πίεση προς την Καγκελαρία, τις τελευταίες εβδομάδες ο επίτροπος κ. Όλι Ρεν έχει αναγάγει το θέμα της επιμήκυνσης του ελληνικού δανείου και του χαμηλότερου επιτοκίου για την Ελλάδα και την Ιρλανδία σε μείζον. Αυτό όμως είναι ένα διαπραγματευτικό εργαλείο στη διαπραγμάτευση με το Βερολίνο και δεν είναι ξεκάθαρο ποιος θα κερδίσει.

Η δεύτερη μάχη στην οποία ποντάρει η ελληνική κυβέρνηση είναι αυτής της ιρλανδικής κυβέρνησης με την ευρωζώνη, καθώς το Δουβλίνο απαιτεί αναδιαπραγμάτευση κάποιων όρων του δικού της μνημονίου, που θα ωφελήσουν και την Ελλάδα εάν περάσει η γραμμή της «ενιαίας αντιμετώπισης».

Το λέμε αυτό γιατί υπάρχουν φωνές μέσα στην Ε.Ε. που θεωρούν ότι η Ελλάδα και η Ιρλανδία δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται με τον ίδιο τρόπο από την Ένωση, γιατί τα προβλήματά τους «είναι διαφορετικής προελεύσεως».

Η Αθήνα, πάντως, δεν έχει άλλη λύση από το να περιμένει. Το τοπίο δεν αναμένεται να ξεκαθαρίσει πριν από τις 25 Μαρτίου. Μια εικόνα όμως θα διαφανεί τη Δευτέρα, 14 Μαρτίου, στη συνεδρίαση των υπουργών Οικονομίας του Εurogroup, όπου εκτός από τα αποτελέσματα της σημερινής συνάντησης θα συζητηθεί η έκθεση προόδου της τρόικας για την ελληνική οικονομία.

Στη συνεδρίαση της Δευτέρας αναμένεται να διαφανούν τα εξής:

- Ποιες χώρες θα επιμείνουν στα βέτο κατά της Ελλάδας ως προς την επιπλέον βοήθεια (π.χ. για νέα δάνεια από τον μηχανισμό στήριξης).
- Ποια είναι τελικά η στάση του Βερολίνου. Αν θα δώσει το πράσινο φως για την επιμήκυνση και, εάν ναι, υπό ποιες προϋποθέσεις. Η Ά. Μέρκελ, πάντως, με συνέντευξη της στην εφημερίδα «Bild» δείχνει διατεθειμένη να πει το ναι στην παράταση.
- Εάν κάποιες χώρες θα έχουν ενστάσεις στην έκθεση της τρόικας και τι θα απαιτήσουν από την Ελλάδα ενόψει της επιμήκυνσης. Η επικύρωση της τέταρτης δόσης του δανείου θεωρείται τυπική διαδικασία, ωστόσο οι 16 υπουργοί της ευρωζώνης έχουν το δικαίωμα να ζητήσουν από την Ελλάδα επιπλέον μέτρα - πέρα από αυτά που αναγράφει η έκθεση.

Φόβοι για Πορτογαλία

Οι αξιωματούχοι της Κομισιόν εκφράζουν φόβους ότι η πίεση των αγορών προς την Πορτογαλία θα ενταθεί τις επόμενες ημέρες, ενώ ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, κ. Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, μιλάει πλέον ανοιχτά για ένταξη της Λισαβόνας στον μηχανισμό στήριξης μέσα στις επόμενες εβδομάδες.
 
Η πορεία της Πορτογαλίας είναι ένα από κύρια θέματα που θα συζητήσουν απόψε οι ηγέτες της ευρωζώνης.