Την ώρα όπου η Alpha Bank "σεντράρει" την Εθνική, η Πειραιώς προβλέπει μείωση των χορηγήσεων, και όλα αυτά όταν οι επιχειρήσεις ζητούν φέτος μεγαλύτερα δάνεια λόγω του ράλι που έχουν κάνει οι τιμές των commodities…

Την ίδια στιγμή όπου γερές μπηχτές κάνουν τον γύρο της αγοράς, μετά το ναυάγιο της συγχώνευσης μεταξύ της Εθνικής Τράπεζας και της Alpha Bank, το φως της δημοσιότητας είδαν οι πρώτες προβλέψεις για αρνητική πιστωτική επέκταση μέσα στο 2011.

Το θέμα, λοιπόν, της ομαλής χρηματοδότησης των επιχειρήσεων φαίνεται πως αποκτά ακόμη μεγαλύτερες διαστάσεις καθώς στην ήδη υπάρχουσα προβληματική κατάσταση του 2010 έρχεται φέτος να προστεθεί ένας ακόμη αρνητικός παράγοντας:

Η μεγάλη άνοδος στις διεθνείς τιμές των πρώτων υλών, η οποία υποχρεώνει τις επιχειρήσεις πολλών κλάδων να ζητήσουν πολλαπλάσια δάνεια από το εγχώριο χρηματοπιστωτικό σύστημα προκειμένου να καλύψουν τα αυξημένα κεφάλαια κίνησης που απαιτούνται…

Λόγω της επικαιρότητας, που ήθελε ως πρώτο θέμα στον τραπεζικό χώρο τις συγχωνεύσεις, ίσως πέρασε στα "ψιλά" η εκτίμηση του προέδρου της Τράπεζας Πειραιώς κ. Μιχάλη Σάλλα πως ο όγκος των δανείων θα υποχωρήσει φέτος κατά 3%.

Ωστόσο, είναι η πρώτη φορά όπου Έλληνας τραπεζίτης κάνει λόγο για αρνητική πιστωτική επέκταση, διατυπώνοντας πρόβλεψη χειρότερη από εκείνη της Τραπέζης της Ελλάδος (πρόσφατα κατά την έκθεση του διοικητή της κ. Γιώργου Προβόπουλου), ή και των περισσότερων επενδυτικών οίκων, οι οποίοι αναφέρονται σε ποσοστό αρκετά κοντά στο 0% (μόνο ένας οίκος είχε αφήσει ανοιχτό πέρυσι το ενδεχόμενο για πτώση των χορηγήσεων το 2011).

Κανένας τραπεζίτης, βέβαια, δεν έχει μιλήσει μέχρι σήμερα με θερμά λόγια για την πορεία των φετινών χορηγήσεων, όμως η εκτίμηση του κ. Σάλλα αφήνει κάποιους να εννοήσουν ότι η κατάσταση τώρα είναι κάπως χειρότερη απ' ό,τι λίγους μήνες νωρίτερα. Άλλωστε, πριν από σχετικά μικρό χρονικό διάστημα πληροφορηθήκαμε ότι η πτώση του ΑΕΠ στο τελευταίο τρίμηνο του 2010 ήταν μεγαλύτερη από την προβλεπόμενη κι ακόμα φαίνεται πως φέτος επιβεβαιώνεται η εκτίμηση για νέα υποχώρηση των καταθέσεων.

Θα πρέπει να σημειωθεί, επίσης, πως η συγκεκριμένη δήλωση του κ. Μιχάλη Σάλλα έρχεται ύστερα από μια σειρά επιτυχημένων αυξήσεων κεφαλαίου στις οποίες προχώρησαν πρόσφατα τράπεζες όπως η Εθνική, η Πειραιώς και η Marfin-Λαϊκή αλλά και μετά τη γερή κεφαλαιακή ένεση για τη Eurobank, μέσα από την πώληση της πολωνικής θυγατρικής της και την απόφαση για απορρόφηση της Δίας ΑΕΕΧ.

Η ουσία είναι ότι το επιχείρημα "προχωρούμε σε αυξήσεις κεφαλαίου προκειμένου να χρηματοδοτήσουμε απρόσκοπτα την οικονομία" διαψεύδεται στην πράξη, καθώς οι τράπεζες έχουν να αντιμετωπίσουν πολύ μεγαλύτερα προβλήματα από αυτά που ενδεχομένως να επιλύονται από την άντληση κάποιων δισ. ευρώ.

Πώς βλέπει το θέμα η Alpha Bank

Το γιατί βέβαια θα μειωθούν οι χορηγήσεις είναι προφανές για τους... ουδέτερους παρατηρητές και τους... τεχνοκράτες. Όταν ο δείκτης χορηγήσεις προς καταθέσεις είναι σαφώς υψηλότερος του 100% και φέτος αναμένεται νέα σημαντική υποχώρηση στις καταθέσεις (αυξημένα φορολογικά έσοδα σε μια αγορά που είτε δεν παράγει νέο χρήμα είτε τρώει από τα έτοιμα), τότε κάποιος αντιλαμβάνεται ότι ο συγκεκριμένος δείκτης θα επιδεινωθεί ακόμη περισσότερο. Οπότε είναι λογικό οι τράπεζες να δείξουν αυτοσυγκράτηση στις νέες χορηγήσεις τους…

Κάτι τέτοιο προκύπτει και από το χθεσινό εβδομαδιαίο δελτίο της Alpha Bank, το οποίο μεταξύ άλλων επισημαίνει:

"Το τραπεζικό σύστημα ανταποκρίνεται σήμερα στις χρηματοδοτικές ανάγκες της οικονομίας με όσο το δυνατόν προσφορότερο τρόπο, δεδομένης της δυσχερούς κατάστασης που επικρατεί στον τομέα της ρευστότητας εξαιτίας της δημοσιονομικής κρίσης που επηρεάζει την αγορά του ελληνικού δημόσιου χρέους.

Στο δύσκολο αυτό περιβάλλον, οι ελληνικές τράπεζες εφαρμόζουν πολιτικές συμπίεσης εξόδων, μείωσης της έκθεσης σε πιστωτικό κίνδυνο και εξισορρόπησης του λόγου των χορηγήσεων προς καταθέσεις, πάντα με γνώμονα τη διαφύλαξη της χρηματοοικονομικής υγείας στη λειτουργία τους".

Γκρίνια από τους επιχειρηματίες

Από την άλλη πλευρά, όμως, ακόμη λογικότερο είναι οι επιχειρήσεις να ζητούν περισσότερα δάνεια από τις τράπεζες. Ενδεικτική είναι η θέση του προέδρου του Συνδέσμου Ελλήνων Βιομηχάνων Κλωστοϋφαντουργών, κ. Ελευθέριου Κούρταλη, ότι το ράλι της τιμής του βάμβακος στις διεθνείς αγορές οδηγεί τις ελληνικές κλωστοϋφαντουργίες στο να απαιτούν τριπλάσια κεφάλαια κίνησης για την απρόσκοπτη λειτουργία τους. 

Ο κ. Κούρταλης, μάλιστα, αναφέρει χαρακτηριστικά: "Έχει δημιουργηθεί μεγάλο πρόβλημα στον κλάδο από τη μεγάλη αύξηση στην τιμή του βάμβακος, που έχει σχεδόν τριπλασιαστεί από τις αρχές του 2010 και επηρεάζει αντίστοιχα την τιμή του νήματος και των υφασμάτων, με αποτέλεσμα να απαιτούνται τριπλάσια κεφάλαια κίνησης για την αγορά πρώτων υλών, κάτω από τις σημερινές δυσμενείς συνθήκες χρηματοδότησης από τις τράπεζες".

Με την ίδια λογική -και επειδή μεγάλη άνοδο τιμών σε σχέση με πέρυσι δεν έχει σημειώσει μόνο το βαμβάκι αλλά και τα υπόλοιπα commodities-, είναι βέβαιο ότι ανάλογα αιτήματα για ακόμα μεγαλύτερα δάνεια κεφαλαίων κίνησης θα λάβουν οι τράπεζες από πολλούς κλάδους της οικονομίας.

Ενδεικτικά αναφέρουμε το 25% που έχει σημειώσει το πετρέλαιο το τελευταίο τρίμηνο (διυλιστήρια, εταιρίες εμπορίας), το +20% του αλουμινίου σε δολάρια τον τελευταίο χρόνο (εταιρίες προφίλ και διέλασης αλουμινίου, κ.λπ.), το +25% του χάλυβα (επιχειρήσεις εμπορίας και επεξεργασίας χάλυβα - σιδήρου) κ.λπ.

Και δεν είναι μόνο ότι έχουν αυξηθεί οι τιμές των commodities, αλλά και το γεγονός ότι οι αναλυτές αναμένουν ακόμα υψηλότερα επίπεδα μέσα στο 2011. Ενδεικτικό είναι ότι η Citigroup προβλέπει την τιμή του χάλυβα στο τέλος του έτους κοντά στα 40 ευρώ, όταν σήμερα βρίσκεται κάτω από τα 40 δολάρια…