Στην υπογραφή διμερούς συμφωνίας με τις ελβετικές αρχές φέρεται να προσανατολίζεται η Αθήνα με σκοπό να ελεγχθούν οι καταθέσεις Ελλήνων στο εξωτερικό. Καλά ενημερωμένη πηγή σημείωνε πως «σύμφωνα με τη μέχρι τώρα επικρατέστερη πρόταση εξετάζεται να ζητηθεί η συνδρομή της Βέρνης και της Κεντρικής Τράπεζας της Ελβετίας (SNB) για να φορολογηθούν στην πηγή τα κεφάλαια των καταθετών».

Πράγματι, με σχετικό ερώτημα του κ. Νίκου Χουντή -ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ- προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ζητούνται πληροφορίες για τα βασικά χαρακτηριστικά των φορολογικών συμφωνιών, που έχουν υπογράψει άλλα κράτη-μέλη της Eυρωπαϊκής Ένωσης με τις ελβετικές αρχές.

Όμως, η ίδια πηγή συντείνει στη λογική της επερώτησης του ευρωβουλευτή, με ανοιχτό το ενδεχόμενο υπογραφής διμερούς συμφωνίας, βάσει της οποίας τα κεφάλαια θα φορολογούνται από τα πιστωτικά ιδρύματα της Ελβετίας, πιθανότητα που κρύβει έναν πολύ μεγάλο κίνδυνο:

Πρακτικά, τα ελβετικά πιστωτικά ιδρύματα θα φορολογούν και θα αποδίδουν στο ελληνικό υπουργείο Οικονομικών αναλογούντες φόρους, με αντάλλαγμα τη διατήρηση της ανωνυμίας των καταθετών τους. Σε αυτήν την περίπτωση, όμως, στην Αθήνα δεν θα γίνονται γνωστά ούτε το πραγματικό ύψος των καταθέσεων, ούτε το όνομα του καταθέτη, ούτε η προέλευσή τους.

Ας πάρουμε για παράδειγμα την περίπτωση του Μ. Χριστοφοράκου:

Η τάδε ελβετική τράπεζα αποδίδει στην ελληνική πλευρά αναλογούντα φόρο του κωδικού δείνα ΚΑΙ τίποτα περισσότερο. Αυτομάτως, η ελληνική κυβέρνηση ΔΕΝ θα μπορεί να ζητήσει περισσότερα διευκρινιστικά στοιχεία ΟΥΤΕ για την ταυτότητα του πελάτη, ΟΥΤΕ για τη συνολική οικονομική θέση του. Κατά την εκτίμηση της πηγής, με αυτόν τον τρόπο υπάρχουν πολύ μεγάλες πιθανότητες να περάσει το συγκεκριμένο θέμα όταν σε εύθετο χρόνο θα έχουν κοπάσει οι εντυπώσεις...

--- Τα «χαμένα» δισ.

Γι’ αυτό από την ελληνική κυβέρνηση ζητείται να απαιτήσει από τις ελβετικές αρχές να δοθεί στην Ελλάδα ο κατάλογος των καταθετών κατόχων ελληνικών διαβατηρίων, ώστε να γίνει διασταύρωση στοιχείων.

Σύμφωνα με στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος, το 2010 βγήκαν από τη χώρα περίπου 29,1 δισ. ευρώ, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων υπολογίζεται πως έχει κατευθυνθεί στην Κύπρο και λιγότερο στις χώρες Ελβετία, Αγγλία, Λουξεμβούργο και Μάλτα. Ωστόσο, κύκλοι της Ένωσης Ελληνικών Τραπεζών υπολογίζουν τα κεφάλαια που εκταμιεύτηκαν από τους εγχώριους ομίλους στα 40 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με τον διοικητή της ΤτΕ, Γ. Προβόπουλο, το μεγαλύτερο μέρος των ελληνικών καταθέσεων κατευθύνθηκε προς τις κυπριακές τράπεζες και δευτερευόντως σε ελβετικές.

Να σημειωθεί πως αντίθετη ροή κεφαλαίων από ξένα πιστωτικά ιδρύματα προς την Ελλάδα είχε παρατηρηθεί προ τριετίας, όταν ξέσπασαν στις διεθνείς αγορές τα σκάνδαλα τύπου Madoff και πτώχευαν επενδυτικές πυραμίδες και προϊόντα τύπου Lehman. Ήταν η κρίσιμη περίοδος, υποστηρίζουν τραπεζικοί κύκλοι, όπου η Αθήνα έχασε μια χρυσή ευκαιρία για να κρατήσει ένα μέρος του εφοπλιστικού κεφαλαίου στην ελληνική αγορά και να προσελκύσει άμεσες επενδύσεις από Έλληνες μεγιστάνες του Citi και της UBS.

Οι γερμανικές υπερβολές (του «Der Spiegel») περί ελληνικών καταθέσεων... 600 δισ. ευρώ θα πρέπει να εντάσσονται μέσα στο γενικότερο κλίμα που επικρατεί στο Βερολίνο και στην κοινωνία, αφού, σύμφωνα με υπολογισμούς της SNB, το σύνολο των κεφαλαίων από ευρωπαϊκές χώρες που βρίσκουν καταφύγιο στη χώρα των Άλπεων δεν θα πρέπει να ξεπερνά τα 800 δισ. ευρώ.

Επίσης, σε πρόσφατη συνέντευξη του Martin Jansen (καθηγητή οικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης) στη γερμανική εφημερίδα «Tages Antzeiger» (στις 26/10), το... μαύρο αδήλωτο χρήμα σε ελβετικές τράπεζες από την Ελλάδα υπολογίζεται σε 24 δισ. ελβετικά φράγκα από τα συνολικά 726 δισ. που εκτιμώνται, σύμφωνα με έρευνα του επενδυτικού οίκου Helvea. Στον ίδιο πίνακα (του Jansen), εκτός από τις ελληνικές καταθέσεις, αναφέρονται με 193,4 δισ. ελβετικά φράγκα η Γερμανία, η Ιταλία με 128,2 δισ., η Γαλλία με 91,7 δισ. ελβετικά φράγκα κ.ά.

--- Οι πιέσεις

Ωστόσο, τον τελευταίο έναν - ενάμιση χρόνο, η Βέρνη δείχνει πρόθυμη να «καθαρίσει» τη φήμη της με... αφορμή αιχμηρά δημοσιεύματα αμερικανικών ΜΜΕ (κυρίως του «Newsweek»), που αποκαλούσαν την Ελβετία καταφύγιο για το «μαύρο χρήμα».
 
Είχε καταγγελθεί από τα ξένα ΜΜΕ πως σε ελβετικές τράπεζες είχαν καταφύγει ηγεμόνες όπως ο Marcos των Φιλιππίνων, ο Mobutu του Ζαΐρ και ο Abacha της Νιγηρίας. Ωστόσο, πρόσφατα οι Αρχές της χώρας δήμευσαν τα περιουσιακά στοιχεία του πρώην ηγέτη της Τυνησίας, Zine al Abidine Ben Ali, και του κυνηγημένου Προέδρου της Ακτής Ελεφαντοστού, Laurent Ghagbo.

Η αλλαγή στάσης των Ελβετών αποδίδεται και στην πίεση που άσκησαν οι ΗΠΑ μετά τη συμφωνία που υπέγραψαν στις 31/3/2010 για στενότερη συνεργασία στον τομέα της φοροδιαφυγής. Η αρχή είχε γίνει με την παραχώρηση στοιχείων της ελβετικής UBS για 4.450 μυστικούς λογαριασμούς Αμερικανών φορολογουμένων.

Ανάλογες συμβάσεις με την Ελβετία έχουν υπογράψει πολλά ευρωπαϊκά κράτη-μέλη της Ε.Ε., με στόχο την παροχή τραπεζικών πληροφοριών για περιπτώσεις φοροδιαφυγής. Σημειωτέον πως στη UBS φέρεται να είχαν καταθέσει σημαντικά κεφάλαια ορισμένα από τα πλέον ηχηρά ονόματα του ελληνικού εφοπλισμού.