Τον Δεκέμβριο του 2010 το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών εμφάνισε σημαντική μείωση κατά 1.184 εκατ. ευρώ ή 38,5% έναντι του αντίστοιχου μήνα του 2009 και διαμορφώθηκε σε 1.890 εκατ. ευρώ αναφέρει η ΤτΕ.

Η βελτίωση αυτή οφείλεται κατά κύριο λόγο στον περιορισμό του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου και – πολύ λιγότερο -- στη μικρή αύξηση του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών. Οι εξελίξεις αυτές υπεραντιστάθμισαν την αύξηση του ελλείμματος του ισοζυγίου των εισοδημάτων και τη μείωση του πλεονάσματος του ισοζυγίου των τρεχουσών μεταβιβάσεων.

Ο περιορισμός του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου κατά 1.323 εκατ. ευρώ έναντι του Δεκεμβρίου του 2009 οφείλεται στη μείωση του εμπορικού ελλείμματος εκτός καυσίμων και πλοίων κατά 621 εκατ. ευρώ και των καθαρών πληρωμών για αγορές καυσίμων και πλοίων κατά 610 και 92 εκατ. ευρώ αντίστοιχα.

Ειδικότερα, οι εισπράξεις από εξαγωγές αγαθών εκτός καυσίμων και πλοίων έμειναν σχεδόν αμετάβλητες (-0,2%) σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2009, ενώ οι πληρωμές για εισαγωγές αγαθών εκτός καυσίμων και πλοίων μειώθηκαν κατά 21,4% έναντι του Δεκεμβρίου 2009.

Σημειώνεται ότι οι συνολικές εισπράξεις από εξαγωγές αγαθών αυξήθηκαν κατά 27,2%, λόγω της πολύ μεγάλης αύξησης των εισπράξεων από εξαγωγές καυσίμων και πωλήσεις πλοίων.

Το πλεόνασμα του ισοζυγίου υπηρεσιών αυξήθηκε κατά 25 εκατ. ευρώ, καθώς η μείωση των καθαρών πληρωμών για ταξιδιωτικές και για λοιπές υπηρεσίες σε σχέση με το Δεκέμβριο του 2009 υπεραντιστάθμισε τον περιορισμό των καθαρών εισπράξεων από υπηρεσίες μεταφορών.

Οι εισπράξεις από ταξιδιωτικές υπηρεσίες μειώθηκαν κατά 20,2% έναντι του Δεκεμβρίου 2009, ενώ οι πληρωμές για ταξιδιωτικές υπηρεσίες μειώθηκαν κατά 27,6%. Σημειώνεται ότι αυτές οι μεγάλες μειώσεις αντανακλούν την παρακώλυση των συγκοινωνιών στην Ευρώπη εξαιτίας των ιδιαίτερα δυσμενών καιρικών συνθηκών τον Δεκέμβριο. Επίσης, οι εισπράξεις από υπηρεσίες μεταφορών (κυρίως από την εμπορική ναυτιλία) παρουσίασαν τον Δεκέμβριο μικρή μείωση (-1,8%).

Το έλλειμμα του ισοζυγίου εισοδημάτων αυξήθηκε κατά 108 εκατ. ευρώ, σχεδόν αποκλειστικά λόγω της ανόδου των καθαρών πληρωμών για τόκους, μερίσματα και κέρδη.

Τέλος, το πλεόνασμα του ισοζυγίου τρεχουσών μεταβιβάσεων μειώθηκε κατά 56 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με το Δεκέμβριο του 2009. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται κυρίως στο ότι οι «λοιποί τομείς» (μεταναστευτικά εμβάσματα) εμφάνισαν καθαρές πληρωμές ύψους 36 εκατ. ευρώ, έναντι καθαρών εισπράξεων ύψους 21 εκατ. ευρώ τον Δεκέμβριο του 2009.

Οι καθαρές μεταβιβαστικές εισπράξεις του τομέα της γενικής κυβέρνησης προς την ΕΕ παρέμειναν περίπου στα επίπεδα του Δεκεμβρίου του 2009. (Υπενθυμίζεται ότι οι ακαθάριστες τρέχουσες μεταβιβάσεις από την ΕΕ περιλαμβάνουν κυρίως τις καταβολές από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων (ΕΓΤΕ) καθώς και τις καταβολές από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, ενώ οι τρέχουσες μεταβιβάσεις προς την ΕΕ περιλαμβάνουν τις αποδόσεις-πληρωμές της Ελλάδος στον Κοινοτικό Προϋπολογισμό.)

Το 2010 το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών μειώθηκε κατά 1,8 δισεκ. ευρώ ή 6,9% σε σχέση με το 2009 και διαμορφώθηκε σε 24,0 δισεκ. ευρώ ή 10,5% του ΑΕΠ (2009: 11,0%). Η μείωση, σε ετήσια βάση, άρχισε να καταγράφεται από τον Ιούλιο του τρέχοντος έτους. Η εξέλιξη σε ολόκληρο το 2010 αντανακλά κυρίως τη μείωση του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου και την αύξηση του πλεονάσματος του ισοζυγίου των υπηρεσιών.

Αντίθετα, το πλεόνασμα του ισοζυγίου των τρεχουσών μεταβιβάσεων περιορίστηκε σημαντικά, ενώ το έλλειμμα του ισοζυγίου των εισοδημάτων παρουσίασε μικρή αύξηση.

Ο περιορισμός του συνολικού ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου κατά 2,5 δισεκ. ευρώ οφείλεται κυρίως στη μείωση του εμπορικού ελλείμματος εκτός καυσίμων και πλοίων κατά 3,8 δισεκ. ευρώ. Ειδικότερα, οι πληρωμές για εισαγωγές αγαθών εκτός καυσίμων και πλοίων μειώθηκαν κατά 3,9 δισεκ. ευρώ ή 12,6%, ενώ οι εισπράξεις από τις αντίστοιχες εξαγωγές μειώθηκαν μόνο κατά 150 εκατ. ευρώ ή 1,3%. Αντίθετα, οι καθαρές πληρωμές για εισαγωγές καυσίμων αυξήθηκαν κατά 1,0 δισεκ. ευρώ ή 13,6%, ενώ οι καθαρές πληρωμές για αγορές πλοίων αυξήθηκαν κατά 264 εκατ. ευρώ ή 7,9%.

Η άνοδος του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών κατά 590 εκατ. ευρώ οφείλεται κυρίως στην άνοδο των καθαρών εισπράξεων από υπηρεσίες μεταφορών και δευτερευόντως στη μείωση των καθαρών πληρωμών για λοιπές υπηρεσίες. Οι ακαθάριστες εισπράξεις από υπηρεσίες μεταφορών (κυρίως από την εμπορική ναυτιλία) παρουσίασαν άνοδο κατά 13,8% και, παρά την αύξηση των αντιστοίχων πληρωμών κατά 15,3%, οι καθαρές εισπράξεις της κατηγορίας αυτής αυξήθηκαν κατά 784 εκατ. ευρώ.

Αντίθετα, οι καθαρές εισπράξεις από ταξιδιωτικές υπηρεσίες περιορίστηκαν κατά 539 εκατ. ευρώ, καθώς οι ταξιδιωτικές δαπάνες στην Ελλάδα από μη κατοίκους μειώθηκαν κατά 786 εκατ. ευρώ ή 7,6%, ενώ οι αντίστοιχες δαπάνες στο εξωτερικό από κατοίκους Ελλάδος μειώθηκαν κατά 247 εκατ. ευρώ ή 10,2%. Οι καθαρές πληρωμές για «λοιπές» υπηρεσίες περιορίστηκαν κατά 345 εκατ. ευρώ.

Το έλλειμμα του ισοζυγίου των εισοδημάτων αυξήθηκε κατά 244 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με το 2009, αντανακλώντας την αύξηση των καθαρών πληρωμών κυρίως για τόκους, μερίσματα και κέρδη και δευτερευόντως για αμοιβές.

Τέλος, το πλεόνασμα του ισοζυγίου των τρεχουσών μεταβιβάσεων μειώθηκε κατά 1,1 δισεκ. ευρώ σε σύγκριση με το 2009. Η μείωση αυτή προέκυψε από το γεγονός ότι οι "λοιποί τομείς" (μεταναστευτικά εμβάσματα κ.λπ.) εμφάνισαν καθαρές μεταβιβαστικές πληρωμές ύψους 98 εκατ. ευρώ έναντι καθαρών εισπράξεων ύψους 444 εκατ. ευρώ το 2009, ενώ οι καθαρές μεταβιβαστικές εισπράξεις του τομέα της γενικής κυβέρνησης (κυρίως από την ΕΕ) μειώθηκαν κατά 520 εκατ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή προκύπτει κατά τα 2/3 περίπου από την μείωση των εισπράξεων και κατά το 1/3 από την αύξηση των πληρωμών.

Ισοζύγιο Κεφαλαιακών Μεταβιβάσεων

Τον Δεκέμβριο του 2010 το ισοζύγιο κεφαλαιακών μεταβιβάσεων παρουσίασε πλεόνασμα 1,2 δισεκ. ευρώ, έναντι πλεονάσματος 53,6 εκατ. ευρώ τον Δεκέμβριο του 2009. (Οι κεφαλαιακές μεταβιβάσεις από την ΕΕ περιλαμβάνουν κυρίως τις καταβολές από τα Διαρθρωτικά Ταμεία -- πλην του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου -- και το Ταμείο Συνοχής, βάσει του Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης.)

Το 2010 το ισοζύγιο κεφαλαιακών μεταβιβάσεων εμφάνισε πλεόνασμα 2,1 δισεκ. ευρώ, έναντι 2,0 δισεκ. ευρώ το 2009. Η εξέλιξη αυτή αντανακλά, κατά το μεγαλύτερο μέρος της, την αύξηση των κεφαλαιακών μεταβιβάσεων από την ΕΕ προς τον τομέα της γενικής κυβέρνησης. Το συνολικό ισοζύγιο μεταβιβάσεων (τρεχουσών και κεφαλαιακών) παρουσίασε πλεόνασμα 2,3 δισεκ. ευρώ, έναντι πλεονάσματος 3,3 δισεκ. ευρώ το 2009.

Συνολικό Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών και Κεφαλαιακών Μεταβιβάσεων

Τον Δεκέμβριο του 2010 το συνολικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαιακών μεταβιβάσεων (το οποίο αντιστοιχεί στις ανάγκες της οικονομίας για χρηματοδότηση από το εξωτερικό) παρουσίασε έλλειμμα 699 εκατ. ευρώ, έναντι ελλείμματος 3,0 δισεκ. ευρώ τον αντίστοιχο μήνα του 2009. Το 2010 το έλλειμμα του συνολικού ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαιακών μεταβιβάσεων διαμορφώθηκε σε 22,0 δισεκ. ευρώ, έναντι 23,8 δισεκ. ευρώ το 2009, δηλαδή μειώθηκε κατά 7,7%.

Ισοζύγιο Χρηματοοικονομικών Συναλλαγών

Τον Δεκέμβριο του 2010 οι άμεσες επενδύσεις στην Ελλάδα από μη κατοίκους εμφάνισαν καθαρή εισροή 99 εκατ. ευρώ. Η σημαντικότερη συναλλαγή αφορά εισροή 90 εκατ. ευρώ για την ολοκλήρωση της συμμετοχής της Societe Generale (Γαλλία) στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της Γενικής Τράπεζας. Οι άμεσες επενδύσεις στο εξωτερικό από κατοίκους Ελλάδος παρουσίασαν καθαρή εκροή ύψους 114 εκατ. ευρώ. Η σημαντικότερη συναλλαγή αφορά τη συμμετοχή της Chipita ΑΒΕΕ κατά 25 εκατ. ευρώ στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της θυγατρικής της εταιρίας Chipita Holdings KFT (Ουγγαρία).

Στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου καταγράφηκε καθαρή εισροή ύψους 3,2 δισεκ. ευρώ, η οποία οφείλεται τόσο στην αύξηση κατά 1,2 δισεκ. ευρώ των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ομόλογα που εκδόθηκαν από κατοίκους Ελλάδος όσο και στη μείωση (εισροή) κατά 2,0 δισεκ. ευρώ των τοποθετήσεων κατοίκων σε ομόλογα του εξωτερικού.

Όσον αφορά τις ''λοιπές'' επενδύσεις, καταγράφηκε καθαρή εκροή ύψους 3,2 δισεκ. ευρώ, η οποία οφείλεται κυρίως στη μείωση κατά 12,2 δισεκ. ευρώ των καταθέσεων και repos στην Ελλάδα από μη κατοίκους.

Η εξέλιξη αυτή αντισταθμίστηκε εν μέρει από τη μείωση κατά 7,2 δισεκ. ευρώ των τοποθετήσεων των εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων και θεσμικών επενδυτών σε καταθέσεις και repos στο εξωτερικό (εισροή), αλλά και από την καθαρή αύξηση κατά 2,0 δισεκ. ευρώ των δανειακών υποχρεώσεων του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα προς μη κατοίκους (εισροή). Στην τελευταία συνέβαλε ο καθαρός δανεισμός του τομέα της γενικής κυβέρνησης, ύψους 2,4 δισεκ. ευρώ τον Δεκέμβριο, στο πλαίσιο του μηχανισμού στήριξης της Ελληνικής οικονομίας.

Το 2010 οι άμεσες επενδύσεις εμφάνισαν καθαρή εισροή ύψους 694 εκατ. ευρώ. Ειδικότερα, η καθαρή εισροή κεφαλαίων μη κατοίκων για άμεσες επενδύσεις στην Ελλάδα ανήλθε σε 1,7 δισεκ. ευρώ (έναντι καθαρής εισροής 1,8 δισεκ. ευρώ το 2009) και κατά κύριο λόγο αφορούσε την αύξηση της συμμετοχής ξένων επενδυτών στο μετοχικό κεφάλαιο της Εμπορικής και της Γενικής Τράπεζας, ενώ η καθαρή εκροή κεφαλαίων κατοίκων Ελλάδος για άμεσες επενδύσεις στο εξωτερικό έφθασε το 1,0 δισεκ. ευρώ (έναντι 1,5 δισεκ. ευρώ το 2009).

Επίσης, το 2010 σημειώθηκε καθαρή εκροή ύψους 20,9 δισεκ. ευρώ στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου, (έναντι καθαρής εισροής 27,9 δισεκ. ευρώ το 2009). Η εξέλιξη αυτή αντανακλά κυρίως την εκροή κεφαλαίων λόγω μείωσης των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια που εκδόθηκαν από κατοίκους Ελλλάδος (κατά 33,0 δισεκ. ευρώ), καθώς και σε μετοχές ελληνικών επιχειρήσεων (κατά 1,1 δισεκ. ευρώ). Εκροή ύψους 1,1 δισεκ. ευρώ σημειώθηκε επίσης λόγω της αύξησης των τοποθετήσεων κατοίκων σε μετοχές του εξωτερικού.

Οι εκροές αυτές αντισταθμίστηκαν εν μέρει από την εισροή κεφαλαίων λόγω μείωσης των τοποθετήσεων των εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων και θεσμικών επενδυτών σε ομόλογα και σε χρηματοοικονομικά παράγωγα του εξωτερικού (κατά 14,1 και 0,3 δισεκ. ευρώ αντίστοιχα).

Τέλος, στην κατηγορία των "λοιπών'' επενδύσεων η καθαρή εισροή ύψους 42,0 δισεκ. ευρώ (έναντι καθαρής εκροής 3,6 δισεκ. ευρώ το 2009) οφείλεται κυρίως στον καθαρό δανεισμό του τομέα της γενικής κυβέρνησης ύψους 30,0 δισεκ. ευρώ, καθώς και στην αύξηση των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε καταθέσεις και repos στην Ελλάδα κατά 3,9 δισεκ. ευρώ (εισροή). Επίσης, μείωση κατά 7,7 δισεκ. ευρώ εμφάνισαν οι τοποθετήσεις των εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων και θεσμικών επενδυτών σε καταθέσεις και repos στο εξωτερικό (εισροή).

Στο τέλος Δεκεμβρίου 2010 τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας διαμορφώθηκαν σε 4,8 δισεκ. ευρώ. Σημειώνεται, ότι η αύξηση των συναλλαγματικών διαθεσίμων κατά 345 εκατ. ευρώ έναντι του τέλους Νοεμβρίου οφείλεται σχεδόν αποκλειστικά σε μεταβολή της αποτίμησης του νομισματικού χρυσού

(Υπενθυμίζεται ότι από την ένταξη της Ελλάδος στη ζώνη του ευρώ τον Ιανουάριο του 2001 τα συναλλαγματικά διαθέσιμα, σύμφωνα με τον ορισμό της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, περιλαμβάνουν μόνο το νομισματικό χρυσό, τη "συναλλαγματική θέση" στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, τα "ειδικά τραβηκτικά δικαιώματα" και τις απαιτήσεις της Τράπεζας της Ελλάδος σε ξένο νόμισμα έναντι κατοίκων χωρών εκτός της ζώνης του ευρώ.

Αντίθετα, δεν περιλαμβάνουν τις απαιτήσεις σε ευρώ έναντι κατοίκων χωρών εκτός της ζώνης του ευρώ, τις απαιτήσεις σε συνάλλαγμα και σε ευρώ έναντι κατοίκων χωρών της ζώνης του ευρώ, και τη συμμετοχή της Τράπεζας της Ελλάδος στο κεφάλαιο και στα συναλλαγματικά διαθέσιμα της ΕΚΤ.)

Σημείωση: Τα στατιστικά στοιχεία για το Ισοζύγιο Πληρωμών του μηνός Ιανουαρίου 2011 θα ανακοινωθούν στις 21 Μαρτίου του 2011.

* Ο σχετικός πίνακας που αφορά στο Ισοζύγιο Πληρωμών (Δεκέμβριος 2010) δημοσιεύεται στη δεξιά στήλη: "Συνοδευτικό Υλικό".