Η "παράσταση" που δόθηκε από την ελληνική κυβέρνηση εναντίον της τρόικας, το τελευταίο τριήμερο, έχει σαφώς ως πρώτο στόχο την εσωτερική κατανάλωση. Η πλήρης εικόνα, όμως, φαίνεται να είναι λίγο διαφορετική.

Τις τελευταίες ημέρες απασχολεί σοβαρά έντυπα του εξωτερικού η στάση της Ιρλανδίας, του κάποτε "αγαπημένου παιδιού" της ευρωζώνης, που βρέθηκε όμως κι αυτή σε πρόγραμμα διάσωσης.

Στην Ιρλανδία πρόκειται να γίνουν εκλογές και η αντιπολίτευση -που αναμένεται να τις κερδίσει- έχει ήδη στείλει τα πρώτα μηνύματα ότι σκοπεύει να επαναδιαπραγματευτεί το δικό της μνημόνιο, παρότι έχει ζωή μόλις δύο μηνών.

Εκπρόσωπος της Κομισιόν, μάλιστα, έσπευσε να δηλώσει ότι το μνημόνιο δεσμεύει το κράτος της Ιρλανδίας και πως "δεν είναι συμφωνία που κλείστηκε από μια κυβέρνηση για να αμφισβητηθεί από την ερχόμενη", όπως αναφέρει σε εκτενές σχετικό δημοσίευμα η "Wall Street Journal".

Η περίπτωση της Ιρλανδίας δεν είναι ίδια με την ελληνική. Το ιρλανδικό κράτος φορτώθηκε το χρέος των τραπεζών του. Αυτοί που μέχρι στιγμής έχουν γλιτώσει το "κούρεμα" δεν είναι κάτοχοι κρατικού χρέους, αλλά ιδιώτες μεγαλοεπενδυτές, οι οποίοι είχαν αγοράσει τραπεζικές ομολογίες.

Κι εκεί, στην απειλή "κουρέματος" των ομολογιούχων, εκτιμούν αναλυτές, ίσως πατήσει η Ιρλανδία για να κερδίσει παραχωρήσεις από την Ευρώπη, καθώς η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα φοβάται ότι κάτι τέτοιο θα πλήξει σοβαρά το ευρώ.

Οι προσδοκίες που διαψεύστηκαν

Παρά τις διαφορές στις δύο περιπτώσεις, μεταξύ της Ελλάδας και της Ιρλανδίας, υπάρχει κοινός τόπος, εκτιμούν εγχώριοι παρατηρητές. Ο πήχης του πολιτικού κόστους ανεβαίνει και στις δύο χώρες μέρα με τη μέρα, καθώς τα μέτρα που καλούνται να λάβουν είναι ξεκάθαρα αντιλαϊκά, ενώ ολοένα και περισσότερο αναδύεται το θέμα του εθνικού συμφέροντος.

Την κατάσταση φαίνεται πως επιδεινώνει η "σκληρή" στάση των δανειστών (χαρακτηριστικό παράδειγμα το ύψος των επιτοκίων δανεισμού στις δύο "διασώσεις"), που με ηγέτη τη Γερμανία ετοιμάζονται να θέσουν γενικευμένους δρακόντειους όρους προκειμένου να... ευλογήσουν τη λειτουργία ενός μόνιμου και ισχυρού ταμείου διάσωσης (EFSF).

Πριν από την τελευταία σύνοδο κορυφής είχαν προκύψει σημαντικές προσδοκίες για τη γρήγορη εύρεση μιας... ευρωλύσης, η οποία θα βοηθούσε να αποκλιμακωθεί η πίεση στις χώρες που έχουν παρουσιάσει πρόβλημα αλλά και στο ίδιο το ευρώ.

Ωστόσο, τα αποτελέσματα της συνόδου ήταν κατώτερα των προσδοκιών. Σε πρώτη φάση επικράτησαν τα τεχνικά προβλήματα, οι ασυμφωνίες για τους σκληρούς όρους και τα συγκρουόμενα συμφέροντα.

Η εξέλιξη αυτή εμφανίστηκε να εκπλήσσει την ελληνική κυβέρνηση, που επικοινωνιακά είχε προεξοφλήσει θετικότερα αποτελέσματα αναφορικά με την επιμήκυνση του χρέους προς την τρόικα αλλά και σε σχέση με την ήπια αναδιάρθρωση ενός μεγάλου μέρους του ελληνικού χρέους, σε σύντομο χρονικό διάστημα.

Κι αμέσως μετά ήρθε το θέμα της "ανταλλαγής" δημόσιας περιουσίας με ελληνικό χρέος να δείξει ότι... εύκολες λύσεις απλώς… δεν υπάρχουν στο τραπέζι.

Τι κρύβει η "έκρηξη" της κυβέρνησης

Η καθυστερημένη επικοινωνιακή έκρηξη απέναντι στις συνεντεύξεις της τρόικας φαίνεται πως συνδυάζεται με τα παραπάνω γεγονότα. Σημειώνεται δε ακριβώς πριν από την κρίσιμη συνάντηση του Eurogroup, στην οποία και πάλι θα συζητηθούν καυτά ζητήματα για τις διασώσεις.

Πέραν όμως του επικοινωνιακού θέματος και των διαρκών διαπραγματεύσεων, υπάρχουν και αντικειμενικά γεγονότα.

Πλήρως εξακριβωμένες πληροφορίες αναφέρουν ότι η κυβέρνηση είχε πράγματι πλήρη γνώση και συμφωνία για το θέμα της αξιοποίησης της περιουσίας του Δημοσίου με τους όρους της τρόικας.

Ωστόσο, ο πιεστικός τρόπος με τον οποίο βγήκε προς τα έξω η τρόικα έρχεται σε πλήρη αντιδιαστολή με την άποψη ενός μεγάλου τμήματος της κυβέρνησης, που, πέρα από πολιτικές ή ιδεολογικές διαφωνίες, θεωρεί ότι:

Το εύρος και η ταχύτητα με την οποία "απαιτούνται" ριζικές τομές στην ελληνική οικονομία ξεπερνούν τις δυνατότητες όχι μόνο της κυβέρνησης και του κρατικού μηχανισμού αλλά και της ίδιας της ελληνικής κοινωνίας.

"Η διατύπωση ενός προγράμματος που απαιτεί έσοδα ύψους 50 δισ. ευρώ από αξιοποίηση της περιουσίας του Δημοσίου μέσα σε τρία χρόνια, όταν ακόμη δεν είναι γνωστό ποιο είναι το μέγεθος της κρατικής περιουσίας και των ακινήτων που περιλαμβάνει", αναφέρει χαρακτηριστικά παράγοντας, που επιθυμεί να διατηρήσει την ανωνυμία του, "θυμίζει τον όρο για πληρωμή των δανείων -που τώρα πάνε σε επιμήκυνση- μέσα σε χρονικό διάστημα που πολύ απλά ήταν ανέφικτο".

Τα περιθώρια διαπραγμάτευσης

Στην πράξη, αναφέρει ο ίδιος, η Ελλάδα, δεδομένης της αρνητικής στάσης που έχει επικρατήσει στους κόλπους της Ε.Ε. (γνωστοί οι λόγοι, ανακριβή στοιχεία, σπατάλες, διαφθορά κ.λπ.), δεν έχει μόνη της πολλά περιθώρια επαναδιαπραγματεύσεων, γι' αυτό και μάλλον θα συνεχίσει να κινείται πίσω από "πρωτοβουλίες" της Ιρλανδίας.

Ωστόσο, καθ' όσον το μέγεθος της ύφεσης και της λιτότητας, που απασχολεί ήδη σφόδρα τους "προβληματικούς", συνδυάζεται με γενικότερες ανησυχίες μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για "γερμανική επικυριαρχία" και για ευρωζώνη δύο ή και τριών ταχυτήτων, είναι εύλογο ότι θα υπάρξουν κάποιες ευκαιρίες.

Στην άλλη πλευρά της εξίσωσης, παραμένουν οι ιδιώτες μεγαλοεπενδυτές, οι οποίοι σε κάθε περίπτωση, είτε πρόκειται για την Ελλάδα είτε για την Ιρλανδία, έχουν πολλά να χάσουν από "κούρεμα" των ομολόγων που διαθέτουν. Κι έχουν ως δικό τους όπλο την πίεση του ευρώ και το ντόμινο στα spreads χωρών-μελών της ευρωζώνης.

Την εικόνα περιπλέκει περαιτέρω το γεγονός ότι ανάμεσά τους περιλαμβάνονται και οι τράπεζες μελών της ευρωζώνης, ακόμη και ντόπιοι οργανισμοί των "προβληματικών χωρών", όπως συμβαίνει στην περίπτωση των ελληνικών τραπεζών, των ασφαλιστικών ταμείων κ.ά.

"Έτσι, ακόμη και σε επίπεδο χρηματαγορών, τα στρατόπεδα και τα συμφέροντα δεν είναι ξεκάθαρα", αναφέρει στέλεχος της αγοράς, προειδοποιώντας ότι όποιος περιμένει να ξεκαθαρίσει το τοπίο σύντομα μάλλον θα διαψευστεί.