Απώλειες για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά στον αριθμό των διελεύσεων -άρα και στα έσοδά της- αναμένεται να εμφανίσει φέτος η Αττική Οδός, ως επακόλουθο της κρίσης και της κατακόρυφης αύξησης στην τιμή των καυσίμων, που περιορίζουν τις μετακινήσεις στις απολύτως απαραίτητες.

Έπειτα από μία οκταετία συνεχούς ανόδου της κίνησης οχημάτων στον αυτοκινητόδρομο, που είχε ως αποτέλεσμα ο μέσος ημερήσιος κυκλοφοριακός φόρτος το 2009 να ξεπεράσει κάθε προσδοκία και να αγγίξει τα 308.000 οχήματα, πέρυσι καταγράφηκε για πρώτη φορά υποχώρηση του αριθμού των διελεύσεων, η οποία μάλιστα έφτασε στο 10%.

Δεδομένου ότι η χώρα θα εξακολουθήσει να βρίσκεται σε ύφεση, ο αριθμός των οχημάτων που θα κάνουν χρήση του οδικού άξονα (τον οποίο, ως γνωστόν, διαχειρίζονται οι όμιλοι Ελλάκτωρ και J&P Άβαξ) εκτιμάται ότι θα συνεχίσει την πτωτική πορεία του και κατά τη διάρκεια του 2011. Μάλιστα, η πτώση αυτή υπολογίζεται πως θα κινηθεί στο 5% - 10%. Με άλλα λόγια, τη διετία 2010 - 2011 η Αττική Οδός ίσως χάσει περίπου το 1/5 του κυκλοφοριακού φόρτου της.

Παρόμοια πορεία, όπως είναι φυσικό, θα καταγράψουν και τα έσοδά της, τα οποία το 2009 είχαν ανέλθει στα 249 εκατ. ευρώ (στα 83 εκατ. ευρώ τα κέρδη της χρήσης), ενώ πέρυσι διαμορφώθηκαν σε χαμηλότερο σημείο εξαιτίας της μειωμένης κίνησης των αυτοκινήτων.

Πάντως, η αναπροσαρμογή της τιμής του διοδίου κατά 3,7% (στο βασικό διόδιο των Ι.Χ. οχημάτων, που διαμορφώθηκε πλέον στα 2,8 ευρώ έναντι 2,7 ευρώ), η οποία τέθηκε σε ισχύ από τον περασμένο Ιούλιο με αφορμή την αύξηση του ΦΠΑ στο 23%, περιόρισε σε κάποιον βαθμό τις απώλειες εσόδων.

Τα φετινά έσοδα της Αττικής Οδού ίσως δεχτούν πλήγμα και από το κίνημα "δεν πληρώνουμε διόδια', σε περίπτωση όπου αυτό δεν καμφθεί μετά τις ενέργειες τις οποίες προωθεί εσχάτως το υπουργείο Υποδομών.

Μέχρι πέρυσι, η Αττική Οδός βρισκόταν ουσιαστικά στο απυρόβλητο του κινήματος, αφού αυτό επικέντρωνε τις αντιδράσεις και τις κινητοποιήσεις του στους πέντε υπό κατασκευή οδικούς άξονες που παραχωρήθηκαν το 2007 σε ιδιώτες.

Από τον περασμένο μήνα, όμως, τα μέλη του κινήματος έχουν ξεκινήσει κινητοποιήσεις και στους σταθμούς διοδίων της Αττικής Οδού, υποστηρίζοντας ότι η κοινοπραξία των εταιριών Ελλάκτωρ - J&P Άβαξ έχει ήδη εξασφαλίσει τα προβλεπόμενα κέρδη, τα οποία όμως καλύπτει με λογιστικές αλχημείες.

Σύμφωνα με τα μέλη του κινήματος, το έργο υπερκοστολογήθηκε, εμφάνισε κυκλοφοριακό φόρτο πέρα από κάθε αισιόδοξη πρόβλεψη και υπό κανονικές συνθήκες θα έπρεπε να είχε ήδη επιτρέψει στο Δημόσιο. Όπως είναι φυσικό, η στοχοποίηση πλέον και της Αττικής Οδού έχει σημάνει συναγερμό στις εταιρίες-μετόχους του αυτοκινητοδρόμου, που ανησυχούν για διεύρυνση των αντιδράσεων, αφού μια τέτοια εξέλιξη θα έθετε σε κίνδυνο τα έσοδα.

Ωστόσο, διέξοδο φαίνεται να προσφέρει η πρόθεση της κυβέρνησης να επεκτείνει χρονικά τη σύμβαση παραχώρησης του αυτοκινητοδρόμου προκειμένου να εξασφαλίσει έσοδα για τα κρατικά ταμεία.
 
Σημειώνεται ότι η συγκεκριμένη σύμβαση λήγει το 2024, αλλά εάν επιτευχθεί νωρίτερα ο στόχος για απόδοση ιδίων κεφαλαίων της τάξεως του 11,6%, τότε η Αττική Οδός θα περιέλθει αμέσως στον έλεγχο του Δημοσίου.

Με δεδομένο ότι ο κυκλοφοριακός φόρτος ήταν πολύ μεγαλύτερος του αναμενομένου, είναι προφανές πως ο αυτοκινητόδρομος θα επιστρέψει στο ελληνικό δημόσιο πριν από το 2024. Εκτός φυσικά κι αν προηγηθεί επέκταση της σύμβασης.

Πληροφορίες αναφέρουν ότι προς το παρόν το αρμόδιο υπουργείο Υποδομών δεν έχει υποβάλει αίτημα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την επέκταση της σύμβασης παραχώρησης ώστε να λάβει τη σχετική έγκριση. Παρ’ όλα αυτά, στο ΥΠΟΜΕΔΙ έχουν αρχίσει να προωθούν τις απαραίτητες διαδικασίες.

Σύμφωνα με σχετικές πληροφορίες, το υπουργείο σχεδιάζει να καλέσει σε διαπραγματεύσεις την κοινοπραξία που διαχειρίζεται ήδη την Αττική Οδό, με στόχο να συνεχίσει τη λειτουργία του αυτοκινητοδρόμου για τουλάχιστον πέντε χρόνια μετά τη λήξη της σημερινής σύμβασης.

Στο πλαίσιο αυτό, η κοινοπραξία των Ελλάκτωρ - J&P Άβαξ δεν αποκλείεται να επαναφέρει την πρόταση για την ανάθεση ως πακέτο, μαζί με την επέκταση της σύμβασης, και της κατασκευής των επεκτάσεων του αυτοκινητοδρόμου, έργο το οποίο ουσιαστικά εκκρεμεί εδώ και σχεδόν μία δεκαετία και θα καταστήσει τους ομίλους Ελλάκτωρ και J&P Άβαξ ρυθμιστές των οδικών μεταφορών στο λεκανοπέδιο Αττικής.

* Αναδημοσίευση από το 673ο φύλλο της εβδομαδιαίας εφημερίδας "ΜΕΤΟΧΟΣ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ", 11 - 15 Φεβρουαρίου 2011.