Tην περίοδο της ευφορίας και των θετικών αποτελεσμάτων, οι επιχειρηματικές κόντρες και οι αντιζηλίες, τα αντικρουόμενα συμφέροντα και ο σκληρός ανταγωνισμός ήταν από τα κυριότερα χαρακτηριστικά των ισορροπιών μεγάλων ομίλων και συμφερόντων.

Όμως, τους τελευταίους μήνες, η κρίση, οι επιπτώσεις της αλλά και οι βλέψεις των ισχυρών για την επόμενη μέρα φαίνεται πως έχουν αμβλύνει εντάσεις και... άσπονδες φιλίες και έχουν φέρει πιο κοντά αρκετούς από αυτούς. Στους περισσότερους κλάδους επικρατεί πλέον η λογική της επιβίωσης, της συνένωσης δυνάμεων, των συνεργιών ή της μη εξουθενωτικής αντιπαλότητας. Βέβαια, απέχουμε πολύ από το να ισχυριστούμε πως οι μέχρι πρότινος ανταγωνιστές τώρα γίνονται συνέταιροι και φίλοι, παρ’ όλα αυτά είναι εμφανές το κατέβασμα των τόνων.

--- Business as usual, αλλά...

Για ιδιότυπο μορατόριουμ, ώστε να μη χαθούν μερίδια αγοράς και έσοδα και να περιοριστούν τα κόστη, κάνουν λόγο παράγοντες της αγοράς και αναφέρονται ενδεικτικά στην περίπτωση συνεργασίας της Motor Oil με τα Ελληνικά Πετρέλαια. Πρόκειται βέβαια για μία και μόνο συμφωνία, η οποία αφορά στη μεταβίβαση μέρους των δικαιωμάτων έρευνας και παραγωγής στη Vegas Oil & Gas για την περιοχή της Αιγύπτου West Obayed.

Η συμφωνία των Motor Oil - ΕΛΠΕ επιτεύχθηκε μετά τη διενέργεια διεθνούς πλειοδοτικού διαγωνισμού και σχετίζεται με τη σύσταση κοινοπραξίας (Vegas Oil 70% και ΕΛΠΕ 30%) στα άμεσα σχέδια της οποίας είναι η συνέχιση των ερευνητικών εργασιών στην περιοχή αυτή, με την εκτέλεση τουλάχιστον ακόμη δύο γεωτρήσεων μέχρι τον Ιούνιο του 2012. Τα ΕΛΠΕ αποφάσισαν την πώληση μέρους των δικαιωμάτων τους στο πλαίσιο της διαχείρισης του χαρτοφυλακίου τους για δημιουργία αξίας, στοχεύοντας στη διασπορά των τεχνικών και επενδυτικών κινδύνων.

Η Vegas Oil & Gas ιδρύθηκε το 2003 και έκτοτε δραστηριοποιείται με μεγάλη επιτυχία στον τομέα της έρευνας και παραγωγής υδρογονανθράκων. Στην Αίγυπτο διατηρεί δικαιώματα σε τρεις περιοχές στη Δυτική και στην Ανατολική Έρημο, τα οποία κέρδισε συμμετέχοντας σε ισάριθμους διεθνείς πλειοδοτικούς διαγωνισμούς του αιγυπτιακού δημοσίου. Και στις τρεις περιοχές ως διαχειρίστρια πραγματοποίησε σημαντικές ανακαλύψεις πετρελαίου και φυσικού αερίου. Στις κοινοπραξίες που έχει συστήσει συμμετέχουν επίσης οι εταιρείες Shell, GdF - Suez, TransGlobe, Circle Oil και Sea Dragon.

Κύκλοι του ομίλου της Motor Oil κάνουν λόγο για μία απλή συμφωνία έπειτα από διεθνή διαγωνισμό και αποκλείουν το ενδεχόμενο σύναψης στενότερων σχέσεων με τα Ελληνικά Πετρέλαια.

«Business as usual», που θα έλεγε οποιοσδήποτε νουνεχής επιχειρηματίας έβλεπε μια ευκαιρία σε τομέα της δραστηριότητάς του. Πόσο μάλλον τώρα όπου η πλευρά της Motor Oil έχει καταστήσει σαφείς τις θέσεις της στο οικονομικό επιτελείο και στην κυβέρνηση για ζωτικά θέματα και συμφέροντα, όπως για παράδειγμα τη σχεδιαζόμενη ιδιωτικοποίηση της Δημόσιας Επιχείρησης Αερίου (ΔΕΠΑ) και τον ρόλο του Διαχειριστή Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου (ΔΕΣΦΑ).

Οι τελευταίες δραματικές εξελίξεις στην Αίγυπτο και στην ευρύτερη περιοχή φαίνεται πως επενεργούν ακόμα πιο πολύ προς την κατεύθυνση της άμβλυνσης των όποιων αντιπαραθέσεων. Σημειωτέον πως το αρμόδιο υπουργείο πρόσφατα (στα μέσα Ιανουαρίου) προχώρησε στον ορισμό συμβούλων «για τον διαχωρισμό των ΔΕΠΑ - ΔΕΣΦΑ και την πώληση του 30% της επιχείρησης».

Κατά την εκτίμηση παραγόντων του κλάδου, από την εξέλιξη που θα έχει η διαδικασία θα διαφανούν οι νέες ισορροπίες και το επίπεδο των σχέσεων διαφόρων εμπλεκομένων. Όμως, κοινή άποψη είναι πως δεν θα πρέπει να περιμένουμε θεαματικές ανατροπές ούτε και αιφνιδιασμούς εκατέρωθεν. Συμφωνία κυρίων -μεταξύ των ενδιαφερομένων- αναμένεται περισσότερο, παρά νέος γύρος αντιπαράθεσης.

--- Ο λιγνίτης μαγνητίζει

Κι αν για τις σχέσεις της Motor Oil με τα ΕΛΠΕ οι έρευνες σε αιγυπτιακά χωρικά ύδατα ήταν η αφορμή να λιώσει ο πάγος, η Βεύη είχε σταθεί ο λόγος ώστε να έρθουν εγγύτερα επιχειρηματίες οι οποίοι δεν είχαν και τις πιο αγαστές σχέσεις.

Στις αρχές του 2010 (συγκεκριμένα τον Μάρτιο), η μεγάλη δουλειά (τα αποθέματα υπολογίζονται σε 90 εκατ. τόνους περίπου και μπορούν να καλύψουν τη λειτουργία της μονάδας για περισσότερα από 30 χρόνια) είχε ενώσει τους ομίλους Ελλάκτωρ και Ελληνικά Πετρέλαια και είχε φέρει στο ίδιο στρατόπεδο ομίλους όπως τον Μυτιληναίο και τη ΓΕΚΤΕΡΝΑ.

Τα media είχαν κάνει λόγο για τη... μεγάλη μοιρασιά, αφού οι εταιρείες Άκτωρ και Elpedison (των ΕΛΠΕ και της ιταλικής Edison) θα διεκδικούσαν από κοινού την εκμίσθωση του λιγνιτωρυχείου της Βεύης, στο πλαίσιο της διαδικασίας πρόσκλησης ενδιαφέροντος για απευθείας διαπραγματεύσεις, η οποία βρισκόταν σε εξέλιξη στο υπουργείο Περιβάλλοντος.

Οι πλευρές Λάτση και Μπόμπολα ισχυροποίησαν τη συνεργασία τους μέσω της Elpedison. Το σχήμα προέκυψε μετά τη συγχώνευση της επιχείρησης Ηλεκτροπαραγωγή Θίσβης Α.Ε. (όπου συμμετείχε με 65% η Elpedison Β.V., ενώ ποσοστό 35% συνολικά κατείχαν η Ελληνική Ενέργεια και Ανάπτυξη και η ΧΑΛΚΟΡ) και της Ενεργειακής Θεσσαλονίκης Α.Ε., η οποία μετονομάστηκε σε Elpedison Ενεργειακή Α.Ε. (ποσοστό 100% κατείχε η Elpedison Β.V.) κι έδειξε από την αρχή τις διαθέσεις του στον χώρο της ενέργειας.

Η Ενεργειακή Θεσσαλονίκης Α.Ε. διαχειρίζεται την ήδη σε λειτουργία μονάδα ηλεκτροπαραγωγής 390 MW συνδυασμένου κύκλου φυσικού αερίου στη Θεσσαλονίκη. Από την άλλη πλευρά, η συνεργασία της Motor Oil και του Μυτιληναίου σηματοδοτήθηκε και τυπικά τον Απρίλιο του 2009 με την υπογραφή συμφωνίας για την από κοινού κατασκευή, λειτουργία και εκμετάλλευση μονάδας συνδυασμένου κύκλου, ισχύος 437 MW, με καύσιμο φυσικό αέριο, μέσα στις εγκαταστάσεις της Motor Oil στους Αγίους Θεοδώρους.

Η επένδυση, ύψους 285 εκατ. ευρώ, πραγματοποιείται μέσω της αύξησης μετοχικού κεφαλαίου της Korinthos Power, όπου ο Όμιλος Μυτιληναίου κατέχει το 65% και η Motor Oil το 35%. Το φυσικό αέριο, όμως, ζέστανε περισσότερο τις σχέσεις των δύο πλευρών, αφού ακολούθησαν η μεταφορά και η εμπορία (LNG).

Κοινό σχήμα ύστερα από διαγωνισμό ανέλαβε την προμήθεια 300 χιλιάδων κυβικών μέτρων υγροποιημένου φυσικού αερίου για λογαριασμό της ΔΕΗ. Τελευταία (μόλις στις 25/1) η κοινοπραξία Μ&Μ (ΜΟΗ - Μυτιληναίος) κατέθεσε προσφορά για το 49% της ΕΠΑ Αττικής, της εταιρείας που διαχειρίζεται τη διανομή φυσικού αερίου στο Λεκανοπέδιο. 

ΚΙΝΗΣΗ ΠΟΥ ΕΚΑΝΕ ΑΙΣΘΗΣΗ

Κίνηση που προκάλεσε αίσθηση στην αγορά (στο παρασκήνιο ήταν γνωστή η... άσπονδη φιλία των δύο πλευρών) ήταν αυτή μεταξύ του κ. Ευάγγ. Μυτιληναίου και των κ. Γ. Περιστέρη - Ν. Κάμπα με επίκεντρο τη συμφωνία της Μεγαλόπολης.

Επρόκειτο για ένα deal ύψους 42.515.000 ευρώ, το οποίο αφορούσε στην πώληση της ΕΤΑΔΕ, θυγατρικής της Μέτκα, η οποία συμμετέχει με 90% στην κοινοπραξία κατασκευής της μονάδας 5 στη Μεγαλόπολη. Μέσω του deal η Μέτκα επιτυγχάνει να κεφαλαιοποιήσει το μεγαλύτερο μέρος της αξίας του έργου, αποδεσμεύοντας ταυτόχρονα ανθρώπινο δυναμικό εν όψει των σημαντικών έργων που κατασκευάζει στην Ελλάδα και κυρίως στο εξωτερικό.

Παράλληλα, η ΤΕΡΝΑ αποκτά συμμετοχή στο μεγαλύτερο έργο που έχει αναλάβει μέχρι στιγμής για τη ΔΕΗ, ενώ περίπου την ίδια περίοδο αναλαμβάνει την κατασκευή ενός ακόμη (μονάδα της ΔΕΗ στη Ρόδο).

ΤΟ ΝΕΡΟ ΕΝΩΝΕΙ

Τα... νερά φαίνεται πως έφεραν πάλι κοντά τους κ. Γ. Μπόμπολα και Σ. Κόκκαλη, καθώς εταιρείες των δύο επιχειρηματιών σχεδιάζουν να διεκδικήσουν από κοινού διαγωνισμούς της ΕΥΑΘ. Οι δύο πλευρές ενδιαφέρονται για το project των οπτικών ινών και της διάθεσης μειοψηφικού ποσοστού (έως 23%) της Επιχείρησης Ύδρευσης Αποχέτευσης Θεσσαλονίκης.

Οι πολυκύμαντες σχέσεις των δύο ανδρών από τη δεκαετία του ’90 φαίνεται πως βρέθηκαν σε ισορροπία και πάλι με εμφανείς συνέργιες στον κλάδο των κατασκευών (όπου δόθηκε ζωτικός χώρος στην Intrakat), στην ενέργεια και, βεβαίως, στον ευρύτερο χώρο του στοιχηματισμού.

Ο τελευταίος τομέας προεξοφλείται πως θα είναι το πεδίο όπου, σύμφωνα με μια άποψη, αλληλοσυγκρουόμενα επιχειρηματικά και επενδυτικά συμφέροντα θα συναινέσουν για τη λειτουργικότερη μοιρασιά μιας από τις δύο - τρεις μεγαλύτερες πίτες που «ψήνονται» στην εγχώρια αγορά.

* Αναδημοσίευση από το 673ο φύλλο της εβδομαδιαίας εφημερίδας ΜΕΤΟΧΟΣ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ, 11 – 15 Φεβρουαρίου 2011.