Σε αντίθεση με τη δυτική Ευρώπη, οι CEOs (διευθύνοντες σύμβουλοι και ανώτατα στελέχη διοίκησης) στην Ελλάδα εμφανίζονται ιδιαίτερα ανήσυχοι για το άμεσο μέλλον, ανακτούν όμως συγκρατημένη αισιοδοξία ως προς τα επόμενα τρία χρόνια.

Αυτό είναι ένα από τα βασικά συμπεράσματα της 14ης Ετήσιας Παγκόσμιας Έρευνας της PwC για τους CEOs, που παρουσιάζεται σήμερα στο Νταβός της Ελβετίας.

Στο πλαίσιο της παγκόσμιας έρευνας, η PwC στην Ελλάδα διεξήγαγε για πρώτη φορά μελέτη για τη χώρα μας, η οποία περιλαμβάνει τις απόψεις 33 CEOs από κορυφαίες εταιρίες διαφορετικών κλάδων της αγοράς.

Συγκεκριμένα, όταν ρωτήθηκαν πόσο σίγουροι νιώθουν για τις προοπτικές ανάπτυξης των εσόδων των εταιριών τους για τους επόμενους 12 μήνες, σε ποσοστό 72% οι CEOs στην Ελλάδα απάντησαν αρνητικά. Και αυτό σε αντίθεση με τους CEOs από τη δυτική Ευρώπη και διεθνώς, οι οποίοι ανακτούν αισιοδοξία και σιγουριά σε επίπεδα που είχαν παρατηρηθεί πριν από την κρίση. Από την άλλη πλευρά, όμως, οι περισσότεροι CEOs στην Ελλάδα (63%) ανακτούν και αυτοί συγκρατημένη αισιοδοξία και βλέπουν θετικότερα τις προοπτικές για τα επόμενα τρία χρόνια.

"Έχουμε μπροστά μας μια πολύ σκληρή πραγματικότητα και βρισκόμαστε σε σαφώς δυσχερέστερη θέση από τους Δυτικοευρωπαίους. Γι’ αυτό και οι απαντήσεις των CEOs στην Ελλάδα που συμμετείχαν στην έρευνα διαφοροποιούνται σε τέτοιον βαθμό από τις αντίστοιχες της δυτικής Ευρώπης". Αυτό διευκρινίζει ο κ. Μάριος Ψάλτης, διευθύνων σύμβουλος της PwC στην Ελλάδα.

"Όμως, οι CEOs στην Ελλάδα ανακτούν την εμπιστοσύνη τους για το μεσοπρόθεσμο μέλλον. Βέβαια, είναι πολύ πιο συγκρατημένοι από τους Δυτικοευρωπαίους, όμως το θετικό είναι ότι βλέπουν προοπτικές στα επόμενα τρία χρόνια, αφού δηλαδή περάσει ένα δύσκολο διάστημα αναγκαίων αλλά και σκληρών αλλαγών", συμπλήρωσε ο κ. Ψάλτης.

Η έρευνα αντικατοπτρίζει τον αντίκτυπο της οικονομικής κρίσης στην ελληνική αγορά. Πάνω από τους μισούς συμμετέχοντες (54%) είπαν ότι η ανάπτυξη των εσόδων τους έχει μειωθεί σε σύγκριση με τους τελευταίους 12 μήνες - και πάλι σε αντίθεση με τους CEOs από τη δυτική Ευρώπη, όπου το αντίστοιχο ποσοστό ήταν μόλις 22%.

Η ύφεση επηρέασε τη στρατηγική των CEOs σε όλο τον κόσμο. Στη συντριπτική τους πλειοψηφία τόσο στην Ελλάδα (93%) όσο και διεθνώς (84%) είπαν ότι άλλαξαν την επιχειρηματική τους στρατηγική τα τελευταία δύο χρόνια. Και σχεδόν ένας στους δύο δήλωσε ότι η αλλαγή αυτή ήταν θεμελιώδης. Οι CEOs στην Ελλάδα ανέφεραν ως κύριους λόγους αλλαγής της στρατηγικής τους την οικονομική αβεβαιότητα ή τις προβλέψεις για την οικονομική ανάπτυξη (77%), τη δυναμική της αγοράς (68%) και τη διαφοροποίηση της στάσης τους ως προς την αντιμετώπιση του κινδύνου (52%).

Για το άμεσο μέλλον, η μεγαλύτερη ανησυχία τους όσον αφορά στην Ελλάδα είναι οι προβλέψεις για την οικονομική ανάπτυξη και η αβεβαιότητα που επικρατεί. Και αυτοί οι παράγοντες κατά την εκτίμησή τους είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος.

Οι προσδοκίες τους από την κυβέρνηση

Μετά την οικονομία, τα μεγαλύτερα ζητήματα που απασχολούν τους CEOs στην Ελλάδα -αλλά και διεθνώς σε ανάλογα ποσοστά- είναι το κατά πόσον οι κυβερνήσεις θα μπορέσουν να διαχειριστούν το δημόσιο έλλειμμα και το χρέος (85%), καθώς και η υπερβολική κανονιστική ρύθμιση και η αστάθεια στις κεφαλαιαγορές (περίπου 67% και στις δύο κατηγορίες).

Το 73% των CEOs στην Ελλάδα είπε ότι προτεραιότητα της κυβέρνησης θα πρέπει να είναι η διασφάλιση της σταθερότητας στον χρηματοπιστωτικό τομέα και η πρόσβαση σε χρηματοδότηση με λογικό κόστος. Σημαντικό είναι επίσης ότι περισσότεροι από τους μισούς ανέφεραν ως προτεραιότητα της κυβέρνησης τη βελτίωση των υποδομών της χώρας.

Η αύξηση της φορολογίας επιβραδύνει την οικονομική ανάπτυξη

Το 79% των CEOs στην Ελλάδα πιστεύει ότι η αύξηση της φορολογίας ή/και οι περικοπές των δημόσιων επενδύσεων θα επιβραδύνουν την οικονομική ανάπτυξη. Επίσης, σε ποσοστό 93% εκτίμησαν πως οι συνολικές φορολογικές υποχρεώσεις των εταιριών τους θα αυξηθούν εξαιτίας της προσπάθειας να αντεπεξέλθει η χώρα στο αυξανόμενο δημόσιο χρέος.

Οι CEOs στη Δ. Ευρώπη και διεθνώς είχαν τις ίδιες απόψεις, όμως οι απαντήσεις τους κινήθηκαν σε συγκριτικά χαμηλότερα επίπεδα (περίπου πάνω από το 50%).

Επίσης, σε ποσοστό 63% οι CEOs στην Ελλάδα ανέφεραν ότι οι εταιρίς τους θα προβούν σε στρατηγικές αλλαγές λόγω της αυξημένης φορολογίας στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς.

Επίσης, θα προσαρμόσουν την επιχειρηματική στρατηγική τους στην αλλαγή της συμπεριφοράς των καταναλωτών.

Η οριστική αλλαγή στη συμπεριφορά των καταναλωτών είναι μεγάλη απειλή για τους CEOs από την Ελλάδα που συμμετείχαν στην έρευνα. Και είναι ένα από τα μεγαλύτερα ζητήματα που σκοπεύουν να διαχειριστούν τους επόμενους 12 μήνες. Όλοι οι συμμετέχοντες πιστεύουν ακράδαντα ότι τα επόμενα τρία χρόνια οι καταναλωτές θα εστιάσουν περισσότερο στη σχέση μεταξύ αξίας και τιμής (value for money). Για να ανταποκριθούν στην αλλαγή αυτή, οι CEOs στην Ελλάδα προτίθενται να αλλάξουν στρατηγική, ενώ επίσης δήλωσαν ότι δεσμεύονται να προστατεύσουν τα συμφέροντα των καταναλωτών.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι πολλοί από τους CEOs στην Ελλάδα (80%) θα διαφοροποιήσουν τη στρατηγική τους επειδή οι καταναλωτές χρησιμοποιούν όλο και περισσότερο τις φορητές συσκευές και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (social media).

Το μέλλον: Περικοπές δαπανών, εξαγορές και συγχωνεύσεις, αναδυόμενες αγορές.

Σχεδόν 7 στους 10 CEOs στην Ελλάδα πιστεύουν ότι το ύψος των τιμών θα καθοδηγεί τις επιχειρηματικές αποφάσεις.

Οι περισσότεροι CEOs στην Ελλάδα (91%) είπαν ότι έχουν κάνει περικοπές δαπανών τους τελευταίους 12 μήνες, ενώ το 76% προτίθεται να προχωρήσει σε περαιτέρω περικοπές τον επόμενο χρόνο. Τα ποσοστά περικοπών δαπανών στη δυτική Ευρώπη ήταν αντίστοιχα, με την Ισπανία να φτάνει το 97%. Όσον αφορά στις περικοπές στο ανθρώπινο δυναμικό στην Ελλάδα, το 60% ανέφερε ότι έκανε τους τελευταίους 12 μήνες, όμως σχεδόν οι μισοί CEOs προβλέπουν πως ο αριθμός των εργαζομένων τους θα παραμείνει περίπου ο ίδιος μέσα στον επόμενο χρόνο.

Το 48% των CEOs από την Ελλάδα δήλωσε ότι έχει προβεί σε στρατηγικές συμμαχίες, σε εξαγορές και συγχωνεύσεις τους τελευταίους 12 μήνες, ενώ ακόμα περισσότεροι βλέπουν ευκαιρίες και σκοπεύουν να υλοποιήσουν αυτές τις πρακτικές στο άμεσο μέλλον.

Οι CEOs στην Ελλάδα αναμένουν ότι οι επιχειρηματικές τους δραστηριότητες στη δυτική Ευρώπη θα μειωθούν ή θα παραμείνουν στα ίδια επίπεδα. Πιστεύουν όμως ότι η δραστηριοποίηση σε αγορές που παρουσιάζουν προοπτικές ανάπτυξης θα οδηγήσει τις επιχειρήσεις τους στην ανάπτυξη. Επίσης, στο άμεσο μέλλον, οι περισσότεροι θα πάρουν πρόσθετα μέτρα για την αντιμετώπιση του κινδύνου.

Στην έρευνα της PwC, οι CEOs από την Ελλάδα εμφανίστηκαν διατεθειμένοι να κάνουν περισσότερες προσπάθειες για τη βελτίωση της εθνικής ανταγωνιστικότητας και της κοινωνικής ευημερίας. Από την πλευρά τους, όμως, θα ήθελαν να διασφαλιστούν η σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού τομέα και η πρόσβαση σε χρηματοδότηση με λογικό κόστος.

***Οι αναλυτικοί πίνακες της έρευνας της PwC δημοσιεύονται στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".