Δεδομένα δεκαετιών ανατρέπει η κρίση. Στο τραπέζι σήμερα νέος τρόπος εκπτώσεων, ωράρια λειτουργίας και προσφορές, με τον κλάδο σε συμπληγάδες και τα μεγάλα "ψάρια" να τρώνε τα μικρά. 

Αναλυτικότερα, σε διαβούλευση ενός μηνός κατά τη διάρκεια του οποίου θα εκτιμηθούν από τα πρωτοβάθμια όργανα και τους εμπορικούς συλλόγους οι δέκα προτάσεις της ΕΣΕΕ για τις αλλαγές στη λειτουργία του λιανεμπορίου, κατέληξε η σημερινή συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου της Συνομοσπονδίας.

Σύμφωνα με τον κ.Β.Κορκίδη, κατά τη διάρκεια της διευρυμένης συνεδρίασης, ενημερώθηκαν για τις προτάσεις τόσο οι εκπρόσωποι των εργαζομένων του εμπορίου (ΟΙΥΕ), όσο και εκπρόσωποι της ΓΣΕΕ, της ΓΣΕΒΕΕ, του ΣΕΛΠΕ και των ιδιοκτητών Σούπερ Μάρκετ.

Αν και οι τοποθετήσεις των επιμέρους φορέων δεν οδήγησαν σε κοινή πρόταση, η ΕΣΕΕ προτίθεται να διαβουλευτεί με τα μέλη της και να παραθέσει εντός μηνός τις τελικές της προτάσεις, οι οποίες εκτός των θεμάτων ωραρίου, Κυριακών και εκπτώσεων, θέτουν ζητήματα προστασίας του μικρομεσαίου λιανεμπορίου (πολεοδομικές διατάξεις για τη λειτουργία μεγάλων καταστημάτων και εμπορικών κέντρων, άρση ή διευκρίνηση όρων του μνημονίου που κατατάσσουν το εμπόριο στα κλειστά επαγγέλματα κ.α.).

Παράλληλα, σύμφωνα με τον κ.Κορκίδη «τρέχουν» έρευνες καταναλωτικών συνηθειών από τα Ινστιτούτα της ΕΣΕΕ, της ΓΣΕΒΕΕ και της ΓΣΕΕ, προκειμένου αυτές να αποτελέσουν «οδηγούς» για τον καθορισμό ενός νέου πλαισίου λειτουργίας της αγοράς.

Εν τούτοις σημειώνεται ότι η διαδικασία δεν έχει επισήμως τεθεί υπ’όψη του αρμοδίου υπ.Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας, το οποίο εξάλλου θα λάβει και τις τελικές αποφάσεις νομοθετικών ρυθμίσεων εφόσον αυτές κριθούν απαραίτητες. 

Η  ΕΣΕΕ, προσχωρώντας σε θέσεις τις οποίες παλαιότερα είχε εκφράσει ο ΣΕΛΠΕ, ο σύνδεσμος που εκπροσωπεί το «μεγάλο» και οργανωμένο λιανεμπόριο, προϊδέασε για την πρόθεσή της να θέσει θέμα αλλαγής του τρόπου διεξαγωγής των εκπτώσεων, του ωραρίου λειτουργίας, καθώς και για το άνοιγμα των καταστημάτων κάποιες Κυριακές του έτους.

Οι παράγοντες της αγοράς φαίνεται πλέον να συμφωνούν ότι το υφιστάμενο μοντέλο λειτουργίας έχει ολοκληρώσει τον κύκλο του, ενώ είναι σχεδόν κοινός τόπος ότι αρκετοί θεσμοί, όπως αυτός των εκπτώσεων, έχουν αποδυναμωθεί.

Αν και οι περισσότερες εταιρείες κινούνται με δέλεαρ τα εντυπωσιακά ποσοστά εκπτώσεων προς τους καταναλωτές (τα οποία αγγίζουν ήδη το 70%), οι προσδοκίες για ουσιαστική αύξηση των εσόδων στο τρέχον επίσημο εκπτωτικό διάστημα περιορίζονται.

Τόσο η ΕΣΕΕ και ο ΣΕΛΠΕ όσο και επιχειρηματίες του χώρου αναγνωρίζουν ότι οι φετινές εκπτώσεις έχουν χάσει το νόημά τους, καθώς σε όλη τη διάρκεια του χρόνου υπήρχαν άτυπες προσφορές και εκπτώσεις σε κάθε κατηγορία καταναλωτικών προϊόντων.

--- Απέλπιδα προσπάθεια

Αν και το διαρκές «ξεπούλημα» δεν έχει επίσημη νομιμοποίηση, ούτε το αρμόδιο υπουργείο ούτε και οι φορείς της αγοράς παρενέβησαν ώστε να ανακόψουν τις πρωτοβουλίες των εμπόρων, αναγνωρίζοντας ότι πρόκειται για απέλπιδα προσπάθεια αναζήτησης ρευστότητας.

Παρ’ όλα αυτά, η συγκεκριμένη τακτική δεν φαίνεται να απέδωσε σημαντικούς καρπούς. Σύμφωνα με στελέχη του ομίλου Fourlis, οι υπερβολικές και τακτικές προσφορές από τους ανταγωνιστές στην αγορά επίπλου και οικιακού εξοπλισμού οδήγησαν σε σημαντική μείωση του ποσοστού κέρδους, χωρίς ανάλογη αύξηση των τζίρων και των μεριδίων αγοράς, για τις επιχειρήσεις οι οποίες επέλεξαν την εν λόγω τακτική.

Επίσης, παράγοντες της αγοράς καταναλωτικών ειδών σχολιάζουν ότι «οι συνεχείς εκπτώσεις, αντί να προσελκύσουν καταναλωτές, τους “εκπαίδευσαν” να περιμένουν τη νέα επόμενη περίοδο προσφορών, διαταράσσοντας τη ροή της ζήτησης μέσα στον χρόνο».

Επίσης, σημαντική επίπτωση των διαρκών εκπτώσεων είχε η αποδυνάμωση της λειτουργίας των outlets. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ομίλου Folli Follie, κ. Τζ. Κουτσολιούτσο, τα Factory Outlets, τα οποία ελέγχονται από τον όμιλο, καταγράφουν μείωση πωλήσεων της τάξης του 3% σε σχέση με τους ανοδικούς ρυθμούς κατά 8% που κατέγραφαν έναν χρόνο πριν, εξαιτίας της γενικευμένης τακτικής των προσφορών από το παραδοσιακό εμπόριο. «Όταν τα καταστήματα στις κεντρικές αγορές λειτουργούν υπό το καθεστώς μόνιμων εκπτώσεων, ο καταναλωτής δεν αναζητά τη λύση των outlets», σχολιάζει ο ίδιος.

--- Άμυνα στα «μαμούθ»

Στον αντίποδα αυτής της εκτίμησης, ωστόσο, εκπρόσωποι της ΕΣΕΕ, που αντιπροσωπεύουν το «μικρό» και μεμονωμένο λιανεμπόριο, θεωρούν ότι θα πρέπει να υπάρξουν διάφορες αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας των καταστημάτων προκειμένου να θωρακιστούν από την «απειλή» των μεγάλων λιανικών concepts, των εμπορικών κέντρων αλλά και των εκπτωτικών χωριών, όπως αυτό της McArthurGlenn που ετοιμάζεται να λειτουργήσει τον Μάιο στα Μεσόγεια, το οποίο εκτιμάται ότι θα ροκανίσει ένα ακόμη κομμάτι από τη... λειψή πίτα της αγοράς.

Κατά συνέπεια, οι αλλαγές που συζητούνται πλέον αφορούν αφενός στις εκπτώσεις και αφετέρου στα ωράρια λειτουργίας των καταστημάτων. Έτσι, άνοιξε ο διάλογος με όλους τους κοινωνικούς εταίρους, με απώτερο στόχο να ληφθούν αποφάσεις σήμερα, Δευτέρα, όπου συνεδριάζει η ολομέλεια της ΕΣΕΕ.

ακόμη στον δρόμο».

--- Οι εκπτώσεις

Αναγνωρίζοντας, επίσης, ότι οι αντοχές των εμπόρων αγγίζουν πλέον τα όριά τους, όλες οι πλευρές φαίνεται πως κατανοούν την ανάγκη να αναθεωρηθεί και το ισχύον καθεστώς των εκπτώσεων.

Η πρόταση που εξετάζεται αφορά στην έναρξη των χειμερινών εκπτώσεων την 1η Ιανουαρίου αντί της 15ης του συγκεκριμένου μήνα που ισχύει σήμερα (ήδη τα πολυκαταστήματα Attica, Fokas, Notos και Hondos, μέσω της τακτικής των προκρατήσεων εμπορευμάτων, ακυρώνουν την επίσημη έναρξη των εκπτώσεων).

Πέρα από τις μελλοντικές εξελίξεις και τις πιθανές αλλαγές, η εκπτωτική περίοδος που διανύουμε χαρακτηρίζεται από τους εμπόρους σαφώς αναιμική, αλλά καλύτερη από το δίμηνο Νοεμβρίου - Δεκεμβρίου, όπου η αγορά «πάγωσε» και κατέγραψε μείωση κατά 20%, έναντι του επίσης κακού αντίστοιχου διαστήματος του 2009.

Εκπρόσωποι της αγοράς εκτιμούν ότι ίσως η φετινή εκπτωτική περίοδος παρουσιάσει κινητικότητα, δεδομένου ότι οι καταναλωτές στην πλειονότητά τους συγκράτησαν τις δαπάνες τους το προηγούμενο διάστημα, με αποτέλεσμα να υπάρχουν πραγματικές ανάγκες που πρέπει να ικανοποιηθούν.

Από την άλλη, σημειώνουν ότι το «παιχνίδι» θα κριθεί έως το τέλος Ιανουαρίου, καθώς ο Φεβρουάριος έχει παραδοσιακά λιγότερη εμπορική κίνηση, ενώ ειδικότερα φέτος, με τη μειωμένη ρευστότητα των καταναλωτών και τις νέες αυξήσεις σε διάφορα αγαθά και υπηρεσίες, οι αγορές προϊόντων όπως ρούχα, καλλυντικά, έπιπλα και ηλεκτρικά φαίνεται να περνούν σε δεύτερη μοίρα.

ΕΣΕΕ: Σήμερα η συνεδρίαση για τις αλλαγές του πλαισίου λειτουργίας της αγοράς

Με εισήγηση του Προέδρου της ΕΣΕΕ κ. Βασίλη Κορκίδη πραγματοποιήθηκε σήμερα η διευρυμένη συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου, με θέμα τη διασφάλιση της Κυριακάτικης Αργίας και τις προτεινόμενες αλλαγές του πλαισίου λειτουργίας της αγοράς με κεντρική νομοθετική ρύθμιση.

Όπως αναφέρεται στην σχετική ανακοίνωση της Συνομοσπονδίας, «η ΕΣΕΕ πρόσφατα έδωσε μια μάχη με στόχο την ανατροπή της απόφασης της Νομαρχίας Αθηνών για άνοιγμα των καταστημάτων στην Αθήνα την Κυριακή 12 Δεκεμβρίου. Οι ενέργειες του Εμπορικού Συλλόγου Αθηνών και η απόφαση του τέως Νομάρχη δημιούργησαν μεγάλη αναστάτωση στην αγορά και προκάλεσαν την αντίδραση των Ομοσπονδιών και των Εμπορικών Συλλόγων από όλη τη χώρα. Με την έγκαιρη προσφυγή μας στο Συμβούλιο της Επικρατείας η μάχη αυτή κερδήθηκε και η Κυριακάτικη Αργία, με τις εξαιρέσεις του νόμου, παραμένει αδιαπραγμάτευτη.

Το Προεδρείο της ΕΣΕΕ, την 10η Ιανουαρίου, συζήτησε τις ασάφειες του «Καλλικράτη» και εντόπισε τις επιπτώσεις που μπορεί να προκαλέσουν σε θέματα, όπως το ωράριο, η Κυριακάτικη Αργία, η εγκατάσταση και λειτουργία υπερκαταστημάτων και αλλοδαπών επιχειρήσεων, το παραεμπόριο καθώς και τη δεύτερη απόφαση, αυτή της Νομαρχίας Κυκλάδων, που ανοίγει τα καταστήματα τις Κυριακές σε πολλά νησιά για όλο το πρώτο τρίμηνο του 2011.

Προκειμένου να τεθούν δικλείδες ασφαλείας και να αποφεύγονται εκπλήξεις και αιφνιδιασμοί στο μέλλον, το Προεδρείο αποφάσισε να ξεκινήσει έναν ευρύ διάλογο εντός των εμπορικών οργανώσεων αλλά και όλων των φορέων εργοδοτών και εργαζομένων της αγοράς ως προς τα θέματα του πλαισίου λειτουργίας της αγοράς. Αποτελεί πεποίθησή μας ότι, εφόσον υπάρχουν ανάγκες για λειτουργική προσαρμογή του ωραρίου σε ορισμένες περιοχές και ενόψει των συνθηκών, να επισημανθούν πρώτα από την ΕΣΕΕ και από τον εμπορικό κόσμο ολοκληρωμένα, παρά να συρόμαστε πίσω από τις εξελίξεις με πρόσχημα το Μνημόνιο, την Οδηγία 2006/123/ΕΚ και τις αυθαίρετες αποφάσεις της «Καλλικρατικής» Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

Στο πνεύμα αυτό, προγραμματίστηκε για σήμερα 24/1/2011 κοινή συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου και της Επιτροπής Λιανεμπορίου της ΕΣΕΕ, όπου μετέχουν επίσης εκπρόσωποι των Ομοσπονδιών και των Εμπορικών Συλλόγων για να συζητηθούν οι δέκα ελεγχόμενες αλλαγές στο πλαίσιο λειτουργίας της αγοράς, που μεταξύ άλλων συμπεριλαμβάνουν την επέκταση ή μη της εξαίρεσης σε μία ή δύο επιπλέον Κυριακές τον χρόνο και τη μεταφορά έναρξης των χειμερινών εκπτώσεων την 1η εργάσιμη του έτους.

Στη διευρυμένη αυτή συνεδρίαση, έχουν προσκλήθηκαν οι εκπρόσωποι των εργαζομένων του εμπορίου (ΟΙΥΕ), της ΓΣΕΕ, της ΓΣΕΒΕΕ, του ΣΕΛΠΕ και των ιδιοκτητών Σούπερ Μάρκετ. Στόχος της διοίκησης της ΕΣΕΕ δεν είναι ούτε να παραπλανήσει, ούτε να μεταπείσει, αλλά να σημάνει συναγερμό και να καλέσει του συναδέλφους μας να σκεφτούμε και να προτείνουμε από κοινού λύσεις πριν μας επιβληθούν ανεπιθύμητες αλλαγές. Όπως λοιπόν ακολουθείτε απαράβατα τον τελευταίο χρόνο σε κάθε κρίσιμο και σοβαρό θέμα, έτσι και τώρα η Διοίκηση της ΕΣΕΕ δεν πρόκειται να υποβάλλει προς την Κυβέρνηση σχετικές προτάσεις, προτού υποβληθούν σε εξαντλητικό διάλογο με τις Ομοσπονδίες και τους Εμπορικούς Συλλόγους σε όλη την Ελλάδα.

Το κόστος της αστοχίας από πλευράς ΕΣΕΕ είναι απαγορευτικό και δεν μας επιτρέπεται να αιφνιδιαστούμε.

Πρέπει να επιλέξουμε, εάν θέλουμε να καταλήξουμε να αποφασίζουν σιωπηρά άλλοι για εμάς, ή να σκεφτούμε μεγαλόφωνα όλοι μαζί και να αποφασίζουμε για τον εαυτό μας, επιλέγοντας αυτό που αντέχουν οι δυνάμεις μας. Σας διαβεβαιώνουμε ότι η σημερινή ΕΣΕΕ δεν θα γίνει ποτέ ένας από τους «παραπλανήσαντες», αλλά ούτε και ένας από τους «παραπλανηθέντες» και σίγουρα δεν θα παίξει τα «πολυεθνικά παιχνίδια» συγκαλυμμένων συμφερόντων.

Η συμπερίληψη από το Μνημόνιο του Λιανεμπορίου στα περίπου 160 κλειστά επαγγέλματα ενέχει κινδύνους άνισου ανταγωνισμού με τη δημιουργία υπερκαταστημάτων, εκπτωτικών χωριών, την πλήρη απελευθέρωση του ωραρίου και κυρίως την κατάργηση της Κυριακάτικης Αργίας. Μια σειρά από ξένες εταιρίες επιδιώκουν με νόμο να ανοίξουν διάπλατα τις πόρτες της ελληνικής αγοράς, να καταργήσουν τους περιορισμούς και να επιτρέψουν στις πολυεθνικές να αλωνίσουν, στραγγαλίζοντας οικονομικά τις μικρές και πολύ μικρές ελληνικές επιχειρήσεις και να γκρεμίσουν ότι χτίστηκε όλα αυτά τα χρόνια.

Ο «ευρωπαϊκός μύθος» περί ανοιχτών καταστημάτων τις Κυριακές σε χώρες της Ε.Ε. πρέπει επιτέλους να καταρρεύσει, αφού σε καμία περίπτωση δεν ανταποκρίνεται στην αλήθεια. Επίσης, δεν πρέπει και δεν μπορούμε να αγνοήσουμε τον πρόσφατο διωγμό του ελληνικού φαρμακείου, το οποίο αφού βαφτίστηκε «κλειστό επάγγελμα» και με το γνωστό πρόσχημα του Μνημονίου, προωθείται στην Βουλή Σχέδιο Νόμου, το οποίο καταργεί ιδιοκτησιακούς περιορισμούς, μειώνει τα πληθυσμιακά κριτήρια εγκατάστασης, παραδίδει το φαρμακευτικό επάγγελμα στα πολυεθνικά συστήματα και φυσικά επιβάλλει την πλήρη απελευθέρωση του ωραρίου λειτουργίας.

Γνωστό αμερικάνικο Ινστιτούτο σε πρόσφατη έρευνά του κατέταξε την Ελλάδα στην 88η θέση στη Διεθνή Κατάταξη Ελευθερίας στην Οικονομία, δηλαδή κάτω ακόμα και από τα νησιά Φίτζι και μια θέση πάνω από το Λίβανο. Μεταξύ μάλιστα των 10 κριτηρίων που χρησιμοποιήθηκαν για την κατάρτιση του δείκτη αξιολόγησης επίδοσης κάθε χώρας είναι η ελευθερία του εμπορίου, των επιχειρήσεων και των όρων απασχόλησης.

Μέσα σε διάστημα 4 μηνών θα διαπιστώσουμε ότι οι διατάξεις του Νομοσχεδίου περί «Επαγγελματικής Ελευθερίας» θα μας αγγίξουν όλους, καθώς έχουν γενικό χαρακτήρα και για λόγους «επιτακτικού δημόσιου συμφέροντος» θα σαρώσουν σχεδόν όλους τους προστατευτικούς περιορισμούς, αφήνοντας ελεύθερο το πεδίο στα «ενδιαφερόμενα θηρία».

Η ΕΣΕΕ όχι μόνο δεν ανοίγει «κερκόπορτα», αλλά πρόθεσή της είναι να κλείσει ερμητικά τις πόρτες και να τις κλειδώσει με ένα λειτουργικό νόμο, που θα διαφυλάττει και θα προάγει τον ενεργό ρόλο των Εμπορικών Συλλόγων σε κάθε απόφαση και για κάθε θέμα λειτουργικότητας της ελληνικής αγοράς.

Ο «πόλεμος της Κυριακής» δεν θα κερδηθεί ούτε με σχόλια και δηλώσεις τύπου Ο.Ε.Σ.Β.Δ.Ε.Ν. αλλά ούτε με τον «κλεφτοπόλεμο» στον οποίο όλοι έχουμε εμπλακεί, χωρίς όμως κάποιοι να αναγνωρίζουν τον πραγματικό εχθρό και συνεχίζουν να αναλώνονται σε ασκήσεις «συνδικαλιστικού εμφύλιου». Αυτό που χρειάζεται είναι η εκπόνηση ενός ολοκληρωμένου και συνολικού σχεδίου και όχι ημίμετρα.

Γι’ αυτό, αντί να στεκόμαστε απλοί θεατές σε όλη την «εξωτερική» προσπάθεια αναμόχλευσης του θέματος κατάργησης της Κυριακάτικης Αργίας, η διαφύλαξη της οποίας ξεκαθαρίζω αποτελεί διαχρονική και πάγια θέση της ΕΣΕΕ, θα πρέπει όλοι ενωμένοι να θέσουμε το θέμα στο τραπέζι των συζητήσεων, με στόχο να καταλήξουμε και να προτείνουμε εμείς, οι Μμε έμποροι, το πλαίσιο λειτουργίας της αγοράς και να το διασφαλίσουμε με ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΗ ΡΥΘΜΙΣΗ. Το ζητούμενο είναι η δημιουργία ενός επιτυχημένου μοντέλου λειτουργίας των καταστημάτων σε όλη την Ελλάδα, ακόμα και εάν αυτό απαιτεί γενικευμένη ρήξη που θα μας οδηγήσει όμως σε μια ξεκάθαρη και δίκαιη λύση.

Ως υπεύθυνοι εκπρόσωποι των Μμε εμπόρων οφείλουμε να προειδοποιήσουμε, να επισημάνουμε και να περιορίσουμε εδώ και τώρα τις αυτοδιοικητικές παρεμβάσεις του «Καλλικράτη» που μπορεί να μετασχηματίσουν την αγορά σε ένα «μωσαϊκό», καθώς και να αποτρέψουμε την πλήρη απελευθέρωση λειτουργίας της αγοράς με το πρόσχημα της ύπαρξης του μνημονίου και της Οδηγίας ανοίγματος των «κλειστών» ή «προστατευόμενων» επαγγελμάτων με το νόμο «σκούπα» που θα οδηγήσει στην οριζόντια και την βίαιη ανατροπή του καθεστώτος που διέπει την σημερινή λειτουργία του ελληνικού εμπορίου.»