Αφετηρία για δύσκολες αποφάσεις και σαρωτικές διαρθρωτικές αλλαγές στην οικονομία αποτελεί για την κυβέρνηση το νέο έτος. Οι «μάχες» που καλείται να δώσει πολλές και σκληρές.

Από το διπλωματικό πεδίο, προκειμένου να εξασφαλίσει την επέκταση του χρόνου αποπληρωμής του δανείου των 110 δισ. ευρώ από την τρόικα, μέχρι τις διαρθρωτικές αλλαγές στην οικονομία (φορολογικό σύστημα, κλειστά επαγγέλματα, ΔΕΚΟ, υγεία, εργασιακό και ασφαλιστικό).

Παράλληλα με τις επώδυνες, αλλά εν πολλοίς αναγκαίες αλλαγές στην οικονομία και στην κοινωνία, η κυβέρνηση θα πρέπει να οριστικοποιήσει, μέσα στο πρώτο τρίμηνο του έτους, μέτρα ύψους περίπου 12 δισ. ευρώ, προκειμένου να δοθεί το «πράσινο φως» για την εκταμίευση της τέταρτης δόσης του δανείου ύψους 15 δισ. ευρώ και να τεθούν οι βάσεις για την ομαλή χρηματοδότηση της ελληνικής οικονομίας από τον μηχανισμό στήριξης με το συνολικό ποσό των 110 δισ. ευρώ έως τον Μάιο του 2013.

Οι δανειστές της χώρας απαιτούν την οριστικοποίηση επιπλέον μέτρων συνολικού δημοσιονομικού οφέλους 12 δισ. ευρώ ή 5% του ΑΕΠ, που έχουν ήδη ενταχθεί στους προϋπολογισμούς της περιόδου 2012 - 2014, βάσει του αρχικού μνημονίου.

Η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί να εξειδικεύσει τα μέτρα αυτά έως τον προσεχή Μάρτιο, παρουσιάζοντας αναλυτικό σχέδιο δημοσιονομικής προσαρμογής για την τριετή αυτή περίοδο, στην κατεύθυνση που ζητεί η τρόικα.

Αναπόφευκτα το «τρίτο πακέτο» θα περιλαμβάνει νέες περικοπές σε επιδόματα κοινωνικού χαρακτήρα, νέες μειώσεις στις αποδοχές 1.000.000 εργαζομένων στο Δημόσιο και στις ΔΕΚΟ, περαιτέρω αυξήσεις στα τιμολόγια των ΔΕΚΟ, περικοπές στις φοροαπαλλαγές των επιχειρήσεων και κατάργηση 200 - 300 δημοσίων οργανισμών.

Ο «λογαριασμός» του μνημονίου άρχισε να… ξεδιπλώνεται από το «χάραμα» του νέου έτους. Εκατοντάδες προϊόντα και υπηρεσίες ευρείας κατανάλωσης ανατιμήθηκαν, λόγω της αύξησης των συντελεστών του ΦΠΑ από το 11% στο 13% και από το 5,5% στο 6,5%, με εξαίρεση τα φάρμακα και τα τουριστικά καταλύματα.

Η επιμήκυνση του χρονοδιαγράμματος αποπληρωμής του δανείου των 110 δισ. ευρώ και η ομαλή εκταμίευση των δόσεων απαιτούν πιστή τήρηση των δεσμεύσεων της χώρας έναντι του μνημονίου, με εφαρμογή όλων των μέτρων εντός των χρονοδιαγραμμάτων που έχουν συμφωνηθεί.

Νομοθετικές παρεμβάσεις

Το υπουργείο Οικονομικών ξεκινάει τον «μαραθώνιο» που έχει μπροστά του με τρεις νομοθετικές παρεμβάσεις: το άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων, το νέο πλαίσιο για τη δίωξη (διοικητική και ποινική) της φοροδιαφυγής και τη ρύθμιση της αγοράς τυχερών παιχνιδιών, εξαιτίας της οποίας η χώρα μας καταβάλλει πρόστιμο στην ευρωπαϊκή κοινότητα, περίπου 32.000 ευρώ την ημέρα.

Για τα κλειστά επαγγέλματα προωθείται οριζόντια διάταξη η οποία θα εφαρμόζει τη συνταγματική πρόβλεψη για ελεύθερη άσκηση επαγγέλματος καταργώντας περιορισμούς, επί της αρχής, στην άσκηση οποιασδήποτε επαγγελματικής δραστηριότητας, επιτρέποντας ταυτόχρονα μέσω προεδρικών διαταγμάτων την επιβολή περιορισμών για λόγους δημοσίου συμφέροντος.

Το νομοσχέδιο, το οποίο θα κατατεθεί στη Βουλή πιθανότατα το τρίτο δεκαήμερο του τρέχοντος μηνός, θα περιλαμβάνει και άλλες διατάξεις που τροποποιούν την υφιστάμενη νομοθεσία, για την άρση των περιορισμών σε συγκεκριμένα επαγγέλματα, συμπεριλαμβανομένων όσων προβλέπονται και στο Πρόγραμμα Οικονομικής Πολιτικής (υπολογίζονται συνολικά σε 150 τα επαγγέλματα και οι δραστηριότητες που θα ανοίξουν).

Το φορολογικό

Με στόχο την αντιμετώπιση δομικών προβλημάτων και ελλειμμάτων του φορολογικού συστήματος, το υπουργείο Οικονομικών σε διάστημα μικρότερο των 10 μηνών προωθεί στη Βουλή δεύτερο φορολογικό νομοσχέδιο.

Το νέο σχέδιο νόμου για τη φορολογία εντάσσεται στον ευρύτερο σχεδιασμό του υπουργείου για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής και τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης.

Η πιο σημαντική πτυχή αφορά στην αναδιοργάνωση του φοροεισπρακτικού και κυρίως του ελεγκτικού μηχανισμού (διοικητικές και θεσμικές αλλαγές) για τον εντοπισμό της φορολογητέας ύλης. Σε αυτό συμπεριλαμβάνονται συγχωνεύσεις και καταργήσεις εφοριών καθώς και η βέλτιστη κατανομή του προσωπικού στις υπηρεσίες, αλλά και το νέο πλαίσιο δίωξης (διοικητικής και ποινικής) της φοροδιαφυγής, συμπεριλαμβανομένων της αυστηροποίησης και της ορθολογικοποίησης του συστήματος ποινών.
 
Στο πλαίσιο αυτό, θα προβλέπεται ακόμη και η αυτόφωρη διαδικασία στις περιπτώσεις μη απόδοσης ΦΠΑ, πάνω από ένα συγκεκριμένο ποσό, ενώ θεσπίζεται ο θεσμός του οικονομικού εισαγγελέα και του φορολογικού διαιτητή. Ο πρώτος θα απασχολείται μόνιμα στο υπουργείο Οικονομικών και θα παρεμβαίνει σε σημαντικές υποθέσεις φοροδιαφυγής, ενώ η φορολογική διαιτησία θα αποσκοπεί στο να μειωθούν οι υποθέσεις φορολογικών διαφορών ανάμεσα στους φορολογουμένους και στο Δημόσιο που καταλήγουν στα δικαστήρια.

Τυχερά παιχνίδια

Στόχος του νομοσχεδίου, το οποίο έχει ήδη δοθεί για διαβούλευση, είναι το ελεγχόμενο «άνοιγμα» της σχετικής αγοράς με στόχο την προστασία του δημοσίου συμφέροντος και ειδικά των νέων, την ένταξη και την παρακολούθηση σε νόμιμο πλέον πλαίσιο των διεξαγόμενων παιγνίων.

Ακόμη:

- Η διασφάλιση και η είσπραξη εσόδων για το κράτος από τη ρυθμιζόμενη λειτουργία της αγοράς. Ειδικά για το 2011 προβλέπεται η είσπραξη 500 εκατ. ευρώ από την έκδοση αδειών και 200 εκατ. ευρώ από τα τέλη των τυχερών παιγνίων (τα οποία θα εισπράττονται σε ετήσια βάση) και:
- Εντός του μηνός αναμένονται και οι ανακοινώσεις των αναλογιστικών μελετών για τα κύρια ασφαλιστικά ταμεία (Δημόσιο, ΙΚΑ, ΟΑΕΕ και ΟΓΑ), που θα κρίνουν εάν θα απαιτηθεί νέα ασφαλιστική μεταρρύθμιση (τον Μάρτιο θα ολοκληρωθούν ανάλογες μελέτες για τις επικουρικές
συντάξεις).