Στη δημοσιότητα δόθηκε η αξιολόγηση της πορείας της ελληνικής οικονομίας από την Κομισιόν και την ΕΚΤ (τα δύο από τα τρία "μέλη" της τρόικας ή, αν προτιμάτε, το ευρωπαϊκό της σκέλος, αφού το ΔΝΤ κάνει ξεχωριστή έκθεση), σύμφωνα με την οποία η "εφαρμογή του προγράμματος έχει γίνει δυσκολότερη και ο στόχος του ελλείμματος για το 2010 δεν θα επιτευχθεί".

Η έκθεση αναφέρει ότι η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί να υιοθετήσει επιπλέον μέτρα της τάξεως του 2,5% του ΑΕΠ για να αντισταθμίσει τη μαύρη τρύπα του 2010. Βάσει αυτού, η Κομισιόν και η ΕΚΤ συνιστούν στο συμβούλιο του Εurogroup να δοθεί το πράσινο φως για την εκταμίευση των 6,5 δισ. ευρώ τον Ιανουάριο (+2,5 δισ. από το ΔΝΤ).

Στην αξιολόγηση αναφέρεται ότι η κυβέρνηση έχει βγει ενισχυμένη από τις δημοτικές εκλογές, γεγονός που αφήνει περιθώρια να εφαρμοστούν όλες οι απαραίτητες μεταρρυθμίσεις αμέσως.

Παρ' όλα αυτά, "από το καλοκαίρι και μετά οι εξελίξεις είναι βραδείες" και η τρόικα έχει ζητήσει από την κυβέρνηση ταχύτερες αποφάσεις αλλά και δεύτερο γύρο αλλαγών "στο σύστημα μισθολογικών διαπραγματεύσεων, νέες περικοπές στον δημόσιο τομέα, μείωση των στρατιωτικών δαπανών, αναδιοργάνωση του τομέα της υγείας, το άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων και την αντιμετώπιση των διαρθρωτικών ζημιών στις κρατικές επιχειρήσεις, που θα είναι στην ημερήσια διάταξη για τις επόμενες δύο επανεξετάσεις".

Κάνει επίσης λόγο για κατεστημένα συμφέροντα, που εμποδίζουν τις μεταρρυθμίσεις.

Αναφέρει ότι μέτρα ύψους 5% του ΑΕΠ για την περίοδο 2012 - 2014 παραμένουν αδιευκρίνιστα και πρέπει μέχρι τον Μάρτιο να αποσαφηνιστούν.

Όσο για τις τράπεζες, η έκθεση αναφέρει ότι ο τραπεζικός τομέας παραμένει εύθραυστος και πως επιστρέφει σιγά-σιγά η εμπιστοσύνη και αυτήν τη στιγμή η κυβέρνηση καταρτίζει σχέδιο εξυγίανσης της ΑΤΕ με τη βοήθεια της Κομισιόν.

Η αξιολόγηση θα κατατεθεί μαζί με τη θετική σύσταση για την τρίτη δόση στο συμβούλιο του Εurogroup, το οποίο και θα αποφασίσει τελικά εάν θα εκταμιευτούν τα 6,5 δισ. ευρώ.

Ολόκληρη η έκθεση της Κομισιόν και της ΕΚΤ έχει ως εξής:

Η εφαρμογή της πολιτικής γίνεται δυσχερέστερη. Έπειτα από μια ισχυρή εκκίνηση με σημαντική πρόοδο στη δημοσιονομική εξυγίανση και τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, συμπεριλαμβανομένων των εκτεταμένων αλλαγών στις συντάξεις και στην αγορά εργασίας, η εφαρμογή του προγράμματος έχει γίνει δυσκολότερη.

Ο στόχος για το 2010 όσον αφορά στο δημοσιονομικό έλλειμμα δεν θα επιτευχθεί, παρά τις πολύ σημαντικές προσπάθειες, ενώ έχουν υπάρξει καθυστερήσεις στην προετοιμασία σημαντικών διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.

Η πιο αργή πρόοδος οφείλεται σε μια σειρά λόγους, όπως είναι οι εκλογές, η αντίσταση εκ μέρους κατεστημένων συμφερόντων και -σε λίγες περιπτώσεις- οι δυσκολίες στον σχεδιασμό και στην ενεργοποίηση ορισμένων πολύπλοκων μεταρρυθμίσεων σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα.

Δεδομένου ότι η εντολή της κυβέρνησης είναι ενισχυμένη μετά τις δημοτικές εκλογές, το κλιμάκιο υποστήριξε πως τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή να ενταθούν οι προσπάθειες για δημοσιονομική εξυγίανση και μεταρρυθμίσεις και να επιδειχθεί ενισχυμένη αποφασιστικότητα για την εφαρμογή των πολιτικών του προγράμματος.

Οι μακροοικονομικές προβλέψεις είναι ελαφρά χαμηλότερες από τις αρχικές εκτιμήσεις. Από τα πρόσφατα δεδομένα φαίνεται ότι η ύφεση θα είναι ελαφρά βαθύτερη απ' ό,τι αναμενόταν.

Οι προβλέψεις για το 2011 κάνουν λόγο για ύφεση -3%, με σταδιακή ανάκαμψη από την άνοιξη του 2011, και μέτρια ανάπτυξη το 2012 και το 2013.

Ταυτόχρονα, η χαμηλότερη ανάπτυξη φαίνεται ότι συνοδεύεται από ταχύτερη εξωτερική προσαρμογή.

Ο πληθωρισμός με σταθερούς φορολογικούς συντελεστές βρίσκεται κάτω από τον μέσο όρο της ευρωζώνης και αναμένεται πωςθα είναι αρνητικός έως το τέλος του 2011.

Η προσαρμογή της αγοράς εργασίας προχωρεί ταχύτερα από το αναμενόμενο, με θετικά αποτελέσματα στην ανακατανομή του εργατικού δυναμικού, ενώ οι περικοπές των αποδοχών στον δημόσιο τομέα φαίνεται ότι έχουν δευτερογενείς επιπτώσεις.

Συνεπώς, αναμένεται ότι το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών θα μειωθεί ταχύτερα απ' ό,τι αναμενόταν προηγουμένως.

Οι πιέσεις στη δημοσιονομική προσαρμογή είναι ισχυρότερες από το αναμενόμενο. Τα ποσοτικά κριτήρια επιδόσεων (QPC) για τα τέλη του Σεπτεμβρίου έχουν εκπληρωθεί. Ωστόσο, τα έσοδα συνέχισαν να υστερούν -και αυτό δείχνει προβλήματα φορολογικής συμμόρφωσης- και παρά τη σημαντική υστέρηση εκτέλεσης δαπανών υπάρχει κίνδυνος μη επίτευξης του στόχου για το πρωτογενές ταμειακό υπόλοιπο της γενικής κυβέρνησης για το σύνολο του έτους.

Το έλλειμμα αναμένεται να φτάσει το 9,6%, δηλαδή 1,5% υψηλότερα από το στόχο του προγράμματος. Το ένα τρίτο της διαφοράς εξηγείται από την αναθεώρηση των στοιχείων του 2009.

Το κλιμάκιο παρότρυνε τις αρχές να καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε να τηρήσουν το ποσοτικό κριτήριο επιδόσεων του ταμειακού υπολοίπου στο τέλος του έτους, αποφεύγοντας παράλληλα την περαιτέρω συσσώρευση υπερημεριών.

Η κυβέρνηση δεσμεύτηκε να τηρήσει τον στόχο του ελλείμματος για το 2011, ύψους 17 δισ. ευρώ. Με επίπεδα αρχικού ελλείμματος και χρέους υψηλότερα από τα αναμενόμενα και κάπως χαμηλότερες προοπτικές ανάπτυξης, χρειάζονται μεγαλύτερες προσπάθειες εξυγίανσης για να επιτευχθούν οι αρχικοί στόχοι για το έλλειμμα και για να τεθεί ο δείκτης του χρέους σε καθοδική πορεία από το 2013 και μετά.

Είναι, επομένως, θετικό το ότι η κυβέρνηση επιβεβαίωσε πως η δημοσιονομική στρατηγική παραμένει σταθερά συνδεδεμένη με την πορεία εξυγίανσης που συμφωνήθηκε τον Μάιο του 2010.

Για να ανακτηθεί πλήρως το έδαφος που χάθηκε το 2010, η κυβέρνηση δεσμεύτηκε να εφαρμόσει νέα μέτρα, τα οποία αντιστοιχούν στο 2,5% του ΑΕΠ, επιπλέον των ήδη συμφωνηθέντων.

Στα νέα μέτρα περιλαμβάνονται μεταρρυθμίσεις για την αναδιάρθρωση των κρατικών επιχειρήσεων, τη μείωση της σπατάλης και της διαφθοράς στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης και τη βελτίωση του προσανατολισμού της κοινωνικής προστασίας.
 
Ο προϋπολογισμός του 2011 περιλαμβάνει επίσης έκτακτα μέτρα.

Η κυβέρνηση θα ορίσει τον Μάρτιο του 2011 μέτρα για την επίτευξη των στόχων για το 2012 - 2014 όσον αφορά στο έλλειμμα. Σύμφωνα με το πρόγραμμα, η προσαρμογή ήταν εμπροσθοβαρής για τα έτη 2010 και 2011, αλλά ένα μέρος της προσαρμογής για τα επόμενα χρόνια του προγράμματος παρέμενε αδιευκρίνιστο.

Σύμφωνα με τις σημερινές εκτιμήσεις, υπάρχει ανάγκη να προσδιοριστούν τουλάχιστον 5% του ΑΕΠ σε πρόσθετα διαρθρωτικά μέτρα που θα εφαρμοστούν στο διάστημα 2012-14.

Το κλιμάκιο υπογράμμισε ότι για τη διατηρήσιμη προσαρμογή των εσόδων και των δαπανών απαιτούνται αποφασιστικές ενέργειες στους ακόλουθους τομείς: βελτίωση της φορολογικής διοίκησης, μείωση του εργατικού δυναμικού του δημόσιου τομέα, μεταρρύθμιση του συστήματος υγειονομικής περίθαλψης, διαρθρωτικές περικοπές των στρατιωτικών δαπανών, πολυετής μεταρρύθμιση των κρατικών επιχειρήσεων και καθιέρωση της κατάρτισης πολυετών προϋπολογισμών.

Οι Αρχές λαμβάνουν μέτρα για την αύξηση των ταμειακών αποθεμάτων ασφαλείας στο δημόσιο ταμείο. Κατόρθωσαν να αναχρηματοδοτήσουν επιτυχώς βραχυπρόθεσμα χρεόγραφα. Ενώ οι αποδόσεις παρέμειναν υψηλές, οι δημοπρασίες προσέλκυσαν ισχυρή ζήτηση, ένα μέρος της οποίας προερχόταν από διεθνείς επενδυτές.

Το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων θα ενισχυθεί σημαντικά, με στόχο συνολικό ποσό 7 δισ. ευρώ για το διάστημα 2011-13, περισσότερο από το διπλάσιο του ποσού που προβλεπόταν στο αρχικό πρόγραμμα.

Οι ενέργειες αυτές αναμένεται ότι θα επιτρέψουν την αύξηση των ταμειακών αποθεμάτων ασφαλείας στο υπουργείο Οικονομικών, ώστε να μπορεί να αντιμετωπίζει απρόβλεπτα έξοδα και να συμβάλλει στη μείωση του δημόσιου χρέους.

Ο τραπεζικός τομέας παραμένει εύθραυστος, αλλά φαίνεται ότι η εμπιστοσύνη επιστρέφει σταδιακά. Οι περισσότερες τράπεζες συνεχίζουν να εξαρτώνται από την αναχρηματοδότηση του ευρωσυστήματος.

Ταυτόχρονα, υπάρχουν ενδείξεις βαθμιαίας επιστροφής της εμπιστοσύνης και ορισμένες τράπεζες πέτυχαν να συγκεντρώσουν κεφάλαια από την αγορά και να αντλήσουν χρηματοδότηση από τις διεθνείς διατραπεζικές αγορές.

Έπειτα από φάση σχετικής σταθερότητας, το καλοκαίρι, οι εκροές καταθέσεων άρχισαν πάλι τον Νοέμβριο.

Το διοικητικό συμβούλιο του Ελληνικού Ταμείου Σταθερότητας (FSF) συγκροτήθηκε τον Οκτώβριο.

Με βάση τη στρατηγική συμμετοχή που κατέχει σε ορισμένες τράπεζες, η κυβέρνηση κατάρτισε πρόγραμμα για τη σταθερότητα και την αποδοτικότητά τους. Καταρτίζεται σχέδιο για την αναδιάρθρωση της ATE, σε στενή συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Τέλος, σημειώνεται πρόοδος όσον αφορά στην ενίσχυση της εποπτικής λειτουργίας της Τράπεζας της Ελλάδος, η οποία ανέλαβε επίσης την αρμοδιότητα για τον ασφαλιστικό τομέα.

Υπάρχει ανάγκη να ξεκινήσει ένα δεύτερο κύμα διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Οι βασικές μεταρρυθμίσεις στο συνταξιοδοτικό σύστημα, η απελευθέρωση του τομέα των μεταφορών και η αύξηση της ευελιξίας στην αγορά εργασίας εφαρμόστηκαν κατά τους πρώτους μήνες του προγράμματος.

Ορισμένες από τις αλλαγές αυτές περιλαμβάνονταν στην ημερήσια διάταξη για αρκετό καιρό και θα μπορούσαν επομένως να θεσπιστούν γρήγορα. Η πρόοδος από το καλοκαίρι και ύστερα ήταν βραδύτερη και, για παράδειγμα, οι μεταρρυθμίσεις του συστήματος αποδοχών στον δημόσιο τομέα και του συστήματος μισθολογικών διαπραγματεύσεων αντιμετωπίζουν σημαντικές καθυστερήσεις. Η βραδύτερη πρόοδος αντικατοπτρίζει την ανάγκη να προσπεραστούν κατεστημένα συμφέροντα και σε ορισμένες περιπτώσεις αντικειμενικά τεχνικά και νομικά προβλήματα.

Λαμβάνοντας υπόψη τους πολλούς τομείς της πραγματικής οικονομίας που απαιτούν εις βάθος μεταρρύθμιση, το κλιμάκιο ζήτησε νέα, αποφασιστική ώθηση για την εφαρμογή μεταρρυθμίσεων, που θα ενισχύσουν το αναπτυξιακό δυναμικό της οικονομίας.

Συμφωνήθηκαν με τις Αρχές νέες προθεσμίες για τις βασικές μεταρρυθμίσεις της αγοράς εργασίας και της αγοράς προϊόντων. Θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα σε εκείνες τις μεταρρυθμίσεις που επιταχύνουν την προσαρμογή και θα ενισχύσουν την προσφορά. Οι αλλαγές του συστήματος μισθολογικών διαπραγματεύσεων, το άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων και η αντιμετώπιση των διαρθρωτικών ζημιών στις κρατικές επιχειρήσεις είναι στην ημερήσια διάταξη για τις επόμενες δύο επανεξετάσεις.

Υπό την αίρεση της έγκρισης από το συμβούλιο του Εurogroup , η θετική αξιολόγηση για τη συμμόρφωση στους όρους του προγράμματος θα αποδεσμεύσει την επόμενη δόση του δανείου από τα κράτη-μέλη της ευρωζώνης (6,5 δισ. ευρώ).

Συνολικά, το κλιμάκιο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι όροι για την τρίτη εκταμίευση εκπληρώθηκαν σε γενικές γραμμές.

Οι αρχές δεσμεύτηκαν εκ νέου για την επίτευξη των στόχων του προγράμματος. Ενέκριναν πρόσθετα μέτρα δημοσιονομικής εξυγίανσης ύψους περίπου 2,5% του ΑΕΠ και δεσμεύτηκαν να επιταχύνουν τον ρυθμό των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.

Το κοινό κλιμάκιο υποστήριξε ότι για την επίτευξη των στόχων του προγράμματος θα απαιτηθεί πολύ μεγαλύτερη αποφασιστικότητα για την εφαρμογή των πολιτικών που έχουν συμφωνηθεί σε σχέση με αυτήν που υπήρχε τους τελευταίους μήνες. Θα απαιτηθεί επίσης καλύτερος συντονισμός στην κυβέρνηση και συναίνεση σε ολόκληρη την ελληνική κοινωνία για την εφαρμογή του διαρθρωτικού προγράμματος δράσης.