Ολόκληρες κατηγορίες επιχειρηματιών και εργαζομένων-«ρετιρέ», που μέχρι πρότινος θεωρούσαν τους εαυτούς τους «σίγουρους και ακούνητους», τώρα διαπιστώνουν ότι και αυτοί βαδίζουν σε τεντωμένο σχοινί - Ποιοι από αυτούς φαίνεται να κινδυνεύουν περισσότερο.


Ο γενικός διευθυντής της Revoil, κ. Σταύρος Νιφόρας, σε πρόσφατη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε η εισηγμένη εταιρία, μίλησε «καθαρά»:

Από την αρχή της κρίσης μέχρι σήμερα, έχουν κλείσει 1.100 πρατήρια βενζίνης και άλλα 500 - 600 υπολειτουργούν, καθώς δεν μπορούν να προμηθευτούν καθημερινά βενζίνη (έλλειψη ρευστότητας). Και μέσα στους επόμενους 18 μήνες άλλα χίλια πρατήρια θα διακόψουν τη λειτουργία τους… Η πτώση της ζήτησης (-11% στο δεκάμηνο του 2010), η σκληρότερη αντιμετώπιση από τράπεζες και διυλιστήρια, η αυξημένη φορολογία που επιβάλλει πρόσθετα κεφάλαια κίνησης είναι κάποιοι από τους λόγους που θα οδηγήσουν προς την κατεύθυνση αυτή. Και βέβαια, πέραν όλων αυτών, οι πωλήσεις του μέσου πρατηρίου στην Ελλάδα εξακολουθούν να είναι πολύ χαμηλότερες από τις αντίστοιχες μέσες πωλήσεις των ευρωπαϊκών πρατηρίων.

Και φυσικά δεν είναι μόνο τα βενζινάδικα που βρίσκονται σ’ αυτήν την κατάσταση.

Στον χώρο των εμπορικών καταστημάτων, τα «λουκέτα» έχουν φτάσει σήμερα γύρω στο 15%, ωστόσο παράγοντες του κλάδου επισημαίνουν ότι έτσι κι αλλιώς -ανεξάρτητα δηλαδή από το πόσο θα βαθύνει η κρίση μέσα στο 2011- θα δούμε και νέα μείωση στον αριθμό των καταστημάτων μέσα στην επόμενη διετία. «Μέχρι τώρα έχουν κλείσει κυρίως καταστήματα από εμπόρους που βρίσκονταν κοντά στη σύνταξη, από αλυσίδες που αποφάσισαν να εκλογικεύσουν το δίκτυό τους και από επιχειρήσεις που έτσι κι αλλιώς αντιμετώπιζαν προβλήματα και πριν ξεσπάσει η οικονομική κρίση», αναφέρει στο Euro2day.gr γνωστός παράγοντας της αγοράς, ο οποίος επισημαίνει ότι ο αριθμός των εμπορικών καταστημάτων στην Ελλάδα εξακολουθεί να είναι ιδιαίτερα μεγάλος.

Ενδεικτική είναι και η διατυπωμένη θέση του αντιπροέδρου της κυβέρνησης κ. Θεόδωρου Πάγκαλου ότι δεν μπορεί να εγγυηθεί τη βιωσιμότητα των εμπορικών καταστημάτων, καθώς αυτά, πέρα από την οικονομική κρίση, έχουν να αντιμετωπίσουν την αλλαγή του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, είτε με τη στροφή του κοινού προς τα μεγάλα εμπορικά κέντρα είτε με τις αυξημένες πωλήσεις που γίνονται μέσα από το Ιnternet.

Εικόνες «καταστροφής» έχουμε και στις αγορές του αυτοκινήτου και της μοτοσικλέτας (με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το πλήθος των μεγάλων και κυρίως των μικρομεσαίων επιχειρήσεων του κλάδου), όπου η πτώση της ζήτησης είναι κατακόρυφη. Φέτος, οι πωλήσεις αυτοκινήτων θα είναι περίπου οι μισές από εκείνες του 2008 και οι εταιρίες του χώρου αναζητούν κάποια ελπίδα στα μειωμένα τέλη ταξινόμησης που ανακοίνωσε η κυβέρνηση.

Ανάλογη είναι η κατάσταση στην αγορά των μοτοσικλετών, χωρίς όμως εδώ να διαφαίνονται κάποιες κυβερνητικές παρεμβάσεις. Χαρακτηριστική είναι η εκτίμηση του κ. Σωτήρη Χατζίκου, διευθύνοντος συμβούλου της Μοτοδυναμικής (Yamaha): «Το 2010 αναμένουμε οι πωλήσεις των δικύκλων άνω των 50 cc να κυμανθούν στην εγχώρια αγορά γύρω στα 55 - 60 χιλιάδες τεμάχια, έναντι 95 χιλ. τεμαχίων το 2007 και το 2008.

Φέτος, θα υπάρξει υποχώρηση σε τεμάχια, το πρόβλημα όμως εστιάζεται στο ότι το ποσοστό πτώσης της ζήτησης σε αξία είναι πολύ μεγαλύτερο σε σχέση με αυτό που δείχνει η πτώση του όγκου. Για παράδειγμα, σε δίκυκλα χαμηλής τιμής βλέπουμε τις πωλήσεις να κυμαίνονται γύρω στα περυσινά επίπεδα, ενώ αντίθετα η πτώση στις μοτοσικλέτες είναι πολλαπλάσια».

Ρωτήσαμε τον κ. Χατζίκο αν αισιοδοξεί ότι το 2011 θα μπορούσε να είναι καλύτερο από τη φετινή χρονιά για την αγορά της μοτοσικλέτας. Ο διευθύνων σύμβουλος της Μοτοδυναμικής κράτησε αποστάσεις από μια τέτοια πρόβλεψη: «Υπάρχει σκεπτικισμός και για το 2011, καθώς μας προβληματίζει το γεγονός ότι στην αγορά παρατηρείται διεύρυνση του μέσου χρόνου κτήσης των μηχανών από τους κατόχους τους λόγω της οικονομικής κρίσης».

Πτώση μεγαλύτερη του 40% στην αγορά του επίπλου και υψηλότερη του 30% στην αγορά των αθλητικών ειδών κατά τη διετία 2009 - 2010 διαπιστώνει ο διευθύνων σύμβουλος της Fourlis Συμμετοχών κ. Αναστάσιος Πεταλάς, βλέποντας την κατάσταση να επιδεινώνεται περαιτέρω μέσα στο 2011.

Οι «μικροί» και τα «ρετιρέ»

Πέρα όμως από το μπαράζ «λουκέτων» στα εμπορικά καταστήματα και στις εμπορικές επιχειρήσεις που περιγράφουμε μέχρι τώρα, έντονη είναι η ανησυχία η οποία επικρατεί και σε ευρύτατες κοινωνικές ομάδες, που μέχρι πρότινος θεωρούσαν ότι είχαν σίγουρη εργασία και στις περισσότερες περιπτώσεις μάλιστα με αρκετά συμπαθητικά εισοδήματα.

Ενδεικτικό είναι το παράδειγμα των περιπτέρων, όπου μετά τη νέα υπερ-φορολόγηση των τσιγάρων και τη συνεχιζόμενη πτώση στις πωλήσεις των εφημερίδων (γύρω στο 35% - 40% από την αρχή της κρίσης), ολοένα και περισσότερα περίπτερα διαπιστώνουν ότι «το ταμείον είναι μείον». Πολλά είναι αυτά που έχουν κλείσει και σε αρκετά άλλα παρατηρούνται σοβαρές δυσλειτουργίες (καθυστερήσεις πληρωμών κ.λπ.).

Η προαναφερόμενη μείωση στις πωλήσεις εφημερίδων και περιοδικών, σε συνδυασμό με την πτώση της διαφημιστικής δαπάνης κατά περίπου 50%, έχει προκαλέσει έντονες παρενέργειες και στον χώρο του Τύπου, με το λουκέτο να απειλεί ακόμη και μεγάλα συγκροτήματα και με το σενάριο της ανεργίας να τρομάζει πλέον χιλιάδες δημοσιογράφους.

Επιπλέον, έντονη αβεβαιότητα υπάρχει για τα φορτηγά δημοσίας χρήσεως και για τα ΤΑΧΙ, όπου η ζήτηση έχει υποχωρήσει πάνω από 30%.

Η απειλή της ανεργίας επίσης επικρέμαται και πάνω από τα πάλαι ποτέ αποκαλούμενα «ρετιρέ» των υπαλλήλων, όπως στους εργαζομένους στις τράπεζες και στις ΔΕΚΟ.

Οι μέχρι τώρα κινήσεις της Ελληνικής Τράπεζας και της Citibank να περικόψουν σημαντικά το δίκτυό τους έχουν προκαλέσει ανησυχίες και στους υπαλλήλους των υπόλοιπων τραπεζών, καθώς ο αριθμός των τραπεζικών καταστημάτων θεωρείται ιδιαίτερα υψηλός (πολλές τράπεζες προχώρησαν σε ραγδαία επέκταση του δικτύου τους κατά την προηγούμενη δεκαετία), ιδίως μετά την κατακόρυφη υποχώρηση των δανείων που δίνονται σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις (μηδενική πιστωτική επέκταση φέτος και ενδεχομένως αρνητική το 2011).

Κύκλοι της τραπεζικής αγοράς υποστηρίζουν ότι υπάρχει περιθώριο για μείωση του αριθμού των τραπεζικών υπαλλήλων κατά περίπου 10% - 15%, χωρίς κάποιος να βάλει στο τραπέζι το πόσες επιπλέον θέσεις εργασίας θα μπορούσαν να περικοπούν μέσα από τη διαδικασία των συγχωνεύσεων. Ωστόσο, δεν έχει αποφασιστεί επί του παρόντος κάποια «επιθετική» πολιτική από την πλευρά των διοικήσεων των τραπεζών.

Ανησυχία επίσης επικρατεί και στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, καθώς η κυβέρνηση έχει διαμηνύσει ότι το «μοντέλο ΟΣΕ» πρόκειται να εφαρμοστεί και σε δεκάδες άλλες επιχειρήσεις και οργανισμούς του Δημοσίου, προκειμένου να περιοριστεί το δημοσιονομικό έλλειμμα. Έντονη λοιπόν είναι η ανησυχία των εργαζομένων για απώλεια θέσεων εργασίας, αλλά και για μεγάλο «μαχαίρι» στις αμοιβές.