Έτοιμες να αντιμετωπίσουν με ίδιες δυνάμεις τη μείωση της ρευστότητας που μπορούν να αντλούν από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα από τις αρχές του νέου έτους δηλώνουν οι εγχώριες τράπεζες, διατηρώντας, προς το παρόν, σε εφεδρεία τη χρήση του νέου πακέτου εγγυήσεων από το Δημόσιο.

Παρά την εκροή των καταθέσεών τους (26,7 δισ. ευρώ στο 10μηνο Ιανουαρίου - Οκτωβρίου) και τις κλειστές γραμμές δανειοδότησης από τις αγορές, οι μεγάλες ελληνικές τράπεζες πέτυχαν προς το τέλος του εννεαμήνου να βελτιώσουν ή να σταθεροποιήσουν τα επίπεδα ρευστότητάς τους. Αυτή η επίδοση, όπως προκύπτει από τις αναλυτικές καταστάσεις 9μήνου, επιτεύχθηκε με τους εξής τρόπους:

- Μείωση του υπολοίπου χορηγήσεων στο 9μηνο, με αύξηση ρυθμού στο γ΄ τρίμηνο.
- Αύξηση καταθέσεων στο διεθνές δίκτυο, που αντιστάθμισε εν μέρει τις απώλειες καταθέσεων στην Ελλάδα.
- Μείωση ή σταθεροποίηση των θέσεών τους σε ελληνικά κρατικά ομόλογα.
- Έκδοση καλυμμένων ομολογιών.

Οι παραπάνω ενέργειες, σε συνδυασμό με τη μικρή αύξηση των καταθέσεων στην Ελλάδα κατά το δίμηνο Αυγούστου - Σεπτεμβρίου και τη μικρή άνοδο στις τιμές των ομολόγων τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο, επέτρεψαν να μειωθεί κατά 2% τον Οκτώβριο (92,4 δισ. ευρώ) ο δανεισμός από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

Έτσι, η Alpha Bank μείωσε την εξάρτησή της από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στα 13,9 δισ. ευρώ, η Πειραιώς στα 14,65 δισ. ευρώ, η Eurobank τη διατήρησε σταθερή στα 20 δισ. ευρώ, ενώ η Εθνική έχει αντλήσει από την ΕΚΤ καθαρά περίπου 20 δισ. ευρώ.

Οι διοικήσεις των τραπεζών δηλώνουν έτοιμες να αντεπεξέλθουν με ίδιες δυνάμεις και στο "κούρεμα" της αξίας των ενεχύρων που θα θέσει σε ισχύ από την 1η/1/2011 η ΕΚΤ.

Αυτό το "κούρεμα" ξεκινά από 5% - 10% για κρατικά ομόλογα, τα οποία δίνονται ως ενέχυρο στην ΕΚΤ, και φθάνει έως και το 50% σε περίπτωση όπου οι τράπεζες δίνουν ως εγγύηση για δανεισμό από την κεντρική τράπεζα μη τιτλοποιημένα δάνεια προς επιχειρήσεις μακροχρόνιας διάρκειας και σταθερού επιτοκίου.

Σήμερα, οι ελληνικές τράπεζες έχουν κατατεθειμένα ως ενέχυρα στην ΕΚΤ assets αξίας 137,7 δισ. ευρώ, βάσει των οποίων έχουν αντλήσει ρευστότητα 92,4 δισ. ευρώ. Με τις ρυθμίσεις που τίθενται σε ισχύ από την 1η/1/2011 με τα ίδια ενέχυρα θα δανείζονται έως και 7 δισ. ευρώ λιγότερα.

Για να καλυφθεί η τρύπα προχωρούν ήδη σε εκδόσεις καλυμμένων ομολογιών, ενώ βοηθητικά λειτουργούν η μείωση του υπολοίπου δανείων και η σταθεροποίηση στις καταθέσεις σε επίπεδο ομίλων.

Η Alpha Bank πραγματοποίησε δύο εκδόσεις καλυμμένων ομολογιών ύψους 1 δισ. ευρώ και 500 εκατ. ευρώ τον Ιούλιο και τον Νοέμβριο του 2010 στο πλαίσιο του νέου προγράμματος που προβλέπει απευθείας έκδοση καλυμμένων ομολογιών αξίας έως 8 δισ. ευρώ

Στο τέλος Δεκεμβρίου η Πειραιώς θα προχωρήσει, όπως ανέφερε η διοίκηση του ομίλου στην τηλεδιάσκεψη με τους αναλυτές, σε έκδοση καλυμμένων ομολογιών 1 δισ. ευρώ, με στόχο την περαιτέρω ενίσχυση της ρευστότητάς της.

Και οι εφεδρείες ρευστότητας για το 2011

Η Alpha διαθέτει ενέχυρα στην ΕΚΤ αξίας 17 δισ. ευρώ και η επιπρόσθετη ρευστότητα που μπορεί να αντλήσει βάσει αυτών ξεπερνά τα 3 δισ. ευρώ. Σε αυτά πρέπει να προστεθεί το μερίδιο (3,3 - 3,5 δισ. ευρώ) της Alpha από τις εγγυήσεις των 25 δισ. ευρώ. Σημειώνεται ότι η τράπεζα το 2011 βαρύνεται από λήξεις ομολογιακών εκδόσεων ύψους μόλις 1 δισ. ευρώ

Ο όμιλος της Εθνικής εξακολουθεί να διαθέτει σημαντικό ύψος στοιχείων ενεργητικού επιλέξιμων ως ενέχυρο ή καλύμματα για μελλοντικές εκδόσεις καλυμμένων ομολογιών, διατηρώντας την ευελιξία για άντληση ρευστότητας μέσω των πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.

Ο συνδυασμός διαθέσιμων καλυμμάτων και χαμηλής μόχλευσης (σχέση δανείων προς καταθέσεις στην Ελλάδα μόλις 87%) είναι σημαντικό πλεονέκτημα της τράπεζας στην τρέχουσα συγκυρία, όπου το ελληνικό τραπεζικό σύστημα δεν έχει εύκολη πρόσβαση στις διεθνείς αγορές χρήματος.

Μείωση υπολοίπου δανείων και κρατικών ομολόγων

Η Alpha Bank και η EFG Eurobank στο γ΄ τρίμηνο της τρέχουσας χρήσης εμφάνισαν μείωση του συνολικού χαρτοφυλακίου χορηγήσεων. Ειδικότερα, η Alpha μείωσε τα δάνειά της στα 52 δισ. ευρώ στο τέλος Σεπτεμβρίου από 53,3 δισ. ευρώ στο τέλος Ιουνίου, ενισχύοντας τη ρευστότητά της κατά 1,3 δισ. ευρώ.

Η EFG Eurobank μείωσε το υπόλοιπο των χορηγήσεών της κατά 1 δισ. ευρώ στο γ΄ τρίμηνο (57,6 δισ. ευρώ τα υπόλοιπα δανείων) ως αποτέλεσμα της σημαντικής πτώσης στη ζήτηση για τραπεζικό δανεισμό, σε συνδυασμό με τη στρατηγική του ομίλου για αναδιάρθρωση του χαρτοφυλακίου δανείων με παροχή υψηλότερων εξασφαλίσεων. Η EFG Eurobank αναδιάρθρωσε συνολικά στο 9μηνο δάνεια 2,5 δισ. ευρώ.

Η Εθνική μείωσε τα δάνειά της στο γ΄ τρίμηνο κατά 700 εκατ. ευρώ (1%) λόγω κυρίως της κάμψης στη ΝΑ. Ευρώπη και η Πειραιώς κατά 430 εκατ. ευρώ, με το υπόλοιπο των χορηγήσεών της να διαμορφώνεται στα 39,25 δισ. ευρώ.

Η Alpha Bank μείωσε κατά τη διάρκεια του β΄ τριμήνου της τρέχουσας χρήσης και το χαρτοφυλάκιο ομολόγων της κατά 1,4 δισ. ευρώ. Η τράπεζα κατά το γ΄ τρίμηνο διατήρησε σταθερή τη θέση της σε ελληνικά κρατικά ομόλογα (4,6 δισ. ευρώ, στα οποία συμπεριλαμβάνεται και το 0,94 δισ. των προνομιούχων) εκ των οποίων τα 3,1 δισ. ευρώ είναι τοποθετημένα στο διακράτησης ως τη λήξη και επομένως αποτιμώνται σε αξία κτήσης.

Στη Eurobank το χαρτοφυλάκιο κρατικών ομολόγων διατηρήθηκε σταθερό στα 8 δισ. ευρώ (μαζί με τις προνομιούχες), εκ των οποίων τα 2 δισ. ευρώ ωριμάζουν σε λιγότερο από 2 χρόνια.

Η Εθνική κράτησε ουσιαστικά σταθερό το ύψος του χαρτοφυλακίου ομολόγων στα 20,2 δισ. ευρώ (+100 εκατ. ευρώ στο γ΄ τρίμηνο), διατηρώντας μόνο 900 εκατ. ευρώ στο εμπορικό χαρτοφυλάκιο και 1,4 δισ. ευρώ στο διαθεσίμων. Τα υπόλοιπα 17,9 δισ. ευρώ αποτιμώνται σε αξία κτήσης (συμπεριλαμβανομένων και των 6,1 δισ. ευρώ της Titlos).
 
Η Πειραιώς αύξησε τα κρατικά ομόλογα κατά 200 εκατ. ευρώ στο γ΄ τρίμηνο (8,8 δισ. ευρώ στις 30/9) και διατηρεί 1,4 δισ. ευρώ στο διαθεσίμων προς πώληση, 100 εκατ. ευρώ στο εμπορικό χαρτοφυλάκιο και τα υπόλοιπα στο διακράτησης ως τη λήξη και στο χρεωστικό χαρτοφυλάκιο δανειακών τίτλων.

Ανάσα στις καταθέσεις από τα Βαλκάνια

Η Eurobank είδε στο 9μηνο τις καταθέσεις της στην Ελλάδα να μειώνονται κατά 5 δισ. ευρώ φθάνοντας στα 32,7 δισ. ευρώ. Το ίδιο διάστημα, όμως, αυξήθηκαν στην αν. Ευρώπη κατά 1,2 δισ. ευρώ. Έτσι, σε συνδυασμό με τη μείωση του υπολοίπου δανείων, ο δείκτης χορηγήσεων προς καταθέσεις υποχώρησε στο 127,5% στις 30/9 από 130% στις 30/6/2010.

Από τις βαλκανικές θυγατρικές της προήλθε κατά δύο τρίτα και η αύξηση καταθέσεων (+365 εκατ. ευρώ) που εμφάνισε στο γ΄ τρίμηνο ο όμιλος Πειραιώς.

Στην ΕΤΕ η τάση εκροής των καταθέσεων στην Ελλάδα ανακόπηκε στο γ΄ τρίμηνο, κατά τη διάρκεια του οποίου σημειώθηκε αύξηση καταθέσεων 2%. Στο 9μηνο οι καταθέσεις στην Ελλάδα υποχωρούν κατά 5%.

Στον αντίποδα, η Finansbank αύξησε τις καταθέσεις της 30% σε σχέση με τις 30/9/32009, με τις χορηγήσεις δανείων να αυξάνονται κατά 22% στο ίδιο διάστημα και τον δείκτη χορηγήσεων προς καταθέσεις να διαμορφώνεται στις 30/9 στο 123%. Αύξηση καταθέσεων σε ποσοστό 1% εμφάνισαν και οι θυγατρικές στα Βαλκάνια.