Eλπίδες αντιστάθμισης των απωλειών στην Ελλάδα τρέφουν οι εξωστρεφείς επιχειρήσεις του εμπορίου και των καταναλωτικών ειδών, εκτιμώντας ότι, όπως και το 2010, έτσι και το 2011 η παρουσία τους στο εξωτερικό θα αποδώσει καλύτερα από την εσωτερική αγορά, σώζοντας εν μέρει την παρτίδα.

Οι συναλλαγματικές διακυμάνσεις παραμένουν «αγκάθι», το οποίο ωστόσο οι περισσότεροι εξωστρεφείς όμιλοι θεωρούν ελεγχόμενο παράγοντα, μπροστά στην αβεβαιότητα που περιβάλλει τη δραστηριότητά τους στην εσωτερική αγορά.

Την ίδια ώρα, το οικονομικό επιτελείο έχει εκπονήσει εθνικό στρατηγικό σχέδιο προώθησης της εξωστρέφειας, το οποίο, σύμφωνα με το πλάνο, περιλαμβάνει τον εκσυγχρονισμό και την αναδιοργάνωση των υφιστάμενων φορέων και θεσμών για τις εξαγωγές (ΟΠΕ, Εθνικό Συμβούλιο Εξαγωγών, ΟΑΕΠ).

Παράλληλα, περιλαμβάνει τη δημιουργία νέων χρηματοδοτικών εργαλείων για τη διεθνοποίηση των ελληνικών επιχειρήσεων, τη βελτίωση της πρόσβασης στη ρευστότητα για εξαγωγικές επιχειρήσεις καθώς και την εξασφάλιση της υψηλής ποιότητας μέσα από τη βελτίωση των μηχανισμών πιστοποίησης. Στο πλαίσιο αυτό, θα δημιουργηθεί Ταμείο για την Εξωστρέφεια, το «Go To Market», ενώ απώτερος στόχος είναι η σύσταση ενός νέου εθνικού brand.

--- Οι εταιρείες

* Τη σημαντική βελτίωση σε ορισμένες από τις βασικές αγορές της, συμπεριλαμβανομένων της Ρωσίας, της Νιγηρίας και της Ουκρανίας, αντικατοπτρίζει η αύξηση κατά 5% του όγκου πωλήσεων της Coca Cola 3E στο γ΄ τρίμηνο, την ώρα όπου ο όγκος πωλήσεων στην Ελλάδα κατέγραψε κάμψη της τάξεως του 14%.

Συγκεκριμένα, ο όγκος πωλήσεων στη Ρωσία σημείωσε μεγάλη αύξηση καθώς η εταιρεία ωφελήθηκε από την παρατεταμένη περίοδο καύσωνα κατά τη διάρκεια του γ΄ τριμήνου και από τη βελτίωση των οικονομικών συνθηκών στη χώρα.

Παρά τα ενθαρρυντικά μηνύματα σε κράτη όπως η Ρωσία, οι οικονομικές συνθήκες παραμένουν δυσχερείς σε άλλες βασικές αγορές, με αποτέλεσμα να υπάρχουν διαφορετικές τάσεις σε επίπεδο όγκου πωλήσεων κατά τη διάρκεια του τριμήνου. Η εφαρμογή μέτρων λιτότητας και η αυξανόμενη ανεργία συνεχίζουν να ασκούν πιέσεις στα διαθέσιμα εισοδήματα και να επηρεάζουν δυσμενώς την καταναλωτική εμπιστοσύνη σε αρκετές αγορές, συμπεριλαμβανομένων της Ελλάδας, της Ουγγαρίας, της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας.

Η στοχευόμενη εστίαση στα βασικά εμπορικά σήματα οδήγησε σε αύξηση του όγκου των πωλήσεων στα ανθρακούχα αναψυκτικά κατά 3% στο γ΄ τρίμηνο και σε σταθερή απόδοση του όγκου των πωλήσεων το εννεάμηνο του 2010.

Οι πωλήσεις των προϊόντων που φέρουν το εμπορικό σήμα της Coca Cola σημείωσαν άνοδο 3% μέσα στο τρίμηνο, επωφελούμενες από τις καταναλωτικές προσφορές την περίοδο του καλοκαιριού και από τα διευρυμένα προγράμματα δοκιμής προϊόντων στις κυριότερες χώρες όπου η εταιρεία δραστηριοποιείται.

Για το δ΄ τρίμηνο η Coca Cola, η οποία εμφανίζεται ικανοποιημένη από τα πρώτα σημάδια της οικονομικής σταθεροποίησης σε ορισμένες από τις βασικές της αγορές, αναμένει ότι η ανάκαμψη θα ποικίλλει, οδηγώντας σε ανάλογες διακυμάνσεις στις αποδόσεις του όγκου πωλήσεων ανά χώρα. Γενικά, εξακολουθεί να πιστεύει ότι η ανάπτυξη στην κατηγορία των μη αλκοολούχων έτοιμων προς κατανάλωση αναψυκτικών θα υστερεί σε αύξηση του ΑΕΠ.

Παράλληλα, και σε συνεργασία με τη The Coca Cola Company, έχει προγραμματίσει ένα προωθητικό πρόγραμμα την περίοδο των εορτών. Σε ό,τι αφορά τις κεφαλαιουχικές δαπάνες, ανήλθαν σε 261 εκατ. ευρώ στο εννεάμηνο, έναντι 331 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους.

Στα παραπάνω ποσά δεν συνυπολογίζονται οι εισπράξεις από τη διάθεση μη κυκλοφορούντων περιουσιακών στοιχείων, συμπεριλαμβανομένων των αποπληρωμών κεφαλαίου χρηματοδοτικών μισθώσεων και εξαιρουμένων των ασφαλιστικών αποζημιώσεων σχετικά με τις ζημίες που υπέστη η θυγατρική στη Νιγηρία το 2008.

* Όσον αφορά στη Frigoglass, οι πωλήσεις της το φετινό εννεάμηνο στον χώρο της επαγγελματικής ψύξης ωθήθηκαν από την ανατολική Ευρώπη και την περιοχή της Ασίας - Ωκεανίας καθώς ενισχύθηκαν κατά 43,6%, ενώ ο όγκος αυξήθηκε σε ποσοστό 34,7%. Συγκεκριμένα, οι πωλήσεις στην Ευρώπη συνέχισαν τη θετική τους πορεία: Στην ανατολική Ευρώπη αυξήθηκαν κατά 87,2%, στα 99,9 εκατ. ευρώ, αντιπροσωπεύοντας το 34,8% του κλάδου επαγγελματικής ψύξης.

Η άνοδος οφείλεται κυρίως στη συνεισφορά της Ρωσίας, της Σερβίας και της Ουκρανίας. Από την άλλη πλευρά, οι πωλήσεις προς τη δυτική Ευρώπη, το συγκεκριμένο διάστημα, σημείωσαν αύξηση κατά 12,6%, ανερχόμενες σε 61,6 εκατ. ευρώ και αντιπροσωπεύοντας το 21,5% των πωλήσεων του κλάδου επαγγελματικής ψύξης.

Οι αγορές που συνεισέφεραν στην αύξηση αυτή ήταν η Ιταλία, το Βέλγιο, η Σουηδία, η Αυστρία και η Γαλλία, ενώ το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ελλάδα σημείωσαν κάμψη, αντικατοπτρίζοντας το αδύναμο μακροοικονομικό περιβάλλον. Οι πωλήσεις στην Ασία - Ωκεανία παρέμειναν ισχυρές, αυξανόμενες κατά 47,1% στο εννεάμηνο και ανερχόμενες στα 75,1 εκατ. ευρώ, παρά την υψηλή βάση αναφοράς της περασμένης χρονιάς.

Η περιοχή τώρα αντιστοιχεί στο 26,2% των πωλήσεων επαγγελματικής ψύξης. Οι αγορές που συμμετείχαν περισσότερο ήταν η Ινδονησία, η Κίνα, οι Φιλιππίνες και η Μαλαισία. Όσον αφορά στην Αφρική - Μέση Ανατολή, οι πωλήσεις παρουσίασαν βελτίωση κατά 13,5% και έφτασαν στα 45,1 εκατ. ευρώ στο εννεάμηνο, αντιπροσωπεύοντας το 15,7% των πωλήσεων του κλάδου επαγγελματικής ψύξης. Η Νιγηρία και η Νότιος Αφρική συνεισέφεραν σημαντικά σε αυτές. Στη βόρεια Αμερική η ενσωμάτωση της Universal Nolin LLC προχωρά σύμφωνα με τις προβλέψεις.

* Ο όμιλος Σαράντη στο εννεάμηνο του 2010 κατέγραψε το 62,6% του τζίρου του στις αγορές της ΝΑ. Ευρώπης, έναντι 57% το αντίστοιχο διάστημα του 2009. Τη στιγμή όπου στην Ελλάδα οι πωλήσεις του υποχώρησαν κατά 10,52%, οι αντίστοιχες των ξένων θυγατρικών του κινήθηκαν ανοδικά σε ποσοστό 11%, λόγω τόσο της οργανικής ανάπτυξης (υπολογίζεται στο 7%) όσο και των ευνοϊκότερων συναλλαγματικών ισοτιμιών (αποδίδεται 4% σε αυτόν τον παράγοντα).

Η Πολωνία το συγκεκριμένο διάστημα παρουσίασε άνοδο κατά 26,3%, σε ποσοστό 2% περίπου η Ρουμανία (μία από τις παλαιές και ώριμες αγορές του ομίλου), κατά 11,5% η Σερβία, σε ποσοστό 3,3% η Τσεχία, κατά 5,75% η Ουγγαρία, ενώ μόνο η Βουλγαρία παρουσίασε μείωση πωλήσεων κατά 16,6%.

* Ανακούφιση από την πίεση στην εσωτερική αγορά δέχτηκε στο εννεάμηνο του 2010 και ο όμιλος Κορρέ από την επίδοση των εξαγωγών του. Αναλυτικότερα, στο σύνολο των δραστηριοτήτων του πέτυχε πωλήσεις ύψους 31,8 εκατ. ευρώ από 37,9 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο περυσινό διάστημα, μειούμενες συνολικά κατά 16% και επηρεαζόμενες κυρίως από το δυσμενές οικονομικό περιβάλλον της ελληνικής αγοράς.

Οι πωλήσεις του εξωτερικού αντισταθμίζουν μερικώς το αρνητικό κλίμα, αυξάνοντας περαιτέρω τη συμμετοχή τους στον συνολικό κύκλο εργασιών της εταιρείας. Συγκεκριμένα, οι πωλήσεις στο εξωτερικό παρουσίασαν αύξηση της τάξεως του 7%, στα 11,1 εκατ. ευρώ από 10,4 εκατ. ευρώ, ενισχύοντας τη συμμετοχή τους στο σύνολο στο 34,9% από 27,4%.

Σημειώνεται ότι το 2011 ξεκινά ουσιαστικά και η συνεργασία με την Johnson&Johnson για τις αγορές της βόρειας και της Λατινικής Αμερικής, γεγονός που θα ενισχύσει, τουλάχιστον σε επίπεδο συμφωνημένων εσόδων, τα μεγέθη της Κορρές, η οποία ταυτόχρονα επικεντρώνει τις δυνάμεις της στη Γερμανία και στην Ισπανία, ευρωπαϊκές αγορές όπου διαθέτει καλύτερη υποδομή και οι οποίες υπολογίζει ότι μελλοντικά θα αποδώσουν σημαντικά.

* Αύξηση πωλήσεων κατά 8% στο εννεάμηνο του 2010 παρουσίασε και η Folli Follie, ευνοημένη κυρίως από το δίκτυό της στην Ασία και στα αεροδρόμια. Η αλυσίδα, η οποία πραγματοποιεί άνω του 95% των πωλήσεών της στο εξωτερικό, το συγκεκριμένο διάστημα κατέγραψε αύξηση πωλήσεων σε ποσοστό 18% στην Ασία, η οποία παραμένει η πιο πολλά υποσχόμενη αγορά του δικτύου Folli Follie, καλύπτοντας το 61,6% του συνολικού τζίρου.

Βελτίωση κατά 9% παρουσίασαν επίσης οι πωλήσεις σε αεροδρόμια, ενώ μείωση σε ποσοστά 10% και 12% παρουσίασαν αντίστοιχα η Ιαπωνία και η Ευρώπη. Σημειώνεται πως η διοίκηση της Folli Follie έχει κατά καιρούς δηλώσει ότι στοχεύει στον τριπλασιασμό του δικτύου της στην Κίνα, αγορά πολλά υποσχόμενη, κατά την εκτίμησή της, στα επόμενα τρία - τέσσερα χρόνια.

Σήμερα ο όμιλος διαθέτει στη συγκεκριμένη χώρα 100 καταστήματα περίπου και υπολογίζει ότι στην επόμενη τριετία θα επιτύχει τζίρο της τάξης των 100 εκατ. ευρώ σε αυτήν, γεγονός που θα την καταστήσει τη μεγαλύτερη δραστηριότητα στη συγκεκριμένη αγορά.

* Οι επιχειρήσεις με θέσεις κυρίως στη Ρουμανία και στη Βουλγαρία δεν συμμερίζονται τον ίδιο ενθουσιασμό για τις επιδόσεις εξωτερικού, γιατί οι δύσκολες συνθήκες στις τοπικές αγορές -ιδίως μετά τον Ιούλιο, οπότε και επιβλήθηκε αιφνιδιαστική αύξηση του ΦΠΑ κατά 5%- επηρέασαν αρνητικά τη ζήτηση.

Για παράδειγμα, η εταιρεία Sprider έως το α΄ εξάμηνο του 2010 παρουσίαζε αύξηση πωλήσεων της τάξης του 11% στη Ρουμανία, στη Βουλγαρία και στην Κύπρο. Στο γ΄ τρίμηνο, ωστόσο, η τάση διαφοροποιήθηκε, με αποτέλεσμα να καταγραφεί πτώση πωλήσεων σε ποσοστό 10%. Έτσι, στο εννεάμηνο οι πωλήσεις του εξωτερικού αυξήθηκαν μεν, αλλά έφτασαν στο +3%.

Παρ’ όλα αυτά, η εταιρεία εκτιμά πως υπάρχουν προοπτικές στις εν λόγω αγορές όπως και ευκαιρίες κυρίως στον τομέα ανάπτυξης νέων καταστημάτων με φθηνότερο κόστος. Ειδικότερα, η Sprider βρίσκει ακίνητα με μισθώματα που υπολογίζονται επί του πραγματοποιούμενου τζίρου αλλά και ιδιοκτήτες οι οποίοι προτίθενται να συμμετάσχουν στο κατασκευαστικό κόστος δημιουργίας ενός νέου σημείου.

* Αρνητική εικόνα από τις αγορές της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας μεταφέρει και ο όμιλος Fourlis, ο οποίος ωστόσο συνεχίζει τις επενδύσεις του εκεί όσον αφορά τόσο στην ΙΚΕΑ όσο και στην Intersport. Επενδύει στη Ρουμανία για την Intersport, δεδομένου ότι στην εν λόγω αγορά δέχεται ήδη τον ανταγωνισμό δύο ομοειδών ξένων αλυσίδων, αλλά και στη Βουλγαρία για το ΙΚΕΑ, που θα λειτουργήσει το β΄ εξάμηνο του 2011.
 
«Η κρίση γεννά και ευκαιρίες κυρίως στο επίπεδο κόστους, αφού οι εξελίξεις οδηγούν διαρκώς χαμηλότερα τις τιμές», σημειώνει ο κ. Πεταλάς, CEO του ομίλου. Επιπλέον, η Fourlis αναφέρει ότι υφίσταται η συζήτηση για την επέκταση της δραστηριότητάς της σε νέες γεωγραφικές περιοχές, όπου πιθανώς η ένταση της κρίσης μειώνεται.

* Ατμομηχανή για την πορεία των μεγεθών της ΦΑΓΕ στο γ΄ τρίμηνο αλλά και στο σύνολο του εννεαμήνου αναδεικνύονται για μία ακόμη φορά οι ΗΠΑ και οι διεθνείς αγορές. Είναι ενδεικτικό ότι η ψαλίδα της πορείας των πωλήσεων της εταιρείας μεταξύ της εσωτερικής και των διεθνών αγορών γίνεται ακόμη πιο εμφανής στο τρίτο τρίμηνο της χρήσης, κατά τη διάρκεια του οποίου οι συνολικές πωλήσεις σε όγκο μειώθηκαν κατά 6,7% και αυξήθηκαν σε ποσοστό 6,3% σε αξία.

Συγκεκριμένα, στην εσωτερική αγορά οι πωλήσεις σε όγκο μειώθηκαν κατά 21,5%, ενώ διεθνώς αυξήθηκαν σε ποσοστό 48,7%. Σε ό,τι αφορά τις πωλήσεις σε αξία, στην Ελλάδα παρουσίασαν πτώση κατά 19,2%, ενισχύθηκαν όμως κατά 55,7% στις διεθνείς αγορές. Αναλυτικότερα, στις ΗΠΑ οι πωλήσεις της ΦΑΓΕ σε όγκο έτρεξαν με +76% και σε αξία με +78,8%.
 
Επιπλέον, στο γ΄ τρίμηνο η εταιρεία είχε όφελος 3,1 εκατ. ευρώ από την ισοτιμία ευρώ - δολαρίου, ενώ οι πωλήσεις της σε αξία στη Βρετανία αυξήθηκαν κατά 10,3%. Αναφορικά με τα οργανικά κέρδη, στο γ΄ τρίμηνο διαμορφώθηκαν στα 6,4 εκατ. ευρώ, από 8,4 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα έναν χρόνο πριν, ενώ τα καθαρά κέρδη υποχώρησαν στο 0,5 εκατ. ευρώ, έναντι 4,6 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2009.
 
Σημειώνεται πως στο εννεάμηνο οι πωλήσεις ενισχύθηκαν κατά 5,7% στα 253,4 εκατ. ευρώ, αύξηση η οποία οφείλεται πρωτίστως στην άνοδο κατά 65,5% σε όγκο και σε ποσοστό 61,3% σε αξία στις ΗΠΑ και στην ισοτιμία του ευρώ τόσο με το δολάριο όσο και με τη βρετανική στερλίνα.

Απόρροια της ανόδου των πωλήσεων στις διεθνείς αγορές, +38% σε όγκο και +40,1% σε αξία, σε συνδυασμό με την κάμψη των πωλήσεων στην εσωτερική αγορά (μειώθηκαν 12,1% σε αξία και 12,6% σε όγκο) είναι και το γεγονός πως οι πωλήσεις σε αξία στις διεθνείς αγορές αντιπροσωπεύουν πλέον το 45,1% των συνολικών πωλήσεων του ομίλου, έναντι 34% το εννεάμηνο Ιανουαρίου - Σεπτεμβρίου του 2009.

Ανάλογη η εικόνα και στο επίπεδο των πωλήσεων σε όγκο, όπου αυτές του εξωτερικού αντιστοιχούν στο 30,2% των συνολικών πωλήσεων από 21,5% έναν χρόνο πριν. Αποτέλεσμα είναι οι εξαγωγές και οι πωλήσεις γιαουρτιού σε όγκο στις διεθνείς αγορές να αντιπροσωπεύουν το 57,4% των συνολικών πωλήσεων του ομίλου, από 45,8% πέρυσι.

Σημειώνεται ότι στις ΗΠΑ οι πωλήσεις της ΦΑΓΕ σε όγκο ενισχύθηκαν κατά 65,5%, στην Ιταλία σε ποσοστό 3,3%, στη Βρετανία μειώθηκαν οριακά κατά 2,7%, ενώ οι εξαγωγές της στις υπόλοιπες αγορές αυξήθηκαν συνολικά σε ποσοστό 3%. Αντίθετα, οι πωλήσεις σε όγκο στην Ελλάδα μειώθηκαν κατά 12,6%, ενώ οι συνολικές πωλήσεις σε όγκο στο εννεάμηνο σημείωσαν οριακή κάμψη της τάξεως του 1,7%.

** Αναδημοσίευση από το 663ο φύλλο της εβδομαδιαίας εφημερίδας ΜΕΤΟΧΟΣ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ, 3 – 7 Δεκεμβρίου 2010.