* Ο πίνακας που αφορά στα μέτρα για να μειωθεί το έλλειμμα το 2011 δημοσιεύεται στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".

Με "μπούσουλα" τις προβλέψεις του μνημονίου, χωρίς να ξεκαθαρίζει και πάλι τι θα γίνει με τον ΦΠΑ και με βαρίδι την έκρηξη των δαπανών τόκων στα 15,7 δισ. ευρώ (+2,5 δισ. ευρώ σε σχέση με φέτος), κατατίθεται σήμερα στη Βουλή το προσχέδιο προϋπολογισμού 2011.

Οι βασικοί στόχοι που τίθενται δεν αποκλίνουν στο ελάχιστο από τις προβλέψεις του μνημονίου σε δείγμα πειθαρχίας της ελληνικής κυβέρνησης έναντι των δεσμεύσεων που έχουν αναληφθεί σε αντάλλαγμα του μηχανισμού στήριξης των 110 δισ. ευρώ.

Έτσι, ο πήχης της ανάπτυξης ή καλύτερα το μέγεθος της ύφεσης προσδιορίζεται για το επόμενο έτος στο -2,6%, αν και το οικονομικό επιτελείο δεν κρύβει την προσδοκία για έστω και οριακά καλύτερες επιδόσεις. Αυτό βέβαια σε μεγάλο βαθμό θα κριθεί από το κατά πόσον θα καταστεί εφικτός ο στόχος για συγκράτηση της βουτιάς του ΑΕΠ σε επίπεδα οριακά καλύτερα από το -4% που προβλέπεται για φέτος, και στο μέτωπο αυτό οι απόψεις διίστανται.

Το υπουργείο Οικονομικών θεωρεί ότι φέτος η ύφεση θα είναι κατά τι μικρότερη, η τρόικα όμως δεν έχει αλλάξει επισήμως στο ελάχιστο τις εκτιμήσεις της. Στην ανεργία η κατάσταση είναι εκρηκτική αφού η τρόικα εκτιμά και το οικονομικό επιτελείο αποδέχεται την εκτίμηση ότι θα φτάσει μια ανάσα από το 15%, στο 14,8% του εργατικού δυναμικού για την ακρίβεια.

Θολό τοπίο καλύπτει τον πληθωρισμό όπου καταγράφονται αδυναμία συγκράτησης της ακρίβειας και πλήρης εκτροχιασμός έναντι των αρχικών εκτιμήσεων για πληθωρισμό 1,9% φέτος (τους τελευταίους μήνες κινείται σταθερά πάνω από το 5%) και βουτιά των τιμών με ρυθμό -0,4% το 2011, ενώ οι εξελίξεις στον πληθωρισμό και στο ΑΕΠ μεταβάλλουν και τον ποσοστιαίο στόχο για το έλλειμμα.

Έτσι, ενώ ο πήχης σύμφωνα με το μνημόνιο τίθεται στο 7,6% του ΑΕΠ το 2011 από 8,1% το 2010, οι επιδόσεις θα είναι φαινομενικά καλύτερες.

Αναλόγως των εξελίξεων στο μέτωπο της ύφεσης, το έλλειμμα το επόμενο έτος θα κυμανθεί από 7% έως 7,3% του ΑΕΠ, αλλά θα ακολουθηθεί ευλαβικά ο ποσοτικός στόχος μείωσής του από τα 18,5 δισ. ευρώ φέτος στα 16,7 δισ. ευρώ το επόμενο έτος. Θολό τοπίο αποτελεί και η εξέλιξη του δημοσίου χρέους, το οποίο τελικά δεν αποκλείεται να διογκωθεί ακόμα και πάνω από το 140% του ΑΕΠ με το... χεράκι της Eurostat, κλιμάκιο της οποίας βρίσκεται και πάλι στην Αθήνα για τον φάκελο "Greek Statistics".

Τα μέτρα

Μετρημένα μέχρι και το τελευταίο ευρώ είναι τα μέτρα που θα χρησιμοποιηθούν το επόμενο έτος. Στο σκέλος των εσόδων τα εισπρακτικού χαρακτήρα μέτρα φτάνουν τα 5 δισ. ευρώ και από την πλευρά των δαπανών συμπληρώνονται με επιπλέον 1,650 δισ. ευρώ. Αν υπολογιστούν και τα μέτρα που έχουν ήδη ληφθεί το 2010 και εκ μεταφοράς θα συρρικνώσουν το έλλειμμα, τότε συνολικά η αύξηση των εσόδων και οι περικοπές των δαπανών οδηγούν τον λογαριασμό της προσαρμογής στα 9,150 δισ. ευρώ ή στο 4,1% του ΑΕΠ.

Και ενώ στο μέτωπο των μεταφερόμενων επιπτώσεων τα πράγματα είναι ξεκάθαρα, με τις μειώσεις των μισθών και των συντάξεων να οδηγούν σε εξοικονόμηση 900 εκατ. ευρώ και τις αυξήσεις των έμμεσων φόρων να εισφέρουν 1,6 δισ. ευρώ, η κυβέρνηση ακόμα ψάχνει τον ιδανικό συνδυασμό που δεν θα τσακίσει την αγορά, όπως λέει ο κ. Γ. Παπακωνσταντίνου αναφερόμενος στα μέτρα φορολογικού χαρακτήρα.

Σύμφωνα με το μνημόνιο, τα μέτρα του 2011 είναι:

1. Η φορολόγηση των αυθαιρέτων με προσδοκώμενα έσοδα 800 εκατ. ευρώ. Αρμόδιο στέλεχος του υπουργείου Οικονομικών λέει ότι δεν πρόκειται για νέο φόρο αλλά πως η πρόβλεψη αφορά στην ταχύτερη είσπραξη προστίμων διατήρησης αυθαιρέτων που ήδη προβλέπονται.

2. Η αύξηση του φόρου πολυτελείας με αναμενόμενη απόδοση 100 εκατ. ευρώ. Επί της ουσίας, πρόκειται για την αύξηση κατά 10% που είχε αποφασιστεί το 2010, αλλά θα αποδώσει επιπλέον έσοδα και φέτος.

3. Λογιστικός προσδιορισμός εισοδήματος (50 εκατ. ευρώ). Επίσης πρόκειται για μέτρο το οποίο έχει ήδη τεθεί σε εφαρμογή, αλλά ο προϋπολογισμός του 2011 θα μετρήσει επιπλέον έσοδα.

4. Δικαιώματα από τυχερά παιχνίδια (200 εκατ. ευρώ) και άλλα 500 εκατ. ευρώ από πώληση αδειών για τα τυχερά παίγνια. Η κυβέρνηση έχει θέσει σε δημόσια διαβούλευση το σχετικό νομοσχέδιο και μέχρι το τέλος του έτους αναμένεται να έχει ξεκαθαρίσει το τοπίο.

5. Ειδική εισφορά σε πολύ κερδοφόρες επιχειρήσεις με στόχο την είσπραξη 600 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για την ειδική εισφορά που επιβλήθηκε φέτος στις πολύ κερδοφόρες εταιρίες, αλλά θα συνοδεύει την ελληνική οικονομία και τις επιχειρήσεις για τρία χρόνια.

6. Είσπραξη ειδικού τέλους για ημιυπαίθριους χώρους (800 εκατ. ευρώ). Τα συναρμόδια υπουργεία καταγράφουν απροθυμία των ενδιαφερομένων για "τακτοποίηση" των ημιυπαίθριων, όμως εξακολουθούν να ελπίζουν σε 800 εκατ. ευρώ το επόμενο έτος.

7. Σταδιακή εισαγωγή "πράσινου φόρου" στην εκπομπή διοξειδίου του άνθρακα (300 εκατ. ευρώ). Το μέτρο θα ξεκαθαρίσει από το ΥΠΕΚΑ καθώς αφορά στις πλέον ρυπογόνες βιομηχανίες.

8. Τεκμήρια φορολόγησης (400 εκατ. ευρώ). Με τον τελευταίο φορολογικό νόμο καθιερώθηκαν αυστηρότερα τεκμήρια για τους έχοντες και κατέχοντες. Η εφαρμογή τους το επόμενο έτος και η διενέργεια εντατικών ελέγχων πόθεν έσχες εκτιμάται ότι θα φέρουν στα ταμεία 400 εκατ. ευρώ.

9. Αύξηση των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων για την είσπραξη 400 εκατ. ευρώ. Στην οδό Καραγιώργη Σερβίας έχει ξεκινήσει ήδη η προεργασία ώστε οι νέες αντικειμενικές αξίες να είναι έτοιμες να εφαρμοστούν από την 1η Ιανουαρίου 2011. Η επικείμενη αύξηση θα είναι η πρώτη δόση καθώς θα ακολουθήσει και νέα το 2012 με στόχο την εξίσωση των αντικειμενικών αξιών με τις αγοραίες. Αυτό σημαίνει ότι οι αυξήσεις θα φτάσουν σε ακραίες περιπτώσεις σωρευτικά έως και το 200% αφού τόσο είναι το άνοιγμα της ψαλίδας σήμερα.

10. Φορολογία των αμοιβών σε είδος, συμπεριλαμβανομένης της φορολόγησης αυτοκινήτων με χρονομίσθωση με απόδοση τουλάχιστον 150 εκατ. ευρώ. Πρόκειται επίσης για μέτρο το οποίο έχει περάσει με τον τελευταίο φορολογικό νόμο.

11. Αύξηση του χαμηλού συντελεστή ΦΠΑ (11%) στο 13% για όλα τα προϊόντα. Πρόκειται για το πλέον πιθανό σενάριο αντικατάστασης του μέτρου της μετάταξης των προϊόντων και υπηρεσιών από τον χαμηλό συντελεστή ΦΠΑ στον υψηλό του 23%. Το εν λόγω μέτρο υπολογιζόταν ότι θα αποδώσει 1 δισ. ευρώ έσοδα. Εναλλακτικά, το υπουργείο Οικονομικών εξετάζει την αύξηση του συντελεστή από το 11% στο 12%, σε συνδυασμό με την εξίσωση των ειδικών φόρων κατανάλωσης σε πετρέλαιο θέρμανσης και κίνησης από τον Οκτώβριο του 2011. Το θέμα ΦΠΑ δεν θα κλείσει με το προσχέδιο, καθώς το οικονομικό επιτελείο αναμένει τις εγκρίσεις της τρόικας ώστε να συμπεριλάβει τις τελικές αποφάσεις στον προϋπολογισμό του Νοεμβρίου.

Οι αποκρατικοποιήσεις

Στο 1 δισ. ευρώ τίθεται ο στόχος είσπραξης των εσόδων από αποκρατικοποιήσεις το επόμενο έτος, με τον τραπεζικό τομέα να συγκεντρώνει το μεγαλύτερο ενδιαφέρον, όμως το μείζον πρόβλημα για την κυβέρνηση φέρει την ταμπέλα ΟΣΕ. Μέσα στο πρώτο τρίμηνο του έτους η κυβέρνηση αναμένεται να προκηρύξει διεθνή διαγωνισμό για την πώληση του 49% της ΤΡΑΙΝΟΣΕ δίνοντας και το management και όπως προκύπτει από δηλώσεις του ειδικού γραμματέα αποκρατικοποιήσεων κ. Γ. Χριστοδουλάκη υπάρχει ήδη σοβαρό επενδυτικό ενδιαφέρον από το εξωτερικό.

Παράλληλα με την αποκρατικοποίηση του ΟΣΕ, για την οποία η κυβέρνηση δέχεται τις πιέσεις της τρόικας, σε πρώτο πλάνο βρίσκονται και τα σχέδια αξιοποίησης της ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου ύψους 270 δισ. ευρώ. "Υπάρχουν πολλές και μεγάλες εκτάσεις γης που έχουν εμπορικό ενδιαφέρον και αυτό που σχεδιάζουμε είναι να τις πουλήσουμε ή να παραχωρήσουμε την εκμετάλλευσή τους με πολυετείς συμβάσεις... Εργαζόμαστε εντατικά για να παρουσιάσουμε ένα ισχυρό και ελκυστικό επενδυτικό πρόγραμμα στις διεθνείς αγορές", λέει ο κ. Χριστοδουλάκης, ο οποίος σημειώνει με νόημα ότι δεν θα γίνουν βιαστικές κινήσεις.

Ο ειδικός γραμματέας αποκρατικοποιήσεων ξεκαθαρίζει παράλληλα ότι το Δημόσιο δεν θα μειώσει τη συμμετοχή του (20%) στον ΟΤΕ, αλλά αντίθετα -ενδεχομένως και έως το τέλος του έτους- θα πουλήσει το ποσοστό του στο Καζίνο της Πάρνηθας (49%). Σύμφωνα με τα σχέδια του υπουργείου Οικονομικών, μέσα στο επόμενο δίμηνο θα προσληφθούν σύμβουλοι οι οποίοι θα μελετήσουν όλες τις πιθανές μεθόδους ιδιωτικοποίησης για λιμάνια, αεροδρόμια και αμυντικές βιομηχανίες.

* Ο πίνακας που αφορά στα μέτρα για να μειωθεί το έλλειμμα το 2011 δημοσιεύεται στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".

** Επικαιροποιημένη αναδημοσίευση από το 654ο φύλλο της εβδομαδιαίας εφημερίδας "ΜΕΤΟΧΟΣ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ", 1 - 5 Οκτωβρίου 2010.