Τον δρόμο για τη δεύτερη δόση… μάχαιρας στις αμοιβές των δημοσίων υπαλλήλων φαίνεται να προλειαίνει η κυβέρνηση στο πλαίσιο της κατάρτισης ενιαίου μισθολογίου στον δημόσιο τομέα.

Μετά την πρώτη συνάντηση των υπουργών Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης κ. Γ. Ραγκούση και Οικονομικών κ. Γ. Παπακωνσταντίνου με το προεδρείο της ΑΔΕΔΥ, τα συναρμόδια υπουργεία έδωσαν στη δημοσιότητα στοιχεία τα οποία κατά πολλούς είναι ενδεικτικά των προθέσεων της κυβέρνησης.

Σύμφωνα με αυτά:

· Το άνοιγμα της ψαλίδας ανάμεσα στο μέσο ύψος αμοιβών στον δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα φτάνει το 40%, υπέρ των δημοσίων υπαλλήλων. Έτσι, ενώ το 2000 η μέση αμοιβή στον ιδιωτικό τομέα ήταν 12.478 ευρώ, στο Δημόσιο ήταν 17.760 ευρώ, με τη μεταξύ τους διαφορά στο 42,3%. Το 2004 στον δημόσιο τομέα το μέσο ύψος αμοιβής ήταν 23.019 έναντι 16.512 ευρώ στον ιδιωτικό (39,4%) και το 2008 έφτασε στα 26.556 ευρώ στον δημόσιο τομέα έναντι 19.147 ευρώ στον ιδιωτικό (38,7%).

· Η μισθολογική δαπάνη αποτελεί το μεγαλύτερο μέρος, περίπου 32%, των πρωτογενών δαπανών του κρατικού προϋπολογισμού και απορροφά το 7,6% του ΑΕΠ.

· Σχεδόν τέσσερα στα δέκα ευρώ φόρων πηγαίνουν για μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων, ή το 37,1% των καθαρών εσόδων του τακτικού προϋπολογισμού.

· Το 40% της μισθολογικής δαπάνης πηγαίνει για την πληρωμή επιδομάτων. Σε σύνολο 18,660 δισ. ευρώ μισθολογικής δαπάνης το 2009, τα 7,171 δισ. ευρώ δόθηκαν σε επιδόματα.

· Από το 2001 οι δαπάνες για μισθούς έχουν αυξηθεί κατά περίπου 80%. Το 2001 το σύνολο των μισθολογικών παροχών μόνο για την Κεντρική Κυβέρνηση -δηλαδή χωρίς τους φορείς του ευρύτερου δημόσιου τομέα και τους ΟΤΑ- ήταν 10.077 εκατομμύρια ευρώ, ενώ το 2009 έφτασε τα 18.001.

· Από τη διάρθρωση των μισθολογικών δαπανών προκύπτει ότι υπάρχει μεγάλη ασυμμετρία αμοιβών μεταξύ των υπαλλήλων. Έτσι, οι βασικές αμοιβές νεοεισερχομένου (πανεπιστημιακής εκπαίδευσης) στο Δημόσιο ξεκινούν από 1.260 ευρώ για υπάλληλο του υπουργείου Εθνικής Άμυνας και φτάνουν στα 2.309 στο υπουργείο Οικονομικών. Δεύτερος καλύτερα αμειβόμενος δημόσιος υπάλληλος είναι αυτός του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης με 1.874 ευρώ, ενώ στη μέση της κλίμακας βρίσκονται οι υπάλληλοι του υπουργείου Μεταφορών με 1.634 ευρώ.

· Αυτό ισχύει όσον αφορά τόσο στη σχέση καταληκτικού προς εισαγωγικό μισθό, καθώς δεν υπάρχει διαφοροποίηση όσο κινούμαστε από την υποχρεωτική στην πανεπιστημιακή εκπαίδευση, όσο και στη διαφοροποίηση των μηνιαίων αποδοχών ανά υπουργείο. Ένας υπάλληλος με πανεπιστημιακή εκπαίδευση και 17 χρόνια υπηρεσίας θα είχε μηνιαία αμοιβή 1.726 ευρώ στο υπ. Παιδείας, 2.108 ευρώ στο υπ. Δικαιοσύνης και 3.194 ευρώ στο υπ. Οικονομικών.

· Η Ελλάδα παρουσίασε τη μεγαλύτερη ποσοστιαία αύξηση στους ονομαστικούς μισθούς στον δημόσιο τομέα σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Σύμφωνα με στοιχεία του ΟΟΣΑ, την περίοδο 1999 - 2009 η αμοιβή ανά εργαζόμενο στο Δημόσιο αυξήθηκε κατά 117%.

«Από όλα τα παραπάνω προκύπτει σαφώς ότι πρέπει να υπάρξει ένα δικαιότερο σύστημα μισθοδοσίας των υπαλλήλων του Δημοσίου, μέσα από ένα νέο σύστημα αμοιβών», τονίζεται σε ανακοίνωση του υπουργείου Οικονομικών, ενώ οι στόχοι του νέου συστήματος αμοιβών που περιγράφονται είναι ενδεικτικοί των προθέσεων.

Στόχοι αυτού του νέου συστήματος αμοιβών είναι:

• Να συνδέεται με την αξιολόγηση των τυπικών και ουσιαστικών προσόντων των υπαλλήλων.

• Να ακολουθεί το σύστημα σταδιοδρομίας.

• Να συνδέεται με τη σπουδαιότητα των ασκούμενων καθηκόντων και την κατοχή θέσεων ευθύνης.

• Να σχετίζεται με το παραγόμενο αποτέλεσμα.

• Να συγκλίνει από άποψη δομής και τάσεων προς τα ευρωπαϊκά συστήματα αμοιβών.

• Να λαμβάνει υπόψη τις γενικότερες συνθήκες εργασίας.

Οι αρχές νέου συστήματος αμοιβών περιλαμβάνουν τα εξής:

• Να ασκείται μισθολογική πολιτική με ορθολογικά κριτήρια, ύστερα από κεντρικό σχεδιασμό και πρόγραμμα, που θα καλύπτει όλες τις κατηγορίες προσωπικού.

• Να ασκείται επιδοματική πολιτική με ενιαία και αντικειμενικά κριτήρια από κεντρικό φορέα εκταμίευσης, από ένα όργανο και μέσα από διάλογο.

• Η γνώση και η ικανότητα, όπου και αν υπάρχουν στο Δημόσιο, να αμείβονται και να διαφοροποιούν μισθολογικά όσους τις κατέχουν, με διαφάνεια και δικαιοσύνη.

Οι προθέσεις αποκαλύπτονται και από τα ερωτήματα που τέθηκαν στην έναρξη του διαλόγου:

• Εφαρμογή ενός ενιαίου μισθολογίου με διαφοροποίηση ανάμεσα σε νεοεισερχομένους και νυν υπάλληλους;

• Ποια επιδόματα θα πρέπει να ενσωματωθούν στον βασικό μισθό;

• Ποια πρέπει να είναι η σχέση μεταξύ εισαγωγικής και καταληκτικής αμοιβής;

• Ποια πρέπει να είναι η σχέση μεταξύ αμοιβών που αντιστοιχούν σε υπαλλήλους με διαφορετική εκπαίδευση;

• Πρέπει να συνδέεται η αμοιβή με κριτήρια όπως θέση ευθύνης, ειδικότητα, επίπεδο και σχέση συναλλαγής και παροχής υπηρεσιών προς τον πολίτη;

• Ποια θα πρέπει να είναι η σχέση σύνδεσης αμοιβής και απόδοσης στον δημόσιο τομέα;

• Πρέπει να υπάρχει κλαδική διαφοροποίηση;