Με προβληματισμό ως προς την έκβαση του φετινού προϋπολογισμού αναχώρησε η τρόικα από την Ελλάδα, έχοντας στα χέρια μόνο σενάρια αλλά και διαφορετικές εκτιμήσεις για την πορεία των εσόδων από αυτές που έδωσε το οικονομικό επιτελείο.

Τα μέτωπα που έχουν ανοίξει είναι πολλά και ανάλογα με τις εξελίξεις μέσα στον Οκτώβριο θα παρθούν οι αποφάσεις για τα μέτρα τόσο του 2010 όσο και του 2011.

Προς το παρόν, οι ξένοι αξιωματούχοι θα αφήσουν να τρέξει η νέα πρωτοβουλία της κυβέρνησης για περαιτέρω εξοικονόμηση δαπανών στο Δημόσιο, καθώς για ακόμα μία φορά δεν κατάφεραν να μαζέψουν σκληρά στοιχεία (hard evidence) για τις οφειλές του κράτους, για το ύψος των οποίων υπήρξε αντιπαράθεση με το υπουργείο Οικονομικών.

Κοινοτικές πληροφορίες αναφέρουν ότι στις αρχές Νοεμβρίου, αφού ξεκαθαρίσει η εικόνα στην οικονομία, αναμένονται αναπροσαρμογή των στόχων τόσο για φέτος όσο και για το 2011 και νέα αναπροσαρμογή του μνημονίου, που θα περάσει προς επικύρωση από τα συμβούλια Eurogroup και Ecofin του Δεκεμβρίου, μαζί με την ψηφοφορία για εκταμίευση της τρίτης δόσης του δανείου.

Όπως επισημαίνουν οι ίδιες πληροφορίες, το προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2011, που αναμένεται να κατατεθεί στις 4 Οκτωβρίου (ίσως πάρει παράταση), θεωρείται δεδομένο ότι θα αναθεωρηθεί... αρκετές φορές και ανάλογα με τις εξελίξεις. Και αυτό γιατί η συλλογή των στοιχείων αργεί, ενώ ταυτόχρονα πολλά μέτωπα είναι ανοιχτά.

Στις συζητήσεις με το οικονομικό επιτελείο η τρόικα:

- Συμφώνησε ότι ο καταρχήν στόχος για μείωση του ελλείμματος το 2011 θα είναι 7,3% από 7,6% που ήταν ο αρχικός, αναπροσαρμογή που οφείλεται όμως στην αναθεώρηση του ΑΕΠ λόγω του υψηλού πληθωρισμού. Νέα αλλαγή του στόχου προς τα κάτω θα εξαρτηθεί από την πορεία εσόδων φέτος.

- Άκουσε την εισήγηση του υπουργού Οικονομικών για μετάταξη προϊόντων από το 11% συντελεστή ΦΠΑ στο 13% και μετάταξη στο 23% συγκεκριμένων προϊόντων και υπηρεσιών που θεωρούνται είδη πολυτελείας. Στόχος έσοδα ύψους 1 δισ. ευρώ.

- Στο τραπέζι παραμένει η εξίσωση φόρου πετρελαίου θέρμανσης και κίνησης. Η τρόικα ζήτησε λεπτομερείς αναλύσεις για το κάθε μέτρο ως προς την αποτελεσματικότητά του.

Οι επιφυλάξεις

Σύμφωνα με αξιωματούχο της Κομισιόν, οι ελεγκτές εξέφρασαν τον προβληματισμό τους για μια σειρά θέματα:

- Καθυστερεί επικίνδυνα το αναπτυξιακό μοντέλο που μπορεί να βγάλει τη χώρα από την ύφεση. Εκτός από τον έλεγχο του πληθωρισμού, ζήτησαν από την κυβέρνηση άμεση κινητοποίηση ώστε να αναζωογονηθούν βασικοί τομείς της οικονομίας, όπως ο τουρισμός, το εμπόριο και οι επενδύσεις.

- Για την περαίωση αμφισβήτησαν εάν θα επιφέρει τα προσδοκώμενα έσοδα λόγω της μεγάλης έλλειψης ρευστού στην αγορά.

- Βάσει των μέχρι τώρα εκτιμήσεών τους, η μαύρη τρύπα στα έσοδα ξεπερνά τα 2,7 δισ. φέτος, αρκετά υψηλότερα απ' ό,τι προβλέπει το ΥΠΟΙΟ.

- Για την έλλειψη στοιχείων ως προς τις οφειλές του Δημοσίου σε νοσοκομεία -κυρίως-, ελλειμματικές ΔΕΚΟ, ασφαλιστικά ταμεία και τοπική αυτοδιοίκηση επίσης εκφράστηκε προβληματισμός. Οι ελλείψεις αυτές καταστούν αδύνατες τις ασφαλείς προβλέψεις για το εάν οι δαπάνες μπορούν να καλύψουν την υστέρηση εσόδων φέτος. Οι αξιωματούχοι της τρόικας -οι οποίοι εκτιμούν ότι οι κρατικές οφειλές είναι υψηλότερες απ' ό,τι εκτιμά το ΥΠΟΙΟ- ζήτησαν την ολοκλήρωση συλλογής στοιχείων μέχρι το τέλος του μήνα.

- Για τη μειωμένη αποδοτικότητα του φοροεισπρακτικού μηχανισμού επίσης έγινε λόγος. Γι' αυτό αναμένονται στην Ελλάδα δύο μόνιμα στελέχη του ΔΝΤ που ειδικεύονται στον τομέα αυτόν αλλά και στον έλεγχο στοιχείων. Προβληματισμός υπήρξε επίσης και για τη μειωμένη απόδοση των έμμεσων φόρων.

Τι θα κάνει η κυβέρνηση

Για να αποφύγει την επιβολή επιπρόσθετων μέτρων τον Νοέμβριο, η κυβέρνηση ήδη εξήγγειλε νέα περικοπή στις λειτουργικές δαπάνες του κράτους κατά 300 εκατομμύρια, τη μείωση των εξοπλιστικών δαπανών κατά περίπου 1 δισ., ακόμα και πλήρη περικοπή του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων, εάν παραστεί ανάγκη. Παράλληλα, προωθεί νέα περικοπή στην τοπική αυτοδιοίκηση μετά τις εκλογές του Νοεμβρίου. Θεωρεί επίσης ότι η επίσπευση του ενιαίου μισθολογίου και του νέου φορολογικού νόμου θα φέρει επιπλέον έσοδα.

Φουλ για ιδιωτικοποιήσεις, μαζικά έσοδα

Όπως είχε αποκαλύψει το euro2day (13/9), η κυβέρνηση και η τρόικα συμφώνησαν στο ότι το δημόσιο χρέος αγγίζει επικίνδυνα επίπεδα και αργά ή γρήγορα οι αγορές θα προσηλωθούν στο εάν η Ελλάδα θα μπορέσει να το εξυπηρετήσει μετά τη λήξη της δανειακής σύμβασης.

Γι' αυτόν τον λόγο έχει ξεκινήσει εκστρατεία αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας (φθάνει τα 270 δισ. ευρώ, όπως δήλωσε ο πρωθυπουργός), στην επίσπευση των αποκρατικοποιήσεων, με αιχμή τις τράπεζες, και στην άμεση εκπόνηση νομοσχεδίου για τυχερά παιχνίδια, αφού ο παράνομος τζόγος αγγίζει τα 4 δισ. ευρώ.

Στόχος παραμένει η επάνοδος στις αγορές μέσα στο 2011, καθώς τόσο η Κομισιόν όσο και η κυβέρνηση διέψευσαν τα σενάρια περί παράτασης του μνημονίου. Για τον λόγο αυτόν -κυρίως- η Κομισιόν και η ΕΚΤ πιέζουν σε όλα τα μέτωπα για πιστή εφαρμογή των συμφωνηθέντων.

Αντιθέτως, το ΔΝΤ τηρεί σιγήν ιχθύος και σύμφωνα με πληροφορίες ετοιμάζει δικό του contingency plan βάσει του οποίου θα δοθεί παράταση χρόνου στην αποπληρωμή του δανείου που εκχώρησε στην Ελλάδα.

Τι θα γίνει με τις κλαδικές συμβάσεις

Οι αξιωματούχοι της τρόικας και ιδιαίτερα του ΔΝΤ πιέζουν να καταργηθούν αμέσως οι κλαδικές συμβάσεις και να αντικατασταθούν με επιχειρησιακές ή ατομικές ώστε να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα. Στη συνάντηση της τρόικας με την κ. Λούκα Κατσέλη, το θέμα μπήκε προσωρινά στον πάγο και θα συζητηθεί μετά τις νομαρχιακές εκλογές, καθώς τόσο η κυβέρνηση όσο και η τρόικα φοβούνται κοινωνικές αναταραχές.

Το προσωρινό πάγωμα όμως δεν σημαίνει και οπισθοχώρηση της τρόικας, που είναι προσανατολισμένη στην περαιτέρω φιλελευθεροποίηση της αγοράς εργασίας.

Πότε "κληρώνει" μέτρα

Η πρώτη καταγραφή εσόδων από την περαίωση στο τέλος Οκτωβρίου αναμένεται να δείξει πώς θα εξελιχθεί η πορεία του προϋπολογισμού. Αξιωματούχος του ΔΝΤ ανέφερε στο euro2day ότι θεωρεί τους στόχους του ΥΠΟΙK αισιόδοξους και η πιθανότητα εξαγγελίας διορθωτικών μέτρων τον Νοέμβριο παραμένει ανοιχτή. Σημαντικό ρόλο θα παίξει και η απόφαση της Εurostat για τα ελληνικά στοιχεία και η χρονική στιγμή όπου θα γίνουν οι αναθεωρήσεις προς τα πάνω του ελλείμματος και του χρέους.

"Κάτι τέτοιο θα αναπροσαρμόσει τους στόχους και ίσως μας αναγκάσει να εξετάσουμε τα μέτρα (για το 2011) από την αρχή", ανέφερε αξιωματούχος.