H εκτίναξη των επιτοκίων το δεύτερο εξάμηνο του 2008 και κατά τους πρώτους μήνες του 2009 έκανε πολλούς αποταμιευτές να προτιμήσουν τις προθεσμιακές καταθέσεις, μεταφέροντας προς αυτές χρήματα που ήταν τοποθετημένα σε χαμηλότερους λογαριασμούς ταμιευτηρίου.

Γενικότερα, σύμφωνα με τραπεζικούς παράγοντες, όσο πιο πολύ ανεβαίνουν τα επιτόκια καταθέσεων τόσο περισσότερο οι αποταμιευτές στρέφονται προς τις προθεσμιακές καταθέσεις, αφού τα υψηλότερα επιτόκια λειτουργούν σαν κράχτες και η διαφορά επιτοκίου μεταξύ των προθεσμιακών καταθέσεων και των αποδόσεων του ταμιευτηρίου διευρύνεται σημαντικά.

Όπως είναι φυσικό, το αντίθετο ακριβώς συμβαίνει όταν η πορεία των επιτοκίων είναι πτωτική.

Τότε η διαφορά επιτοκίων προθεσμίας - ταμιευτηρίου μειώνεται και:
α) Το κίνητρο των προθεσμιακών καταθέσεων καθίσταται μικρότερο για τον αποταμιευτή.
β) Απέναντι στο μειωμένο κίνητρο συχνά επιλέγονται η ευκολία και η ρευστότητα που προσφέρει ο λογαριασμός ταμιευτηρίου.

Ποιοι πιέζονται

Σήμερα οι τάσεις για την πορεία των επιτοκίων είναι πτωτικές, όμως πέραν αυτού υπάρχουν και δύο κατηγορίες αποταμιευτών οι οποίες πιέζονται να «αποσυρθούν» από τις προθεσμιακές καταθέσεις.

- Η πρώτη είναι εκείνη που πλήττεται σε σημαντικό βαθμό από την οικονομική κρίση και λόγω του κλίματος αβεβαιότητας που αντιμετωπίζει θα επιθυμούσε αυξημένη ρευστότητα στα περιουσιακά της στοιχεία.

- Η δεύτερη κατηγορία είναι αυτή που αναζητά επενδυτικές ευκαιρίες μέσα στην ύφεση μέσω, της αγοράς μετοχών, ακινήτων, επιχειρήσεων κ.λπ., άρα λοιπόν θα ήθελε μεγαλύτερη ρευστότητα σε σύγκριση με το παρελθόν.

Οι επιλογές

Λογαριασμοί Notice Account (υπό προειδοποίηση): Προσφέρονται κυρίως από τις κυπριακές τράπεζες (Κύπρου, Marfin, Ελληνική), δέχονται ελεύθερα καταθέσεις οποτεδήποτε, προσφέρουν επιτόκια ανώτερα του ταμιευτηρίου (και χαμηλότερα των δεσμευμένων καταθέσεων) και οι αναλήψεις μπορούν να γίνουν ελεύθερα αρκεί ο πελάτης να έχει ειδοποιήσει την τράπεζα γύρω στις 20 - 30 ημέρες νωρίτερα.

«Κλειστά» κεφάλαια, ελεύθεροι τόκοι: Το σύνολο σχεδόν των τραπεζών σήμερα προσφέρει προθεσμιακές καταθέσεις, όπου ο πελάτης έχει τη δυνατότητα να εισπράττει τους τόκους: α) προκαταβολικά, β) κάθε μήνα, γ) κάθε τρίμηνο ή δ) στη λήξη της περιόδου δέσμευσης. Η προτίμηση μιας εκ των τριών πρώτων επιλογών προσφέρει συνδυασμό υψηλού επιτοκίου (των προθεσμιακών καταθέσεων) και επιπλέον ρευστότητα. Θα πρέπει βέβαια να τονιστεί πως η επιπλέον αυτή ρευστότητα δεν δίνεται δωρεάν. Αν π.χ. ένας πελάτης καταθέσει 100.000 στην ίδια τράπεζα, στο τέλος της δωδεκάμηνης δέσμευσης θα λάβει περισσότερα ευρώ αν ακολουθήσει την τέταρτη επιλογή (οι τόκοι στο τέλος), λόγω του ανατοκισμού των τόκων του.

Κλιμακούμενες δεσμεύσεις - κλιμακούμενα επιτόκια: Πρόκειται για προθεσμιακές καταθέσεις που έχουν διάρκεια έως 24 μήνες και δίνουν τη δυνατότητα στους πελάτες να μπορούν να ρευστοποιούν τα κεφάλαιά τους χωρίς ποινή ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Για παράδειγμα, σε έναν λογαριασμό 12μηνης διάρκειας, στο τέλος του πρώτου, του δεύτερου και του τρίτου τριμήνου. Βέβαια, τα επιτόκια που προσφέρονται ανεβαίνουν όσο περισσότερο διευρύνεται η διάρκεια της κατάθεσης. Με αυτόν τον τρόπο ο πελάτης έχει ευελιξία ως προς τη ρευστότητά του, ενώ παράλληλα -αν δεν προκύψει κάποια έκτακτη ανάγκη που θα διακόψει την κατάθεσή του- μπορεί να καρπωθεί και υψηλότερα επιτόκια σε σύγκριση με εκείνα του ταμιευτηρίου.

Ενδεικτικά προϊόντα

Το σύνολο σχεδόν των τραπεζών προσφέρει μέρος τουλάχιστον των προαναφερόμενων προϊόντων, οπότε οι καταθέτες θα πρέπει να προχωρούν σε έρευνα αγοράς πριν καταλήξουν στην οριστική τους απόφαση. Μεταξύ των πιστωτικών ιδρυμάτων και των προϊόντων παρατηρούνται διαφοροποιήσεις όρων και επιτοκίων. Ενδεικτικά και μόνο αναφέρουμε τα παρακάτω προϊόντα:

*H Τράπεζα Κύπρου προσφέρει στον Notice Account λογαριασμό της επιτόκιο έως 2,80% (απαιτείται προειδοποίηση 8 ή 35 ημερών), ενώ στον προθεσμιακό λογαριασμό Advance (επιτόκιο έως 3,10%) το σύνολο των τόκων προκαταβάλλεται.

*Η Marfin-Egnatia Bank προσφέρει το προϊόν «Marfin επί 13», έναν λογαριασμό που (για νέα χρήματα) δίνει τη δυνατότητα ανάληψης κάθε μήνα και στο τέλος του 12μήνου προσφέρει δώρο τους τόκους ενός ακόμη μήνα, έτσι η ετήσια απόδοση ανεβαίνει στο 3,75%.

*Η Eurobank προσφέρει το Step Up, με μηνιαία καταβολή τόκων, εγγυημένη απόδοση που αυξάνεται κάθε μήνα και δυνατότητα πρόωρης ρευστοποίησης κάθε μήνα, χωρίς ποινή.

*Ο λογαριασμός «Πειραιώς Μπροστά» είναι προθεσμιακός τραπεζικός λογαριασμός από την Τράπεζα Πειραιώς που προκαταβάλλει όλους τους τόκους.
 

** Αναδημοσίευση από το 646ο φύλλο της εβδομαδιαίας εφημερίδας "ΜΕΤΟΧΟΣ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ", 6 - 10 Αυγούστου 2010.