Μερίδια αγοράς από την παραδοσιακή λιανική κερδίζουν τα εμπορικά κέντρα, τα πολυκαταστήματα και οι εμπορικοί πολυχώροι, καθώς, παρά τη σημαντική κάμψη της κατανάλωσης και τον περιορισμό των πωλήσεων, τα σχήματα που λειτουργούν στην ελληνική αγορά επιδεικνύουν αντιστάσεις, αυξάνοντας τον αριθμό επισκεπτών που υποδέχονται και διατηρώντας τον τζίρο σε σταθερά επίπεδα.

Παράλληλα, το μοντέλο στέγασης που προσφέρουν -με τα εκλογικευμένα μισθώματα, τις υπηρεσίες αλλά και την εξασφαλισμένη κίνηση καταναλωτών- εκτιμάται ότι καλύπτει τις ανάγκες του σύγχρονου λιανεμπορίου, που συνεχίζει να διεκδικεί θέση μέσα σε διάφορα εμπορικά κέντρα, ακόμη και στη σημερινή συγκυρία, όπου οι επεκτάσεις δικτύων με νέα καταστήματα περιορίζονται.

Όπως εκτιμάται, η κατάσταση θα παραμείνει αμετάβλητη και για το υπόλοιπο του 2010, καθώς τα περισσότερα εμπορικά είτε απλώς θα διατηρήσουν σταθερότητα τζίρου είτε θα έχουν συγκρατημένη αύξηση πωλήσεων. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, η πορεία τους θεωρείται σαφώς καλύτερη από τον μέσο όρο της αγοράς, καθώς το σύνολο της λιανικής αγοράς καταγράφει κάμψη που αγγίζει ακόμη και το 40% σε κάποιες περιπτώσεις.

--- Κερδίζουν οι «μεγάλοι»

Όπως επισημαίνουν επιχειρηματικοί παράγοντες, η οικονομική κρίση επιταχύνει τις αλλαγές στον εμπορικό χάρτη της χώρας προς όφελος, κυρίως, των μεγάλων της λιανικής, οπότε οι ανατροπές στην «πίτα» των μεριδίων θεωρούνται αναπόφευκτες.

Λίγο έως πολύ, δηλαδή, εκτιμούν ότι η Ελλάδα θα ακολουθήσει την τάση που διαμορφώθηκε μετά την περίοδο 2007 - 2008 στην ιταλική και στη γαλλική αγορά. Υπό το πρίσμα αυτό, οι ίδιοι παράγοντες προβλέπουν νέα σημαντική πτώση στα μισθώματα τους επόμενους μήνες, όχι μόνο των καταστημάτων που βρίσκονται μέσα στα εμπορικά κέντρα, αλλά και σε αυτά που λειτουργούν σε πολυσύχναστες εμπορικές πιάτσες.

Στο περιβάλλον αυτό, οι διοικήσεις των εμπορικών κέντρων αναπροσαρμόζουν τη στρατηγική τους, με κύριο στόχο να μη χαθεί ούτε ένας πελάτης. Τους τελευταίους μήνες έχουν μπει στον «χορό» των γενναίων προσφορών, ενώ επιδίδονται και σε στοχευμένες ενέργειες marketing.

--- Ανοδική πορεία

Τα ωριμότερα εμπορικά κέντρα που λειτουργούν ήδη 4 χρόνια στην ελληνική επικράτεια, όπως το «The Mall» και το «Mediterranean Cosmos» της Lamda Development, εξακολουθούν να σημειώνουν αύξηση επισκεψιμότητας, καθώς και σταθεροποίηση στον τζίρο, λαμβανομένου υπόψη ότι κατά το μεγαλύτερο μέρος της νέας χρήσης του 2010 οι επιχειρήσεις που λειτουργούν εντός τους πραγματοποιούν προσφορές και σημαντικές εκπτώσεις, μειώνοντας ούτως ή άλλως τις πωλήσεις σε αξία.

Συγκεκριμένα, το «Τhe Μall» στο Μαρούσι εμφάνισε στο α΄ τρίμηνο του 2010 αύξηση πωλήσεων κατά 3,5%, το «Golden Ηall» στη Λεωφόρο Κηφισίας 23% και το «Μediterranean Cosmos» στη Θεσσαλονίκη 1%. Στο «Τhe Μall Αthens» το 2009 ο κύκλος εργασιών υποχώρησε κατά 6% περίπου, σε 312 εκατ. ευρώ.

Ο τζίρος του «Golden Ηall» διαμορφώθηκε σε 136 εκατ. ευρώ, αλλά δεν υπάρχουν συγκρίσιμα στοιχεία με το 2008, καθώς ξεκίνησε τη λειτουργία του τον Νοέμβριο του ίδιου έτους. Τα δύο εμπορικά συμβάλλουν αρκετά στην επαναλαμβανόμενη λειτουργική κερδοφορία της Lamda, δηλαδή στα κέρδη που διαμορφώνονται προ της εύλογης αξίας των επενδύσεων, των αποσβέσεων, των τόκων και των φόρων.

Η επαναλαμβανόμενη λειτουργική κερδοφορία του «Τhe Μall» ανήλθε στα 16,5 εκατ. ευρώ το 2009, έναντι 15,8 εκατ. ευρώ το 2008, και του «Golden Ηall» στα 7,5 εκατ. ευρώ, έναντι 1 εκατ. ευρώ (για τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο του 2008).

Η πληρότητα των εμπορικών κέντρων ανέρχεται σε 100% και υπάρχει και «ουρά» αιτήσεων, ώστε σε περίπτωση που κάποιος καταστηματάρχης αποχωρήσει, αμέσως αντικαθίσταται. Η διοίκηση του ομίλου αποδίδει το γεγονός στο ότι οι καταστηματάρχες έχουν το πλεονέκτημα του χαμηλότερου ενοικίου, συγκριτικά με τις κεντρικές οδούς, αλλά και υποστήριξη σε ενέργειες marketing και επικοινωνίας.

Τα έσοδα της διαχειρίστριας εταιρείας προέρχονται, σε ό,τι αφορά τα εμπορικά κέντρα, από τα ενοίκια, από τα ποσοστά επί των πωλήσεων αλλά και από δικαιώματα στα έσοδα των πάρκινγκ.

--- Κρατούν δυνάμεις

Ο τζίρος των καταστημάτων του εμπορικού κέντρου «Avenue», το οποίο εκμεταλλεύεται η Sanyo Συμμετοχών, υποχώρησε στο φετινό πρώτο τετράμηνο μόλις κατά 1,5%, πορεία σαφώς καλύτερη από τον μέσο όρο της αγοράς. Για το σύνολο του 2010, τα έσοδα του εμπορικού κέντρου «Avenue» αναμένεται να διατηρηθούν στα ίδια επίπεδα με τη χρήση 2009, δεδομένων τόσο της ύπαρξης μισθωτηρίων συμβολαίων για το σύνολο των ενοικιαζόμενων επιφανειών όσο και της ζήτησης που παρουσιάζεται για μίσθωση καταστημάτων εντός εμπορικών κέντρων.

Το εμπορικό κέντρο «Athens Heart», που συμπλήρωσε ένα έτος λειτουργίας μόλις τον Δεκέμβριο του 2009, διατηρεί την επισκεψιμότητα και τον κύκλο εργασιών του σε μία καθοδική αγορά για το λιανεμπόριο. Για την περίοδο για την οποία υπάρχουν συγκρίσιμα στοιχεία με το προηγούμενο έτος, δηλαδή το πεντάμηνο Δεκέμβριος - Απρίλιος, ο κύκλος εργασιών των καταστημάτων του κέντρου αυξήθηκε σε ποσοστό 8%.

Τον προηγούμενο μήνα, η Pasal Development ανακοίνωσε πως αναστέλλει προσωρινά τη διαδικασία πώλησης μεριδίου του εμπορικού κέντρου «Athens Heart». Εξήγησε ότι οι δυσμενείς οικονομικές εξελίξεις στη χώρα και το γεγονός ότι η συντριπτική πλειονότητα των επενδυτών που ενδιαφέρθηκαν ήταν ξένοι καθιστούν αδύνατη τη συνέχιση της διαδικασίας. Για τους επόμενους μήνες, η εταιρεία θα συνεχίσει κανονικά το επενδυτικό πρόγραμμα στο «Athens Heart» με στόχο τη συνεχή βελτίωσή του και την ενίσχυση της προβολής του.


ΟΙ ΝΕΟΙ «ΠΑΙΚΤΕΣ»

Στις αρχές Nοεμβρίου αναμένεται να ανοίξει τις πύλες του το «Athenian Capitol» του ομίλου Χαραγκιώνη, το οποίο αποτελεί έναν νέο πολυχώρο στη συμβολή των οδών Πατησίων, Γ΄ Σεπτεμβρίου και Iουλιανού. Από τη μίσθωση των χώρων του εμπορικού - ψυχαγωγικού κέντρου ο όμιλος αναμένει σε ετήσια βάση έσοδα της τάξης των 2,5 εκατ. ευρώ.

Στο «Athenian Capitol», όπου θα φιλοξενηθεί και το Ελληνικό Μουσείο Αυτοκινήτου, με περισσότερα από 100 εκθέματα της συλλογής του εκτελεστικού προέδρου του ομίλου κ. Θεόδωρου Χαραγκιώνη, θα λειτουργούν συνολικά 30 εμπορικά καταστήματα, περίπου δέκα εστιατόρια και καφέ, συνεδριακό κέντρο και κινηματογραφική αίθουσα 3D προβολών.

Αρχικά ο όμιλος Χαραγκιώνη υπολόγιζε να ολοκληρώσει την κατασκευή και να θέσει σε λειτουργία το συγκρότημα το διάστημα Μαΐου - Ιουνίου, ωστόσο μετέθεσε χρονικά αυτά τα σχέδιά του για τα τέλη Οκτωβρίου - αρχές Νοεμβρίου εξαιτίας της οικονομικής κρίσης. Σημειώνεται ότι το ύψος της νέας αυτής επένδυσης θα ανέλθει στα 45 εκατ. ευρώ.

Παράλληλα με το εμπορικό αυτό κέντρο στην οδό Πατησίων, ο όμιλος Χαραγκιώνη ολοκληρώνει εντός των προσεχών τριών - τεσσάρων μηνών δύο ακόμη έργα στην ίδια περιοχή. Πρόκειται για το συγκρότημα «Park Canyon» απέναντι από τις εγκαταστάσεις του Πανελληνίου, το οποίο και θα μισθώσει στις ιδιωτικές σχολές ΑΚΤΟ, και το κτίριο γραφείων - καταστημάτων «Park Lane» στη συμβολή των οδών Πατησίων και Κοδριγκτώνος, το οποίο θα μισθώσει βασικά σε καταστήματα του ομίλου Inditex.

Επιπλέον στα σχέδια του ομίλου περιλαμβάνεται η δημιουργία ενός ακόμη μικρού εμπορικού συγκροτήματος στο κέντρο της Αθήνας και συγκεκριμένα στην οδό Κριεζώτου, σε νεοκλασικό κτίριο που έχει στην ιδιοκτησία του. Αυτήν τη στιγμή το έργο, που θα φέρει την επωνυμία «Ανάταση», βρίσκεται στο στάδιο της έκδοσης των οικοδομικών αδειών.

Πάντως, το μεγαλύτερο project του ομίλου -αυτό της δημιουργίας mall στο ολυμπιακό γυμναστήριο Γαλατσίου- παραμένει σε εκκρεμότητα, αν και η διοίκησή του εκτιμά ότι βρίσκεται σε καλό δρόμο και ότι ενδεχομένως οι εργασίες μετατροπής του να ξεκινήσουν οριστικά την άνοιξη του 2011. Θετικές εξελίξεις αναμένει επίσης η κοινοπραξία Χαραγκιώνη - Sonae Sierra και στην υπόθεση αξιοποίησης του ακινήτου ΧΡΩΠΕΙ στον Πειραιά.

* Αναδημοσίευση από το 640ο φύλλο της εβδομαδιαίας εφημερίδας ΜΕΤΟΧΟΣ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ, 25 – 25 Ιουνίου 2010.