Στην… αγκαλιά των μεγάλων κατασκευαστικών ομίλων οδεύουν πλέον όλες οι σημαντικές υποδομές της χώρας, μετά την απόφαση της κυβέρνησης να χρησιμοποιήσει το μοντέλο των συμβάσεων παραχώρησης τόσο για τα έργα που έχουν ολοκληρωθεί (όπως αυτό της Εγνατίας Οδού) όσο και για τα νέα projects (όπως οι οδικοί άξονες της Κρήτης, περιφερειακά αεροδρόμια και λιμάνια).

Μάλιστα, προκειμένου να εξασφαλίσει άμεσα "ζεστό" χρήμα για τα κρατικά ταμεία, το υπουργείο Υποδομών εξετάζει σοβαρά την προοπτική επέκτασης του χρονικού διαστήματος των παραχωρήσεων που ήδη "τρέχουν" (αεροδρόμιο "Ελευθέριος Βενιζέλος", γέφυρα Ρίου - Αντίρριου, ακόμη και η Αττική Οδός) έναντι αρκετών εκατομμυρίων ευρώ που θα καταβάλουν οι εταιρίες-μέτοχοι.

Πληροφορίες αναφέρουν πως ήδη βρίσκεται σε εξέλιξη μια τέτοια συζήτηση για τον διεθνή αερολιμένα Αθηνών. Αξίζει να σημειωθεί ότι η επέκταση του χρόνου των παραχωρήσεων είχε τεθεί κατά καιρούς από τους ιδιώτες επενδυτές, και δη από τους κατασκευαστικούς ομίλους, οι οποίοι επιδίωκαν με τον τρόπο αυτόν να διατηρήσουν υπό τη διαχείρισή τους για όσο το δυνατόν περισσότερο διάστημα τις ιδιαίτερα αποδοτικές συμβάσεις.

Υπενθυμίζεται ότι μετά το πέρας του χρόνου παραχώρησης ή και νωρίτερα, εφόσον έχει επιτευχθεί η προκαθορισμένη απόδοση των ιδίων κεφαλαίων, η διαχείριση και η συντήρηση των έργων αυτών θα επιστραφούν στο Δημόσιο.

Σε κάθε περίπτωση, ιδίως μετά τις καταγγελίες ότι οι παραχωρησιούχοι μετέρχονται μεθόδων που θολώνουν προς όφελός τους τα οικονομικά στοιχεία των έργων, η κυβέρνηση προτίθεται να θέσει υπό στενή παρακολούθηση και έλεγχο τις συμβάσεις παραχώρησης που λειτουργούν σήμερα (Αττική Οδός, Ρίο - Αντίρριο, αεροδρόμιο "Ελευθέριος Βενιζέλος").

Παραχωρείται η Εγνατία Οδός

Παράλληλα, με τη στενότερη εποπτεία στις λειτουργούσες συμβάσεις, το υπουργείο Υποδομών σχεδιάζει να αναθέσει ως έργα παραχώρησης μια σειρά βασικές υποδομές της χώρας. "Ναυαρχίδα" αυτών των συμβάσεων θα είναι η Εγνατία Οδός, καθώς η παραχώρηση της διαχείρισής της σε ιδιώτες μπορεί να αποφέρει ως έσοδα στο κράτος δεκάδες εκατομμύρια ευρώ κάθε χρόνο.

Επιπλέον, το Δημόσιο θα απαλλαγεί από το κόστος συντήρησης και λειτουργίας του οδικού άξονα που ανέρχεται αυτήν τη στιγμή στα 100 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση. Δεν αποκλείεται μάλιστα ο ιδιώτης (ή οι ιδιώτες επενδυτές εφόσον η εκμετάλλευση του αυτοκινητόδρομου χωριστεί σε περισσότερες από μία συμβάσεις παραχώρησης) να αναλάβει την εξόφληση των περίπου 400 εκατ. ευρώ που είχε λάβει η Εγνατία Οδός Α.Ε. ως δάνειο για τη χρηματοδότηση της κατασκευής της.
 
Σημειώνεται ότι το υπουργείο Υποδομών έχει προαναγγείλει τη σταδιακή λειτουργία σταθμών διοδίων κατά μήκος του οδικού άξονα, αρχής γενομένης από τον προσεχή Ιούλιο.

Με δεδομένο λοιπόν ότι οι εταιρίες που θα αναλάβουν τη διαχείριση της Εγνατίας Οδού θα έχουν άμεσα έσοδα, εκτιμάται πως θα κινήσει το ενδιαφέρον όλων των μεγάλων κατασκευαστικών ομίλων της χώρας (Ελλάκτωρ, J&P Άβαξ, ΓΕΚ) αλλά και των ξένων συνεργατών τους (Vinci, Hochtief) για τη διεκδίκηση της συγκεκριμένης σύμβασης παραχώρησης.

Θα πρέπει να αναφερθεί, δε, ότι πρόθεση του υπουργείου Υποδομών είναι να ζητήσει από τους ενδιαφερόμενους παραχωρησιούχους της Εγνατίας Οδού να παρουσιάσουν παράλληλα ένα σχέδιο επενδύσεων που θα μπορούσαν να υλοποιήσουν κατά μήκος του αυτοκινητόδρομου, με στόχο την τόνωση των τοπικών οικονομιών.

Εκτός της Εγνατίας Οδού, το μοντέλο των συμβάσεων παραχώρησης θα χρησιμοποιηθεί στον Βόρειο και Νότιο Οδικό Άξονα Κρήτης αλλά και σε περιφερειακά αεροδρόμια και λιμάνια. Υπενθυμίζεται ότι το νέο αεροδρόμιο του Καστελίου Κρήτης προωθείται ήδη ως έργο παραχώρησης και έχουν προσκληθεί οι ενδιαφερόμενοι επενδυτές να υποβάλουν τις προσφορές τους έως τις 19 Οκτωβρίου 2010.

Μέχρι το καλοκαίρι του 2011 το υπουργείο Υποδομών έχει προαναγγείλει ότι θα δημοπρατήσει ως σύμβαση παραχώρησης το πολύπαθο έργο των επεκτάσεων της Αττικής Οδού.

Και ενδιαφέρονται και προβληματίζονται οι μεγαλοεργολάβοι

Η εκτεταμένη χρήση του θεσμού των παραχωρήσεων, στην οποία καταφεύγει η κυβέρνηση για να εξοικονομήσει χρήματα, έχει μεν προκαλέσει το ενδιαφέρον των ισχυρών κατασκευαστικών ομίλων που άλλωστε καλούνται κατά κύριο λόγο να φέρουν σε πέρας αυτού του είδους τα έργα, ταυτόχρονα δε τους προβληματίζει αρκετά.

Ο προβληματισμός των κατασκευαστών έχει να κάνει με τις δυνατότητες και την επιθυμία του χρηματοπιστωτικού συστήματος -εγχώριου και διεθνούς- να χρηματοδοτήσει όλα αυτά τα έργα σε μια ιδιαίτερα δύσκολη στιγμή για τη χώρα. Επιπλέον, διερωτούνται για την απόδοση που θα πετύχουν αυτά τα έργα, με δεδομένο ότι έχει αρχίσει να παρατηρείται σταδιακή υποχώρηση του κυκλοφοριακού φόρτου στους αυτοκινητόδρομους και κατ’ επέκταση μείωση στα έσοδα από διόδια.
 
Για τον λόγο αυτόν, ορισμένοι κατασκευαστές εκτιμούν ότι το ενδιαφέρον θα επικεντρωθεί κυρίως στα projects εκείνα που έχουν μεγάλες πιθανότητες υψηλών αποδόσεων, ενώ για τα υπόλοιπα θα υπάρξει "χλιαρή" αντιμετώπιση τόσο από τους ίδιους όσο και από τις τράπεζες.

[email protected]