Mάχη επιβίωσης με προτεραιότητες τη διατήρηση της ρευστότητας και τη μείωση της έκθεσης σε κινδύνους δίνουν οι εμπορικές επιχειρήσεις, οι διοικήσεις των οποίων συνομολογούν ότι η προσεχής τριετία θα είναι δύσκολη.

Έχοντας ήδη διανύσει μια υπερδωδεκάμηνη περίοδο κρίσης, οι περισσότερες εταιρείες έχουν διαλύσει τις αυταπάτες για σοβαρή ανάκαμψη μέσα στο 2010, ενώ αρκετοί είναι εκείνοι οι οποίοι εκτιμούν ότι και η διετία 2011 - 2012 και όσο η χώρα βρίσκεται υπό καθεστώς επιτήρησης, παλεύοντας να εφαρμόσει το Πρόγραμμα Σύγκλισης και Ανάπτυξης, θα είναι διάστημα βέβαιης ύφεσης, με δραματική επίπτωση στην κατανάλωση.

Οι εκτιμήσεις συνάδουν και με τα πρώτα στοιχεία πωλήσεων των αρχών του 2010, περίοδος όπου όλοι οι εμπορικοί κλάδοι καταγράφουν πτώση. Παρά το... μπόνους των χειμερινών εκπτώσεων και την πρώιμη εορταστική περίοδο του Πάσχα, οι πωλήσεις συνεχίζουν να φθίνουν στην ελληνική αγορά.

Με δεδομένη την αρνητική τάση, διάφοροι παράγοντες πιστεύουν ότι όπως και το 2009 η αγορά θα κινηθεί στο πλαίσιο της «εσωτερικής υποτίμησης», με τις επιχειρήσεις να ελέγχουν τα κόστη τους και να περιορίζουν τα περιθώρια κέρδους και τις τιμές προς τον τελικό καταναλωτή, ώστε να διατηρηθούν εντός παιχνιδιού. Παράλληλα, κάνουν λόγο για ανακατατάξεις στην αγορά, ιδίως σε ό,τι αφορά τα μερίδια, και διαβλέπουν νέα φάση συγκέντρωσης.

Ειδική βαρύτητα δίνουν στα θέματα αναδιάρθρωσης και τόνωσης της οικονομίας, θεωρώντας ότι η αποκατάσταση της ρευστότητας, η εξομάλυνση των στρεβλώσεων (π.χ. άνοιγμα κλειστών επαγγελμάτων), τα κίνητρα για επενδύσεις κ.ά. θα βοηθήσουν την επιχειρηματικότητα να αναπτυχθεί σε βάθος χρόνου.

--- Οι εκτιμήσεις
 
* Πτωτική ζήτηση και μάχη για τα μερίδια αγοράς βλέπει ως βασικά χαρακτηριστικά του επόμενου διαστήματος ο πρόεδρος του ΣΕΛΠΕ και του ομώνυμου ομίλου ένδυσης, κ. Θεόδωρος Βάρδας. Θεωρεί ότι η κρίση θα συνεχιστεί στην αγορά και τα προσεχή χρόνια, αν και υπογραμμίζει ότι συν τω χρόνω θα απορροφώνται οι αλλαγές που θα επιφέρει η συγκεκριμένη κατάσταση.

Υποστηρίζει ότι, κατ’ αρχάς, θα υπάρξει συρρίκνωση της πίτας της αγοράς και ανακατανομή μεριδίων υπέρ εκείνων που θα επιδείξουν ανθεκτικότητα και ανταγωνιστικά χαρακτηριστικά. Εκτιμά ότι μετά τα μέτρα τα οποία ήδη έχουν ανακοινωθεί η κυβέρνηση οφείλει να καλύψει την «τρύπα» εισοδήματος που έχει δημιουργηθεί, αναπληρώνοντας με αναπτυξιακές πολιτικές.

* Στον τομέα της ένδυσης και της υπόδησης, όπου η ύφεση έχει ήδη αφήσει τα σημάδια της, οι επιχειρηματίες στρέφονται στη σφιχτή διαχείριση, στον περιορισμό των επισφαλειών από πελάτες, στη μείωση δανείων και υποχρεώσεων αλλά και στη λελογισμένη ανάπτυξη, με έλεγχο των αποθεμάτων και των επεκτάσεων.

Κατά τον πρόεδρο της Fashion Box, κ. Κωνσταντίνο Τσουβελεκάκη, η διατήρηση ή η αύξηση μεριδίων αγοράς όπως και η ενίσχυση των ταμειακών ροών αποτελούν προτεραιότητες για το 2010, χρονιά στην οποία διαβλέπει μεγαλύτερη πτώση στην κατανάλωση. Όσον αφορά στην τιμολογιακή του πολιτική, έπειτα από απόφαση και της μητρικής ιταλικής εταιρείας Replay, έχουν γίνει προσαρμογές τιμών στις κολεξιόν που παρουσιάζονται τόσο διεθνώς όσο και στην Ελλάδα.

Το α΄ τρίμηνο του έτους, σύμφωνα με τον κ. Τσουβελεκάκη, υπήρξε, τηρουμένων των αναλογιών, θετικό δεδομένων των εκπτώσεων αλλά και της εορταστικής περιόδου του Πάσχα. Ωστόσο, θεωρεί πως από τον Απρίλιο θα υπάρξει κάμψη στην κατανάλωση, η οποία σαφώς θα πληγεί από τα κυβερνητικά μέτρα και από τη μείωση του εισοδήματος.

Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, ο κ. Τσουβελεκάκης εκτιμά ότι θα υπάρξει νέα φάση συγκέντρωσης και πως θα παρατηρηθούν ανακατανομές μεριδίων στο εγχώριο εμπόριο ένδυσης. Η εταιρεία υπολογίζει ότι θα διατηρήσει την πίεση στον τζίρο της σε επίπεδα άνω του μέσου όρου της αγοράς (όπως συνέβη και το 2009), κερδίζοντας έτσι μερίδια.

* Αρνητικές ενδείξεις για το 2010 συγκεντρώνει και η Yalco, η οποία δέχεται πιέσεις τόσο στη χονδρική όσο και στη λιανική όπου δραστηριοποιείται μέσω της Habitat και του δικτύου Omnishop. Αν και η διοίκησή της αποφεύγει να προβεί σε προβλέψεις, πιστεύει ότι η πτωτική ζήτηση θα συνεχιστεί και τη χρονιά που διανύουμε, όπου το βάρος τώρα πέφτει στη διαχείριση του πελατολογίου και των εξόδων. Παράλληλα, η εταιρεία αναζητά τρόπο απεμπλοκής από την Ουγγαρία, πουλώντας εξ ολοκλήρου ή αναθέτοντας σε τρίτο τη δραστηριότητα της θυγατρικής της.

* Μικρές ελπίδες στην εγχώρια αγορά στηρίζει ο όμιλος Σαράντη, ο οποίος προβλέπει μηδενική αύξηση πωλήσεων στην Ελλάδα για το 2010. Ωστόσο, σύμφωνα με τον CFO του ομίλου, κ. Κ. Ροζακέα, η ζήτηση στην ελληνική αγορά για είδη οικιακής χρήσης και προσωπικής φροντίδας ενδεχομένως να σταθεροποιηθεί το 2010.

Η εκτίμηση βασίζεται στην ομαλοποίηση των παραγγελιών του λιανεμπορίου σε αντίθεση με τη μακρά περίοδο αποθεματοποίησης που επιχειρήθηκε το 2009. Έτσι, πιστεύεται ότι η ζήτηση, αν και συγκρατημένη, δεν θα παρουσιάσει δραματικές μεταπτώσεις μέσα στη χρήση.

Επίσης, ο κ. Ροζακέας εκτιμά ότι η στροφή προς τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, παρότι παρουσιάζει σταθερή αύξηση μεριδίων, είναι συγκυριακή και θα υποχωρήσει, όσο ο καταναλωτής θα ανακτά την εμπιστοσύνη του στην οικονομία, χωρίς έτσι να κινδυνεύουν οριστικά τα μερίδια των επώνυμων προϊόντων. Παρ’ όλα αυτά, υπογραμμίζει πως οι προβλέψεις αυτές μπορεί να ανατραπούν εάν επικρατήσει το «χείριστο» σενάριο όσον αφορά στην ελληνική οικονομία.

* Αναδημοσίευση από το 628ο φύλλο της εβδομαδιαίας εφημερίδας ΜΕΤΟΧΟΣ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ, 1 – 6 Απριλίου 2010.