Σε μείωση του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών κατά 8,1 δισ. ευρώ, ή 25,7% την περίοδο Ιανουαρίου-Νοεμβρίου 2009 οδήγησε η μείωση του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου, ενώ σημαντικά χαμηλότερα έναντι του αντίστοιχου περυσινού μήνα διαμορφώθηκε το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών στον Νοέμβριο, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος.

Πιο αναλυτικά, την περίοδο Ιανουαρίου-Νοεμβρίου 2009 το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών μειώθηκε κατά 8,1 δισεκ. ευρώ ή 25,7% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2008 και διαμορφώθηκε σε 23,5 δισεκ. ευρώ.

Η εξέλιξη αυτή αντανακλά κυρίως τη μεγάλη μείωση του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου και – σε πολύ μικρότερο βαθμό – τη μείωση του ελλείμματος του ισοζυγίου εισοδημάτων. Ταυτόχρονα, όμως, τα πλεονάσματα των ισοζυγίων των υπηρεσιών και των τρεχουσών μεταβιβάσεων εμφάνισαν μεγάλη μείωση.

Ο περιορισμός του συνολικού ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου κατά 13 δισεκ. ευρώ προήλθε από τη μείωση του εμπορικού ελλείμματος των αγαθών εκτός καυσίμων και πλοίων κατά 7 δισεκ. ευρώ, των καθαρών πληρωμών για εισαγωγές καυσίμων κατά 4,6 δισεκ. ευρώ και των καθαρών πληρωμών για αγορές πλοίων κατά 1,4 δισεκ. ευρώ.

Όσον αφορά το εμπορικό ισοζύγιο εκτός πλοίων και καυσίμων, οι πληρωμές για εισαγωγές μειώθηκαν κατά 9,5 δισεκ. ευρώ ή 25,0%, δηλαδή πολύ περισσότερο από ό,τι οι εισπράξεις από εξαγωγές, οι οποίες μειώθηκαν κατά 2,5 δισεκ. ευρώ ή 19,2%.

Η μείωση του πλεονάσματος του ισοζυγίου των υπηρεσιών κατά 4,5 δισεκ. ευρώ αντανακλά κυρίως τον περιορισμό των καθαρών εισπράξεων από υπηρεσίες μεταφορών και ταξιδιωτικές υπηρεσίες.

Οι ακαθάριστες εισπράξεις από υπηρεσίες μεταφορών (κυρίως από την εμπορική ναυτιλία) μειώθηκαν σημαντικά (κατά 31,0%), με αποτέλεσμα οι αντίστοιχες καθαρές εισπράξεις να περιοριστούν κατά 3,3 δισεκ. ευρώ. Επίσης, οι ταξιδιωτικές δαπάνες στην Ελλάδα από μη κατοίκους μειώθηκαν κατά 10,8%, ενώ οι αντίστοιχες δαπάνες στο εξωτερικό από κατοίκους Ελλάδος μειώθηκαν κατά 6,7%, με αποτέλεσμα οι καθαρές εισπράξεις για ταξιδιωτικές υπηρεσίες να μειωθούν κατά 1,1 δισεκ. ευρώ. Τέλος, οι καθαρές πληρωμές για «λοιπές» υπηρεσίες εμφάνισαν αύξηση κατά 123 εκατ. ευρώ.

Το έλλειμμα του ισοζυγίου των εισοδημάτων περιορίστηκε κατά 852 εκατ. ευρώ σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2008, δεδομένου ότι οι καθαρές πληρωμές για τόκους, μερίσματα και κέρδη μειώθηκαν λόγω των εξελίξεων στη διεθνή και την εγχώρια χρηματαγορά και κεφαλαιαγορά. Τέλος, το πλεόνασμα του ισοζυγίου των τρεχουσών μεταβιβάσεων περιορίστηκε κατά 1,2 δισεκ. ευρώ, κυρίως λόγω της μείωσης των μεταβιβάσεων από την ΕΕ προς τον τομέα της γενικής κυβέρνησης και δευτερευόντως λόγω της μείωσης των εισπράξεων των λοιπών τομέων, καθώς και της αύξησης των πληρωμών του τομέα της γενικής κυβέρνησης προς την ΕΕ.

Το Νοέμβριο του 2009 το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών διαμορφώθηκε σε 2,8 δισεκ. ευρώ, σε επίπεδο σημαντικά χαμηλότερο από εκείνο του Νοεμβρίου 2008 (3,4 δισεκ. Ευρώ), κυρίως λόγω της μεγάλης υποχώρησης του εμπορικού ελλείμματος και δευτερευόντως λόγω της μείωσης του ελλείμματος του ισοζυγίου εισοδημάτων.

Οι εξελίξεις αυτές αντισταθμίστηκαν μερικώς από τον περιορισμό του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών, ενώ το ισοζύγιο τρεχουσών μεταβιβάσεων έμεινε ουσιαστικά αμετάβλητο.

Η υποχώρηση του συνολικού ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου (κατά 650 εκατ. ευρώ) προήλθε από τον περιορισμό του ελλείμματος του ισοζυγίου αγαθών εκτός καυσίμων και πλοίων κατά 295 εκατ. ευρώ (καθώς η μείωση, σε απόλυτα επίπεδα, της δαπάνης για εισαγωγές ήταν υπερδιπλάσια εκείνης των εισπράξεων από εξαγωγές) καθώς και από τον περιορισμό των καθαρών πληρωμών για εισαγωγές καυσίμων και αγορές πλοίων κατά 260 και 95 εκατ. ευρώ αντίστοιχα.

Το πλεόνασμα του ισοζυγίου των υπηρεσιών περιορίστηκε κατά 236 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω της μείωσης των καθαρών εισπράξεων από υπηρεσίες μεταφορών κατά 188 εκατ. ευρώ, δεδομένου ότι οι ακαθάριστες εισπράξεις από υπηρεσίες μεταφορών (κυρίως ναυτιλιακές) εμφάνισαν σημαντική πτώση (κατά 20%).

Μείωση (κατά 23 εκατ. ευρώ) παρουσίασαν και οι καθαρές εισπράξεις από ταξιδιωτικές υπηρεσίες, δεδομένου ότι οι ταξιδιωτικές δαπάνες στην Ελλάδα από μη κατοίκους μειώθηκαν σε σύγκριση με τον Νοέμβριο του 2008 κατά 17% (οι ταξιδιωτικές δαπάνες στο εξωτερικό από κατοίκους Ελλάδος μειώθηκαν κατά 9,2% ).

Το έλλειμμα του ισοζυγίου εισοδημάτων μειώθηκε κατά 194 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω του περιορισμού των καθαρών πληρωμών για τόκους, μερίσματα και κέρδη. Τέλος, το ισοζύγιο τρεχουσών μεταβιβάσεων παρουσίασε έλλειμμα 65 εκατ. ευρώ, δηλαδή κατά 23 εκατ. ευρώ μικρότερο από ό,τι τον Νοέμβριο του 2008, λόγω της μείωσης των καθαρών πληρωμών του τομέα της γενικής κυβέρνησης. (Σημειώνεται ότι οι ακαθάριστες τρέχουσες μεταβιβάσεις από την ΕΕ περιλαμβάνουν κυρίως τις καταβολές από το Τμήμα Εγγυήσεων του Ευρωπαϊκού Γεωργικού Ταμείου Προσανατολισμού και Εγγυήσεων στο πλαίσιο της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής καθώς και τις καταβολές από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, ενώ οι τρέχουσες μεταβιβάσεις προς την ΕΕ περιλαμβάνουν τις αποδόσεις-πληρωμές της Ελλάδος στον Κοινοτικό Προϋπολογισμό.)

* Τα στοιχεία της ΤτΕ για το ισοζύγιο πληρωμών δημοσιεύονται στη δεξιά στήλη: "Συνοδευτικό Υλικό".