H πολιτική της κυβέρνησης για μετοχοποιήσεις και ιδιωτικοποιήσεις για την αναδιάρθρωση και τη διαχείριση της δημόσιας περιουσίας συνεπάγεται τη μείωση ή την εξάλειψη του κρατικού ελέγχου στις περισσότερες οικονομικές δραστηριότητες εκτός των δημόσιων αγαθών, καθώς και τη συνεχιζόμενη κατοχή μετοχών σε τομείς στρατηγικής σημασίας για το δημόσιο συμφέρον και την εθνική ασφάλεια.

Η μείωση του δημόσιου χρέους και η αναδιάρθρωση είναι βασικοί στόχοι στο πλαίσιο του παρόντος προγράμματος. Αναμένεται ότι οι ιδιωτικοποιήσεις και μετοχοποιήσεις θα εξασφαλίσουν 2,5 δισ. ευρώ το 2010 και θα συνεχιστούν τα επόμενα έτη.

Η απόσυρση της κρατικής ιδιοκτησίας σε τομείς εκτός των στρατηγικών συμφερόντων του Δημοσίου και η δημιουργία εποπτικών οργάνων θα συμβάλλουν στη συνολική οικονομική απόδοση. Ταυτόχρονα, η διατήρηση ενός βαθμού ιδιοκτησίας και ο έλεγχος ορισμένων πτυχών του τραπεζικού συστήματος, όπως και μοναδικών στοιχείων υποδομών, μπορούν να διασφαλίσουν την προστασία του δημόσιου συμφέροντος, χωρίς να αποκλείουν τη συμβολή της ιδιωτικής τεχνογνωσίας.

Το κρατικό χαρτοφυλάκιο (βλέπε πίνακα) περιλαμβάνει σημαντικές συμμετοχές στον τραπεζικό τομέα με άμεση κυριότητα μεριδίων στην Αγροτική Τράπεζα (77%) και στο Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο (34%). Επενδύσεις στον χώρο των τηλεπικοινωνιών ή των επιχειρήσεων παραγωγής ενέργειας, όπως ο ΟΤΕ και η ΔΕΗ, ή σε εταιρείες διαχείρισης αγωγών και η ιδιοκτησία κατασκευής αγωγών περιλαμβάνουν μικρά ή μεγάλα συμφέροντα, π.χ. σε ΔΕΠΑ και ΔΕΣΦΑ, όπως και στις επιχειρήσεις διαχείρισης των υδάτων.

Επενδύσεις σε εταιρείες διαχείρισης λιμένων και αεροδρομίων και η ιδιοκτησία τέτοιων υποδομών συνεπάγονται πλειοψηφία μεριδίων π.χ. στον ΟΛΠ, στον ΟΛΘ και στον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών. Τέλος, το κράτος εξακολουθεί να έχει σημαντικά μερίδια σε καζίνο, καθώς και στο κρατικό μονοπώλιο της εταιρείας στοιχημάτων ΟΠΑΠ.

Το σχέδιο

Το σχέδιο καλύπτει όλες τις κατηγορίες περιουσιακών στοιχείων και συνυπολογίζει τέσσερις βαθμούς κρατικής ιδιοκτησίας:

-Πλήρης ιδιωτικοποίηση προβλέπεται για τα περιουσιακά στοιχεία που δεν σχετίζονται με τα δημόσια αγαθά και αποκλείονται από τα κρατικά στρατηγικά συμφέροντα.

-Μειωμένη δεσμευμένη κρατική ιδιοκτησία (34%) ή κρατική ιδιοκτησία μικρότερη από 34% με συμφωνίες μετόχων προβλέπεται γι’ αυτά τα περιουσιακά στοιχεία στα οποία πρέπει να διατηρηθεί αποτελεσματική διακριτική παρέμβαση.

-Τέλος, ο πλειοψηφικός δημόσιος έλεγχος (τουλάχιστον το 51%) προβλέπεται για περιορισμένο αριθμό εταιρειών που σχετίζονται με δημόσια αγαθά, υποδομές και ασφάλεια.

Το χρονοδιάγραμμα του σχεδίου ιδιωτικοποίησης ξεκινά στις αρχές του 2010 με μια σειρά ώριμων έργων και συνεχίζεται το 2011 και το 2012 με τις περιπτώσεις και τους τομείς που απαιτούν προσεκτικό σχεδιασμό και τη βελτίωση των συνθηκών της αγοράς. Η μεθοδολογία που χρειάζεται σε κάθε περίπτωση ποικίλλει από στρατηγική συνεργασία μέχρι αμιγή τιτλοποίηση περιουσιακών στοιχείων.

Ο σχεδιασμός θα έχει στόχο τη μεγιστοποίηση της αξίας της περιουσίας και την ελαχιστοποίηση των κινδύνων. Προβλέπεται επίσης η ενσωμάτωση ενός χαρτοφυλακίου ή υποχαρτοφυλακίου της περιουσίας σε εταιρεία συμμετοχών, που θα μπορέσει στη συνέχεια να εισαχθεί στο χρηματιστήριο.

Μία ειδική κατηγορία περιουσίας αφορά στην κρατική ιδιοκτησία ακινήτων, η οποία δεν έχει περιληφθεί σε προηγούμενα σχέδια αναδιάρθρωσης. Η συγκεκριμένη κατηγορία παρουσιάζει σημαντικές δυνατότητες ανάπτυξης λόγω της εκτεταμένης λίστας και μεγάλης ποικιλίας από ακίνητα εμπορικού ενδιαφέροντος.

Ο σχηματισμός ομοιογενών χαρτοφυλακίων ακίνητης περιουσίας, π.χ. εμπορικές αστικές ή τουριστικές περιοχές, σε συνδυασμό με ιδιωτικά κεφάλαια, θα οδηγήσει σε νέα ανάπτυξη και σε ευκαιρίες για μετέπειτα εισαγωγή στο χρηματιστήριο. Οι επενδύσεις σε ακίνητα αποτελούν ένα τεράστιο χαρτοφυλάκιο, το οποίο θα εξισορροπηθεί και θα είναι διαχειρίσιμο επαγγελματικά μέσω συνεργασίας με ιδιωτικά ιδρύματα για ανάπτυξη και εισαγωγή στο χρηματιστήριο.


*Ταυτόχρονη δημοσίευση με το 617ο φύλλο της εβδομαδιαίας εφημερίδας ΜΕΤΟΧΟΣ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ, 15-19 Ιανουαρίου 2010.

**Αναλυτικός πίνακας με τις κρατικές συμμετοχές και την αξία τους δημοσιεύεται στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".