Ριζικές ανατροπές στο φορολογικό σύστημα με επαναφορά του τεκμαρτού προσδιορισμού εισοδημάτων ενός εκατομμυρίου ελευθέρων επαγγελματιών και επιτηδευματιών, σύνδεση του αφορολογήτου ορίου με το ύψος των δαπανών μέσω αποδείξεων και ενδεχομένως επιβολή πράσινου φόρου αποκαλύπτουν οι θέσεις της κυβέρνησης όπως αποτυπώνονται στη δημόσια διαβούλευση μέσω Διαδικτύου που ξεκίνησε χθες.

Παράλληλα, το υπουργείο Οικονομικών προωθεί νέα αύξηση των αντικειμενικών αξιών ακινήτων και αύξηση των ειδικών φόρων κατανάλωσης στα καύσιμα, ενώ δεν αποκλείει πρόσθετη αύξηση των ΕΦΚ σε τσιγάρα και ποτά (πέραν της ήδη εξαγγελθείσας αναπροσαρμογής κατά 10%).

Παρά το γεγονός ότι στο μεγαλύτερο μέρος τους οι φορο-αλλαγές θα αφορούν στα εισοδήματα που θα αποκτηθούν το 2010 και θα δηλωθούν στην εφορία το 2011, ειδικά για τα μερίσματα δεν αποκλείεται η φορολόγησή τους με βάση την κλίμακα από το επόμενο έτος σύμφωνα με τα μερίσματα που αποκτήθηκαν φέτος.

«Τυπικά έχουμε τη δυνατότητα, θα δούμε αν θα το αποφασίσουμε», λέει αρμόδιο στέλεχος του υπουργείου Οικονομικών. To 2010 παράλληλα θα είναι το τελευταίο έτος υποβολής «χάρτινων» φορολογικών δηλώσεων. Είναι η τελευταία φορά που τυπώνουμε φέτος 5,5 εκατομμύρια φορολογικές δηλώσεις και βιβλιαράκια οδηγιών, λέει η ίδια πηγή σημειώνοντας πως από το 2011 όλες οι δηλώσεις θα υποβάλλονται ηλεκτρονικά μέσω Διαδικτύου, με τη συνδρομή λογιστικών γραφείων και Κέντρων Εξυπηρέτησης Πολιτών για όσους φορολογουμένους δεν έχουν τη δυνατότητα να υποβάλλουν μόνοι τους ηλεκτρονικά τις δηλώσεις τους.


Νέα e-έντυπα και αποδείξεις

Παράλληλα με το νέο ανανεωμένο ηλεκτρονικό έντυπο Ε1, οι φορολογούμενοι θα καλούνται να συμπληρώσουν δύο ακόμα έντυπα. Στο πρώτο θα καταγράφονται όλα τα περιουσιακά στοιχεία από καταθέσεις, ομόλογα και μετοχές έως ακίνητα, αυτοκίνητα, πισίνες, σκάφη αναψυχής και πολύτιμα έργα τέχνης. Αντιπαραβάλλοντας τα στοιχεία αυτά με τα δηλωθέντα εισοδήματα μέσω διασταυρώσεων, θα προκύπτουν οι περιπτώσεις εκείνες όπου οι ασυμφωνίες δηλωθέντων εισοδημάτων και συνθηκών διαβίωσης θα οδηγούν σε ελέγχους.

Στο δεύτερο έντυπο θα υποβάλλονται τα στοιχεία των αποδείξεων δαπανών με την αναγραφή του ΑΦΜ του πωλητή προϊόντων ή του επαγγελματία που παρείχε υπηρεσίες και του ύψους της δαπάνης. Το οικονομικό επιτελείο έχει αποφασίσει να παρέχει γενναία φορολογικά κίνητρα στους φορολογουμένους για να συλλέγουν αποδείξεις από την 1η Ιανουαρίου του 2010.

Όσο περισσότερες υποβάλλουν τόσο μεγαλύτερη έκπτωση φόρου θα έχουν από την εφορία, ενώ παράλληλα τα έσοδα του Δημοσίου θα τονωθούν από τον αυξημένο ΦΠΑ αλλά και από την υποχρέωση των καταστηματαρχών και των ελευθέρων επαγγελματιών να δηλώνουν τα πραγματικά τους εισοδήματα αφού θα εκδίδουν κανονικά αποδείξεις.


Νέα τεκμήρια

Μεγάλες αλλαγές έρχονται και στον τρόπο υπολογισμού των εισοδημάτων ενός εκατομμυρίου ελευθέρων επαγγελματιών και επιτηδευματιών. Το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης έχει δεχτεί εισηγήσεις για τον προσδιορισμό του ελάχιστου φορολογητέου εισοδήματος ελευθέρων επαγγελματιών και επιτηδευματιών με βάση μια σειρά αντικειμενικών κριτηρίων που θα ξεκινούν από το καταβαλλόμενο ενοίκιο για την επαγγελματική εγκατάσταση και θα φτάνουν έως τις δαπάνες κινητής τηλεφωνίας και λειτουργίας της εγκατάστασης (π.χ. ηλεκτρικό ρεύμα και δαπάνες τηλεφωνίας) και τον αριθμό των απασχολουμένων.

Τα τετραγωνικά μέτρα της επαγγελματικής εγκατάστασης θα σταθμίζονται με συγκεκριμένους συντελεστές, ενώ μεγάλη βαρύτητα θα έχει και η περιοχή της άσκησης του επαγγέλματος. «Δεν μπορεί γιατρός στο Κολωνάκι, με νοικιασμένο ιατρείο σε μία από τις ακριβότερες περιοχές της χώρας, να απασχολεί γραμματέα και να δηλώνει στην εφορία εισόδημα χαμηλότερο του αφορολογήτου», λέει αρμόδιο στέλεχος του υπουργείου Οικονομικών που υπεραμύνεται του μέτρου υπενθυμίζοντας τα πρόσφατα ευρήματα διασταυρώσεων της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων.

Σύμφωνα με αυτά, από τους 151 γιατρούς που δραστηριοποιούνται στην περιοχή του Κολωνακίου ένας στους πέντε δήλωσε στην εφορία καθαρά ετήσια εισοδήματα χαμηλότερα των 10.000 ευρώ, άλλοι τόσοι δεν ξεπέρασαν τα 20.000 ευρώ και μόλις 11 γιατροί δήλωσαν καθαρό εισόδημα πάνω από 100.000 ευρώ.

Οι προθέσεις της κυβέρνησης διαφαίνονται από τις προτάσεις που έχει θέσει για διαβούλευση στο συγκεκριμένο ζήτημα. Αναφέρεται χαρακτηριστικά: «Προτείνεται ο λογιστικός προσδιορισμός βάσει λογιστικών καταστάσεων όλων των κατηγοριών ελευθέρων επαγγελματιών και επιτηδευματιών και η κατάργηση του ειδικού τρόπου φορολόγησης που ισχύει για ορισμένες κατηγορίες επαγγελμάτων».

Μετά την κυβερνητική πρόταση, το υπουργείο Οικονομικών ζητά τις απόψεις των πολιτών σχετικά με το αν το παραπάνω μέτρο «θα πρέπει να συνοδεύεται και από την πρόβλεψη για ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημα συνδεδεμένο με συγκεκριμένα κριτήρια επαγγελματικής δραστηριότητας».