Στα 430,825 δισ. ευρώ ανήλθαν πέρυσι οι επενδύσεις σε Έρευνα και Ανάπτυξη που πραγματοποίησαν 2.000 εταιρείες σε παγκόσμιο επίπεδο.

Παρά την οικονομική κρίση, οι εταιρικές επενδύσεις έρευνας και ανάπτυξης (Ε&Α) όπως αναφέρεται στον "EU Industrial R&D Investment Scoreboard", αυξήθηκαν παγκοσμίως κατά 6,9%, με τις επενδύσεις σε Ε&Α των κοινοτικών επιχειρήσεων, δηλαδή των εταιρειών που έχουν την έδρα τους στην ΕΕ, να έχουν αυξηθεί πέρυσι κατά 8,1% σε σχέση με το 2007.

Από την άλλη πλευρά οι αμερικανικές και ιαπωνικές επιχειρήσεις, που αποτελούν τους μεγαλύτερους ανταγωνιστές της ΕΕ σε δαπάνες Ε&Α, αύξησαν επίσης τις επενδύσεις στη δημιουργία νέων προϊόντων, αλλά η αύξηση, της τάξης του 5,7% και 4,4% αντίστοιχα, δεν ήταν τόσο σημαντική.

Παρά το γεγονός ότι οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις διοχετεύουν χρήματα σε Ε&Α με ταχύτερο ρυθμό σε σχέση με τους Αμερικανούς και Ιάπωνες ανταγωνιστές τους, εξακολουθούν να δαπανούν λιγότερα σε πραγματικούς όρους.

Οι ευρωπαϊκές επενδύσεις ως ποσοστό των πωλήσεων ανέρχονταν σε 2,7% το 2008, σε σχέση με 4,5% στις ΗΠΑ και 3,4% στην Ιαπωνία. Έτσι μόνο δύο εταιρείες της ΕΕ περιλαμβάνονται στην πρώτη δεκάδα της λίστας του 2008 από 3 που ήταν στην αντίστοιχη λίστα του 2007.

Πρόκειται για τη Volkswagen η οποία κατέλαβε την 3η θέση με επενδύσεις Ε&Α ύψους 5,93 δις ευρώ ενώ η Nokia με 5,32 δις. ευρώ επενδύσεις σε Ε&Α κατέλαβε την 8η θέση. Ο μεγαλύτερος επενδυτής πάντως στον τομέα της Ε&Α παγκοσμίως ήταν η ToyotaMotor, με 7,61 δις ευρώ.

Ωστόσο οι εταιρείες που εδρεύουν σε χώρες με αναδυόμενη οικονομία συνέχισαν να παρουσιάζουν την υψηλότερη ανάπτυξη σε Ε&Α: επικεφαλής η Κίνα με αύξηση 40%, ακολουθούν η Ινδία (27,3%), η Ταϊβάν (25,1%) και η Βραζιλία (18,6%).

Αν οι επιπτώσεις της κρίσης δεν αντανακλώνται ακόμα πλήρως στις εταιρικές επενδύσεις Ε&Α, είναι εμφανέστερες σε άλλους δείκτες που συνεκτιμώνται στον πίνακα αποτελεσμάτων, όπως τα κέρδη εκμετάλλευσης της εταιρείας, τα οποία μειώθηκαν κατά 30,5% για τις κοινοτικές επιχειρήσεις και κατά 19,1% για τις αμερικανικές.

Οι μεγάλοι επενδυτές του 2008

Εκτός από την Volkswagen και τη Nokia, στη λίστα των δέκα πρώτων επενδυτών σε Ε&Α συγκαταλέγονται και πέντε επιχειρήσεις από τις ΗΠΑ όπως η Microsoft, η General Motors και η Pfizer και μία από την Ιαπωνία, η Toyota.

Στους πρώτους 50 επενδυτές Ε&Α υπάρχουν 16 κοινοτικές επιχειρήσεις και 18 αμερικανικές, δύο λιγότερες σε κάθε πλευρά σε σχέση με το 2007, ενώ η Ιαπωνία έχει 13 εταιρείες, τέσσερις περισσότερες από το 2007. Ωστόσο, οι επιχειρήσεις της ΕΕ στις πρώτες 50 είχαν μεγαλύτερη μέση ένταση Ε&Α (ποσοστό Ε&Α επί των πωλήσεων) σε σχέση με μη κοινοτικές επιχειρήσεις, με ποσοστό 7,8% έναντι 6,8%.

Ποιοι τομείς απορροφούν τα μεγαλύτερα κονδύλια

Η ανάπτυξη Ε&Α στις ΗΠΑ κυριαρχείται από τους τομείς υψηλής έντασης σε Ε&Α, όπου περιλαμβάνεται η φαρμακευτική και οι κλάδοι της βιοτεχνολογίας και των ΤΠ, ενώ η ανάπτυξη Ε&Α στην ΕΕ κατανέμεται περισσότερο ομοιόμορφα σε όλους τους τομείς.

Οι εταιρείες των ΗΠΑ έχουν ενισχύσει την ηγετική τους θέση στον τομέα της Ε&Α υψηλής έντασης, με αύξηση των επενδύσεών τους κατά 35% στα τελευταία τέσσερα χρόνια, έναντι μόλις 13,6% των κοινοτικών εταιρειών.

Ενώ το σύνολο του τομέα Ε&Α υψηλής έντασης των ΗΠΑ είναι διπλάσιο από το μέγεθος του κοινοτικού ως προς τις επενδύσεις σε Ε&Α, οι επιχειρήσεις της ΕΕ στον τομέα αυτό παρουσιάζουν παρόμοια απόδοση με τους ανταγωνιστές τους από τις ΗΠΑ όσον αφορά Ε&Α και σχετικούς δείκτες. Οι εταιρείες της ΕΕ προπορεύονται στους τομείς Ε&Α μεσαίας/υψηλής και μεσαίας/χαμηλής έντασης, όπως τα αυτοκίνητα και εξαρτήματα, ο ηλεκτρονικός και ηλεκτρικός εξοπλισμός ή η χημική βιομηχανία.

Ο τομέας των φαρμακευτικών προϊόντων και της βιοτεχνολογίας ενισχύει τη θέση του ως κορυφαίος επενδυτής σε Ε&Α, τόσο σε παγκόσμιο επίπεδο όσο και στις ΗΠΑ, αντιπροσωπεύοντας αντίστοιχα ποσοστό 18,9% και 25%. Πολλές φαρμακευτικές εταιρείες παρουσίασαν σημαντική αύξηση στις επενδύσεις Ε&Α: π.χ. η Takeda Pharm (42,7%), η Boehringer Ingelheim (21,9%), η Schering-Plough (20,6%). Ωστόσο, η Merck (ΗΠΑ), η Johnson & Johnson και η Pfizer μείωσαν τις επενδύσεις τους σε Ε&Α από 1 έως 2%.

Ο τομέας της αυτοκινητοβιομηχανίας και των εξαρτημάτων είναι τρίτος παγκοσμίως, με 17,1%, αλλά πρώτος στην ΕΕ και την Ιαπωνία, με 25% και 27% αντίστοιχα. Παρά το γεγονός ότι ήταν ο πρώτος τομέας που επλήγη από την οικονομική κρίση, μερικές αυτοκινητοβιομηχανίες παρουσίασαν κατά το τελευταίο έτος διψήφια αύξηση Ε&Α: η Volkswagen (20,4%), η Peugeot (14,4%) και η Fiat (14,1%). Άλλοι περιόρισαν σημαντικά τις επενδύσεις τους σε Ε&Α, π.χ. η Renault (-9,2%), η Daimler (-9,1%), η BMW (-8,9%), η Ford Motor (-2,7%), και η General Motors (-1,2%).

Οι 10 ελληνικές εταιρείες που επένδυσαν πέρυσι τα περισσότερα σε Ε&Α

Φαρματέν, Intralot και Epsilon Net, είναι οι τρεις ελληνικές εταιρείες που επένδυσαν πέρυσι τα περισσότερα κεφάλαια σε Έρευνα και Ανάπτυξη και κατάφεραν να βρεθούν μεταξύ των 1.000 Ευρωπαϊκών επιχειρήσεων οι οποίες επένδυσαν τα περισσότερα κεφάλαια καταλαμβάνοντας αντίστοιχα την 355η, 590η και 950η θέση.

Συγκεκριμένα και σύμφωνα με την έρευνα EU Industrial R&D Investment Scoreboard, η Φαρματέν με επενδεδυμένα κεφάλαια ύψους 29,98 εκατ. ευρώ σε Ε&Α βρίσκεται στην πρώτη θέση των ελληνικών εταιρειών.

Ακολουθούν η Intralot με 13,58 εκατ. ευρώ, η Epsilon Net με 4,94 εκατ. ευρώ, η Frigoglass με 3,92 εκατ. ευρώ, η MLS Multimedia με 3,88 εκατ. ευρώ, η Byte Computer με 3,76 εκατ. ευρώ, η Forthnet με 3,37 εκατ. ευρώ, η Inform P Lykos με 2,98 εκατ. ευρώ και η ΕΛΛΑΚΤΩΡ με 2,91 εκατ. ευρώ.

Μεταξύ των ελληνικών επιχειρήσεων που έχουν επενδύσει τα περισσότερα κεφάλαια πέρυσι σε Ε&Α βρίσκεται και η ALTEC η οποία με 5,16 εκατ. ευρώ, σύμφωνα πάντα με την έρευνα EU Industrial R&D Investment Scoreboard καταλαμβάνει την 3η θέση στη λίστα των ελληνικών εταιρειών και την 922η μεταξύ των 1.000 ευρωπαϊκών επιχειρήσεων.