Συνεχίστηκε και τον Σεπτέμβριο η πτώση των εσόδων από ναυτιλία και τουρισμό. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, τον Σεπτέμβριο οι ακαθάριστες εισπράξεις από υπηρεσίες μεταφορών (κυρίως ναυτιλιακές) κατέγραψαν πτώση της τάξης του 34%, ενώ οι ταξιδιωτικές δαπάνες στην Ελλάδα από μη κατοίκους μειώθηκαν κατά 2,9%. Στο εννεάμηνο οι ακαθάριστες εισπράξεις από υπηρεσίες μεταφορών (κυρίως από την εμπορική ναυτιλία) μειώθηκαν κατά 31,6%, ενώ πτώση της τάξης του 11,6% εμφάνισαν οι ταξιδιωτικές δαπάνες στην Ελλάδα από μη κατοίκους.

Πιο αναλυτικά, σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιοποίησε η Τράπεζα της Ελλάδος, τον Σεπτέμβριο του 2009 το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών διαμορφώθηκε σε 1.561 εκατ. ευρώ, σε επίπεδο σημαντικά χαμηλότερο από ό,τι το Σεπτέμβριο του 2008, κυρίως λόγω της μεγάλης υποχώρησης του εμπορικού ελλείμματος και δευτερευόντως λόγω της μείωσης του ελλείμματος του ισοζυγίου εισοδημάτων. Οι εξελίξεις αυτές υπεραντιστάθμισαν τον περιορισμό των πλεονασμάτων κυρίως του ισοζυγίου υπηρεσιών και δευτερευόντως του ισοζυγίου τρεχουσών μεταβιβάσεων.

Η υποχώρηση του συνολικού ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου (κατά 1.540 εκατ. ευρώ) προήλθε από τη μείωση των καθαρών πληρωμών για εισαγωγές καυσίμων κατά 792 εκατ. ευρώ, των καθαρών πληρωμών για αγορές πλοίων κατά 399 εκατ. ευρώ και του ελλείμματος του ισοζυγίου αγαθών εκτός καυσίμων και πλοίων κατά 349 εκατ. ευρώ (καθώς η μείωση της δαπάνης για εισαγωγές ήταν σχεδόν διπλάσια από τη μείωση των εισπράξεων από εξαγωγές).

Το πλεόνασμα του ισοζυγίου των υπηρεσιών περιορίστηκε κατά 310 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω της μείωσης των καθαρών εισπράξεων από υπηρεσίες μεταφορών κατά 341 εκατ. ευρώ, καθώς οι ακαθάριστες εισπράξεις από υπηρεσίες μεταφορών (κυρίως ναυτιλιακές) εμφάνισαν μεγάλη μείωση (κατά 34%). Μικρή μείωση (κατά 9 εκατ. ευρώ) παρουσίασαν οι καθαρές εισπράξεις από ταξιδιωτικές υπηρεσίες. Ειδικότερα, οι ταξιδιωτικές δαπάνες στην Ελλάδα από μη κατοίκους μειώθηκαν κατά 2,9% σε σύγκριση με τον Σεπτέμβριο του 2008, ενώ η αντίστοιχη μείωση για τις ταξιδιωτικές δαπάνες στο εξωτερικό από κατοίκους Ελλάδος ήταν πολύ μεγαλύτερη (17,8%).

Το έλλειμμα του ισοζυγίου εισοδημάτων μειώθηκε κατά 53 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω του περιορισμού των καθαρών πληρωμών για τόκους, μερίσματα και κέρδη. Τέλος, το ισοζύγιο τρεχουσών μεταβιβάσεων παρουσίασε έλλειμμα 20 εκατ. ευρώ, έναντι πλεονάσματος 112 εκατ. ευρώ το Σεπτέμβριο του 2008, κυρίως λόγω της μείωσης των εισπράξεων του τομέα της γενικής κυβέρνησης από την ΕΕ και δευτερευόντως λόγω της αύξησης των αντίστοιχων πληρωμών.

Σημειώνεται ότι οι ακαθάριστες τρέχουσες μεταβιβάσεις από την ΕΕ περιλαμβάνουν κυρίως τις καταβολές από το Τμήμα Εγγυήσεων του Ευρωπαϊκού Γεωργικού Ταμείου Προσανατολισμού και Εγγυήσεων στο πλαίσιο της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής καθώς και τις καταβολές από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, ενώ οι τρέχουσες μεταβιβάσεις προς την ΕΕ περιλαμβάνουν τις αποδόσεις-πληρωμές της Ελλάδος στον Κοινοτικό Προϋπολογισμό.

Την περίοδο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2009 το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών μειώθηκε κατά 6.210 εκατ. ευρώ ή 25,3% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2008 και διαμορφώθηκε σε 18.332 εκατ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή αντανακλά κυρίως τη μεγάλη μείωση του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου και – σε πολύ μικρότερο βαθμό – τη μείωση του ελλείμματος του ισοζυγίου εισοδημάτων. Ταυτόχρονα όμως, τα πλεονάσματα των ισοζυγίων των υπηρεσιών και των τρεχουσών μεταβιβάσεων εμφάνισαν μεγάλη μείωση.

Ο περιορισμός του συνολικού ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου κατά 11.000 εκατ. ευρώ προήλθε από τη μείωση του εμπορικού ελλείμματος των αγαθών εκτός καυσίμων και πλοίων κατά 5.712 εκατ. ευρώ, των καθαρών πληρωμών για εισαγωγές καυσίμων κατά 3.968 εκατ. ευρώ και των καθαρών πληρωμών για αγορές πλοίων κατά 1.320 εκατ. ευρώ. Όσον αφορά το εμπορικό ισοζύγιο εκτός πλοίων και καυσίμων, οι πληρωμές για εισαγωγές μειώθηκαν κατά 7.645 εκατ. ευρώ ή 24,6%, δηλαδή πολύ περισσότερο από ό,τι οι εισπράξεις από εξαγωγές, οι οποίες μειώθηκαν κατά 1.933 εκατ. ευρώ ή 18,6%.

Η μείωση του πλεονάσματος του ισοζυγίου των υπηρεσιών κατά 3.965 εκατ. ευρώ αντανακλά κυρίως τον περιορισμό των καθαρών εισπράξεων από υπηρεσίες μεταφορών και ταξιδιωτικές υπηρεσίες. Οι ακαθάριστες εισπράξεις από υπηρεσίες μεταφορών (κυρίως από την εμπορική ναυτιλία) μειώθηκαν σημαντικά (κατά 31,6%), με αποτέλεσμα οι αντίστοιχες καθαρές εισπράξεις να περιοριστούν κατά 2.772 εκατ. ευρώ. Επίσης, οι ταξιδιωτικές δαπάνες στην Ελλάδα από μη κατοίκους μειώθηκαν κατά 11,6%, ενώ οι αντίστοιχες δαπάνες στο εξωτερικό από κατοίκους Ελλάδος μειώθηκαν κατά 6,4%, με αποτέλεσμα οι καθαρές εισπράξεις για ταξιδιωτικές υπηρεσίες να μειωθούν κατά 1.072 εκατ. ευρώ. Τέλος, οι καθαρές πληρωμές για «λοιπές» υπηρεσίες εμφάνισαν αύξηση κατά 121 εκατ. ευρώ.

Το έλλειμμα του ισοζυγίου των εισοδημάτων περιορίστηκε κατά 386 εκατ. ευρώ σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2008, δεδομένου ότι οι καθαρές πληρωμές για τόκους, μερίσματα και κέρδη σημείωσαν πτώση λόγω των εξελίξεων στις διεθνείς χρηματαγορές και κεφαλαιαγορές. Τέλος, το πλεόνασμα του ισοζυγίου των τρεχουσών μεταβιβάσεων περιορίστηκε κατά 1.212 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω της μείωσης των μεταβιβάσεων από την ΕΕ προς τον τομέα της γενικής κυβέρνησης και δευτερευόντως λόγω της αύξησης των αντίστοιχων πληρωμών.

*Δείτε αναλυτικά τα στοιχεία της ΤτΕ για το ισοζύγιο πληρωμών στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".