Σε αντίθεση με τις εκτιμήσεις για ξεκίνημα της ανάκαμψης στην παγκόσμια οικονομία και σε αντίθεση με τη σταδιακή βελτίωση του Δείκτη Οικονομικών Προσδοκιών του ΙΟΒΕ στην Ελλάδα, τον κώδωνα του κινδύνου για μεγαλύτερη επιδείνωση της κρίσης κρούουν ορισμένοι παράγοντες της αγοράς.

Επί του παρόντος, πάντως, δεν φαίνεται να υπάρχει ξεκάθαρη αντίληψη για το πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση στην πραγματική ελληνική οικονομία τους επόμενους μήνες. Το μόνο βέβαιο είναι ότι:

* Όλοι διαπιστώνουν πως η αγορά δεν έχει έως σήμερα επιδείξει σημάδια ανάκαμψης.

* Ακόμη και οι πλέον αισιόδοξοι δεν βλέπουν κάποια θεαματική βελτίωση (μερικοί από αυτούς μιλούν για αυξήσεις στις συγκρινόμενες πωλήσεις των εταιρειών της τάξεως του 1% - 4% για το 2010). 

* Ορισμένοι φοβούνται για νέο κύκλο ύφεσης, αν η νέα κυβέρνηση δεν αλλάξει το κλίμα στην οικονομία και αν δεν διοχετευθεί ρευστότητα από τις τράπεζες και το Δημόσιο στην πραγματική οικονομία.

Μεγάλη σημασία στους παράγοντες αυτούς φαίνεται να δίνει και το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, το οποίο -παρά τα μέτρα που αναγκαστικά θα λάβει για την τιθάσευση του δημοσιονομικού ελλείμματος- επιθυμεί την ανάταξη, όπως λέει, της οικονομίας.

Οι κυβερνητικές προθέσεις για αποπληρωμή των χρεών του Δημοσίου προς τις επιχειρήσεις, για τη χρηματοδότηση των μικρομεσαίων εταιρειών από τον τραπεζικό τομέα και για τη δημιουργία κλίματος θετικών προσδοκιών, η επιτάχυνση των κρατικών επενδύσεων κ.λπ., κρίνονται θετικές, ωστόσο οι παράγοντες της αγοράς τηρούν επί του παρόντος στάση αναμονής, προκειμένου να διαπιστώσουν το κατά πόσον η θεωρία θα γίνει και πράξη.

--- Μακάρι να φταίνε οι εκλογές!

Ρωτήσαμε τον κ. Κωνσταντίνο Πετρόπουλο, πρόεδρο της ομώνυμης εισηγμένης εταιρείας, για το κατά πόσον βλέπει η ζήτηση στους κλάδους όπου δραστηριοποιείται η επιχείρησή του να ανακάμπτει και λάβαμε την εξής απάντηση: «Δεν έχουμε δει ακόμη σημάδια ανάκαμψης στις αγορές που υπηρετούμε. Μάλλον περισσότερη επιδείνωση είδαμε τον Σεπτέμβριο, που ίσως να οφείλεται και στη διεξαγωγή πρόωρων εκλογών».

Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και ο βασικός μέτοχος και πρόεδρος της Jumbo κ. Απόστολος Βακκάκης, ο οποίος διαπίστωσε αξιοσημείωτη επιδείνωση της κατάστασης τον Σεπτέμβριο. Μάλιστα σημειώνει: «Επικοινώνησα και με άλλους συναδέλφους μου και η διαπίστωση για πτωτικό Σεπτέμβριο ήταν κοινή. Ελπίζω να οφείλεται σε έκτακτους παράγοντες -όπως η προκήρυξη εκλογών- και να μην αποτελεί το ξεκίνημα μιας χειρότερης περιόδου».

Από την πλευρά του, ο γενικός διευθυντής της ΣΙΔΜΑ, κ. Δανιήλ Μπεναρδούτ, δήλωσε στον «Μ»: «Ο Σεπτέμβριος ήταν ο πρώτος μήνας όπου ο όγκος των πωλήσεών μας έπιασε τα αντίστοιχα περυσινά επίπεδα. Οι πωλήσεις μας αρχίζουν να σταθεροποιούνται, αλλά σε χαμηλά όρια».
 
Κύκλοι προσκείμενοι στην εταιρεία υποστηρίζουν ότι η σχετική αυτή βελτίωση οφείλεται στο ότι και ο περυσινός Σεπτέμβριος είχε κινηθεί σε χαμηλά επίπεδα, καθώς επίσης και στο ότι η πολιτική του destocking που ακολούθησαν πολλοί πελάτες τους μόλις ξεκίνησε η κρίση εξάντλησε τα όριά της. Ο κ. Μπεναρδούτ, πάντως, αναμένει ανάκαμψη το 2010 στη ζήτηση, η οποία όμως θα είναι περιορισμένη.

«Το ποσοστό πτώσης των πωλήσεών μας τον προηγούμενο Σεπτέμβριο ήταν σαφώς μικρότερο από αυτό των προηγούμενων μηνών, αλλά αυτό σε καμία περίπτωση δεν μας γεμίζει με αισιοδοξία. Απλά, η κρίση είχε ξεκινήσει από τον περυσινό Σεπτέμβρη και έτσι αρχίσαμε για πρώτη φορά να συγκρίνουμε μήνες με χαμηλή ζήτηση». Αυτό ανέφερε στον «Μ» ιδιοκτήτης εισηγμένης εταιρείας από τον χώρο του ενδύματος.

Ο διευθύνων σύμβουλος της Dionic κ. Θωμάς Ρούμπας επισημαίνει ότι δεν έχουν φανεί μέχρι σήμερα σημάδια ανάκαμψης στην οικονομία και δύσκολα θα δούμε κάτι πολύ καλύτερο, τουλάχιστον μέσα στους επόμενους έξι μήνες. Το μόνο που ίσως να επιδρούσε θετικά θα ήταν η τόνωση της ψυχολογίας.

Ο διευθύνων σύμβουλος της Rilken, κ. Κωνσταντίνος Φαλτσέτας, είχε δηλώσει κατά την τακτική γενική συνέλευση της εταιρείας του τον Ιούνιο ότι «δεν έχουμε δει ακόμη τον πάτο του βαρελιού»...

Τον προβληματισμό τους για την πορεία της οικονομίας από τον Σεπτέμβριο και μετά είχαν εκφράσει κατά το παρελθόν και άλλοι παράγοντες της αγοράς, όπως για παράδειγμα ο κ. Δημήτρης Βαράγκης, διευθύνων σύμβουλος της ομώνυμης εταιρείας επίπλων, ο οποίος, στο πλαίσιο της τακτικής γενικής συνέλευσης του Ιουνίου. είχε δηλώσει: «Κάθε επιχείρηση προσπαθεί μεμονωμένα να αντιμετωπίσει την κρίση, μειώνοντας κόστη, περιορίζοντας προσωπικό κ.λπ. Οι πολιτικές όμως αυτές πέρα από τη μείωση του κόστους μειώνουν και τα εισοδήματα και αυτό ενδέχεται να απεικονιστεί και ως δεύτερος κύκλος κρίσης».


* Αναδημοσίευση από το 605ο φύλλο της εβδομαδιαίας εφημερίδας "ΜΕΤΟΧΟΣ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ", 23 - 27 Οκτωβρίου 2009.