Υπερχρεωμένες, με τις υποχρεώσεις τους να βρίσκονται σε ιστορικά υψηλά επίπεδα, είναι και όπως φαίνεται θα συνεχίσουν να είναι για αρκετό ακόμη διάστημα οι κατασκευαστικές επιχειρήσεις, τόσο οι μικρού και μεσαίου μεγέθους όσο και οι μεγαλύτερες που για πρώτη φορά δείχνουν να ανησυχούν για τις εξελίξεις.

Σύμφωνα με τις εργοληπτικές οργανώσεις, οι υποχρεώσεις κατά το 2008 αυξήθηκαν κατά μέσο όρο στο 65% επί των ετήσιων εσόδων των εταιριών από περίπου 30% που ήταν το αντίστοιχο ποσοστό τα προηγούμενα χρόνια.

Το γεγονός αυτό, όπως υποστηρίζουν οι κατασκευαστές, δείχνει ξεκάθαρα τη δεινή θέση στην οποία βρίσκεται ο κλάδος και υπαγορεύει την άμεση ενίσχυσή του από την Πολιτεία με μέτρα όπως η αύξηση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, η δημοπράτηση σειράς νέων έργων και η άμεση καταβολή των οφειλομένων.

Η δυσάρεστη αυτή κατάσταση, την οποία αναμένεται να επιβεβαιώσουν και τα οικονομικά στοιχεία για το 2008 που θα ανακοινωθούν σύντομα, έχει ήδη αποτυπωθεί στις λογιστικές καταστάσεις εννεαμήνου των εισηγμένων εταιριών, κύριο χαρακτηριστικό των οποίων -εκτός της πραγματικής πτώσης των καθαρών κερδών- είναι η αύξηση των δανειακών και άλλων υποχρεώσεων.

Ενδεικτικά αναφέρεται πως οι συνολικές υποχρεώσεις του ομίλου Ελλάκτωρ αυξήθηκαν στη διάρκεια της περιόδου Ιανουαρίου - Σεπτεμβρίου 2008 κατά 33% και ανήλθαν στα 2,45 δισ. ευρώ έναντι 1,84 δισ. ευρώ που ήταν στα τέλη του 2007.

Σημειώνεται πως ο κύκλος εργασιών του ομίλου την ίδια χρονική περίοδο ήταν 1,2 δισ. ευρώ.

Περίπου στα ίδια επίπεδα κινήθηκε η ποσοστιαία αύξηση των υποχρεώσεων του ομίλου ΓΕΚ κατά το περυσινό εννεάμηνο, καθώς αυτές άγγιξαν τα 927 εκατ. ευρώ έναντι 699,3 εκατ. ευρώ.

Μεγαλύτερη ως ποσοστό ήταν η αύξηση των υποχρεώσεων για τους ομίλους της J&P Άβαξ και της Μηχανικής που διαμορφώθηκαν στο 47,7% (από 704,2 εκατ. ευρώ σε 1,04 εκατ. ευρώ) και στο 39,7% (από 248,1 εκατ. ευρώ σε 346,8 εκατ. ευρώ) αντίστοιχα.

Φυσικά, παρόμοια -αν όχι χειρότερη- είναι η κατάσταση και στις μικρότερες εταιρίες του κλάδου.

Έτσι, η Intrakat εμφανίζει αύξηση υποχρεώσεων σε ποσοστό 28,5% (από 125,3 εκατ. ευρώ στα 161 εκατ. ευρώ) και η Δομική Κρήτης κατά 37,5% (από 23,5 εκατ. ευρώ στα 32,3 εκατ. ευρώ).

Μικρότερη αύξηση όσον αφορά στις υποχρεώσεις της έχει η Έδραση - Χ. Ψαλλίδας, αφού αυτές ήταν υψηλότερες μόλις κατά 6% (στα 167,6 εκατ. ευρώ έναντι 158,4 εκατ. ευρώ).

Προβληματισμός ακόμη και στους «μεγάλους»

Η οικονομική κατάσταση των τεχνικών εταιριών, με δεδομένο ότι η κρίση εμφανίστηκε ουσιαστικά στο τελευταίο τρίμηνο του 2008, θεωρείται σίγουρο πως θα επιδεινωθεί περαιτέρω το 2009 σε περίπτωση που δεν υπάρξουν παρεμβάσεις για την πραγματική στήριξη του κλάδου.

Οι μικρές και μεσαίου μεγέθους κατασκευαστικές επιχειρήσεις βρίσκονται εδώ και καιρό σε «συναγερμό», αλλά πλέον ανάλογη «ψυχολογία» φαίνεται να αποκτούν και οι μεγάλες εταιρίες του κλάδου.

Τα έργα που έχουν εξασφαλίσει οι λεγόμενοι «ισχυροί» όμιλοι μπορεί να αποτελούν ένα καλό σημείο αναφοράς, ωστόσο τώρα αντιλαμβάνονται πως δεν τους διασφαλίζουν απόλυτα τα μελλοντικά τους κέρδη.

Έτσι, τα επιτελεία τους βρίσκονται αυτή την εποχή σε προβληματισμό και εξετάζουν σενάρια αναθεώρησης των αναπτυξιακών τους σχεδίων, κυρίως σε ό,τι έχει να κάνει με τις δραστηριότητες του εξωτερικού τις οποίες εκ των πραγμάτων δεν μπορούν να ελέγξουν απόλυτα.

Πάντως, θα πρέπει να σημειωθεί πως τα έργα παραχώρησης στην Ελλάδα (Αττική Οδός, Γέφυρα, αυτοκινητόδρομοι) εξασφαλίζουν σε κάποιον βαθμό σταθερή ροή εσόδων που δίνει «ανάσα» στους συγκεκριμένους ομίλους.

Φυσικά, τη δυνατότητα αυτή δεν έχουν οι μικρότερες επιχειρήσεις, πολλές εκ των οποίων δείχνουν να μένουν από οξυγόνο…

[email protected]