Μπαράζ αρνητικών ειδήσεων επανέφερε χθες με εντυπωσιακό τρόπο στο προσκήνιο την αγωνία για το βάθος και την έκταση της πιο έντονης παγκόσμιας οικονομικής κρίσης μεταπολεμικά.

Η είδηση ότι η Μεγάλη Βρετανία ετοιμάζει δεύτερο γύρο στήριξης των τραπεζών είχε ήδη κυκλοφορήσει από την Κυριακή, πλην όμως η έκταση του ποσού που θα απαιτηθεί  (συνολικά το κόστος της τραπεζικής στήριξης υπολογίζεται πλέον σε πάνω από 500 δισ. λίρες) άρχισε μετά το μεσημέρι της Δευτέρας να δημιουργεί κραδασμούς, καθώς έγινε γνωστή και η έκταση των προβλημάτων που αντιμετωπίζει η Royal Bank of Scotland.

Είχαν βέβαια προηγηθεί στο τέλος της προηγούμενης εβδομάδας οι γνωστοποιήσεις πρόσθετων ενισχύσεων της αμερικανικής κυβέρνησης προς τις δικές της τράπεζες.

Το γεγονός ότι το πακέτο της βρετανικής κυβέρνησης, που είχε θεωρηθεί πολύ σημαντικό κατά την εξαγγελία του και το αποκάλεσαν μοντέλο διάσωσης, αποδεικνύεται ανεπαρκές έχει από μόνο του σημασία καθώς δείχνει ότι υπάρχουν ακόμη πολλά δεδομένα που δεν έχουν προεξοφληθεί ούτε από τις κυβερνήσεις ούτε και από τους επενδυτές.

Κι από την άλλη, καθίσταται πλέον προφανές ότι η κρατικοποίηση κορυφαίων τραπεζών στο λίκνο του καπιταλισμού ενδεχομένως να αποδειχτεί κάθε άλλο παρά συγκυριακή και στιγμιαία.

Επιπλέον, δεν λείπουν τώρα οι αναλυτές που εκτιμούν ότι δεν έχουμε δει το τέλος του έργου σε ό,τι αφορά τα ανοίγματα των μεγάλων διεθνών τραπεζών, ενώ πολλοί εκφράζουν την άποψη ότι όσο τα τοξικά ανοίγματα παραμένουν στον ισολογισμό τους, έστω με κρατικές εγγυήσεις, απλώς καθυστερεί το αναπόφευκτο.

Μέσα σε αυτό το κλίμα ήρθε να επιδεινώσει τα πράγματα η νέα πρόβλεψη για την ανάπτυξη στην ευρωζώνη (που αφορά πλέον σε συρρίκνωση κατά 1,9% για το 2009) όπου ο κ. Τρισέ παραδέχεται πως "τα πράγματα είναι πολύ χειρότερα" απ' ό,τι ο ίδιος και οι υπηρεσίες προέβλεπαν μόλις πριν από έναν μήνα - και τοποθετεί πλέον την ανάκαμψη στο 2010.

---Γιατί έκαναν βουτιά και οι ελληνικές τράπεζες

Μέσα σε αυτό το κλίμα επόμενο ήταν να καταβαραθρωθούν και οι τραπεζοκεντρικοί δείκτες του Χρηματιστηρίου Αθηνών, καθώς οι ελληνικές τράπεζες επηρεάστηκαν σφόδρα σε μία συνεδρίαση στην οποία έπεφτε... τσεκούρι σχεδόν αδιακρίτως σε όλες τις τραπεζικές μετοχές της Ευρώπης, και όχι μόνο στις βρετανικές.

Η επίδραση όμως δεν οφείλεται αποκλειστικά στις λεγόμενες συγκριτικές αποτιμήσεις. Στην ελληνική αγορά το κλίμα βαραίνει για αρκετούς λόγους:

-Παρά τις κατηγορηματικές δηλώσεις παραγόντων της Ευρωπαϊκής Ένωσης ότι δεν υπάρχει θέμα διάσπασης ή εξόδου κάποιας χώρας από την ευρωζώνη, το κλίμα για την ελληνική οικονομία είναι βαρύ μετά την υποβάθμισή της από την S&P αλλά και τις δυσμενείς προβλέψεις για τις προοπτικές της από την πλευρά όχι μόνο της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και των ξένων επενδυτικών οίκων, ενώ το κόστος δανεισμού έχει ούτως ή άλλως αυξηθεί

-Συνεχίζεται μια λαϊκιστική διελκυστίνδα της κυβέρνησης με τους τραπεζίτες, καθώς ο τραγέλαφος που έγινε με το τραπεζικό πακέτο δημιουργεί πλέον σειρά προβλήματα ανάμεσα στις δύο πλευρές.

Πρώτον, το πακέτο καθυστέρησε να αποσαφηνιστεί και να αρχίσουν οι διαδικασίες για την υλοποίησή του.

Δεύτερον, η κυβέρνηση αισθάνεται υποχρεωμένη -για λόγους πολιτικού κόστους- να δείξει ότι οι τράπεζες θα μοιράσουν φθηνό χρήμα στην οικονομία (παραγνωρίζοντας τις αντικειμενικές δυσκολίες της περιόδου) και τρίτον, οι ίδιοι οι τραπεζίτες ανακαλύπτουν ότι η κρατική στήριξη έχει… ουρά που ενδεχομένως να αποδειχτεί πολύ δυσάρεστη, καθώς η κυβέρνηση επιδιώκει μέσω του πακέτου (αλλά και του ΤΕΜΠΜΕ) να στηρίξει κλάδους και εταιρίες με μικρότερα ή με μεγαλύτερα προβλήματα, όχι κατ' ανάγκην με αυτό που αποκαλούμε τραπεζικά κριτήρια.

- Διάχυτη είναι η αίσθηση ότι η εκτεταμένη μορφή της κρίσης που αγγίζει πολλούς τομείς-στυλοβάτες της οικονομίας (οικοδομή - κατασκευές, τουρισμός, ναυτιλία, βιομηχανία) θα οδηγήσει σε κύμα διόγκωσης των επισφαλειών με απρόβλεπτες συνέπειες και στους μικρομεσαίους.

---"Σκαμπίλια" από έκθεση της UBS - μερίσματα… μηδέν!

Σημαντικό πρόβλημα όμως δημιουργούν και οι εκθέσεις των ξένων οίκων που παρακολουθούν τις ελληνικές τράπεζες και την οικονομία, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την τελευταία της UBS.

Μπορεί μεν ο ελβετικός οίκος να δηλώνει ότι οι ελληνικές τράπεζες βρίσκονται σε καλή θέση προκειμένου να αντιμετωπίσουν την καταιγίδα, ωστόσο τα καλά νέα σταματούν κάπου εδώ. Αντίθετα, η UBS:

Πρώτον, μείωσε κατά 40% τον μέσο όρο των προβλέψεών της για τα κέρδη των ελληνικών τραπεζών και συνέστησε την αγορά μόνο μία εξ αυτών (της Εθνικής).

Δεύτερον, αναφέρθηκε με μελανά χρώματα στην κατάσταση των ελληνικών μακροοικονομικών δεδομένων, σημειώνοντας ότι "η Ελλάδα βρίσκεται καθαρά σε δύσκολη θέση, αντιμετωπίζοντας την πιο μεγάλη βουτιά των τελευταίων 15 ετών".

Τρίτον, προέβλεψε για το 2009 αύξηση των χορηγήσεων κατά 10% και των καταθέσεων σε ποσοστό 5%, ενώ τα 11 δισ. ευρώ που θα απαιτηθούν προκειμένου να καλυφθεί το παραπάνω άνοιγμα θα βρεθούν από το κρατικό πακέτο στήριξης.

Και τέταρτον (αλλά ιδιαίτερα σημαντικό), δημοσιοποίησε την εκτίμησή της ότι με την εξαίρεση της MPB καμιά από τις άλλες τράπεζες δεν θα προχωρήσει στη διανομή μερίσματος με μετρητά, προκειμένου να αυξηθεί ο δείκτης Tier 1 κατά 80 μονάδες βάσης.

Η άποψη αυτή της UBS έρχεται σε αντίθεση με τη μέχρι τώρα θέση Ελλήνων τραπεζιτών, όπως του προέδρου της Alpha Bank κ. Γιάννη Κωστόπουλου, ο οποίος έχει δηλώσει ότι η τράπεζά του θα διανείμει το 35% των καθαρών κερδών και μάλιστα ότι έδωσε αγώνα προκειμένου να πείσει τον πρώην υπουργό Οικονομίας και Οικονομικών κ. Γιώργο Αλογοσκούφη για την ανάγκη διανομής μερίσματος!

Ωστόσο, οι εντυπώσεις από την έκθεση του ξένου οίκου μένουν…