Η κίνηση της Deutsche Bank να αποτιμήσει με discount 50% τα ακίνητα της ΓΕΚ σε πρόσφατη έκθεσή της για τον κατασκευαστικό όμιλο (έναντι 30% στην προηγούμενη έκθεση) είναι χαρακτηριστική του γενικότερου κλίματος που επικρατεί στον κλάδο, καθώς και οι μετοχές εταιριών real estate εισηγμένων στη Σοφοκλέους είναι διαπραγματεύσιμες και αυτές με ανάλογα (ή και υψηλότερα) discounts.

Παράγοντες της αγοράς αναμένουν βέβαια κάποια πίεση στις τιμές των ακινήτων μέσα στο 2009 και φοβούνται επίσης ότι θα υπάρξουν πιέσεις για μείωση ενοικίων, κυρίως στον χώρο των εμπορικών ακινήτων, ωστόσο υποστηρίζουν ότι όλα αυτά δεν φαίνεται να παίρνουν πολύ μεγάλη έκταση ώστε να δικαιολογούν τα τόσο υψηλά τρέχοντα discounts.

Πέρα όμως από τις εταιρίες που δραστηριοποιούνται στον ευρύτερο χώρο του real estate, από τις εξελίξεις στην αγορά ακινήτων επηρεάζονται και πολλές άλλες εισηγμένες διαφόρων κλάδων, που είτε διαθέτουν επενδυτικά ακίνητα είτε σχεδιάζουν να πουλήσουν ακίνητά τους.

Πόσο εύκολα όμως μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο;

Μόλις πρόσφατα, δύο εισηγμένες ανακοίνωσαν επισήμως την πρόθεσή τους να πουλήσουν τα ακίνητα που στεγάζουν τις κεντρικές εγκαταστάσεις τους. Πρόκειται για την ΑΓΕΤ Ηρακλής και την Informer. Κοινό χαρακτηριστικό των κινήσεων αυτών είναι ότι οι δύο εισηγμένες όχι μόνο έχουν μηδενικές καθαρές τραπεζικές υποχρεώσεις αλλά διαθέτουν και πολύ γερό ταμείο.

Η ΑΓΕΤ Ηρακλής, για παράδειγμα, που στις 30/9/2008 διέθετε σύνολο τραπεζικών υποχρεώσεων 31 εκατ. και ταμείο 119 εκατ., έχει θέσει το ελάχιστο όριο των 32 εκατ. ευρώ προκειμένου να εκποιήσει τα ακίνητα στη Λυκόβρυση.

Η Informer, από την πλευρά της, στις 30/9/2008 διέθετε καθαρό ταμείο 19 εκατ. και χρεόγραφα 9,3 εκατ., και μάλιστα στη συνέχεια αποφάσισε την επιστροφή κεφαλαίου ύψους 0,53 ευρώ ανά μετοχή. Τα έσοδα από την πώληση του ακινήτου της θα ενισχύσουν το ήδη "γεμάτο" ταμείο της, σε μια περίοδο όπου η εταιρία δεν έχει κάποιο επενδυτικό σχέδιο το οποίο να απαιτεί μεγάλες κεφαλαιακές επενδύσεις.

Η πρόθεση, βέβαια, για την πώληση ακινήτων δεν σημαίνει ότι θα προκύψουν και ενδιαφερόμενοι αγοραστές. Η Rilken, για παράδειγμα, έβγαλε προς πώληση το ακίνητό της στην Κηφισιά, αρχικά προς 10 εκατ. ευρώ, χωρίς να υπάρξει ούτε ένας ενδιαφερόμενος μέσα σε χρονικό διάστημα δώδεκα μηνών. Στη συνέχεια, οι αξιώσεις της έχουν μειωθεί, χωρίς όμως μέχρι σήμερα να έχει υλοποιηθεί το συγκεκριμένο deal.

"Στην ουρά" εδώ και πολύ καιρό για την πώληση ακινήτων τους βρίσκονται και αρκετές άλλες εταιρίες, στην προσπάθειά τους να μειώσουν τον δανεισμό τους και τους τόκους που καταβάλλουν, σε μια περίοδο όπου το ρευστό είναι χρυσός. Ενδεικτικές είναι οι περιπτώσεις της Betanet, της Cardico, της ΑΕΓΕΚ κ.ά.

Η Δομική Κρήτης προτίθεται να πουλήσει στους βασικούς μετόχους της μέρος των συμμετοχών της σε δύο εταιρίες ακινήτων. Εικάζεται ότι ο λόγος της πώλησης είναι είτε η άντληση ρευστού διαθεσίμου είτε η αδυναμία χρηματοδότησης για την ανάπτυξη και εκμετάλλευση των συγκεκριμένων ακινήτων.

H Axon Συμμετοχών διαθέτει ένα πολύ μεγάλο ακίνητο στην Αχαΐα, το 50% του οποίου το έχει εκχωρήσει για τη δημιουργία μονάδας υγείας, ενώ το υπόλοιπο 50% προτίθεται είτε να το ρευστοποιήσει είτε να το συνεισφέρει για την απόκτηση ποσοστού στο project που θα δημιουργηθεί. Για παράδειγμα, στις αρχές του έτους είχε γίνει κρούση στον όμιλο Fourlis, προκειμένου στο συγκεκριμένο ακίνητο να δημιουργηθεί το IKEA Πάτρας, με τον όμιλο Axon να αποκτά ποσοστό αυτού του καταστήματος, πλην όμως το εγχείρημα δεν προχώρησε, καθώς η Fourlis αποφάσισε ότι η Αχαΐα δεν ενδείκνυται για τη δημιουργία ΙΚΕΑ.

Πολύ μεγάλη έκθεση στην αγορά ακινήτων έχει και η Κούμπας Συμμετοχών, η οποία παράλληλα διαθέτει πολύ σημαντικό μετοχικό χαρτοφυλάκιο, συμμετοχές σε άλλες μη εισηγμένες εταιρίες, αλλά έχει και μεγάλο ύψος δανεισμού. Μέχρι τώρα, προκειμένου να μειωθεί ο δανεισμός ρευστοποιήθηκε ένα ποσοστό της θυγατρικής Eurobrokers με αγοραστή τον βασικό μέτοχο του ομίλου κ. Γ. Κούμπα, καθώς και μία ακόμη συμμετοχή. Στελέχη του ομίλου εκτιμούν ότι δεν θα πρέπει να πουληθούν μετοχές σε αυτά τα τόσο χαμηλά τρέχοντα επίπεδα, οπότε εικάζεται πως σε περίπτωση που χρειαστεί θα επιχειρηθούν πωλήσεις ακινήτων.

Η φημολογία φέρνει κατά καιρούς την Τεχνική Ολυμπιακή να δέχεται κρούσεις για την πώληση του συγκροτήματος του Πόρτο Καρράς. Κάτι τέτοιο μάλιστα είχε πυροδοτήσει και ένα σημαντικό rebound της μετοχής στη Σοφοκλέους. Αυτό, ωστόσο, μέχρι σήμερα δεν έχει επιβεβαιωθεί στην πράξη και ο τίτλος έχει επιστρέψει σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα.

Eπενδυτικά ακίνητα διαθέτει και η Spider, πρόθεση της οποίας είναι η αξιοποίησή τους, έτσι ώστε να μειώσει τον τραπεζικό δανεισμό της. Επί του παρόντος, πάντως, προχώρησε μόνο στην ανατίμηση της εύλογης αξίας τους.

---Προς εκμετάλλευση ή πώληση

Με ακίνητα προς εκμετάλλευση ή πώληση βρίσκονται και πολλές άλλες εισηγμένες που δεν δραστηριοποιούνται στον ευρύτερο χώρο του real estate.

Η ΒΙΟΧΑΛΚΟ, για παράδειγμα, διαθέτει περιουσία που αποτιμάται γύρω στα 300 - 400 εκατ. ευρώ και είτε έχει ήδη ξεκινήσει την αξιοποίηση (ενοίκιο ξενοδοχείου στην Πλατεία Καραϊσκάκη, ενοίκιο του ΙΚΕΑ Αθηνών) είτε τη δρομολογεί (δημιουργία εμπορικού κέντρου κ.λπ.).

Ο ΟΤΕ και η ΔΕΗ διαθέτουν πολύ μεγάλης αξίας ακίνητα και οι μέτοχοί τους περιμένουν χρόνια μήπως τα εκμεταλλευτούν αποτελεσματικά.

Η S&B Βιομηχανικά Ορυκτά σχεδιάζει σε συνεργασία με ξένο όμιλο την εκμετάλλευση εκτάσεων στη Μήλο, αλλά το θέμα φαίνεται να κολλάει (τουλάχιστον επί του παρόντος) λόγω τοπικών αντιδράσεων.

Ακίνητα προς αξιοποίηση ή πώληση διαθέτουν επίσης εισηγμένοι όμιλοι όπως το ΙΑΣΩ, η ΒΙΟΚΑΡΠΕΤ, η Μπενρουμπή, τα Ιχθυοτροφεία Σελόντα, ο Πετρόπουλος, η ΕΛΦΙΚΟ, η ΛΑΝΑΚΑΜ κ.ά. 

---ΠΡΟΛΑΒΑΝ ΚΑΙ ΡΕΥΣΤΟΠΟΙΗΣΑΝ

Βέβαια, η τάση ρευστοποίησης των ακινήτων από τις εισηγμένες εταιρίες δεν ξεκίνησε φέτος, αλλά τουλάχιστον από τις αρχές του 2007. Πέρυσι, για παράδειγμα, αρκετές εισηγμένες πούλησαν ακίνητα προς ενίσχυση της ρευστότητάς τους, όπως η Μουζάκης, η Sprider, το Νεώριον Σύρου, η Maxim Περτσινίδης, η Imperio κ.ά., ενώ φέτος σε αντίστοιχες κινήσεις προχώρησαν εταιρίες όπως ο Πήγασος (κέρδη 13,7 εκατ. ευρώ), η Γενική Τράπεζα κ.ά.

Την τελευταία διετία, μάλιστα, και η ΕΧΑΕ προχώρησε σε πωλήσεις ακινήτων.