Νέα παρέμβαση στο θέμα του σχεδίου στήριξης των τραπεζών και της οικονομίας πραγματοποίησε σήμερα ο αντιπρόεδρος της Marfin κ. Ανδρέας Βγενόπουλος με επιστολή του προς τον υπουργό Οικονομίας κ. Γιώργο Αλογοσκούφη.
 
Με την επιστολή αυτή προτείνει σειρά τεχνικών και ουσιαστικών τροποποιήσεων, προκειμένου να εξυπηρετηθούν οι σκοποί του νομοσχεδίου για την ενίσχυση της οικονομίας, δηλαδή της κατανάλωσης και των επιχειρήσεων.

Στο υστερόγραφο της ίδιας επιστολής, ωστόσο, ο κ. Βγενόπουλος χαρακτηρίζει με καυστικό τρόπο τη χθεσινή συνέντευξη του προέδρου της Alpha Bank κ. Γιάννη Κωστόπουλου στην "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ" αποκαλυπτική των επιδιώξεων των μεγάλων τραπεζών σε σχέση με την κρατική ενίσχυση.

Όπως αναφέρει, από τις δηλώσεις του κ. Κωστόπουλου προκύπτει ότι "τα χρήματα και οι εγγυήσεις του Δημοσίου θα χρησιμοποιηθούν όχι μόνο για νέα δάνεια αλλά και για την αντιμετώπιση υφιστάμενων προβλημάτων ρευστότητας, τα επιτόκια των δανείων δεν θα μειωθούν ουσιαστικά και οι Έλληνες καταθέτες και φορολογούμενοι θα στηρίξουν τον δανεισμό και την ανάπτυξη των Βαλκανίων με την αναβίωση της Χάρτας του Ρήγα Φεραίου!".

Και καταλήγει: "Φοβούμαι ότι εν όψει των ανωτέρω η ανάγκη να εξασφαλίσετε τη χρήση και την επίβλεψη της ρευστότητας σύμφωνα με τους στόχους που θέσατε στο Σ.Ν. καθίσταται επιτακτική".

Το πλήρες κείμενο της επιστολής προς τον υπουργό Οικονομίας, με τις προτάσεις Βγενόπουλου: 

Προς τον
Υπουργό Εθνικής Οικονομίας κ. Γεώργιο Αλογοσκούφη


17 Νοεμβρίου 2008


Θέμα: Σχέδιο Νόμου "Ενίσχυση της ρευστότητας της οικονομίας για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της διεθνούς χρηματοπιστωτικής κρίσης"


Αξιότιμε κ. Υπουργέ,

Παρά τη γνωστή διαφωνία μου σε πολλά θέματα αρχών για το εν θέματι Σχέδιο Νόμου (Σ.Ν.), λόγω της κρισιμότητας της περιόδου, αισθάνομαι την υποχρέωση να αναφερθώ σε ορισμένες τεχνικές και ουσιαστικές διατάξεις που, έστω και την ύστατη ώρα, θα έπρεπε να τροποποιηθούν ούτως ώστε να μη δημιουργηθούν μετά την ψήφιση του Σ.Ν. θέματα ερμηνείας και εποπτείας με εξαιρετικά επιβλαβείς για τον τραπεζικό τομέα προεκτάσεις.

Παράλληλα στην παράγραφο 2 αναφέρομαι και στην ανάγκη μιας ουσιαστικής τροποποίησης που προκύπτει από τις δικές μου αντιλήψεις περί κοινωνικής δικαιοσύνης.

1. Κατ' αρχάς, σε όλο το άρθρο 1 του Σ.Ν. δεν υπάρχει η μνεία περί του ορίου των 5 δισ. ευρώ που έχετε εξαγγείλει προφορικά ότι μπορεί να φτάσει η συνολική επιβάρυνση του Δημοσίου για την κεφαλαιακή ενίσχυση των τραπεζών με προνομιούχες μετοχές.

2. Στο ίδιο άρθρο 1 είναι σαφές ότι οι προνομιούχες μετοχές που θα κατέχει το Δημόσιο θα εξαγοραστούν από τις τράπεζες στην ίδια τιμή όπου θα τις αποκτήσει το Δημόσιο και έτσι το όφελος του Δημοσίου θα περιοριστεί σε απόδοση του 10%. Κάποια στιγμή είχατε εξαγγείλει ότι το Δημόσιο θα είχε πρόσθετο όφελος και από την υπεραξία των μετοχών αυτών κατά τη στιγμή της πώλησής τους, κάτι που ασφαλώς είναι στοιχειωδώς δίκαιο, διότι εφόσον με την κεφαλαιακή ενίσχυση του Δημοσίου που αναλαμβάνει στις σημερινές συγκυρίες και τον σχετικό κίνδυνο οι τράπεζες ξεπεράσουν τα προβλήματά τους και προοδεύσουν, τότε το Δημόσιο θα πρέπει να επωφεληθεί από τις υπεραξίες που θα δημιουργηθούν και για όλους τους υπόλοιπους μετόχους.

Επίσης, στο άρθρο 1 παράγραφος 3, που αναφέρεται το δικαίωμα σταθερής απόδοσης 10% για τις προνομιούχες μετοχές, δεν υπάρχει αναφορά του χρόνου όπου θα καταβάλλεται η σχετική απόδοση.

3. Στο άρθρο 2 του Σ.Ν. από τον συνδυασμό των παραγράφων 1 και 2 παραμένει ασαφές ποια θα είναι η λήξη της παρεχόμενης εγγύησης σε περίπτωση που τα δάνεια που προβλέπεται να συναφθούν έχουν διάρκεια μικρότερη των 5 ετών. Σε περίπτωση μικρότερου διαστήματος, η εγγύηση του Δημοσίου θα ισχύει και για συνεχείς χρηματοδοτήσεις μέχρι το τέλος της περιόδου των 5 ετών; Θεωρώ ότι κάτι τέτοιο θα αυξήσει σημαντικά τον κίνδυνο του Δημοσίου, αλλά σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να κάνετε μια σαφή αναφορά προς αποφυγήν παρερμηνειών.

4. Ως προς το άρθρο 3 του Σ.Ν. θα πρέπει να διευκρινίσετε με σαφήνεια εάν οι τράπεζες που θα κάνουν χρήση της ενίσχυσης των 8 δισ. ευρώ με τίτλους του Δημοσίου θα πρέπει να υπάγονται υποχρεωτικά στα αυξημένα δικαιώματα εποπτείας του Δημοσίου που προβλέπονται σε άλλα άρθρα του Σ.Ν.


5. Το άρθρο 5 του Σ.Ν. χρειάζεται εκτεταμένη αναδιατύπωση και αποσαφήνιση, διότι περιέχει τις ρυθμίσεις αυτές που νομίζω ότι κυρίως θα αποτελέσουν τη βάση για σημαντικές νομικές και πολιτικές αντιδικίες στο μέλλον. Διαθέτετε τίτλους του ελληνικού δημοσίου ύψους μέχρι 8 δισ. ευρώ προκειμένου οι τράπεζες να χορηγούν δάνεια στεγαστικά και προς μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Όπως γνωρίζετε, αυτού του είδους τα δάνεια μπορούν να τιτλοποιηθούν και εν συνεχεία οι τράπεζες να επανακτήσουν τη διατεθείσα ρευστότητα μέσω διαθέσεώς τους στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, και μάλιστα με ιδιαίτερα προνομιακούς όρους. Πρέπει να προβλέψετε ότι, εφόσον συμβεί αυτό, οι τράπεζες που με αυτόν τον τρόπο θα έχουν αυξήσει τη ρευστότητά τους θα πρέπει να επιστρέφουν στο Δημόσιο τους διατεθέντες τίτλους, διαφορετικά τους παρέχεται επιπλέον αντίστοιχη ρευστότητα, την οποία μπορούν να χρησιμοποιήσουν για οποιονδήποτε λόγο, πιθανόν και αυξάνοντας αντίστοιχα τον κίνδυνο του Δημοσίου.

Εφόσον προχωρήσετε σε αυτή τη ρύθμιση, ο κίνδυνος του Δημοσίου θα είναι βραχυπρόθεσμος και επί της ουσίας η αντίστοιχη παροχή θα είναι προσωρινή διευκόλυνση ρευστότητας των τραπεζών, οι οποίες θα τη χρησιμοποιήσουν, θα χορηγήσουν τα αντίστοιχα δάνεια, θα τα τιτλοποιήσουν, θα εισπράξουν την αντίστοιχη ρευστότητα από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και θα απαλλάξουν το Δημόσιο από την αντίστοιχη υποχρέωσή του. Στο ίδιο θέμα χρειάζεται διευκρίνιση και η έκφραση ότι τα αντίστοιχα δάνεια θα χορηγηθούν με "ανταγωνιστικούς όρους". Αντιλαμβάνεστε ότι "ανταγωνιστικοί όροι" σε ένα περιβάλλον υψηλών επιτοκίων είναι εξίσου υψηλά επιτόκια ή ελαφρώς μικρότερα. Ελπίζω ότι δεν είναι αυτή η πρόθεσή σας.

Στο ίδιο άρθρο 5 του Σ.Ν. προβλέπεται το Δημόσιο να δώσει εγγύηση ώστε οι τράπεζες να αντλήσουν μέχρι 15 δισ. ευρώ, ώστε να προχωρήσουν σε χορηγήσεις "προς επιχειρήσεις ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη της χώρας". Πέραν του αυτονόητου, ότι δηλαδή χρειάζονται εξειδίκευση και κριτήρια ερμηνείας του τι θεωρείται ζωτικής σημασίας, είναι σημαντικό να προβλεφθούν τα κάτωθι:

α. Ότι οι χορηγήσεις πρέπει να είναι νέες χορηγήσεις και όχι αναχρηματοδοτήσεις, διότι άλλως δεν επιτυγχάνεται ο στόχος της ανάπτυξης της οικονομίας, αλλά απλώς ενισχύονται οι τράπεζες για να αντιμετωπίσουν πιθανόν υφιστάμενα προβλήματα.

β. Ότι τα αντληθέντα βάσει της εγγυήσεως του Δημοσίου κεφάλαια πρέπει να παραμένουν σε ειδικό και εύκολα εποπτευόμενο λογαριασμό τηρούμενο στην Τράπεζα της Ελλάδος μέχρι την εκταμίευσή τους για τους λόγους που προβλέπονται, άλλως θα υπάρξει σύγχυση αυτής της ρευστότητας με τα υπόλοιπα κεφάλαια των τραπεζών και θεωρητικά αυτή η νέα ρευστότητα θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για αποπληρωμή ιδίων υποχρεώσεων των τραπεζών ή και για την αύξηση χορηγήσεων και για ενίσχυση της οικονομίας άλλων χωρών. Εκτιμώ ότι κάτι τέτοιο δεν είναι μέσα στις προθέσεις σας.

6. Τέλος, νομίζω ότι θα πρέπει να τεθεί ένα περιορισμός ούτως ώστε οι τράπεζες που θα χρησιμοποιούν με οποιονδήποτε τρόπο τη ρευστότητα που τους παρέχει το Δημόσιο βάσει του Σ.Ν. δεν θα μπορούν την ίδια περίοδο να χρησιμοποιούν τα δικά τους κεφάλαια για αγορά ιδίων μετοχών.



Αξιότιμε κ. Υπουργέ,

Από το άρθρο 7 προκύπτει ότι η ρευστότητα που θα δημιουργηθεί βάσει του Σ.Ν. θα χρησιμοποιηθεί προς όφελος των καταναλωτών, δανειοληπτών και γενικότερα της ελληνικής οικονομίας. Ελπίζω να συμφωνήσετε μαζί μου ότι οι ανωτέρω παρατηρήσεις μου προσθέτουν σαφήνεια και διαφάνεια για την επίτευξη των στόχων που εσείς θέσατε.

Με τιμή,


Ανδρέας Βγενόπουλος



Υ.Γ.: Η χθεσινή συνέντευξη του κ. Γ. Κωστόπουλου στην "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ" αποκαλύπτει τις προθέσεις των μεγάλων τραπεζών για τη χρήση και τα αποτελέσματα της ρευστότητας που θα τους δώσετε: Τα χρήματα και οι εγγυήσεις του Δημοσίου θα χρησιμοποιηθούν όχι μόνο για νέα δάνεια αλλά και για την αντιμετώπιση υφιστάμενων προβλημάτων ρευστότητας, τα επιτόκια των δανείων δεν θα μειωθούν ουσιαστικά και οι Έλληνες καταθέτες και φορολογούμενοι θα στηρίξουν τον δανεισμό και την ανάπτυξη των Βαλκανίων με την αναβίωση της Χάρτας του Ρήγα Φεραίου!

Φοβούμαι ότι εν όψει των ανωτέρω η ανάγκη να εξασφαλίσετε τη χρήση και την επίβλεψη της ρευστότητας σύμφωνα με τους στόχους που θέσατε στο Σ.Ν. καθίσταται επιτακτική.


**** Τι απαντά ο Γ. Αλογοσκούφης

Έπειτα από τη δημοσιοποίηση της επιστολής του αντιπροέδρου της Marfin Investment Group προς τον υπουργό Οικονομίας και Οικονομικών, από το υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών δίνεται στη δημοσιότητα η απάντηση του υπουργού.

Ακολουθεί το κείμενο της επιστολής του υπουργού.

Προς τον
κύριο Ανδρέα Βγενόπουλο
Αντιπρόεδρο Marfin Investment Group

Αθήνα, 17 Νοεμβρίου 2008

Αγαπητέ κύριε Αντιπρόεδρε,

Σας ευχαριστώ για την επιστολή σας και τις παρατηρήσεις που διατυπώνετε επί του Σχεδίου Νόμου για την ενίσχυση της ρευστότητας της οικονομίας.

Από τις παρατηρήσεις των υπηρεσιών του υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών που σας επισυνάπτω φαίνεται πως οι περισσότερες παρατηρήσεις σας είναι ήδη ενσωματωμένες στο Σχέδιο Νόμου ή στις υπουργικές αποφάσεις εφαρμογής του νόμου, ενώ κάποιες άλλες δεν είναι συμβατές με τις κατευθυντήριες γραμμές της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα σχετικά εθνικά προγράμματα.

Τέλος, υπάρχουν και κάποιες παρατηρήσεις που προφανώς οφείλονται σε παρερμηνεία ή σε παράβλεψη βασικών διατάξεων του Σχεδίου Νόμου.

Σε κάθε περίπτωση, σας ευχαριστώ πολύ για τον κόπο που κάνατε να μου στείλετε τις παρατηρήσεις σας.

Με εκτίμηση

Γιώργος Αλογοσκούφης