** Ο αναλυτικός πίνανας με τα μερίδια αγοράς των εταιριών πετρελαιοειδών δημοσιεύεται στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".

Σε περίοδο ξεκαθαρίσματος έχει εισέλθει η αγορά των εταιριών εμπορίας πετρελαιοειδών, με τα περιθώρια κέρδους να συρρικνώνονται, με τα προβλήματα ρευστότητας να εντείνονται και με ορισμένες επιχειρήσεις να ακολουθούν μεθόδους αγοράς δικών τους πρατηρίων καυσίμων.

Παράγοντες του χώρου πιστεύουν ότι μέσα στην επόμενη διετία θα δούμε αρκετές διαφοροποιήσεις στον κλάδο, καθώς όλα δείχνουν ότι οι δύο μεγάλες πολυεθνικές θα συνεχίσουν να χάνουν μερίδια αγοράς, ενώ παράλληλα ανακατατάξεις μεριδίων θα υπάρξουν και στις μικρομεσαίες εταιρίες του χώρου.

Ευνοημένες φαίνεται ότι θα βγουν τελικά εκείνες που έχουν "λίπος" ρευστότητας και εμφανίζονται έτοιμες για επιθετικές κινήσεις...

Το βέβαιο είναι ότι τα περιθώρια κέρδους έχουν μειωθεί σημαντικά: "Ο αριθμός των πρατηρίων είναι ήδη μεγάλος στην ελληνική αγορά και η αύξησή τους δεν συμφέρει κανέναν. Αυτό ωστόσο που επιδείνωσε την κατάσταση τα τελευταία χρόνια είναι η πολιτική αρκετών μικρών και μεσαίων εταιριών να προσελκύσουν συνεργαζόμενα πρατήρια από τον ανταγωνισμό, προσφέροντας σε αρκετές περιπτώσεις γη και ύδωρ... Μεγάλο ποσοστό του περιθωρίου κέρδους πέρασε από τους χονδρεμπόρους στα πρατήρια".

Αυτό δήλωσε ο πρόεδρος της ΕΛΙΝΟΪΛ, κ. Χρ. Κυνηγός, κατά την πρόσφατη τακτική γενική συνέλευση των μετόχων της εισηγμένης, εξηγώντας τους λόγους για τους οποίους η εταιρία του έχει αποφασίσει να αγοράσει πρατήρια και να αποκτήσει ιδιόκτητο δίκτυο (πέρα από το ήδη συνεργαζόμενο).

Πάντως, τη δύσκολη κατάσταση που επικρατεί στη συγκεκριμένη αγορά είχε σχολιάσει και ο αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος της Motor Oil (μητρικής της AVIN Oil), κ. Πέτρος Τζανετάκης, επισημαίνοντας την όξυνση του ανταγωνισμού και την περίοδο που χρειάζεται η αγορά μέχρις ότου ισορροπήσει και πάλι.

Η AVIN πέρυσι υποχρεώθηκε σε ζημίες 1,4 εκατ. ευρώ, ωστόσο χρεώθηκε και έκτακτη φορολογική επιβάρυνση 2 περίπου εκατ. λόγω κλεισίματος παλαιότερων φορολογικών χρήσεων.

Καμία όμως εταιρία, φυσικά, δεν είναι ικανοποιημένη για τα περυσινά αποτελέσματά της. Η ΕΚΟ, για παράδειγμα (θυγατρική των ΕΛ.ΠΕ. σε ποσοστό 100%) είδε τα καθαρά κέρδη της να περιορίζονται στα 16,6 εκατ. ευρώ έναντι 20,33 εκατ. το 2006. Η ΕΛΙΝΟΪΛ υποχρεώθηκε σε ζημίες 743.000 λόγω και δύο μη επαναλαμβανόμενων δαπανών (575.000 ευρώ από διακοπή προμήθειας λιθάνθρακα στη ΔΕΗ και από φορολογικές επιβαρύνσεις για κλείσιμο προηγούμενων χρήσεων). Σε μείωση κερδών υποχρεώθηκε και η REVOIL, που από τα 2,17 εκατ. ευρώ του 2006 υποχώρησε στο 1,86 εκατ. πέρυσι.

---Τα προβλήματα

Σε κάθε περίπτωση, πάντως, τα προβλήματα έχουν ήδη αρχίσει να γίνονται ορατά σε ορισμένες εταιρίες, ακόμη και "διά γυμνού οφθαλμού", καθώς:

Τα περιθώρια κέρδους έχουν συρρικνωθεί προς όφελος των πρατηριούχων.

Η αύξηση της τιμής του πετρελαίου έχει ενισχύσει την ανάγκη των εταιριών για κεφάλαιο κίνησης, προκαλώντας δυσχέρειες και αυξημένα χρηματοοικονομικά έξοδα.

Για πρώτη φορά φέτος στον κλάδο παρατηρείται αξιοσημείωτη αντίδραση στην άνοδο της τιμής της βενζίνης και του πετρελαίου θέρμανσης, με κάποιους καταναλωτές να περιορίζουν τη ζήτηση...

Είναι πιθανόν μερικές μικρές εταιρίες να αποχωρήσουν από την αγορά, ενώ παράλληλα δεν λείπουν και οι κινήσεις ορισμένων άλλων να αποκτήσουν (πέρα από το συνεργαζόμενο) και ιδιόκτητο δίκτυο μέσω της εξαγοράς υφιστάμενων πρατηρίων. Την πρακτική έχει ξεκινήσει η ΕΚΟ των Ελληνικών Πετρελαίων, ενώ για τον λόγο αυτόν η ΕΛΙΝΟΪΛ θα αντλήσει έως 30 εκατ. ευρώ προκειμένου μέσα σε δύο χρόνια να αποκτήσει τριάντα πρατήρια. "Εμείς δεν θα αγοράσουμε πρατήρια-βιτρίνα, αλλά πρατήρια κοντινά σε περιοχές όπου ήδη έχουμε κάνει υψηλές επενδύσεις υποδομής τα τελευταία χρόνια, όπως είναι η Μαγνησία, τα νησιά και η Θράκη".

Αυτό υποστηρίζουν τα στελέχη της εισηγμένης, συμπληρώνοντας ότι πρόκειται για επένδυση η οποία θα αρχίσει να αποδίδει από την πρώτη ημέρα, που έχει περίοδο επανείσπραξης (pay back period) γύρω στα 5 - 6 χρόνια και που προσφέρει μια σειρά άλλα πλεονεκτήματα σε αυτήν.

---Οι μάχες δικτύων και οι εξαγορές που δεν έγιναν

Δεν ήταν λίγοι εκείνοι που στον κλάδο διερεύνησαν το ενδεχόμενο εξαγοράς άλλων εταιριών. Μεταξύ αυτών ήταν και η REVOIL, χωρίς όμως αποτέλεσμα, καθώς σε κάποιες περιπτώσεις δεν υπήρχε ουσία στις υπό εξαγορά εταιρίες και σε άλλες τα τιμήματα που ζητήθηκαν θεωρήθηκαν υψηλά. Ψυχρή στάση απέναντι στο θέμα των εξαγορών κρατάει και η ΕΛΙΝΟΪΛ. Όλα πάντως δείχνουν ότι οι διαμάχες των δικτύων για τα συνεργαζόμενα πρατήρια θα συνεχιστούν.

Σε ό,τι αφορά την προσπάθεια των συνεργαζόμενων δικτύων:

Η REVOIL έχει στόχο την προσέλκυση εκατό νέων πρατηρίων μέσα στην τριετία 2008 - 2010 και για φέτος επιδιώκει άνοδο του όγκου των πωλήσεων κατά 15%. Στο α΄ τρίμηνο είδε ότι η κερδοφορία της μειώθηκε.

Η ΕΛΙΝΟΪΛ την προηγούμενη χρονιά αύξησε τον αριθμό των πρατηρίων της κατά 46, γεγονός που θα επηρεάσει θετικά τον φετινό όγκο των πωλήσεων, ο οποίος, όπως όλα δείχνουν, θα κυμανθεί γύρω στο 7% - 9%. Αν συνεκτιμήσουμε επίσης το ότι δεν θα επαναληφθούν τα αρνητικά έκτακτης φύσεως περυσινά αποτελέσματα, συμπεραίνεται ότι φέτος η εισηγμένη θα καταγράψει θετικό αποτέλεσμα. Πέρα από την αγορά ιδιόκτητων πρατηρίων (30 έως το τέλος του 2009), θα επιδιώξει και την προσέλκυση συνεργαζόμενων πρατηρίων.

Επεκτατική πολιτική δικτύου υιοθετεί και η Cyclon, της οποίας όμως τα αποτελέσματα δεν επηρεάζονται μόνο από την εμπορία πετρελαιοειδών και από το διυλιστήριο που διαθέτει. Στο τέλος του 2007 η εταιρία διέθετε 173 αποκλειστικώς συνεργαζόμενα πρατήρια, ενώ προμήθευε και 38 που ήταν ανεξάρτητα.

---"Φως" για εισηγμένες... στο βάθος του τούνελ

Η κερδοφορία των εισηγμένων εταιριών του χώρου δεν αναμένεται φέτος να ικανοποιήσει την αγορά. Με δεδομένο μάλιστα ότι επιχειρήσεις άλλων κλάδων διαπραγματεύονται με μονοψήφια P/E και με υψηλότατες μερισματικές αποδόσεις, δύσκολα κάποιος θα μπορούσε να εντάξει τις μετοχές των εταιριών πετρελαιοειδών στις μεγάλες ευκαιρίες σε ό,τι αφορά τουλάχιστον το επίπεδο των δεικτών.

Ωστόσο, οι εισηγμένες διακρίνονται για την ικανοποιητική ρευστότητά τους, για το μειωμένο κοστολόγιο και για την ευκαιρία που έχουν να καρπωθούν οικονομίες κλίμακας μέσα από την πολιτική που ακολουθούν της διεύρυνσης των πρατηρίων. Έχουν λοιπόν την ευκαιρία να βγουν πολύ πιο δυνατές όταν κατακάτσει η σκόνη της τρέχουσας κρίσης, με ό,τι αυτό θα μπορούσε να σημαίνει για τις αποτιμήσεις των μετοχών τους στο ταμπλό της Σοφοκλέους.